Καπιταλισμός
Πολλοὶ ἐκθειάζουν τὸ καπιταλιστικὸ σύστημα μόνον καὶ μόνον διότι ἐπεκράτησε. (Προσωρινῶς, βεβαίως.)
Μά, ὁ σιχαμερότερος ἰὸς μπορεῖ νὰ καταβάλῃ καὶ νὰ σαπίσῃ ἕναν ἄνδρα καλὸν καγαθὸν σὰν τὸν Κανόνα τοῦ Πολυκλείτου καὶ ἕναν ἔφηβο θεοφίλητον σὰν τὸν Ἑρμῆ τοῦ Πραξιτέλους. Αὐτὸ δὲν σημαίνει ὅτι ὁ ἰὸς εἶναι ἀνώτερος ἀπὸ τὸν ἄνδρα.
Ἔτσι καὶ ὁ καπιταλισμός. Εἶναι σχεδὸν ἀνίκητος, διότι εἶναι ἀκαταμάχητα ἐλκυστικὸς σὲ αὐτοὺς ποὺ ΔΕΝ τὸν ἔχουν. Μεταδοτικὸς σὰν τὴν πανούκλα.
Σοῦ λέει: «Θέλεις σπίτια, αὐτοκίνητα καὶ σέξυ γκόμενες; Ὄργια, παρτοῦζες καὶ μαστούρωμα, ὅπως θέλεις κι ὅπου θέλεις;»
Καὶ ἀπαντᾷς: «Καὶ ποιός δὲν θέλει σπίτια, αὐτοκίνητα καὶ σέξυ γκόμενες;»
Ἀπὸ τὴν ἄλλη, ἔρχεται ὁ ἄλλος σοῦ λέει: «Θέλεις τὸν νόμο τοῦ Λυκούργου, τῆς ἀρχαίας Σπάρτης; Ἄσκησι, αὐτοπειθαρχία καὶ ἀρετή; Γυμναστικὴ, ὁπλασκήσεις καὶ κοινὰ συσσίτια στὴν ὕπαιθρο;»
«Τρελάθηκες; Ποιός σηκώνεται ἀπὸ τὸν καναπέ!» (Ἂν καί, τώρα ποὺ τὸ σκέπτομαι, δὲν εἶναι ἄσχημη ἰδέα.)
Τὸ ὅτι ἀντὶ γιὰ σπίτια, αὐτοκίνητα καὶ γκόμενες, τὸ πιθανότερον εἶναι νὰ μείνῃς μὲ χρεωμένες πιστωτικὲς κάρτες, χρέη στὴν ἐφορία, ἄνεργος καί, ὅσον ἀφορᾷ στὸ ἄλλο, τὸ τρίτο τὸ μακρύτερο (καὶ νὰ τρέχεις ὅλη μέρα μὲς στὸ ἄγχος καὶ τὴν παράνοια, μὲ τὸ πρόζακ στὴν τσάντα), εἶναι κάτι ποὺ ἔρχεται μετά.
Ὅπως εἶχε γράψει ἕνας φίλος:
Ἀπὸ π.χ. τὸ (α) «Δὲν κάνει νὰ φᾷς γουρούνι τὸ ἱερὸ Σάββατο», τὸ (β) «φάε ὅ,τι σκατὰ θές, ὅποτε θές», ἀκούγεται προτιμότερο.
Τὸ ὅτι (γ) καταντᾷς νὰ τρῶς σκατά -βιομηχανικὴ παραγωγή, μεταλλαγμένα κ.λπ. (ἂν τὰ βρίσκῃς κι αὐτά)-, ἔρχεται σὲ δεύτερη φάση.
Δὲν θὰ ἐπέλεγαν πολλοὶ τὸ (γ), ἀλλὰ οἱ περισσότεροι ἐπιλέγουν τὸ (β) ἀπὸ τὸ (α).
* * *
Ὁ Ἄραβας διαστημάνθρωπος
(Γράφει ὁ Ἀνδρέας Φαρμάκις. Βλ. ἐπίσης τὰ ἡμέτερα: α) «Ὁ Ἄραβας διαστημάνθρωπος στὸ Μπάκιγχαμ»· β) «Αἱρετικά»)
Το δυτικό πρότυπο αυτό ακριβώς κάνει. Αποχρωματίζει και τελικά ισοπεδώνει τις αραβικές διαφοροποιήσεις - ομογενοποιεί τις κοινωνίες - με κύριο όπλο την προτεραιότητα του ατόμου. Η εξέγερση είναι παναραβική - δεν μετράνε οι παλιές διαφορές - σουνίτες και σιίτες και όλα τα υπόλοιπα. Αυτό που συμβαίνει είναι η ανάδυση της ατομικής συνείδησης του μουσουλμάνου - η νίκη του αυτοκινήτου, του ζεστού νερού, των αεροπορικών ταξιδιών, της κατανάλωσης - του διαδικτύου και του φαίηςμπουκ. Αυτό που δεν έγινε - δεν πρόλαβε να γίνη εξ αιτίας της οθωμανικής κυριαρχίας - στο Βυζάντιο - συμβαίνει τώρα στην αυτοκρατορία των μουσουλμάνων. Ασφαλώς τα παλαιά - τα χθεσινά εθνικά θρησκευτικά και φυλετικά χαρακτηριστικά - προσφέρουνε τα σχήματά τους στις τοπικές εξεγέρσεις - όμως τίποτα πέρα απ' αυτό. Οι εξεγέρσεις τα υιοθετούνε και την ίδια στιγμή τα καταργούνε. Διάβαζα προχθές για αυτά που συμβαίνουνε τώρα στην Αίγυπτο - έχει πλακώσει όλο το δυτικό τσίρκο - εκατοντάδες μη κυβερνητικές οργανώσεις - από την κατάργηση της μπούρκας - μέχρι την σωτηρία της καμήλας . Ένας νέος κόσμος αναδύεται - ο Άραβας - διαστημάνθρωπος - που βγάζει την γλώσσα του στον Θεό - και ονειρεύεται την αθανασία που του προσφέρει η δυτική τεχνολογία. ... Στην σκέψη και την ρητορία της ελληνικής αριστεράς - οι εξεγερμένοι λαοί - ζητάνε σοσιαλισμό. Δίνουνε στην παναραβική εξέγερση - έναν χαρακτήρα αντιμπεριαλιστικό και αντιδυτικό. Παραμύθια της Χαλιμάς. Κοινωνίες με στοιχεία αρχαιότητας - πριν από την εφεύρεση του ατόμου - και ξάφνου - και είναι τεράστιος ο ρόλος του ιντερνέτ σε αυτό - ένα γυμνό σουπερμόντελ - τους αρπάζει το πρόσωπο - το στρέφει αναγκαστικά προς το μέρος της - και κοιτώντας τους στα μάτια - τους θέτει τις ερωτήσεις που μόνο οι θεοί - μετά θάνατον - ρωτάνε. Πώς σε λένε; Ποιός είσαι; Τί θέλεις ; Ξέρεις τι είναι δικό σου; Η παναραβική εξέγερση αλλάζει δραματικά - την μορφή του πλανήτη - ένας κόσμος αρχαίος πεθαίνει - ένας νέος αναδύεται - με την απόλυτη δυτική νίκη - και τον πλανητικό θρίαμβο της δυτικής αυτοκρατορίας.
Φειδίας Ν. Μπουρλᾶς
Ἀθῆναι, 29 Αὐγούστου 2012