Ἕλληνες, Γραικοὶ ἢ Ῥωμαῖοι; Hellenes ἢ Greeks; (Θανάσης Διαμαντόπουλος)

(Θανάσης Διαμαντόπουλος, «Γιατί στο διαβατήριό μου γράφει "Γραικός"... ενώ η μάνα μου με είπε Έλληνα;», ἐφημ. «Φίλαθλος», 23-2-2000)

Γιατί στο διαβατήριό μου γράφει "Γραικός"... ενώ η μάνα μου με είπε Έλληνα;

Έφτασε 2000 κι ακόμα να ξεσκεπαστούμε από το σκοτεινό πέπλο της τουρκοκρατίας. Μας ακολουθεί παντού. Σα σκιά. Κι όπως κάθε σκιά, παραμένει σκοτεινή. Η σκοτεινή πλευρά του ελληνικού φεγγαριού. Η σκιά όμως βρίσκεται πάντα πίσω σου. Δεν μπορείς να τη δεις. Κι εδώ το γουέστερν είναι Βαλκάνιο, δεν είναι Φαρ-Ουέστ, που ο Λούκυ Λουκ πυροβολούσε πιο γρήγορα από τη σκιά του.

- Beavis και Butthead των Εξαρχείων.

Μπορείς να την ανακαλύψεις στα παρατημένα σκουπίδια της γειτονιάς σου. Στο κορνάρισμα της Κηφισίας. Οι αείμνηστες χυμένες καρδάρες γάλακτος στην Κηφισίας. Τα μνημεία που νομίζεις ότι τα φτιάχνουν για να γίνουν πίνακας ανακοινώσεων του κάθε Beavis και Butthead των Εξαρχείων που θέλει να λέγεται αναρχικός. Εκεί όμως που πονάει ο Έλληνας από το βάρος του ιστορικού ζυγού είναι η φήμη που τον συνοδεύει στο εξωτερικό. Όταν θέλει κάποιος να σού πει να πας στο διάολο στα γαλλικά το λένε «πήγαινε πηδήξου μ' έναν Έλληνα». Μια βρισιά που παραπέμπει στο στερεότυπο που θέλει τον Έλληνα ως τον «universal κωλομπαρά».

- Αγαπημένε, Αζόρ, είσαι Γραικός;

Το κακό ξεκινά από το διαβατήριο. Γράφει «Greek». Γραικός. Λένε, δεν είμαι και ο Μπαμπινιώτης [Σημ. Φ.Μ.: Καλά που το παραδέχεσαι], ότι η πρώτη αναφορά του ονόματος έγινε από τον Όμηρο. Ο όρος όμως χρησιμοποιήθηκε στην τουρκοκρατία. Σήμερα, ολόκληρος ο δυτικός κόσμος μάς αποκαλεί με τον ίδιο τρόπο που αποκαλούσαν οι Τούρκοι τους Έλληνες σκλάβους τους στα χρόνια της Οθωμανικής κατοχής. [Σημ. Φ.Μ.: Λάθος, οι τούρκοι μάς ονόμαζαν «Ρουμ».] Τη χώρα μας τη λένε ακόμα «Γραικία». Την ώρα που το όνομα «Ελλάδα» ή ο χαρακτηρισμός «Έλληνας» ακούγεται τόσο ομορφότερα. Είναι λέξεις που κρύβουν από πίσω τους την πιο συνοπτική εικόνα των χαρακτηριστικών που έχει η χώρα στην οποία μάς έτυχε να γεννηθούμε. Αν το πάρεις ηχητικά, το soundtrack της λέξης Ελλάδα, ο ήχος της είναι τραγουδιστός. Αντίθετα, ο ήχος από τα δύο γράμματα της λέξης «Γραικός» παραπέμπει στο γρύλισμα του σκύλου. Του αγαπημένου, πιστού και πειθήνιου Αζόρ.

P.S. Τότε στο club δεν μπορούσα να φανταστώ ότι θα μιλούσα για Ελλάδα. Όλα άλλαξαν μόλις αντίκρυσα το πειθήνιο «Greek» κάτω από τη λέξη «nationality» στο διαβατήριό μου.

Θανάσης Διαμαντόπουλος [*]

[*] Σημ. Φ.Μ.: Απλή συνωνυμία με τον καθηγητή του Παντείου Πανεπιστημίου

Οἱ περιπέτειες τῶν ἐθνικῶν ὀνομάτων τῶν Ἑλλήνων
Σελίδες Πατριδογνωσίας

Φειδίας Ν. Μπουρλᾶς
Ἀθῆναι, 14 Ἰουνίου 2010