Φιλελευθερισμός

Τὰ κατὰ συνθήκην ψεύδη: ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ
Ἤ, ὅπου, ἀπὸ τὸν πολὺ φιλελευθερισμό, χάσαμε τὴν ἐλευθερία

Εὐστάθιος Θεσσαλονίκης

Ἀπὸ τὴν «Ἅλωση τῆς Θεσσαλονίκης»:

«Ἔτσι λοιπόν, ὅπως λέει καὶ ἡ Κερκυραϊκὴ παροιμία μὲ αἰσχρότητα, καὶ στὴν δικιά μας πόλη, ἂς μᾶς ἔλειπε αὐτὴ ἡ ἐλευθερία, διότι δὲν τὴν κάναμε τίποτα ἄλλο ἀπὸ τὸ νὰ χέζουμε ὅπου θέλουμε.»

(Στράβων, VII, 7: «Ἐλευθέρα Κόρκυρα χέζ᾿ ὅπου θέλεις»)

(πηγή: Δημήτρης Σκουρτέλης, «Ευστάθιος Θεσσαλονίκης. Τα αγαθά της Ελευθερίας.» καὶ «Κάντε τα όπου θέλετε!»)

Edmund Burke

"But what is liberty without wisdom, and without virtue? It is the greatest of all possible evils; for it is folly, vice, and madness, without tuition or restraint."

G.K. Chesterton

Ἡ μοντέρνα «ἐλευθερία» εἶναι κατὰ βάσιν δειλία. Δὲν εἴμαστε οἱ ἀτίθασοι ποὺ δὲν ἀνέχονται κανόνες· εἴμαστε οἱ δειλοὶ ποὺ δὲν ἀντέχουνε εὐθύνες.

"Most modern freedom is at root fear. It is not so much that we are too bold to endure rules; it is rather that we are too timid to endure responsibilities. And Mr. Shaw and such people are especially shrinking from that awful and ancestral responsibility to which our fathers committed us when they took the wild step of becoming men. I mean the responsibility of affirming the truth of our human tradition and handing it on with a voice of authority, an unshaken voice. That is the one eternal education; to be sure enough that something is true that you dare to tell it to a child. From this high audacious duty the moderns are fleeing on every side; and the only excuse for them is, (of course,) that their modern philosophies are so half-baked and hypothetical that they cannot convince themselves enough to convince even a newborn babe. This, of course, is connected with the decay of democracy; and is somewhat of a separate subject."

(G.K. Chesterton, "What's Wrong With the World", 1910)

Κώστας Καρυωτάκης

Στὸ ἄγαλμα τῆς Ἐλευθερίας ποὺ φωτίζει τὸν κόσμο

Λευτεριά, Λευτεριά, σχίζει, δαγκάνει

τοὺς οὐρανοὺς τὸ στέμμα σου. Τὸ φῶς σου,

χωρὶς νὰ καίει, τυφλώνει τὸ λαό σου.

Πεταλοῦδες χρυσὲς οἱ Ἀμερικάνοι,

λογαριάζουν, πόσα δολάρια κάνει

σήμερα τὸ ὑπερούσιο μέταλλό σου.

Λευτεριά, Λευτεριά, θὰ σ᾿ ἀγοράσουν

ἔμποροι καὶ κονσόρτσια κι ἑβραῖοι.

Εἶναι πολλὰ τοῦ αἰῶνος μας τὰ χρέη,

πολλὲς οἱ ἁμαρτίες, ποὺ θὰ διαβάσουν

οἱ γενεές, ὅταν σὲ παρομοιάσουν

μὲ τὸ πορτραῖτο τοῦ Dorian Gray.

Λευτεριά, Λευτεριά, σὲ νοσταλγοῦνε,

μακρινὰ δάση, ρημαγμένοι κῆποι,

ὅσοι ἄνθρωποι προσδέχονται τὴ λύπη

σὰν ἔπαθλο τοῦ ἀγῶνος, καὶ μοχθοῦνε,

καὶ τὴ ζωή τους ἐξακολουθοῦνε,

νεκροὶ ποὺ ἡ καθιέρωσις τοὺς λείπει.

* * *

Στὴν σημερινὴ ἐποχὴ ἐλευθερία ὀνομάζεται ἡ δουλεία στὰ πάθη. (Καὶ μάλιστα πολλάκις σὲ σκοπίμως καλλιεργούμενα πάθη, πρὸς ὄφελος τῶν ἐξουσιαστῶν καὶ τῶν ἐμπόρων.) Ἡ ἐλευθερία «νὰ χέζω ὅπου θέλω», ὅπως εἶπε καὶ ὁ μέγιστος ὁμηριστὴς Εὐστάθιος Θεσσαλονίκης, ἢ τὸ «ὅ,τι φᾶμε, ὅ,τι πιοῦμε κι ὅ,τι ἀρπάξῃ ὁ κῶλος μας [μεταφορικῶς τε καὶ κυριολεκτικῶς]» κατὰ τὴν λαϊκὴ ἔκφρασι· τουτέστιν, ἐλευθερία τοῦ κώλου.

Πραγματικά, δὲν ὑπάρχει, δὲν ὁρίζεται, δὲν μπορεῖ νὰ ὁρισθῇ ἐλευθερία χωρὶς ἀρετή· διότι δίχως τὴν τελευταία, αὐτὸ ποὺ ὀνομάζεται ἐλευθερία δὲν εἶναι παρὰ ἡ ἀνεμπόδιστη ὑποταγὴ στὰ ἔνστικτα, στὰ πάθη καὶ σὲ κάθε εἴδους δουλεία, ἐξωτερικὴ καὶ ἐσωτερική. Ἐλευθερία, ἡ ὁποία ὁδηγεῖ στὴν εὐδαιμονία, μὲ προϋπόθεσι τὴν ἀρετή, εἶναι ἡ δύναμις ἀντιστάσεως στὶς κάθε εἴδους δουλεῖες, ὄχι ἡ ὑποταγὴ σὲ αὐτές.

οὓς νῦν ὑμεῖς ζηλώσαντες καὶ τὸ εὔδαιμον τὸ ἐλεύθερον, τὸ δ᾽ ἐλεύθερον τὸ εὔψυχον κρίναντες μὴ περιορᾶσθε τοὺς πολεμικοὺς κινδύνους.

(Θουκυδίδου Ἱστορίαι, 2.43.4 (Περικλέους Ἐπιτάφιος))

Ἀναλογιστεῖτε, τὸ ὑπέρτατο παντὸς ἄλλου «ἀτομικὸ δικαίωμα», ἡ ὑπέρτατη ἀξία, τὸ ὑπέρτατο ἰδανικὸ τοῦ σημερινοῦ δυτικοῦ ἀνθρώπου (αὐτὸ φαίνεται ἀπὸ τὴν δαιμονοποίησι ὁποιουδήποτε τὸ ἀμφισβητεῖ ἢ καὶ ἁπλῶς ὑποψιαζόμαστε ὅτι τὸ ἀμφισβητεῖ) εἶναι ἡ ἱκανοποίησις τοῦ κώλου του. Τὸ «ὅ,τι φᾶμε, ὅ,τι πιοῦμε κι ὅ,τι ἀρπάξῃ ὁ κῶλος μας [μεταφορικῶς τε καὶ κυριολεκτικῶς]» κατὰ τὴν λαϊκὴ ἔκφρασι· τουτέστιν, ἐλευθερία τοῦ κώλου.

Ὁ δυτικὸς πολιτισμὸς βρίσκεται σὲ βαθύτατη παρακμὴ καὶ σῆψι· ζοῦμε τὸν ἐπιθανάτιο ρόγχο του. Ἀσύλληπτη, ἰλιγγιώδης ἡ πολιτισμικὴ κατάπτωσις. Καὶ εὐεξήγητη ἡ προέλασις τοῦ ριζοσπαστικοῦ Ἰσλάμ, ἑνὸς πολιτισμοῦ τρομακτικοῦ μὰ ρωμαλέου, ἔναντι μιᾶς Δύσεως ποὺ σαπίζει καὶ μᾶς πνίγει μὲ τὴν τυμπανιαία ἀποφορά της.

(2024)

* * *

Κριτικὴ τοῦ πολιτισμοῦ

Ποιά εἶναι ἡ θεμελιώδης ἀξία καὶ τὸ ἀνθρωπολογικὸ πρότυπο κάθε ἐποχῆς;

- Στὴν ἀρχαία Ἑλλάδα, ἡ ἀρετή· ὁ καλὸς καγαθός, ὁ ἥρως.

- Στὸν χριστιανικὸ καὶ ρομαντικὸ μεσαίωνα, ἡ μίμησις Χριστοῦ, ὁ ἅγιος, ὁ ἱππότης.

Στὴν νεωτερική, ἀστικὴ καὶ βιομηχανικὴ πλέον ἐποχή:

- Στὸν καπιταλισμό, ὁ δημιουργὸς καὶ παραγωγὸς τῆς τεχνολογικῆς ἐξέλιξης καὶ τοῦ πλούτου.

- Στὸν φασισμὸ ὁ «ὑπεράνθρωπος».

- Στὸν κομμουνισμὸ ὁ ἐργάτης.

Στὴν σημερινὴ μετανεωτερικότητα, ἡ ὑπέρτατη ἀρχὴ εἶναι ὁ ΚΩΛΟΣ.

Ὑπέρτατη ἐπιδίωξη τοῦ σημερινοῦ ἀνθρώπου εἶναι ἡ ἱκανοποίηση τοῦ ΚΩΛΟΥ του. Καὶ τὰ πάντα ὀφείλουν νὰ ὑποτάσσονται καὶ νὰ ὑπηρετοῦν τὶς ἐπιθυμίες τοῦ ΚΩΛΟΥ.

Συμπεραίνουμε, λοιπόν, ὅτι ὁ σημερινὸς πολιτισμὸς εἶναι κυριολεκτικῶς ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΚΩΛΟΥ.

(16-1-2024)

* * *

Ἐνάντια στὴν «ἐλευθερία»

Ἡ ἐλευθερία, ὅπως καὶ ἡ δικαιοσύνη, ἡ φιλοπατρία, ἡ δημοκρατία κ.ἄ. εἶναι μιὰ λέξις ποὺ δεινοπαθεῖ, διαστρεβλώνεται καὶ γίνεται ἀντικείμενο ἀχρείας καπηλείας στὰ χέρια τῆς πολιτικῆς. Ἄλλοι ἀπατεῶνες πωλοῦν «κοινωνικὴ δικαιοσύνη», ἄλλοι πωλοῦν «πατριωτισμό», ἀλλὰ τὰ μεγαλύτερα καθάρματα πωλοῦν «ἐλευθερία». Καὶ ἡ «ἐλευθερία» αὐτὴ εἶναι ἡ ἐξῆς:

- Ἐλευθερία τοῦ μαφιόζου καὶ τοῦ τοκογλύφου νὰ ἐκβιάζῃ, νὰ ἐξαγοράζῃ καὶ νὰ ὑποδουλώνῃ ἀνθρώπους (καὶ χῶρες ὁλόκληρες), νὰ καταχρᾶται καὶ νὰ ἐκμεταλλεύεται ἀτομικὴ καὶ ἐθνικὴ ἰδιοκτησία, φυσικὴ καὶ πολιτισμικὴ κληρονομιά καὶ ἀνθρώπινους πόρους.

- Ἐλευθερία τοῦ σκοπιανοῦ κομιτατζῆ νὰ παραχαράσσῃ καὶ νὰ σφετερίζεται τὴν ταυτότητα καὶ τὴν ἱστορική μου κληρονομιά.

- Ἐλευθερία τοῦ τριτοκοσμικοῦ λαθροκαννιβάλου νὰ παραβιάζῃ τὰ σύνορά μου, νὰ καταλαμβάνῃ καὶ νὰ ἀπομυζᾷ τὸν τόπο μου, νὰ σφετερίζεται ἀκόμη καὶ τὰ πολιτικά μου δικαιώματα.

- Ἐλευθερία τοῦ ἀφρικανοπιθήκου καὶ τοῦ ἰσλαμοασιάτη νὰ ὑποβαθμίζῃ τὴν πόλι μου, νὰ βεβηλώνῃ τὴν γῆ μου, νὰ «γονιμοποιῇ» (κατὰ τὴν ἀλήστου μνήμης φράσι ταλαιπώρου πολιτικοῦ μας), νὰ ἀλλοιώνῃ καὶ νὰ ἀφανίζῃ τὸ ἔθνος καὶ τὴν κληρονομιά μου.

- Έλευθερία τοῦ μειονεκτικοῦ μισέλληνα καὶ χριστιανόφοβου «προοδευτικοῦ» νὰ ὑβρίζῃ καὶ νὰ ποδοπατῇ τὰ ἱερὰ τῶν προγόνων μου, νὰ ἀπάγῃ, νὰ ἀφελληνίζῃ καὶ νὰ κάνῃ γενιτσάρους τὰ παιδιά μου.

- Ἐλευθερία τῶν ψυχανωμάλων συμπλεγματικῶν νὰ διαστρέφουν ἀκόμη καὶ τὴν φύσι. (Στὸ Σουηδιστάν, στὸ Ἀμερικανιστὰν καὶ σὲ ἄλλες «φιλελεύθερες» χῶρες ὑπὸ τὴν τυραννία τῶν marxist liberals, καταργοῦν ἀκόμη καὶ τὰ ἄρθρα καὶ τὶς ἀντωνυμίες ἀρσενικοῦ ἢ θηλυκοῦ γένους, ἀπαγορεύουν στὰ παιδιὰ τοῦ σχολείου νὰ ζωγραφίζουν σπιτικὰ μὲ πατέρα, μητέρα καὶ παιδάκια, ἀπαγορεύουν ἀκόμη καὶ τὸ παιχνίδι τῶν μικρῶν παιδιῶν διότι ἐμπεριέχει «στερεότυπα φύλου», μεγαλώνουν παιδιὰ μέχρι τὴν σχολικὴ ἡλικία χωρὶς κἂν νὰ τοὺς ποῦν ἂν εἶναι ἀγόρια ἢ κορίτσια (καὶ μὲ οὐδέτερο ὄνομα) κ.ἄ. ἀνώμαλα. Ἐκτὸς ποὺ ἀπαγορεύουν τὸ κάπνισμα, τὸ ποτό, τὸ σὲξ (ἐκτὸς ἀπὸ τὸ παρὰ φύσιν), φυσικὰ καὶ τὴν αὐτοάμυνα καὶ τὸ οἰκογενειακὸ ἄσυλο, τὴν μπριζόλα καὶ τὸ κοκορέτσι.)

Οἱ ἀνωτέρῳ ἀνώμαλοι προωθοῦν, διὰ τῆς βίας καὶ ἐναντίον ἐμοῦ, τῆς κοινωνίας καὶ τῆς φύσεως τῆς ἴδιας, ἕνα αὔριο στὸ ὁποῖο δὲν θὰ ἔχω ἐργασία καὶ ἐργασιακὰ δικαιώματα, δὲν θὰ ἔχω κοινωνικὴ ἀσφάλεια, δὲν θὰ ἔχω οἰκογένεια, σπίτι, οὔτε προγόνους οὔτε ἀπογόνους, οὔτε φυλὴ καὶ πατρίδα, οὔτε γῆ καὶ θάλασσα -καὶ αὐτὴ θὰ εἶναι «ἀξιοποιημένο» ἐμπορικὸ προϊόν- οὔτε ἱστορία, ἐθνικὴ ταυτότητα καὶ κληρονομιά, ἀλλὰ θὰ εἶμαι, λένε, ἐλεύθερος, ἀφοῦ θὰ μπορῶ νὰ παντρευτῶ στὸ δημαρχεῖο τὸν λαθροκαννίβαλο ἑραστή μου.

Λοιπόν, δηλώνω ἀπερίφραστα ὅτι ἀπὸ αὐτὴν τὴν «ἐλευθερία» τῶν ψυχανωμάλων, προτιμῶ καὶ τὸν Χίτλερ καὶ τὸν Στάλιν καὶ τὸν Ὀσάμα μπὶν Λάντεν καὶ τὸν Παπαδόπουλο καὶ τὸν ἀνθρωποφάγο Ἴντι Ἀμὶν Νταντά. Ἀνεπιφύλακτα.

Δυστυχῶς, ὅλοι αὐτοὶ οἱ ἀνώμαλοι, διαστρεβλώνοντας καὶ καπηλευόμενοι τὸν φιλελευθερισμό, δυσφημοῦν καὶ ὑπονομεύουν τὴν πολιτικὴ καὶ τὰ μέτρα τὰ ὁποῖα θὰ ἔπρεπε νὰ εἴχαμε ἐφαρμόσει πρὸ πολλοῦ γιὰ τὴν ἐξυγίανσι τῆς οἰκονομίας καὶ τῆς δημοσίας διοικήσεως ἀπὸ τὸ σάπιο καθεστὼς σαράντα χρόνων κομματικοῦ κρατισμοῦ τῆς παρακμιακῆς καὶ φαύλης μεταπολιτεύσεως. (Ὅποτε ἀκούω π.χ. τὸν Στέφανο Μάνο βρίσκω πολὺ λογικὰ τὰ περισσότερα ἀπὸ αὐτὰ ποὺ λέει. Πολλὰ ἐξ αὐτῶν θὰ ἔπρεπε νὰ εἶχαν ἐφαρμοστεῖ πρὸ πολλοῦ. Ἄλλα, τὰ ὁποῖα ὑποστηρίζουν καὶ προωθοῦν ὁρισμένοι ὑποστηρικτές του καὶ πολλοὶ ἄλλοι ὑπὸ τὴν ταμπέλα τοῦ φιλελευθερισμοῦ, εἶναι γιὰ ἐκτελεστικὸ ἀπόσπασμα.)

(28-8-2012)

* * *

Καὶ ἕνα ὡραῖο. Ἤδη ὁ Ζὰν Ζὰκ Ρουσὼ τοὺς εἶχε πάρει χαμπάρι:

«Rousseau already understood perfectly the falsity of multiculturalist admirers of foreign cultures when, in Émile, he warned about a “philosopher who loves Tartars in order to be dispensed from loving his neighbors”.» (Slavoj Žižek, «Living in the End Times»)

(28-8-2012)

* * *

Παραδοξολογίαι -ἢ περὶ φιλελευθερισμοῦ, ἐλευθέρου ἀνταγωνισμοῦ καὶ φυσικῆς ἐπιλογῆς

Ἂς ἀκολουθήσουμε, χάριν παιδειᾶς, τὴν λογικὴ τοῦ (νεο)φιλελευθερισμοῦ ἔως τὶς ἀκραῖες συνέπειές του.

Ἀφοῦ -κατὰ τοὺς ἐλευθεριακούς- δὲν ὑπάρχει κοινωνία, ἀλλὰ μόνον ἄτομα, τότε, καὶ τὸ κράτος ἄτομα δὲν τὸ φτιάχνουν;

Ἄρα δὲν ὑπάρχει οὔτε κράτος. Ὑπάρχουν μόνον ἄτομα. (Ἑπομένως, ἐναντίον τίνος φωνάζουν οἱ ἐλευθεριακοί; )

Καὶ τὸ κράτος, καὶ ὅλα τὰ πράγματα, εἶναι ἰδιωτικὴ πρωτοβουλία.

Καὶ ὁ κομμουνισμός, καὶ ὁ Στάλιν καὶ ὀ Μάο, εἶναι ἀποτελέσματα ἰδιωτικῆς πρωτοβουλίας.

Ἑπομένως καλὰ καὶ σεβαστά, καθ᾿ ὅσον καὶ γιὰ ὅσο πέτυχαν.

Ἐὰν ἔχουμε κρατισμὸ καὶ ὄχι φιλελευθερισμό, τοῦτο σημαίνει ὅτι ἡ ἰδιωτικὴ πρωτοβουλία «κρατισμὸς» ἔχει ἐπικρατήσει, πρὸς τὸ παρόν, διὰ τοῦ ἐλευθέρου ἀνταγωνισμοῦ τῆς ἀγορᾶς, τῆς ἰδιωτικῆς πρωτοβουλίας «φιλελευθερισμός».

Ἐν τέλει, τὸ κάθε τὶ ποὺ γίνεται εἶναι καλὸ καὶ δίκαιο, ἀκριβῶς ἐπειδὴ γίνεται.

Ἀφοῦ οἱ λαοὶ ἔχουν τοὺς ἡγέτες ποὺ τοὺς ἀξίζουν, καὶ ἀφοῦ, ἀκόμη περισσότερο, ὁ ἐλεύθερος ἀνταγωνισμὸς εἶναι ὁ κύριος ἐὰν ὄχι ὁ μόνος παράγων ἐξελίξεως καὶ προόδου, ἡ δικτατορία εἶναι τὸ καλύτερο πολίτευμα.

Ὁ δικτάτωρ ποὺ κατέλαβε τὴν ἀπόλυτη ἐξουσία μὲ τὴν δύναμί του, διὰ πυρὸς καὶ σιδήρου, εἶναι ἐξ ὁρισμοῦ ὁ ἱκανότερος καὶ καταλληλότερος ἡγέτης.

Εἶναι ὁ πλέον ἀξιοκρατικῶς ἀναδειχθεὶς ἡγέτης.

Τὸ δίκαιον τῆς ἐξουσίας του εἶναι ἀκριβῶς τὸ ὅτι τὴν κατέκτησε.

Ἡ ἀπαγόρευσις τῶν πραξικοπημάτων, τῶν πολέμων, ἐμφυλίων καὶ διακρατικῶν, εἶναι παρεμπόδισις τοῦ ἐλευθέρου ἀνταγωνισμοῦ. Ἡ δημοκρατία εἶναι συνωμοσία τῶν κατωτέρων πνευματικῶς καὶ ἠθικῶς ἀνθρώπων (κηφήνων τοῦ δημοσίου), προκειμένου νὰ ἐμποδίζουν τοὺς ἀξίους νὰ ἀνέρχονται διὰ τοῦ ἐλευθέρου ἀνταγωνισμοῦ στὴν κορυφὴ τῆς κοινωνίας.

Ἀλλὰ καὶ ἡ δημοκρατία, ὅπως ὅλα, εἴπαμε, ἰδιωτικὴ πρωτοβουλία εἶναι.

Ἄρα καὶ αὐτὸ καλὸ εἶναι, ἀφοῦ γίνεται.

Ἄρα δὲν χρειάζεται οὔτε νὰ κάνουμε τίποτε οὔτε νὰ σκοτιζόμεθα μὲ τίποτε, ἀφοῦ ὅ,τι γίνεται ἢ θὰ γίνῃ ἀπὸ μόνο του, καλὸ καὶ φυσικὸ εἶναι.

Ἄρα τὸ ὑπέρτατο ἰδανικὸ εἶναι ὁ ὕπνος.

Ὑ.Γ. Ὁ ἔμπειρος ἀναγνώστης θὰ ἀντελήφθη ὅτι τελικῶς ἀναγόμεθα στὸ θεμελιῶδες στὴν μαθηματικὴ λογικὴ παράδοξον τῆς αὐτοαναφορᾶς («ἀπαγορεύεται νὰ ἀπαγορεύεται», «αὐτὴ ἡ πρότασις εἶναι ψευδής» κ.λπ.)

Ὑ.Γ.2 Ἀφοῦ φτάσαμε στὸν ὕπνο, συνιστῶ τὴν κλασικὴ ταινία τοῦ Νίκου Παναγιωτόπουλου, «Οἱ τεμπέληδες τῆς εὔφορης κοιλάδας» (1978).

Ὑ.Γ.3 Θὰ μπορούσαμε νὰ ἐπεκταθοῦμε σὲ ζητήματα ὅπως διάκρισις φύσεως (ἀοράτου χειρὸς τῆς ἀγορᾶς, ἢ πάλης τῶν τάξεων ἢ τεχνολογικῆς ἐξελίξεως) καὶ πόλεως (κοινωνίας, βουλήσεως τοῦ ἐλευθέρου ἀνθρώπου-πολίτου) κατὰ τὴν (ἀρχαία, ἀλλὰ καὶ νεώτερη) ἑλληνικὴ ἀντίληψι καὶ φιλοσοφία, ἀλλὰ αὐτὸ ἀφήνεται γιὰ ἄλλη εὐκαιρία.

(28-8-2012)

* * *

Δεξιά, φιλελευθερισμός καὶ ἐθνικισμός (Μὲ ἀφορμὴ ἕνα ἄρθρον τοῦ Πάσχου Μανδραβέλη)

Ἀνερωτήθη ὁ Πάσχος Μανδραβέλης («Ποιός διαβάζει σ' αυτόν τον τόπο;», «Ἡ Καθημερινή», 6-11-2009): «Ένα χιλιοειπωμένο μαράζι αυτής της στήλης είναι ότι τα στελέχη της δεξιάς δεν διαβάζουν. [...] Το χιλιοειπωμένο αυτό μαράζι είχε ως δεδομένο ότι οι αριστεροί διαβάζουν. Ας μην το θεωρούμε πλέον δεδομένο. [...] Το χιλιοειπωμένο μαράζι, όμως, μεγαλώνει. Αν σταμάτησαν να διαβάζουν και οι αριστεροί, ποιός διαβάζει σ' αυτόν τον τόπο;»

Πράγματι. Διαβάζουν, καὶ γράφουν, καὶ παράγουν σύγχρονη καὶ πρωτότυπη πολιτικὴ σκέψι ἐν Ἑλλάδι σήμερα, μόνον οἱ ἐθνικιστές· ἡ ἑλληνοκεντρική, πατριωτική, ρομαντικὴ Δεξιά. Συνιστῶ στὸν κ. Μανδραβέλη νὰ διαβάσῃ ἐνδεικτικῶς τὰ βιβλία τοῦ καθηγητοῦ Χρίστου Γούδη («Ἡ κουλτούρα τῆς Δεξιᾶς: Μιὰ κριτικὴ θεώρηση γιὰ πρόσωπα, ἰδέες καὶ ὁράματα» (2005), «Ὁδὸς Ἑλλήνων» (2006), «Ἀνατομία τῆς Δεξιᾶς: Κριτικὴ μιᾶς σύμμεικτης ἰδεολογίας καθαροῦ λόγου καὶ "παράνοιας"» (2007), «Ἱστορία τῆς νεότερης Ἑλλάδας: Ἀπὸ τὴν πτώση στὴν ἀνεξαρτησία» (2007), «Τὸ σήμερα ὡς αὔριον καὶ ὡς χθές: Ἰδεολογικά δοκίμια γύρω ἀπὸ τὴν κρίση τῶν ἀξιῶν» (2009), «Ἀλλοῦ καὶ κάπως - ἡ καθ᾿ ἡμᾶς Δεξιά» (2009)), τοῦ Χρίστου Χαρίτου («Ριζοσπαστικὴ Δεξιά: Ἡ ἀπάντηση στὴν νεοταξικὴ Ἀριστερά» (2008)), τοῦ καθηγητοῦ Κωνσταντίνου Ρωμανοῦ («Ἐθνοκτονία ἐν ἐξελίξει: Ἡ Ἑλλὰς στὸ μάτι τοῦ κυκλώνα τῆς Νέας Τάξης» (2009)), τοῦ Γιάννη Κολοβοῦ («Τὸ Κουτὶ τῆς Πανδώρας: Παράνομη μετανάστευση καὶ νομιμοποίηση στὴν Ἑλλάδα» (2003), «Τὸ τέλος μιᾶς οὐτοπίας: ἡ κατάρρευση τῶν πολυπολιτισμικῶν κοινωνιῶν στὴν Δυτικὴ Εὐρώπη» (2008), «Μεταναστευτική πολιτική και ενσωμάτωση μεταναστών» (2011)), τοῦ Ἰωάννη Κωτούλα («Μετανάστευση καὶ κυρίαρχη ἐθνικὴ κουλτούρα» (2011)), τοῦ Ἀναστασίου Γιαννᾶ («Τὸ γνωστικὸ ρεῦμα καὶ ἡ μεταφυσικὴ τοῦ καπιταλισμοῦ» (2010)).

Ἐκεῖνο ποὺ δὲν καταλαβαίνουν ὁ κ. Μανδραβέλης καὶ οἱ περισσότεροι σημερινοὶ φιλελεύθεροι εἶναι ὅτι ἡ παραίτησις -μᾶλλον ἡ προδοσία- τῆς Δεξιᾶς, ἀπὸ τὸ 1974 ἔως σήμερα, ἐνώπιον τῆς ἐπελάσεως τῆς Ἀριστερᾶς, ἔγινε πρὸς ὅλες τὶς κατευθύνσεις: καὶ τῆς ἐθνικῆς καὶ τῆς φιλελεύθερης Δεξιᾶς. Ἐκ τῶν πραγμάτων. Διότι ὅταν προδίδῃς ἕνα μέρος τῆς κληρονομιᾶς σου, τελικῶς θὰ προδώσῃς τὰ πάντα. Ἔτσι φτάσαμε στὸ ἀνατριχιαστικὸ φαινόμενο ὑπουργὸς Δικαιοσύνης τῆς «δεξιᾶς» Ν.Δ. (Σωτ. Χατζηγάκης, 14-5-2008) νὰ άποκηρύσσῃ ἀπὸ τὸ βῆμα τῆς Βουλῆς τὴν ἐθνικὴ κυριαρχία ὡς ἀσύμβατη μὲ τὸ ἀνθρώπινο δικαίωμα καὶ τὸ δικαίωμα αὐτὸ καθ᾿ ἑαυτό (sic) (δηλαδὴ νὰ ἀρνεῖται τὴν θεμελιώδη προϋπόθεσι κάθε δημοκρατικῆς κυβερνήσεως, τὴν ἐθνικὴ κυριαρχία, χωρὶς νὰ παραιτεῖται), ὑπουργὸς Παιδείας τῆς «δεξιᾶς» Ν.Δ. νὰ προωθῇ ἀντεπιστημονικὰ προπαγανδιστικὰ ἐθνομηδενιστικὰ σχολικὰ βιβλία (ἀφήνω τὴν ἀρχὴ παντὸς κακοῦ, τὴν γλωσσικὴ μεταρρύθμισι Ράλλη), ὑπουργὸς Ἐξωτερικῶν τῆς «δεξιᾶς» Ν.Δ. νὰ προωθῇ τὸ σχέδιο Ἀννάν καὶ τὴν εἴσοδο τῆς Τουρκίας στὴν Ε.Ε. (ἐκτουρκισμὸ καὶ ἐξισλαμισμὸ τῆς Εὐρώπης) καὶ ὑπουργὸς Ἐσωτερικῶν τῆς «δεξιᾶς» Ν.Δ. νὰ καλῇ ἀσιάτες ἰσλαμιστὲς λαθρομετανάστες νὰ μᾶς «γονιμοποιήσουν». Ἀπὸ τὴν ἄλλη, εἴδαμε «ἀριστερὴ» κυβέρνησι τοῦ ΠΑΣΟΚ νὰ ἐπιτρέπῃ τὸ μέγα ἔγκλημα τῆς φούσκας τοῦ χρηματιστηρίου, ἐνῷ βλέπουμε καὶ τὸ κομμουνιστικὸ Κ.Κ.Ε. νὰ χαντακώνῃ τὸν Ἕλληνα ἐργάτη, συντασσόμενο στὸ πλευρὸ τοῦ διεθνοῦς καπιταλισμοῦ, ὁ ὁποῖος προωθῇ τὴν ἐργασία μὲ στρατοὺς μεταφερόμενων ἀλλοδαπῶν δούλων (Κὰρλ Μάρξ: «Σκοπὸς τῆς εἰσαγωγῆς ξένων ἐργατῶν εἶναι ἡ διαιώνιση τῆς σκλαβιᾶς.») (Χρῆστος Γιανναρᾶς, «Ἀνοιχτὸ μυαλό, ἀδέσμευτος ψυχισμός», «Ἡ Καθημερινή», 30-9-2007: «Ὅλοι ξέρουν ὅτι ἡ λέξη «δεξιὸς» εἶναι ἐντελῶς ἄδεια ἀπὸ κάθε περιεχόμενο, ὅτι ἡ Ἑλλάδα γνώρισε τὸν συνεπέστερο καπιταλισμὸ μὲ «σοσιαλιστική» κυβέρνηση [σ.σ. φαγοπότι χρηματιστηρίου κ.ἄ.] καὶ τὴν προκλητικότερη ἀρνησιπατρία μὲ δεξιὰ καραμανλικὰ κυβέρνηση [σ.σ. σχολικὸ βιβλίο Ἱστορίας Ρεπούση κ.ἄ.].»)

Τονίζω ὅτι ἡ αὐτοκτονικὴ καὶ πολιτικῶς δειλὴ Ν.Δ. χαντάκωσε καὶ τὴν παραδοσιακή, ἐθνικὴ καὶ τὴν φιλελεύθερη κληρονομιά της. Γιὰ τὴν ἐθνικὴ κληρονομιὰ εἴπαμε ἀνωτέρῳ, γιὰ τὴν φιλελεύθερη τὰ εἶπε ὁ κ. Μανδραβέλης -οἱ ἴδιοι οἱ «δεξιοὶ» νιώθουν τὴν ἀνάγκη νὰ ἀπολογηθοῦν γιὰ τὸν φιλελευθερισμό. Ἀλλά, τὴν ἴδια ἐνοχὴ νιώθουν ὅλοι οἱ φιλελεύθεροι καὶ μάλιστα οἱ κατ᾿ ἐξοχὴν φιλελεύθεροι, τῆς Φιλελεύθερης Συμμαχίας π.χ. Ἀποτέλεσμα; Ὑποτασσόμενοι καὶ αὐτοὶ στὴν Ἀριστερά, ἐγκαταλείπουν ἐν πολλοῖς τὸν οἰκονομικὸ φιλελευθερισμό (διότι Θάτσερ, Χάγιεκ, Φρήντμαν κάνουν τζήζ, ποὺ λένε· δὲν εἶναι δημοφιλεῖς σήμερα) καὶ περιορίζονται στὸ social liberalism (συνωνυμία, ἀλλὰ καμμία σχέσις μὲ τὸν «κοινωνικὸ φιλελευθερισμό» (φιλελευθερισμὸ μὲ κοινωνικὴ ευαισθησία) τοῦ κ. Σαμαρᾶ)· τουτέστιν, ἐλεύθερο χασίσι, γαμ...ι, καὶ λαθρομετανάστευσι. Οὐσιαστικῶς πρόκειται γιὰ ἐκφυλισμό, παρακμὴ τοῦ γνήσιου φιλελευθερισμοῦ.

Ὅπως, ἀκριβῶς ἀντιστοίχως, ἐκφυλισμός καὶ παρακμὴ τοῦ γνήσιου σοσιαλισμοῦ εἶναι ἡ ἐγκατάλειψις τοῦ ἀγώνα κατὰ τοῦ καπιταλισμοῦ καὶ ἡ ἔκπτωσις σὲ κενολογίες γιὰ χασίσι καὶ γαμ...ι.

Τελικῶς, τόσο ὁ ἀριστερόζ προοδευτισμός ὅσο καὶ ὁ μπὲζ νεοφιλελευθερισμὸς συναντοῦνται στὸ ἴδιο ἀκριβῶς σημεῖο (τὸν ἐλευθεριακὸ νεοτὰξ ἀριστερίζοντα ἐθνομηδενισμό), προδίδοντας καὶ οἱ δύο τὴν ἰδεολογική τους κληρονομιά (τὸν φιλελευθερισμὸ καὶ τὸν σοσιαλισμό, ἀντιστοίχως) καὶ γινόμενοι πιόνια καὶ λακέδες τοῦ συστήματος τὸ ὁποῖο ὑποτίθεται ὅτι προσπαθοῦν νὰ ἀνατρέψουν. Κοινῶς, ἐδῶ ὁ κόσμος καίγεται, δὲν θὰ ἔχουμε πατρίδα, οὔτε ἱστορικὴ κληρονομιά, δὲν θὰ ἔχουμε πραγματικὴ (ἐθνική, πολιτική, πολιτισμική, ἐργασιακή, οἰκονομική) ἐλευθερία, δὲν θὰ ἔχουμε ἐργασία, δὲν θὰ ἔχουμε κοινωνία, ἀλλὰ θὰ μποροῦμε νὰ παντρευτοῦμε ἐλεύθερα σὲ γκαίυ γάμο τὸν πακιστανὸ λαθρομετανάστη ἐραστή μας. Ζήτω ὁ φιλελευθερισμός!

(2009· 29-8-2012)

* * *

Ὁρολογία

Σχολίασε ὁ Σωτήρης Μητραλέξης μιὰ φράσι τοῦ Κωνσταντίνου Μητσοτάκη, «δὲν ὑπάρχει ἡ ἔννοια τοῦ νεοφιλελευθερισμοῦ, εἶναι μύθευμα τοῦ σοσιαλισμοῦ»: «Ὁ ἐν λόγῳ κύριος ἔχει διατελέσει ΙΔΡΥΤΗΣ καὶ ΠΡΟΕΔΡΟΣ κόμματος μὲ τὸ ὄνομα «Κόμμα Νεοφιλελευθέρων»... Εἶναι αὐτὸ ποὺ λέμε τὸ κόμμα του «δὲν ὑπάρχει».»

Ὅμως, ἔχω ἔνστασιν, ὑπὸ τὴν ἔννοιαν ὅτι τὸ «νεο-» στὸ ὄνομα τοῦ κόμματος ἀφοροῦσε στὴν πολιτικὴ ἱστορία (νεο-, τουτέστιν μετὰ τὸ Κόμμα Φιλελευθέρων τοῦ Ἐλευθερίου Βενιζέλου) καὶ ὄχι στὴν πολιτικὴ ἰδεολογία.

Στὴν πραγματικότητα ὁ Μητσοτάκης ἔχει δίκιο. Οὔτε ὁ ὅρος «νεοφιλελεύθερος» ἔχει νόημα ὡς προσδιορισμὸς πολιτικῆς ἰδεολογίας (ποιός εἶναι ὁ «παλιὸς» καὶ ποιός ὁ «νέος»; ), ἀλλὰ -ἐπαυξάνω- οὔτε ὁ ὅρος «φιλελεύθερος», εὐθὺς ἐξ ἀρχῆς. Ἡ λέξις «φιλελεύθερος» στὰ ἑλληνικὰ ἔχει ἀφ᾿ ἑνὸς ἠθικὴ σημασία (φίλος τῆς ἐλευθερίας), ἀφ᾿ ἑτέρου πολιτικὴ σημασία, ἀλλὰ ἱστορικὴ τοιούτη, ὄχι ἰδεολογική· τουτέστιν, ὁ τοῦ «Κόμματος Φιλελευθέρων» τοῦ Ἐλευθερίου Βενιζέλου. Μὲ αὐτὴν τὴν ἔννοια, τὰ διάδοχα τρόπόν τινα κόμματα τοῦ Κ.Φ. τοῦ Βενιζέλου εἶναι νεο-φιλελεύθερα. (Ἐξ οὗ μᾶλλον καὶ ἐπλάσθη ὁ ὅρος ἐν Ἑλλάδι.)

Ἐπιμένω, ἡ λέξις «φιλελεύθερος» στὰ ἑλληνικὰ δὲν προσδιορίζει πολιτικὴ ἰδεολογία. Ἄλλωστε, φιλελεύθεροι (μποροῦμε νὰ) εἴμαστε ὅλοι. Εἶναι σὰν νὰ προσδιορίζεται κάποιος ὡς «δημοκράτης» ἢ «πατριώτης». Φίλος τῆς ἐλευθερίας ἢ φιλόπατρις μπορεῖ νὰ εἶναι ὁποιοσδήποτε, ἀπὸ τὴν ἄκρα Δεξιὰ μέχρι τὴν ἄκρα Ἀριστερά (λέμε τώρα).

Ἀλήθεια, πῶς μεταφράζονται ἐπακριβῶς τὰ liberal, libertarian, libertin; Διαφορετικοὺς καὶ ἀκριβῶς ἀντιστοίχους ὅρους παρακαλῶ, ὄχι «φιλελεύθερος» ποὺ πάει μὲ ὅλα. Ὑπάρχει δόκιμη ἑλληνικὴ ὁρολογία; Ἐλευθεριστής, ἐλευθεριανιστής, ἐλευθέριος; (Ἡ πολιτικὴ ἰδεολογία εἰς -ισμός καὶ ὁ ἀκόλουθός της εἰς -ιστής.) Ἀλλιῶς, λιμπεραλιστής, λιμπερταριανιστής, λιμπερτινιστής, γιὰ νὰ καταλαβαινόμαστε· ὅπως λέμε σοσιαλιστής, κομμουνιστής (καὶ ὄχι κοινωνιστής) - καὶ ὄχι «φιλελεύθερος», ἐπειδὴ ἀκούγεται ὡραῖα (χωρὶς νὰ λέγῃ τίποτε).

(Δυσφημιστικῶς, φιλελὲς καὶ νεοφιλελές, συνηχὸν μὲ τὸ λελές - ἀλλὰ μὴν θιγεῖτε, τίποτα προσωπικόν.)

(2023)

* * *

Τὸ λογικὸν παράδοξον τοῦ (πολιτικοῦ) φιλελευθερισμοῦ (ἤ, «ἀπαγορεύεται ν᾿ ἀπαγορεύεται»)

Ἐὰν «δὲν ὑπάρχει κοινωνία, ὑπάρχουν ἄτομα», ὅπως εἶχε πεῖ ἡ ἀεἰμνηστη Θάτσερ, καταγγέλλοντας (δικαίως ἢ μή, ἄσχετον) τὶς σοσιαλιστικὲς-κρατικιστικὲς πρακτικές, τότε, καὶ τὸ «κράτος», ὅπως καὶ τὰ πάντα (καὶ οἱ «τάξεις» καὶ ὅλα), εἶναι καὶ αὐτὸ μιὰ ἰδιωτικὴ πρωτοβουλία ἀτόμων, ποὺ ἐπεκράτησε διὰ τοῦ ἐλευθέρου ἀνταγωνισμοῦ τῆς ἀγορᾶς (ἀπολύτως ἐλευθέρου ἀνταγωνισμοῦ μάλιστα, χωρὶς «κανονιστικὲς ρθυμίσεις», ἀνταγωνισμοῦ ἔως ἐξοντωτικῶν πολέμων), δηλαδὴ μιὰ ἰδιωτικὴ ἐπιχείρησις.

Ἐνδεχομένως ἡ καλύτερη δυνατὴ ἰδιωτικὴ ἐπιχείρησις κιόλας, ἀφοῦ ἐπεκράτησε διὰ τοῦ ἐλευθέρου ἀνταγωνισμοῦ, ὁ ὁποῖος, κατὰ τοὺς λιμπερτάριαν, ὁδηγεῖ πάντοτε στὸ καλύτερο. (Ἐὰν ὁ δρόμος γιὰ τὸ καλύτερο εἶναι ὁ φιλελευθερισμός, καὶ αὐτὸς ὁδηγεῖ στὸν ἀντι-φιλελευθερισμό, τότε τὸ καλύτερο εἶναι ὁ ἀντί-φιλελευθερισμός. Οὔπς! «Ἀπαγορεύεται ν᾿ ἀπαγορεύεται», ποὺ εἴπαμε.)

Τὸ ἀστεῖο δὲ εἶναι ὅτι οἱ ἀκραιφνεῖς λιμπερτάριαν-ἀναρχοκαπιταλιστὲς ὑποστηρίζουν ὅτι ἔχουμε παντοῦ «κομμουνισμό» καὶ κρατισμὸ («you are all a bunch of socialists», ποὺ εἶχε πεῖ ὁ Φὸν Μίζες), ὅτι ἡ ΕΕ π.χ. εἶναι «κομμουνιστική» κ.λπ. κ.λπ. (καὶ σὲ κάποιες περιπτώσεις καὶ κάποιον βαθμὸ μπορεῖ νὰ ἔχουν καὶ δίκιο· δὲν εἶναι αὐτὸ τὸ θέμα μου ἐδῶ), καὶ ὅτι πραγματικὸς φιλελευθερισμὸς σχεδὸν ποτὲ δὲν ἐφαρμόστηκε (πλὴν τῆς «ἄγριας Δύσης» τῶν γουέστερν) - ὅπως ἀκριβῶς καὶ οἱ ἀκραιφνεῖς κομμουνιστὲς ὑποστηρίζουν ὅτι «ὁ πραγματισμὸς κομμουνισμὸς ποτὲ δὲν ἐφαρμόστηκε». (Τὸ ἴδιο λένε καὶ οἱ θρησκεῖες συνήθως, καὶ ὅλοι οἱ φονταμενταλιστές, ἢ οἱ ἀπολογητὲς ἑνὸς συστήματος.)

Μά, ἂν ἔχουμε παντοῦ κομμουνισμό (ποὺ ἐπεκράτησε διὰ τοῦ ἐλευθέρου καὶ ἀγρίου ἀνταγωνισμοῦ), αὐτὸ σημαίνει ὅτι ὁ κομμουνισμὸς εἶναι τὸ καλύτερο. Τί, ὄχι;

(Καταλαβαίνετε ἐλπίζω ὅτι δὲν ὑποστηρίζω ἐδῶ τὸ α' ἢ τὸ β' πολιτικὸ σύστημα ἢ ἰδεολογία. Ἐδῶ ἰσχυρίζομαι ὅτι σχεδὸν κάθε πολιτικὸ σύστημα ἢ ἰδεολογία (ἴσως *κάθε*, χωρὶς ἐξαίρεσι), στὴν ἀπολυτότητά του ὁδηγεῖ σὲ λογικὸ παράδοξο. Σὲ λογικὸ παράδοξο - ὄχι ἁπλῶς σὲ κοινωνικὲς καταστροφές.)

Ὑ.Γ. Τὶς αὐταπάτες τοῦ κομμουνισμοῦ τὶς ξέρουμε. Ἐδῶ μιλάω γιὰ τὶς αὐταπάτες, τὴν θεμελιώδη μᾶλλον αὐταπάτη, τοῦ λιμπερταριανισμοῦ (πολιτικοῦ φιλελευθερισμοῦ - ἡ ἑλληνικὴ λέξις φιλελευθερισμὸς ἔχει εὐρύτερο νόημα). Μὲ μιὰ φράσι:

Ἀφοῦ «δὲν ὑπάρχει κοινωνία, ὑπάρχουν ἄτομα», τότε καὶ ὁ κομμουνισμὸς μιὰ ἰδιωτικὴ πρωτοβουλία ἀτόμων εἶναι, ποὺ συνεταιρίζονται γιὰ νὰ ἐξυπηρετήσουν τὸ συμφέρον τους καὶ τὰ γοῦστα τους, καὶ νὰ σὲ πηδήξουν. Καλὰ κάνουν, ἀφοῦ θέλουν καὶ μποροῦν. Αὐτὸ λέει ὁ λιμπερταριανισμός.

(10-2-2024)

Σελίδες Πατριδογνωσίας

Φειδίας Ν. Μπουρλᾶς
Ἀθῆναι, 25 Φεβρουαρίου 2024