ΠΕΡΙΚΛΗΣ ΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ (1871-1910)

'Hλεκτρονική βιβλιοθήκη


Βιβλία καὶ περιοδικὰ

 


Φωτογραφίες καὶ εἰκόνες

 

Φωτογραφία τοῦ Περ. Γιαννόπουλου, ἡ μοναδικὴ ποὺ ἔκανε σὲ φωτογράφο. Τὴ φωτογραφία αὐτή, λίγες μέρες πρὶν ἀπὸ τὸ θάνατό του, τὴν ἔσκισε ὁ ἴδιος σὲ φιλικό του σπίτι. Συγκολλήθηκε καὶ ξαναφωτογραφήθηκε. (περ. «Νεοελληνικὰ Γράμματα», τ. 77, 21-5-1938, σελ. 6)
(α' δημοσίευσις: ἐφ. «Ἐμπρός», 13-4-1910· ἀναδημοσιεύσεις: περ. «Ἑλληνικὰ Γράμματα», τόμ. Δ', 1-2-1929, σελ. 177· περ. «Νεοελληνικὰ Γράμματα», τ. 77, 21-5-1938, σελ. 6· ἐφ. «Ἐλεύθερον Βῆμα», 24-5-1938· ἐφ. «Ἡ Καθημερινή», 30-5-1938· ἐφ. «Μακεδονία» Θεσσαλονίκης, 30-5-1938· ἐφ. «Ἀκρόπολις», 6-6-1938· Κ.Θ. Δημαρᾶς, «Ἱστορία τῆς Νεοελληνικῆς Λογοτεχνίας», 9η ἔκδ., γνώση, 1999, σελ. 523)
Ὁ Περικλῆς Γιαννόπουλος (ὄρθιος) φωτογραφημένος στὸ ναὸ τῆς Ἀπτέρου Νίκης. Ἀριστερά: Ἡ Ρωξάνα Βασμαζίδη-Βολονάκη, ἡ Πανωραία Σχίζα, ἀδελφή του. Δεξιά: Ἡ Εὐγενία Μαυροκορδάτου, ἀδελφή του, μιὰ Ρωσσίδα φίλη, ἄγνωστη πιά, κι᾿ ὁ καθηγητὴς τοῦ Πανεπιστημίου κ. Μ. Σακόρραφος. (Τὴ φωτογραφία αὐτή, ἀνέκδοτη ἴσαμε σήμερα, ποὺ εἶναι ἀπὸ τὶς σπάνιες ποὺ διεσώθηκαν, μᾶς τὴν παραχώρησε εὐγενικὰ ὁ καθηγητὴς τοῦ Πανεπιστημίου κ. Μ. Σακόρραφος.) (περ. «Νεοελληνικὰ Γράμματα», τ. 77, 21-5-1938, σελ. 4)
Ὁ Περικλῆς Γιαννόπουλος στὸ Παρίσι, σὲ ἡλικία 19-20 ἐτῶν (λεπτομέρεια). (Νικόλαος Καρρᾶς, «Περικλῆς Γιαννόπουλος: ἑκατονταετία 1910-2010», Πελασγός, 2010, ISBN 978-960-522-258-1, σελ. 53)
Ὁ Περικλῆς Γιαννόπουλος στὸ Παρίσι, σὲ ἡλικία 19-20 ἐτῶν.
«Περικλῆς Γιαννόπουλος, 1897», σχέδιο μὲ κάρβουνο τῆς Σοφίας Λασκαρίδου. (ἀρχεῖο Πολιτιστικοῦ Ὀργανισμοῦ Δήμου Καλλιθέας)
(Πολιτιστικὸς Ὀργανισμὸς Δήμου Καλλιθέας, «Καλλιθέα: Όψεις της Ιστορίας, του Δήμου και της Πόλης», ἐκδ. Ἀλέξανδρος, 2006, ISBN 960-8092-53-1, σελ. 140)
Ἡ ζωγράφος Σοφία Λασκαρίδου (1882-1965) σὲ νεαρὴ ἡλικία. (ἀρχεῖο Πολιτιστικοῦ Ὀργανισμοῦ Δήμου Καλλιθέας)
(Πολιτιστικὸς Ὀργανισμὸς Δήμου Καλλιθέας, «Καλλιθέα: Όψεις της Ιστορίας, του Δήμου και της Πόλης», ἐκδ. Ἀλέξανδρος, 2006, ISBN 960-8092-53-1, σελ. 138)
Ὁ Περ. Γιαννόπουλος ἀναπαυόμενος. Σκίτσο ἀνέκδοτο τοῦ ζωγράφου Σ. Ἰωαννίδη (1909). Ὅπως εἶναι γνωστό, ὁ Γιαννόπουλος πρὶν αὐτοκτονήσει, προσπάθησε νὰ ἐξαφανίσει συστηματικά, ἐκτὸς ἀπὸ κάθε χειρόγραφο ἢ δημοσίευμά του, καὶ τὶς φωτογρφίες του ποὺ βρίσκονταν σὲ φιλικὰ σπίτια. Τὸ σκίτσο αὐτὸ διασώθηκε στὴν οἰκογένεια τοῦ κ. Κατσίμπαλη. (περ. «Νεοελληνικὰ Γράμματα», τ. 77, 21-5-1938, σελ. 1)
Περικλῆς Γιαννόπουλος («Ἔτος Περικλῆ Γιαννόπουλου Δεκ. 1963 - Δεκ. 1964», Πανελλήνιος Ἕνωσις Ἀγωνιζομένων Νέων (Π.Ε.Α.Ν.))
(Νικόλαος Καρρᾶς, «Περικλῆς Γιαννόπουλος: ἑκατονταετία 1910-2010», Πελασγός, 2010, ISBN 978-960-522-258-1, σελ. 91)
Περικλῆς Γιαννόπουλος (σκίτσο φανταστικό)
Περικλῆς Γιαννόπουλος (σκίτσο φανταστικό)
Περικλῆς Γιαννόπουλος, ὁ ἅγιος τῆς ἑλληνικῆς νεολαίας
(περ. «Τρίτο Μάτι», τ. 107, Νοέμ. 2002)
1964, Μνημόσυνο γιὰ τὸν Περικλῆ Γιαννόπουλο. Ἐμπρός: Δημήτρης Πικιώνης, Δημήτρης Λαζογιῶργος - Ἑλληνικός, Λίνος Καρζής. Πίσω: Δημήτριος Παπαστρατηγάκης, Γ. Μετσόλης, Ἰ.Μ. Χατζηφώτης (προφίλ), Ἔλλη Λαμπρίδη, Γιῶργος Σταμπολῆς, ἄγνωστος, κα Καραβίδα. (Ἡ φωτογραφία ἀπὸ τό: Λίνος Καρζής, «Οἱ Ἕλληνες πλάθουν τὸ νέο τους μύθο», Πελασγός, 1995 (α' ἐπανεκτύπωση))
Διακήρυξις πνευματικῶν ἀνθρώπων (Δημήτριος Πικιώνης, Ἀγγελικὴ Χατζημιχάλη, Λίνος Καρζῆς, Ἀνδρέας Παπαγιαννόπουλος-Παλαιός) γιὰ τὸν Περικλῆ Γιαννόπουλο ἐπ᾿ εὐκαιρίᾳ τοῦ «ἔτους Περικλῆ Γιαννόπουλου Δεκ. 1963 - Δεκ. 1964». (Νικόλαος Καρρᾶς, «Περικλῆς Γιαννόπουλος: ἑκατονταετία 1910-2010», Πελασγός, 2010, ISBN 978-960-522-258-1, σελ. 90)
Χειρόγραφον τοῦ Δημήτρη Πικιώνη μὲ ἀποσπάσματα ἀπὸ τὸν Γιαννόπουλο. (Δημήτρης Φιλιππίδης, «Δημήτρης Πικιώνης: Οἱ ὁμιλίες τοῦ ᾿65», ἐκδ. Μέλισσα, 2009, ISBN 978-960-204-2885, σελ. 54-56.)

Ἐξώφυλλα βιβλίων καὶ περιοδικῶν

Ἀντίτυπον τῆς πρώτης ἐκδόσεως τῆς «Ἐκκλήσεως πρὸς τὸ Πανελλήνιον Κοινὸν» (1907) μὲ ἰδιόχειρη ἀφιέρωσι τοῦ Περικλῆ Γιαννόπουλου στὸν Δημήτρη Πικιώνη. (Μουσεῖον Μπενάκη, ἔκθεσις Δημήτρη Πικιώνη, 15-12-2010 ἔως 13-3-2011, Πειραιῶς 138. Τὴν φωτογραφία παρεχώρησεν εὐγενῶς ὁ «Χοιροβοσκός».)
Περικλῆ Γιαννόπουλου Ἅπαντα, πρόλογος-ἐπιμέλεια Δημήτρη Λαζογιώργου - Ἑλληνικοῦ, 1963
Περικλῆ Γιαννόπουλου Ἅπαντα, Ἐλεύθερη Σκέψις, β' ἐπανέκδοσις 1999 (α' ἔκδ. 1988), ISBN 960-7931-17-3
Περικλῆ Γιαννόπουλου Ἅπαντα - 100 χρόνια ἀπὸ τὸν θάνατό του, Νέα Θέσις, 2010-2011, 7 τόμοι: 1. Ἔργα Α'· 2. Ἔργα Β'· 3. Νέον Πνεῦμα· 4. Ἔκκλησις πρὸς τὸ Πανελλήνιον Κοινόν· 5. Ὁ θάνατός του· 6. Κριτικὲς γιὰ τὸν Περικλῆ Γιαννόπουλο καὶ τὸ ἔργο του· 7. Ἐπίκαιρος σήμερα.
(Στὴν φωτογραφία τὸ ἐξώφυλλον τοῦ τ. 5, «Περικλῆς Γιαννόπουλος: Ὁ θάνατός του», Νέα Θέσις, 2010, ISBN 978-960-9491-04-4
«Καὶ ἐπήδησεν εἰς τὸ καθάριον κῦμα ἀνθοστεφάνωτος ὁ Ἀπόλλων τοῦ Γαλανοῦ, ὁ Ἀπόλλων τῆς Ἀναγεννήσεως.» (Βλάσης Γαβριηλίδης, ἀπὸ τὸ ὀπισθόφυλλον))
Περικλῆς Γιαννόπουλος, «Ξενομανία - Νέον Πνεῦμα - Πρὸς τὴν ἑλληνικὴν ἀναγέννησιν», Ροές, β' ἔκδ. ἐμπλουτισμένη, 2010, ISBN 978-960-283-323-0
«Ἕλληνας ὣς τὸ κόκκαλο, ἑλληνολάτρης μέχρι παραληρήματος, ἤθελε νὰ μεταβάλει ὅλους τοὺς «Ρωμιοὺς» εἰς Ἕλληνας... Ἥρωάς του εἶναι ὁ Ἀλέξανδρος, ὁ ἡμίθεος ἀρχηγὸς ἑνὸς ἐπιθετικοῦ πολιτισμοῦ. Ὁ Περικλῆς Γιαννόπουλος εἶναι μεγαλοϊδεάτης, ὄχι μόνον ἀπελευθερωτικῆς, ἀλλὰ καὶ κατακτητικῆς μορφῆς. Ὡστόσο, πίσω ἀπ᾿ αὐτὸ τὸ ὕφος ὑπάρχει μιὰ ψυχὴ σὲ βρασμό, ποὺ ἔχει ὁραματισθεῖ μεγάλα καὶ μαστιγώνει τὰ μικρά: Ἕνας Ἕλληνας μεγαλοϊδεάτης, ποὺ δὲν ἀνέχεται τὴ μικρολογία καὶ τὴν ἀνεμελιὰ τῆς παρακμῆς. Σπύρος Μελᾶς, 1953» (ὀπισθόφυλλον)
«Ἴων Δραγούμης - Τὸ ἀνθολόγιο τοῦ «Νουμᾶ» (Ἐπίμετρο: ἐννέα ἐπιστολὲς τοῦ Περικλῆ Γιαννόπουλου στὸν Ἴωνα Δραγούμη)», εἰσαγωγὴ-σχόλια: Στέφανος Μπεκατῶρος, Ἐναλλακτικὲς Ἐκδόσεις, 2002, ISBN 960-427-074-5
Ἀπόστολος Σαχίνης, «Ἡ πεζογραφία τοῦ αἰσθητισμοῦ», Ἑστία, 1981
Νικόλαος Καρρᾶς, «Μὲ ἰδεολογία Ἑλληνική: Νεοέλληνες πνευματικοὶ ἥρωες», Πελασγός, 1998
Γιάννης Καιροφύλας, «Αὐτοὶ οἱ ὡραῖοι τρελοί», Φιλιππότης, 2002
Πέτρος Χαρτοκόλλης, «Ἰδανικοὶ αὐτόχειρες - Ἕλληνες λογοτέχνες ποὺ αὐτοκτόνησαν», Ἑστία, 2003, ISBN 960-05-1101-2
Πέτρος Χαρτοκόλλης, «Ὁ αὐτόχειρας τοῦ Σκαραμαγκᾶ (μυθιστορηματικὴ βιογραφία τοῦ Περικλῆ Γιαννόπουλου καὶ τῆς Σοφίας Λασκαρίδου)», Σύλλογος πρὸς Διάδοσιν Ὠφελίμων Βιβλίων, 2007, ISBN 978-960-8351-37-0
«Ὅλα τὰ πρόσωπα τῆς ἐρωτικῆς αὐτῆς ἱστορίας εἶναι πραγματικὰ καὶ ἔπαιξαν κάποιον, περισσότερο ἢ λιγότερο, σημαντικὸ ρόλο στὴν νεοελληνικὴ ἱστορία τῶν καλῶν τεχνῶν καὶ τῆς λογοτεχνίας· ὁ Βιζυηνός, ὁ Παπαδιαμάντης καὶ ὁ Κώστας Χατζόπουλος· ὁ Γ. Σκληρὸς καὶ ὁ Μανόλης Τριανταφυλίδης· ὁ Ἴων Δραγούμης, ἡ Πηνελόπη Δέλτα καὶ ἡ Μαρίκα Κοτοπούλη· ὁ Χρηστομάνος καὶ ὁ Παρθένης. Οἱ σχέσεις τους, ὡστόσο, εἶναι λίγο-πολὺ φανταστικές, συμπεριλαμβανομένης ἐκείνης μεταξὺ τῶν δύο πρωταγωνιστῶν [*], τοῦ ἑλληνολάτρη Περικλῆ Γιαννόπουλου, ποὺ αὐτοκτόνησε καβάλα σ᾿ ἕνα ἄλογο πυροβολώντας τὸ ἀνθοστολισμένο κεφάλι του στὴ θάλασσα τοῦ Σκαραμαγκᾶ, καὶ τῆς ζωγράφου Σοφίας Λασκαρίδου, τῆς πρώτης γυναίκας ποὺ σπούδασε στὴ Σχολὴ Καλῶν Τεχνῶν τοῦ Μετσοβίου Πολυτεχνείου, στὶς ἀρχὲς τοῦ 20οῦ αἰώνα.
[*] Καθὼς δὲν ὑπάρχει ἱστορικὴ μαρτυρία ἄλλη ἀπὸ ἐκείνη τῆς Σοφίας Λασκαρίδου καὶ δύο ἐρωτικῶν ἐπιστολῶν τοῦ Γιαννόπουλου, ποὺ δημοσιεύτηκαν ἀπὸ τὸν Τάκη Χατζίνη στὴ «Νέα Ἑστία».»
(ὀπισθόφυλλον)
Κώστας Γιαννόπουλος, «Περικλῆς Γιαννόπουλος: Πορτραῖτο ποὺ κάηκε στὸ φῶς», σειρὰ «Βίοι Ἁγίων (Ὑπόγειες διαδρομές)», Ἠλέκτρα, 2007, ISBN 978-960-6627-71-2
«Στη ζωή του Περικλή Γιαννόπουλου έβρεχε διαρκώς. Είχε γενηθεί σε μια πόλη υγρή, την Πάτρα. Όταν πέθανε ο πατέρας του, έγινε ένας τσακισμένος άνθρωπος. Τότε ήταν που άρχισε να βρέχει παντού στον κόσμο γι' αυτόν. Βιαζόταν -όχι πως τον ένοιαζε πια η βροχή που τον είχε μουλιάσει. Τα βράδια πνιγόταν στα δάκρυά του. Το έδαφος είχε γίνει ολισθηρό. Βούλιαζε! Η θλίψη φαίνεται πως είναι υγρή. Καθόταν στο στενό του γραφείο και κοίταζε τα χέρια του. Λευκά, με καλοκομμένα νύχια, μακριά δάχτυλα. Κοίταξε την παλάμη του. Τη γραμμή της ζωής. Θαύμασε την ομορφιά της. Ερωτεύτηκε την οσμή της. Τα άνθη του αγρού, τις γαζίες, τις ελιές, τη δάφνη, τα πεύκα. Κι όταν τη φώτισε το φως, άρχισε να γράφει γι' αυτό, για την Ελληνική Γραμμή, την Ελληνική Ζωγραφική.» (ὀπισθόφυλλον)
Νικόλαος Μιχαλολιάκος, «Περικλῆς Γιαννόπουλος: Ὁ Ἀπολλώνιος Λόγος», Χρυσὴ Αὐγή, 2008
«Το βιβλίο αυτό αποτελεί μια προσπάθεια εμβαθύνσεως στο πνευματικό έργο ενός μεγάλου διανοουμένου του 20ου αιώνος, δια τον οποίον έγραψαν ύμνους και συγκλονίσθηκαν από τον θάνατόν του μεγάλες μορφές του πνεύματος, όπως ο Ίων Δραγούμης (ο πνευματικός του αδερφός), ο Κωστής Παλαμάς και ο Άγγελος Σικελιανός. Ο Περικλής Γιαννόπουλος ήθελε προπαντός να είναι ένα παράδειγμα και η υστάτη πράξις του ήτο πράξις περιφρονήσεως προς τους μικρούς, που εχειρίζοντο και δυστυχώς συνεχίζουν και σήμερα να χειρίζονται τα πράγματα του Μεγάλου μας Έθνους. Κατά τούτο λοιπόν, η απαίτησίς του, απαίτησις για έναν Νέον Ελληνισμό αντάξιον του Αρχαίου ενδόξου Ελληνισμού, απαίτησις δια μιαν Αληθινήν Ελλάδα, παραμένει επιτακτική.»
Νικόλαος Καρρᾶς, «Περικλῆς Γιαννόπουλος: ἑκατονταετία 1910-2010», Πελασγός, 2010, ISBN 978-960-522-258-1
«Ὁ Περικλῆς Γιαννόπουλος ὁ ὑμνητὴς τῆς ἑλληνικῆς αἰσθητικῆς, ὁ Ἑλληνολάτρης, ὁ Ἑλληνοποιὸς ἐπαναστάτης ἔρριξε τὸν σπόρο του στην ὑπόθεση τῆς ἑλληνικῆς Ἀναγεννήσεως. Ἀνῆκε στοὺς λίγους. Ἰδέες του, ἡ ἐπαναστατικότητα καὶ ὁ ρομαντισμός του, δὲν τοῦ ἐπέτρεπαν βέβαια νὰ ἀσχοληθεῖ μὲ τὸ εἶδος πολιτικῆς, τὸ ὁποῖο ἐπεβλήθη στὴν Ἑλλάδα μετὰ τὴν δολοφονία τοῦ μεγάλου ἐθνικοῦ κυβερνήτου Ἰωάννη Καποδίστρια. Δὲν εὐτύχησε νὰ δεῖ τὴν ἰσχυρὴ καὶ ἑνωμένη πατρίδα τῶν Βαλκανικῶν Πολέμων. Εὐτύχησε ὅμως στὸ ὅτι δὲν εἶδε τὸν μετέπειτα ἐθνικὸ διχασμό... Ὁ Γιαννόπουλος εἶχε διαλέξει μόνος του τὸν τρόπο καὶ τὸν χρόνο τοῦ θανάτου του, «ἤθελε νὰ πεθάνει νέος καὶ ἤθελε νὰ πεθάνει ὀρθός».
Στὶς 10 Ἀπριλίου τοῦ 1910, κάλπασε μὲ ἕνα ἄλογο μέσα στὰ κύματα τῆς θάλασσας τοῦ Σκαραμαγκᾶ, ντυμένος στὰ ἄσπρα, στεφανωμένος μὲ ἀγριολούλουδα καὶ ἔχοντας ἐπάνω του βαρίδια. Στὴν τσέπη του εἶχε ἕναν ὀβολὸ γιὰ τὸν Χάροντα: γιὰ τὸ πέρασμά του ἀπὸ τὴν Ἀχερουσία λίμνη στὰ Ἠλύσια Πεδία. Γύρισε τὸ ἄλογο πρὸς τὴν ἀκτὴ καὶ αὐτοπυροβολήθηκε. Τὴν προηγουμένη εἶχε ταχυδρομήσει σὲ ὅλους τοὺς φίλους του ὡς ἀποχαιρετιστήριο, μιὰ κάρτα μὲ τὴν παράσταση ἐφήβου καβαλάρη ἀπὸ τὴν ζωφόρο τοῦ Παρθενῶνα...
Τὸ μήνυμά του πάντα ἐπίκαιρο καὶ εἰδικότερα στὴν ἐποχή μας ὅπου ἡ ἐθνική μας ὑπόσταση καὶ ταυτότητα ἀπειλεῖται ἀπὸ τὴν ἐξέλιξη τῶν διεθνῶν Ὀργανισμῶν, τῆς Εὐρωπαϊκῆς Ὁμοσπονδίας καὶ τοῦ ἄκρατου, ἀψυχολόγητου διεθνισμοῦ. Ἀλλὰ καὶ ὅπου, σὲ πεῖσμα κάποιων θεωριῶν καὶ φιλοσόφων, ἡ ἐθνικὴ ἀφύπνιση ἐμφανίζεται στὸ προσκήνιο δυναμικά.
«Ξυπνῆστε. Ἐγερθῆτε. Καὶ ἐπαναστατήσετε κατὰ τοῦ Ἑαυτοῦ σας. Καὶ ἀναβαπτισθεῖτε εἰς τὸ θεῖον φῶς τῆς Γῆς σας καὶ εἰς τὰ Παραδείσια Ἑλληνικὰ νερά. Θὰ ἐξέλθετε ΖΩΝΤΑΝΟΙ. ΚΑΙ ΘΑ ΕΞΕΛΘΕΤΕ ΕΛΛΗΝΕΣ.»»
(ὀπισθόφυλλον)
Περιοδικὸν «Τὰ Νέα Γράμματα», χρόνος Δ', τ. 1-3, Ἰαν.-Μάρτ. 1938.
Περιοδικὸν «Νεοελληνικὰ Γράμματα», τ. 77, 21-5-1938.
Περιοδικὸν «Ἑλληνικὴ Δημιουργία», τόμος 12, 1-10-1953.
Γ.Κ. Κατσίμπαλης, Βιβλιογραφία Π. Γιαννόπουλου, β' ἔκδ. Ἰούνιος 1960.
«Ἔτος Περικλῆ Γιαννόπουλου Δεκ. 1963 - Δεκ. 1964», Πανελλήνιος Ἕνωσις Ἀγωνιζομένων Νέων (Π.Ε.Α.Ν.).
Μ. Παπαστρατηγάκης, «Ὁ "Ἀπόλλων τῆς Ἀναγεννήσεως"», ἐφημ. «Ἀκρόπολις», 19-1-1964
Δημήτρης Κιτσίκης, «Ὁ ἅγιος τῆς ἑλληνικῆς νεολαίας Περικλῆς Γιαννόπουλος», περ. «Τρίτο Μάτι», τ. 107, Νοέμ. 2002
Μελέτης Μελετόπουλος, «Περικλῆς Γιαννόπουλος: Βίος, ἔργο καὶ αὐτοκτονία», περ. «Νέα Κοινωνιολογία», τ. 39, Φθινόπωρο 2004, ISSN 1105-8099, σελ. 137-178

Περικλῆς Γιαννόπουλος
Σελίδες Πατριδογνωσίας

Φειδίας Ν. Μπουρλᾶς
Ἀθῆναι, 13 Νοεμβρίου 2013