Σελίδες ΠατριδογνωσίαςἹστορικὸν ἐπετειολόγιον
ΙΣΤΟΡΙΚΟN ΕΠΕΤΕΙΟΛΟΓΙΟN
=======================
(Οι κινητές εορτές ισχύουν για το έτος 2000)
Βασική πηγή: Γενικό Επιτελείο Στρατού / 7ο Επιτελικό Γραφείο
Σχόλια-προσθήκες: Φειδίας Ν. Μπουρλάς, 2000
http://pheidias.antibaro.gr
-------------------------------------------
1 Ιανουαρίου
+ Περιτομή Ιησού Χριστού,
+ Μ. Βασιλείου Καισαρείας, Γρηγορίου Ναζιανζού
1776 Απαγχονισμός από τους Τούρκους στο Οδεμήσιο της Ιωνίας του
νεομάρτυρα Πέτρου από την Τρίπολη Αρκαδίας.
1813 Ίδρυση στην Αθήνα της "Φιλομούσου Εταιρείας", με σκοπό την
αναζωογόνηση του Ελληνικού Πνεύματος.
1822 Η Α' Εθνική Συνέλευση των επαναστατημένων Ελλήνων κηρύσσει
στην Επίδαυρο την πολιτική ύπαρξη και ανεξαρτησία της Ελλάδος
και ψηφίζει το πρώτο Ελληνικό Σύνταγμα, γνωστό ως "Προσωρινόν
Πολίτευμα" ή "Νόμος της Επιδαύρου". Η Γαλανόλευκη καθιερώνεται
ως η επίσημη σημαία του κράτους.
1823 Σφαγές Ελλήνων από τους Τούρκους στις επαρχίες Μιραμπέλλου
και Λασιθίου στην Κρήτη.
1824 Εκδίδεται στο Μεσολόγγι το πρώτο φύλλο της εφημερίδος
"Ελληνικά Χρονικά" από τον φιλέλληνα Ιωάννη Ιάκωβο Μάγιερ.
1919 Αρχίζει η μεταφορά ακτοπλοϊκώς του Α' ΣΣ (23.351 άνδρες)
στα λιμάνια της Μεσημβρινής Ρωσίας, προκειμένου να συμμετάσχει
στις επιχειρήσεις των Συμμάχων κατά των Ρώσων Ερυθρών
(Μπολσεβίκων).
---------------
2 Ιανουαρίου
+ Προ των Φώτων
Σιλβέστρου Πάπα Ρώμης, Σεραφείμ Σάρωφ,
Κοσμά Α' Αρχιεπ. Κων/πόλεως,
Θεαγένους ιερομ., Βασιλείου, Θεσπίστου, Σεργίου μαρτ.
332 π.Χ. Αρχίζει τον Ιανουάριο του έτους αυτού η πολιορκία
της Τύρου από τον Μέγα Αλέξανδρο.
1770 Απαγχονισμός του νεομάρτυρα Γεωργίου Γκουρτζή στην Μυτιλήνη
Λέσβου από τους Τούρκους.
1823 Οι τούρκοι, με εντολή του Χασάν Πασά, διοικητού της Κρήτης,
αρχίζουν άγριες σφαγές των χριστιανών στις επαρχίες Λασιθίου
και Μεραμβέλλου.
1828 Αφήνεται ελεύθερος, με προσωπική παρέμβαση του Τσάρου, ο
Αλέξανδρος Υψηλάντης που εκρατείτο στις αυστριακές φυλακές
μετά το ανεπιτυχές κίνημά του στις Παραδουνάβιες Ηγεμονίες.
1904 Δολοφονίες Ελλήνων από βουλγάρους στο Μοναστήρι.
---------------
3 Ιανουαρίου
Μαλαχίου προφ., Γορδίου μάρτ., Θωμαΐδος οσ. της εν Λέσβω,
Ακακίου οσίου, Γορδίου εκατόντ., Εφραίμ μεγαλομ.
1806 Ο Κωνσταντίνος Υψηλάντης ανακηρύσσεται από τον λαό της
Μολδοβλαχίας ανεξάρτητος ηγεμών. Σε αντίποινα ο Σουλτάνος
διατάζει τον αποκεφαλισμό του πατέρα του (80 ετών) μετά
από φρικτά βασανιστήρια.
---------------
4 Ιανουαρίου
Σύναξις των Ο' Αποστόλων, Θεοκτίστου οσ., Ευθυμίου του Νέου,
Ονουφρίου εν Χίω
1818 Αποκεφαλίζεται στην Χίο από τους τούρκους ο νεομάρτυρας
Ονούφριος.
1941 Ελληνικά αντιτορπιλικά βομβαρδίζουν επί μία ώρα τις ιταλικές
θέσεις στα Δουκάτα της Βορείου Ηπείρου.
---------------
5 Ιανουαρίου
+ Προεόρτια Φώτων
Θεοπέμπτου, Θεωνά μάρτ., Συγκλητικής οσ., Δωροθέου οσ.
1694 Ο νεομάρτυρας Ρωμανός από τον Ασπρόπυργο Ευρυτανίας
φονεύεται από τους τούρκους στην Κωνσταντινούπολη.
1822 Ο Ηλίας Μαυρομιχάλης, γιος του Πετρόμπεη, επικεφαλής 600
περίπου Μανιατών, αποβιβάζεται στο Αλιβέρι και αναλαμβάνει
την ηγεσία της Επαναστάσεως στην Εύβοια.
1913 Ο Ελληνικός Στόλος, υπό τον Ναύαρχο Παύλο Κουντουριώτη και
με ναυαρχίδα το θρυλικό θωρηκτό "Αβέρωφ", καταναυμαχεί τον
τουρκικό στόλο στην θαλάσσια περιοχή της Λήμνου. Έτσι ο Στόλος
μας εξασφάλισε την κυριαρχία στο Αιγαίο, ενώ ο τουρκικός δεν
τόλμησε πια να εξέλθει από τα Στενά των Δαρδανελίων.
1941 Τα ελληνικά αντιτορπιλικά "Βασίλισσα Όλγα", "Βασιλεύς Γεώργιος",
"Σπέτσες", "Ψαρά" και "Κουντουριώτης" περνούν από το στενό του
Οτράντο, που ελέγχεται από τον ιταλικό στόλο, και βομβαρδίζουν
τις ιταλικές θέσεις του κόλπου του Αυλώνα.
---------------
6 Ιανουαρίου
+ ΤΑ ΑΓΙΑ ΘΕΟΦΑΝΙΑ
Ευαγρίου οσ., Ρωμανού νεομ.
1449 Στέφεται στον Μυστρά ο τελευταίος αυτοκράτοράς μας, ο
μαρμαρωμένος βασιλιάς, Κωνσταντίνος ΙΑ' Παλαιολόγος,
και αναχωρεί για την Κωνσταντινούπολη.
1695 Σφαγή από τους Τούρκους του ιερομονάχου της Κωνσταντινουπόλεως
νεομάρτυρος Ρωμανού από την Σπάρτη Λακωνίας.
1821 Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης φεύγει από την Ζάκυνθο και
αποβιβάζεται στην Καρδαμύλη της Μάνης. Η επιστροφή του είναι
πολύ σημαντική για την προετοιμασία του Αγώνα και τα γεγονότα
που θα ακολουθήσουν στην Πελοπόννησο.
1822 Οι Τούρκοι απαγχονίζουν Χιώτες δημογέροντες στην
Κωνσταντινούπολη.
1823 Οι Ελληνικές δυνάμεις νικούν στην Ακράτα Αχαΐας τους τούρκους.
1827 Ο Κιουταχής κανονιοβολεί τους εγκλεισμένους στην Ακρόπολη των
Αθηνών.
1828 Μετά την απόφαση της Εθνικής Συνελεύσεως της Τροιζήνας, φθάνει
στο Ναύπλιο ο Ι. Καποδίστριας ως πρώτος Κυβερνήτης της Ελλάδος,
επιβαίνοντας του αγγλικού πολεμικού "Warspite".
---------------
7 Ιανουαρίου
+ Σύναξις Προδρόμου και Βαπτιστού Ιωάννου
1186 Αποφασιστική νίκη κοντά στον Στρυμώνα από τον Έλληνα στρατηγό
Αλέξιο Βρανά επί των Νορμανδών, οι οποίοι εβάδιζαν κατά της
Κωνσταντινουπόλεως μετά την κατάληψη του Δυρραχίου και της
Θεσσαλονίκης.
1700 Αποκεφαλισμός από τους τούρκους στην Σμύρνη του νεομάρτυρα
Αθανασίου από την Αττάλεια Παμφυλίας.
1826 Ο Ιμπραήμ, που πολιορκεί το Μεσολόγγι, προτείνει στους
κατοίκους του συνθήκη παράδοσης, η οποία όμως δεν γίνεται
δεκτή.
1837 Γίνονται τα εγκαίνια της "Νέας Σπάρτης", δηλαδή της σημερινής
Σπάρτης, στην ίδια θέση με την παλαιά. Η ανέγερσή της είχε
αποφασισθεί από τον Όθωνα.
1838 Ψηφίζεται νόμος για την παραχώρηση γης στους οπλαρχηγούς και
πολεμιστές του Αγώνα.
1919 Τα πρώτα Ελληνικά τμήματα (34 ΣΠ) αποβιβάζονται στην Οδησσό
της Ρωσίας, προκειμένου να συμμετάσχουν στις επιχειρήσεις των
Συμμάχων κατά των μπολσεβίκων. Ακολούθησε σταδιακά ολόκληρο
το Α' Σώμα Στρατού και Μοίρα πολεμικών πλοίων. Ο Βενιζέλος
είχε δεχτεί την πρόσκληση των Συμμάχων να συμμετάσχει στην
εκστρατεία στην Νότιο Ρωσία, προκειμένου να αποσπάσει την
συγκατάθεσή τους να στείλει στρατεύματα στην Σμύρνη και να
εξασφαλίσει τα δίκαια του αλύτρωτου Ελληνισμού. Ο άμεσος
σκοπός της εκστρατείας των Συμμάχων στην Ρωσία ήταν η
υποστήριξη του Ουκρανικού Αυτονομιστικού Κινήματος στους
αγώνες εναντίον των Μπολσεβίκων, ενώ ο απώτερος σκοπός
ήταν η παρεμπόδιση εξαπλώσεως και στον υπόλοιπο κόσμο της
κομμουνιστικής επαναστάσεως.
---------------
8 Ιανουαρίου
Γεωργίου Χοζεβίτου, Δομνίκης, Κύρου οσ., Αττικού Κων/πόλεως,
Ισιδώρου και οι συν αυτώ 72
1854 Έναρξη της Ηπειροθεσσαλικής επαναστάσεως, η οποία ήταν
αποτέλεσμα του ενθουσιασμού λόγω του ρωσοτουρκικού πολέμου.
Σε συγκρούσεις κοντά στην Άρτα, στην Σκουληκαριά και στην
Παλαιοπαναγιά, οι επαναστάτες τρέπουν εις φυγήν τους τούρκους
και υψώνουν Ελληνική Σημαία με τις φράσεις "Εν Τούτω Νίκα"
και "Ελευθερία ή Θάνατος".
---------------
9 Ιανουαρίου
+ Μετά τα Φώτα
Πολυεύκτου μ., Ευστρατίου οσ., Πέτρου Σεβαστείας
1015 Ο αυτοκράτοράς μας Βασίλειος Β' ο Βουλγαροκτόνος φθάνει, μετά
από νικηφόρο εκστρατεία κατά των βουλγάρων, στην Θεσσαλονίκη.
1823 Η ρωσική κυβέρνηση, με υπόμνημα της προς τις άλλες Μεγάλες
Δυνάμεις, προτείνει ως λύση του ελληνικού ζητήματος, την
σύσταση 3 ηγεμονιών κατά το πρότυπο της Βλαχίας και της
Μολδαβίας. Οι προταθείσες ηγεμονίες ήταν: α) Θεσσαλία και
Ανατολική Στερεά Ελλάς β) Δυτική Στερεά Ελλάς και Ήπειρος
γ) Πελοπόννησος και Κρήτη. Για τα νησιά του Αιγαίου πρότεινε
δημοτικούς θεσμούς και τοπική αυτοδιοίκηση. Οι 3 ηγεμόνες θα
πλήρωναν ετήσιο φόρο στην Τουρκία και θα εκπροσωπούνταν από
τον Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως.
[Η Ρωσία επιθυμεί αυτόνομες ηγεμονίες, για να τις ελέγχει
αυτή, και όχι ανεξάρτητο Ελληνικό κράτος. Έτσι το σχέδιο αυτό
και τον Ελληνισμό δυσαρεστεί και φυσικά δεν γίνεται αποδεκτό
από τις δυτικές Δυνάμεις.]
1826 Στο Μεσολόγγι φθάνει ο στόλος μας με επικεφαλής τους Μιαούλη
και Σαχτούρη.
1828 Πεθαίνει ο Αλέξανδρος Υψηλάντης.
1868 Μάχη με τους τούρκους μεταξύ Τυλισσού και Καμαριώτη στο
Ηράκλειο Κρήτης με 15 Έλληνες νεκρούς.
---------------
10 Ιανουαρίου
Γρηγορίου επ. Νύσσης, Δομετιανού επ. Μελιτίνης, Μαρκιανού, Θεοσεβείας Διακόνισσας
1822 150 τουρκαλβανοί εγκαταλείπουν, μετά από διαπραγματεύσεις,
το κάστρο της Κορίνθου, το οποίο πολιορκούν οι Έλληνες.
1826 Ο Ελληνικός Στόλος προσπαθεί να σπάσει την πολιορκία του
Μεσολογγίου και να φέρει τρόφιμα και πολεμοφόδια στην πόλη.
1941 Η Ι Μεραρχία του Ελληνικού Στρατού, μετά από σφοδρό και ηρωϊκό
αγώνα, απελευθερώνει την Κλεισούρα της Βορείου Ηπείρου. Οι
ιταλοί έδιναν μεγάλη σημασία στον συγκοινωνιακό αυτό κόμβο
και έκαναν σοβαρές προσπάθειες για την διατήρησή του.
---------------
11 Ιανουαρίου
Θεοδοσίου κοινοβιάρχου, Αγαπίου και Βιταλίου οσ.
532 Καταστέλλεται η "στάσις του Νίκα" από τον Στρατηγό Βελισσάριο,
χάρη και στην αποφασιστική επέμβαση της Αυτοκράτειρας
Θεοδώρας, και σώζεται ο θρόνος του Ιουστινιανού.
1055 Πεθαίνει ο Αυτοκράτωρ Κωνσταντίνος Θ' Μονομάχος. Στον θρόνο
μένει η Αυτοκράτειρα Θεοδώρα.
1828 Μάχη με τους τούρκους και νίκη των Ελλήνων στην Τουρλωτή Χίου.
Ο Κυβερνήτης Ι. Καποδίστριας πηγαίνει στην Αίγινα, όπου τού
γίνεται μεγάλη υποδοχή.
1915 Η Βρετανική κυβέρνηση, με επίσημη διακοίνωση προς την Ελλάδα,
την προσκαλεί να πολεμήσει στο πλευρό των Συμμάχων. Στην
διακοίνωση αυτή γίνεται για πρώτη φορά λόγος για παραχωρήσεις
εδαφών της Μ. Ασίας στην Ελλάδα.
1916 Στην εναρκτήρια συνεδρίαση της νέας Βουλής των Ελλήνων που
προήλθε από τις εκλογές της 6ης Δεκ. 1915, συμμετέχουν και οι
εκλεγμένοι αντιπρόσωποι βουλευτές της Βορείου Ηπείρου, οι
οποίοι γίνονται δεκτοί με επευφημίες από ολόκληρη την εθνική
αντιπροσωπεία.
1944 Δύναμη Ελλήνων ανταρτών του 5/42 ΣΕ επιτίθεται κατά ισχυρής
γερμανικής φάλαγγας στο 51ο χλμ. της οδού Γραβιάς-Άμφισσας.
Μετά από δίωρο σκληρό αγώνα οι γερμανοί αναγκάζονται να
επιστρέψουν στη Γραβιά με σημαντικές απώλειες.
---------------
12 Ιανουαρίου
Τατιανής, Ευθασίας, Μερτίου μαρτύρων, Ηλίου Θηβαΐδος οσ.
1822 Επίθεση του Βάσου Μαυροβουνιώτη κατά των τούρκων, οι οποίοι
είχαν εξέλθει από τα Στύρα (Ευβοίας). Ο Ηλίας Μαυρομιχάλης
σπεύδει σε βοήθειά του και οι αντίπαλοι συγκρούονται στον
Άγιο Βασίλειο (Ευβοίας), με αποτέλεσμα την περιφανή νίκη
των Ελλήνων.
1827 Η Ασήμω Λιδωρίκη, σύζυγος του Γκούρα, η οποία μετά τον
θάνατό του, είχε αναλάβει την διοίκηση της Ακροπόλεως,
σκοτώνεται από έκρηξη τουρκικής βόμβας, η οποία προκάλεσε
πτώση της στέγης του Ερεχθείου.
1943 Τμήματα Ελλήνων ανταρτών της Οργανώσεως ΕΣΑΠ ("Ελληνικός
Στρατός Απελευθερωτικής Προσπαθείας") επιτίθενται κατά της
ιταλικής φρουράς στην Καλαμπάκα, την εξουδετερώνουν και
εισέρχονται στην πόλη.
---------------
13 Ιανουαρίου
Ερμύλου και Στρατονίκου μαρτ., Μαξίμου Καυσοκαλυβίτου,
Ειρηνάρχου εγκλείστου
1801 (ν. ημ.) Κατά την διάρκεια επίσημης τελετής στην Κέρκυρα,
γίνεται η έπαρση της σημαίας της "Ανεξαρτήτου Επτανήσου
Πολιτείας".
1942 Μάχη Αστερουσίων της επαρχίας Μεσαράς Ηρακλείου, κατά την
οποία ένοπλες ανταρτικές ομάδες κατορθώνουν, μετά από σκληρό
αγώνα, να διασπάσουν τον κλοιό ισχυρής γερμανικής δυνάμεως και
να διαφύγουν.
1955 Το ιστιοφόρο "Άγιος Γεώργιος" μεταφέρει από την ελεύθερη
Ελλάδα στην Πάφο πολεμικό υλικό για την έναρξη του αγώνα
της ΕΟΚΑ.
---------------
14 Ιανουαρίου
Απόδοση Θεοφανίων
Αγίων Αββάδων των εν Σινά και Ραϊθώ αναιρεθέντων, Αγνής μ.
1822 Ο διοικητής της Κορίνθου Κιαμίλ μπέης παραδίδει το φρούριο της
ΑκροκΟρίνθου στους Έλληνες, μετά από διαπραγματεύσεις με τον
Θεόδωρο Κολοκοτρώνη. Για πρώτη φορά στις επάλξεις του φρουρίου
κυματίζει η γαλανόλευκη Ελληνική Σημαία που καθορίστηκε από
την Εθνοσυνέλευση της Επιδαύρου. Η Κόρινθος ορίζεται ως έδρα
της Διοικήσεως.
1878 Οι Κρητικοί υψώνουν την Σημαία της Επαναστάσεως στο χωριό
Σερβιλί Χανίων και ζητούν την Ένωση με την μητέρα Ελλάδα.
1920 (ν. ημ.) Το Ανώτατο Συμβούλιο της Συνδιασκέψεως Ειρήνης στο
Παρίσι αποδέχεται το σύμφωνο Τιτόνι-Βενιζέλου, σύμφωνα με το
οποίο η Βόρειος Ήπειρος παραχωρείται στην Ελλάδα. Η δημοσίευση
της αποφάσεως αναβάλλεται μέχρι την επίλυση του Αδριατικού
προβλήματος μεταξύ Ιταλίας και Γιουγκοσλαβίας. [σ.σ. Τελικώς
η υπόθεση δεν ευοδώθηκε.]
1943 Φονεύεται από τους ιταλούς ο Τχης Ιωάννης Τσιγάντες, αρχηγός
της αντιστασιακής οργανώσεως "ΜΙΔΑΣ 614", μετά την ανακάλυψη του
καταφυγίου του στην Αθήνα.
---------------
15 Ιανουαρίου
Παύλου του Θηβαίου, Ιωάννου Καλυβίτου οσίων, Γαβριήλ οσίου
1820 Ο Καποδίστριας, εκτιμώντας ότι μπορούσε να προσφέρει
περισσότερα στον Αγώνα από την θέση του Υπουργού Εξωτερικών
του Τσάρου και αμφιβάλλοντας για τις δυνατότητες της Φιλικής
Εταιρείας, δεν αποδέχεται την πρόταση του Ξάνθου να αναλάβει
την ηγεσία της τελευταίας.
1823 Ο Γ. Καραϊσκάκης επιτίθεται κατά των τουρκαλβανών στον
Σοβολάκο Ευρυτανίας. Μετά από νικηφόρο μάχη, γνωστή ως μάχη
του Άη Βλάσση, οι τουρκαλβανοί τρέπονται σε φυγή προς το
Αγρίνιο, εγκαταλείποντας 200 νεκρούς και πολλά λάφυρα.
1826 Οι "Ελεύθεροι Πολιορκημένοι" του Μεσολογγίου απορρίπτουν με
υπερηφάνεια πρόταση του Ιμπραήμ να παραδοθούν.
1854 Πρόκριτοι και λαός της Ηπείρου επαναστατούν εναντίον του
σουλτάνου και με προκήρυξή τους το γνωστοποιούν σε όλους
τους Έλληνες. Ταυτόχρονα επαναστατικά τμήματα συγκρούονται
στο Ραδοβίζι Άρτας και αναγκάζουν τους τουρκαλβανούς να
υποχωρήσουν στην Άρτα εγκαταλείποντας 83 νεκρούς.
1950 Δημοψήφισμα των Ελλήνων στην Κύπρο. Από τους 224.747
ψηφίσαντες, οι 215.108 ζητούν Ένωση με την μητέρα Ελλάδα.
---------------
16 Ιανουαρίου
ΙΒ' Λουκά
Προσκύνησις Τιμ. Αλυσ. Απ. Πέτρου, Πευσίππου, Νεονίλλης μ.
1829 Ελληνικός στολίσκος υπό τον Ανδρέα Τενεκέ κυριεύει δύο
τουρκικές κανονιοφόρους στο λιμάνι της Πρέβεζας και
αιχμαλωτίζει τον διοικητή τους Χασάν Πασά μαζί με 24 τούρκους.
1878 Εθελοντικά σώματα από την ελεύθερη Ελλάδα εισέρχονται στην
Κεντρική Θεσσαλία και υψώνουν στο χωριό Βρύνια την Σημαία της
Επαναστάσεως, παρουσία του πολιτικού αρχηγού της περιοχής
Δ. Οικονομίδη.
1943 Το αντιτορπιλικό μας "Βασίλισσα Όλγα" βυθίζει ιταλικό
πετρελαιφόρο στην Αδριατική.
---------------
17 Ιανουαρίου
+ Μεγάλου Αντωνίου, Γεωργίου Νεομ. εξ Ιωαν., Αντωνίου εκ Βεροίας
1822 Επαναστατικά σώματα εισέρχονται στην Θεσσαλία και υψώνουν την
Σημαία της Επαναστάσεως κατά των τούρκων.
1822 Επαναστατικά σώματα Κρητών, υπό τους οπλαρχηγούς
Γ. Δεληγιαννάκη, Μεληδόνη, Μανουσέλη, Πουλογεωργάκη,
Μαυροθαλασσίτη και άλλους, καταλαμβάνουν την Μονή Αρκαδίου.
Κατά την μάχη εφονεύθη ο αρχηγός των οθωμανικών τμημάτων
Γεντίμ Αλής.
1827 Νικηφόρος μάχη των Ελλήνων, υπό τον Νότη Μπότσαρη, κατά των
τούρκων στο Δίστομο της Λιβαδειάς.
1838 Στα Ιωάννινα απαγχονίζεται από τους τούρκους ο νεομάρτυρας
Γεώργιος από τα Γρεβενά.
1919 Αρχίζουν σκληρές μάχες στην Χερσώνα της Μεσημβρινής Ρωσίας,
που διαρκούν μέχρι τις 25 Φεβ. 1919, από τα 7ο και 34ο
Ελληνικά Συντάγματα Πεζικού, τα οποία διακρίνονται για την
σθεναρή αντίστασή τους εναντίον των μπολσεβίκων της μεραρχίας
Δνειστέρου.
1923 Υπογραφή στην Λωζάνη του κειμένου της ελληνοτουρκικής
συμβάσεως για την ανταλλαγή των πληθυσμών, εκτός των περιοχών
Κωνσταντινουπόλεως και Δυτικής Θράκης. Μετά την υπογραφή,
1.100.000 περίπου Έλληνες πρόσφυγες κατέφυγαν στην Ελλάδα.
---------------
18 Ιανουαρίου
+ Αθανασίου και Κυρίλλου πατριαρχών Αλεξανδρείας
976 Πεθαίνει ο Αυτοκράτωρ Ιωάννης Τσιμισκής, πιθανώς από
δηλητηρίαση. Τον διαδέχεται στον θρόνο ο Βασίλειος Β'
ο Βουλγαροκτόνος.
1823 Το Ναύπλιο ορίζεται έδρα της Κυβερνήσεως.
1833 Ο Βασιλεύς Όθων και τα μέλη της Αντιβασιλείας φθάνουν στο
Ναύπλιο με την αγγλική φρεγάτα "Μαδαγασκάρη". Τούς συνοδεύουν
4000 Βαυαροί στρατιώτες.
1854 Επαναστατικά τμήματα της Ηπείρου πολιορκούν το Κομπότι της
Άρτας και πυρπολούν το κτήριο στο οποίο βρισκόταν οχυρωμένος ο
διοικητής του Ισμαήλ Φράσαρης. Οι τουρκαλβανοί του Κομποτίου
αναγκάζονται να συμπτυχθούν προς την Άρτα.
1956 Στο στρατηγείο των αγγλικών δυνάμεων στην Λευκωσία εκρήγνυται
βόμβα που είχαν τοποθετήσει άνδρες της ΕΟΚΑ.
---
Αν και η περίοδος της βασιλείας του Όθωνος, συμπεριλαμβανομένης
της περιόδου της "βαυαροκρατίας" (αντιβασιλείας, μέχρι την ενηλικίωση
του Βασιλέως), συνοδεύτηκε, παρά τα βήματα που έγιναν προς τον
εκσυγχρονισμό του κράτους, από πολλά προβλήματα και δυσαρέσκεια, λόγω
και της ανεπαρκούς κατανοήσεως των ελληνικών ζητημάτων, χαρακτηρίζεται
εν τούτοις δίχως άλλο η περίοδος αυτή από την ολόψυχη αφοσίωση του
Βασιλέως στους εθνικούς πόθους και από τον μόχθο και τις ελπίδες για
εκπλήρωσή τους.
Οι προσδοκίες που στήριζε ο λαός στον νεαρό μονάρχη εκφράζονται
στα λόγια των αγωνιστών:
Ιωάννης Μακρυγιάννης (Απομνημονεύματα):
"Σήμερα ξαναγεννιέται η πατρίδα κι' αναστένεται, οπού ήταν τόσον
καιρό χαμένη και σβυσμένη. Σήμερα αναστένονται οι αγωνισταί,
πολιτικοί, θρησκευτικοί και στρατιωτικοί, ότι ήρθε ο Βασιλέας μας,
οπού αποχτήσαμεν με την δύναμη του Θεού. Δόξα να 'χη το πανάγαθό σου
όνομα, Κύριε, παντοδύναμε, πολυέλεγε, πολυέσπλαχνε! Τα 1833 Γεναρίου
18 άραξε εις τ' Ανάπλι."
Θεόδωρος Κολοκοτρώνης (Λόφος της Πνύκας, 8 Οκτ. 1838):
"Αλλά επειδή είμαστε σε τέτοια κατάσταση, εξαιτίας της διχόνοιάς
μας, έπεσε η Τουρκιά πάνω μας και κοντέψαμε να χαθούμε και εις τους
στερνούς επτά χρόνους δεν κατορθώσαμε μεγάλα πράγματα.
Εις αυτή την κατάσταση έρχεται ο Βασιλεύς, τα πράματα ησυχάζουν
και το εμπόριο κι η γεωργία κι οι τέχνες αρχίζουν να προοδεύουν και
μάλιστα η παιδεία. Αυτή η μάθηση θα μας αυξήσει και θα μας ευτυχήσει.
Αλλά για να αυξήσουμε, χρειάζεται κι η στερέωση της πολιτείας μας, που
γίνεται με την καλλιέργεια και με την υποστήριξη του θρόνου. Ο
Βασιλεύς είναι νέος, και συμμορφώνεται με τον τόπο μας. Δεν είναι
προσωρινός αλλ' η βασιλεία του είναι διαδοχική, και θα περάσει στα
παιδιά των παιδιών του, και με αυτόν και σεις και τα παιδιά σας θα
ζήσετε."
Φ.Μ.
---
---------------
19 Ιανουαρίου
Μακαρίου Αιγυπτίου, Μακαρίου Αλεξανδρείας, Μάρκου Ευγενικού
1827 Νίκη των δυνάμεών μας στο Δίστομο.
1828 (π. ημ.) Πεθαίνει στην Βιέννη ο Γεν. Αρχηγός της Φιλικής
Εταιρείας Αλέξανδρος Υψηλάντης.
1941 Το υποβρύχιο "Πρωτεύς" με κυβερνήτη τον πλωτάρχη Μιχαήλ
Χατζηκωνσταντίνου βυθίζει στην Αδριατική το ιταλικό οπλιταγωγό
"Σαρδηνία".
1943 Το αντιτορπιλικό "Βασίλισσα Όλγα", με Κυβερνήτη τον Πλωτάρχη
Γ. Μπλέσσα, βυθίζει την εξοπλισμένη ιταλική κορβέτα "Στρόμπολι",
ανατολικά των ακτών της Τύνιδος.
1952 Πανσπουδαστικό συλλαλητήριο στην Αθήνα υπέρ της Ένωσης της
Κύπρου με την Mητέρα Ελλάδα.
---------------
20 Ιανουαρίου
+ Ευθυμίου Μεγ., Ζαχαρίου νεομ. εξ Άρτης, Ευθυμίου ησυχ., Λέοντος Α'
842 Πεθαίνει ο τελευταίος εικονομάχος αυτοκράτορας Θεόφιλος. Τον
διαδέχεται ο υιός του Μιχαήλ Γ'.
1782 Θάνατος στην Πάτρα του νεομάρτυρα Ζαχαρία από την Άρτα.
1827 Ο Γ. Καραϊσκάκης επιτίθεται νύκτα κατά τουρκικού στρατοπέδου
στην Βελίτσα και προκαλεί μεγάλη φθορά στους τούρκους.
1827 Τούρκοι υπό τον Αλμπάνη Μπέη πολιορκούν στη διάρκεια της Θείας
Λειτουργίας την εκκλησία της Λαμπρινής Ρεθύμνου και σφάζουν όλους
τους χριστιανούς εκτός από τα παιδιά που τα πήραν για δούλους.
1854 Στην Άρτα, μετά την κατάληψη του Κομποτίου, επαναστατικά σώματα
επιτίθενται και απελευθερώνουν το Πέτα.
---------------
21 Ιανουαρίου
Μαξίμου ομολ., Νεοφύτου και Αγνής μαρτ., Πατρόκλου και Ευγενίου μ.,
Απολλωνίου οσ.
1830 Υπογράφεται στο Λονδίνο μεταξύ Αγγλίας, Γαλλίας και Ρωσίας
πρωτόκολλο με το οποίο η Ελλάς ανακηρύσσεται ανεξάρτητο
κράτος.
1878 Τακτικός στρατός από 24.000 πεζούς, 300 ιππείς και 4
πυροβολαρχίες, υπό τον Αντγο Σκαρλάτο Σούτσο, εισβάλλει,
άνευ κηρύξεως πολέμου, στην τουρκοκρατούμενη Θεσσαλία, για
να προστατεύσει τους επαναστάτες Θεσσαλούς. Μέσα σε 2 ημέρες
απελευθέρωσε τα χωριά μέχρι τον Δομοκό.
1943 Πνιγμός του ήρωα της Πίνδου Κωνσταντίνου Δαβάκη και άλλων
αξιωματικών, μετά τον τορπιλισμό του ιταλικού πλοίου που τούς
μετέφερε ως ομήρους.
1944 Τα αντιτορπιλικά "Κρήτη", "Θεμιστοκλής" και τα αρματαγωγά
"Σάμος", "Χίος" μετέχουν στις συμμαχικές αποβατικέςεπιχειρήσεις
στο Άντζιο Ιταλίας.
---------------
22 Ιανουαρίου
Τιμοθέου αποστ., Αναστασίου Πέρσου, Αναστασίου διακόνου
815 Σφαγή Ελλήνων στην Ανδριανούπολη από τους βουλγάρους.
1842 Η Εθνική Τράπεζα αρχίζει επισήμως τις εργασίες της. Η
ίδρυσή της είχε γίνει από το προηγούμενο έτος, οπότε και
τής παραχωρήθηκε το αποκλειστικό δικαίωμα έκδοσης και
κυκλοφορίας χαρτονομισμάτων. Πρώτος διοικητής ήταν ο
Γ. Σταύρου.
1848 Πεθαίνει σε ηλικία 109 ετών ο αγωνιστής Πανούτσος Νοταράς,
πρόεδρος πολλών Εθνικών Συνελεύσεων.
1941 Ο Ελληνικός Στρατός (απόσπασμα Σχη Κετσέα), μετά από σκληρό
αγώνα καταλαμβάνει το ύψωμα Σπι Καμαράτε και την επομένη τα ζωτικά
υψώματα 731 και 717 της Τρεμπεσίνας.
---------------
23 Ιανουαρίου
+ ΙΔ' Λουκά
Κλήμεντος επ. Αγκύρας, Αγαθαγγέλου μ., Αγριππίνας μ.
1480 Η Βενετία συμμαχεί με τους Τούρκους και επικηρύσσει τον αρχηγό
των Μανιατών Κροκόδειλο Κλαδά, τον οποίον προηγουμένως είχε
ανακηρύξει ιππότη του Αγίου Μάρκου, και ορίζει υπέρογκο για
την εποχή ποσό, για την σύλληψη ή εξόντωσή του.
1822 Τουρκικές δυνάμεις του Ρεθύμνου, για να εκδικηθούν τον
θάνατο του αρχηγού τους Γεντίμ Αλή στην μάχη του Αρκαδίου,
επιτίθενται κατά της θέσεως Ακόνια Ρεθύμνου, την οποία
κατέχουν Κρήτες επαναστάτες υπό τους οπλαρχηγούς
Γ. Δεληγιαννάκη, Μεληδόνη, Μανουσέλη, Τσουδερό και
Πρωτοπαπαδάκη. Η μάχη που επακολούθησε έληξε με νίκη
των Κρητών.
1897 Οι τούρκοι αρχίζουν φοβερές σφαγές και πυρπολήσεις χωριών
στα Χανιά, με σκοπό να καταργήσουν την ημιαυτονομία που
απέκτησε η Κρήτη μετά από συνεχείς επαναστάσεις. Οι βιαιότητες
διήρκεσαν δύο ημέρες και επεκτάθηκαν και σε άλλες πόλεις του
νησιού.
1916 (ν. ημ.) Τα αγγλογαλλικά στρατεύματα καταλαμβάνουν την
Κέρκυρα για να την χρησιμοποιήσουν ως τόπο συγκεντρώσεως
και αναδιοργανώσεως των καταλοίπων του σερβικού στρατού,
τα οποία κατέληξαν εκεί μετά την κατάρρευση της Σερβίας.
1956 Όλοι οι μαθητές της Κύπρου απέχουν από τα μαθήματά τους
εις ένδειξιν διαμαρτυρίας για τις συλλήψεις συμμαθητών τους
που διαδήλωσαν υπέρ της Ενώσεως με την μητέρα Ελλάδα.
---------------
24 Ιανουαρίου
+ Ξένης οσ., Βαβύλα ιερομ., Διονυσίου εν Ολύμπω, Φιλήμονος Καρπάθου
1827 Δύναμη από 2.000 Έλληνες ατάκτους και 400 τακτικούς, υπό
τους Ιωάννη Νοταρά, Δημήτριο Καλλέργη, Ι. Μακρυγιάννη και
τον έχοντα το γενικό πρόσταγμα Άγγλο φιλέλληνα Θωμά Γκόρντον,
μεταφέρεται με πλοία από την Σαλαμίνα στην Καστέλλα του
Πειραιά, την οποία και οχυρώνει, και αρχίζει να πολιορκεί
την ισχυρή τουρκική φρουρά που βρισκόταν στο μοναστήρι του
Αγίου Σπυρίδωνος. Από την θάλασσα ενισχύουν το ατμοκίνητο
πλοίο "Καρτερία", 3 μπρίκια, 5 κανονιοφόροι και άλλα
μικρότερα πλοία.
1913 Το υδροπλάνο "Ναυτίλος" ρίχνει 4 χειροβομβίδες σε τουρκικό
ναύσταθμο, χωρίς όμως αποτέλεσμα. Το πλήρωμά του ωστόσο
τιμήθηκε, ενώ συγχρόνως διαπιστώθηκε η χρησιμότης στον
πόλεμο του εναερίου όπλου.
---------------
25 Ιανουαρίου
+ Γρηγορίου Θεολόγου, Μαργαρίτας οσ., Αυξεντίου νεομ.
1720 Αποκεφαλίζεται στην Κωνσταντινούπολη από τους τούρκους ο
νεομάρτυρας Αυξέντιος από την Ήπειρο.
1822 Φονεύεται από τους τούρκους ο Αλή Πασάς των Ιωαννίνων,
με αποτέλεσμα την αποδέσμευση των τουρκικών δυνάμεων που
πολιορκούσαν τα Ιωάννινα και τη χρησιμοπποίησή τους για
την καταστολή της Ελληνικής Επαναστάσεως.
1823 Σφαγές Ελλήνων από τους τούρκους στο Λασίθι Κρήτης.
1827 Σώμα 500 ανδρών, υπό τον Ιωάννη Νοταρά, επιχειρεί με την
υποστήριξη των πυροβόλων των πλοίων να καταλάβει το μοναστήρι
"Άγιος Σπυρίδων" στην Καστέλλα του Πειραιά, αλλά αποκρούεται.
1955 Οι αγγλικές αρχές κατοχής συλλαμβάνουν στην Πάφο το ιστιοφόρο
"Άγιος Γεώργιος", το οποίο μετέφερε πολεμικό υλικό από την
ελεύθερη Ελλάδα για την ΕΟΚΑ.
---------------
26 Ιανουαρίου
Ξενοφώντος οσίου και της συνοδείας αυτού, Αμμωνά ασκητού
1821 Σύσκεψη κληρικών, προεστών και καπεταναίων με τον Παπαφλέσσα
και τον Π. Πατρών Γερμανό στο Αίγιο, με θέμα την κήρυξη της
Επαναστάσεως.
1828 Ο Ι. Καποδίστριας προτείνει για έδρα της κυβερνήσεως την Αίγινα.
1941 Αρχίζει η μάχη της Τρεμπεσίνας. Ο Ελληνικός Στρατός κυριεύει
τις ανατολικές πλαγιές του όρους.
1944 Έξω από την Κοζάνη εκτελούνται 43 Έλληνες από τα στρατεύματα
κατοχής.
1951 Το Τάγμα του Ελληνικού Εκστρατευτικού Σώματος Κορέας ενεργεί
επιτυχείς επιθετικές αναγνωρίσεις στην περιοχή Σαγιόν-Νι και
ύψ. 406, βόρεια της πόλεως Ικτσόν της Κορέας, όπου σημειώνονται
και οι πρώτες απώλειές του. Οπλίτες πεσόντες 3, τραυματίες 2 και
1 αγνοούμενος.
---------------
27 Ιανουαρίου
+ Ανακομιδή λειψ. Ιωάννου Χρυσοστόμου, Μαρκιανής Βασιλίσσης
1784 Στον Γαλατά Κωνσταντινουπόλεως αποκεφαλίζεται ο νεομάρτυρας
Δημήτριος.
1827 Ελληνικά επαναστατικά τμήματα υπό τους Διονύσιο Βούρβαχη,
Παναγιώτη Νοταρά και Ιωάννη Μαυροβουνιώτη δέχονται επίθεση
2.000 πεζών και 600 ιππέων υπό τον Κιουταχή στο Καματερό
Αττικής. Στην μάχη που επακολούθησε έπεσε ηρωικά ο Βούρβαχης
μαζί με 300 μαχητές.
1958 Τούρκοι καίνε Ελληνικά καταστήματα στην Λευκωσία και
επιτίθενται ακόμα και εναντίον των πυροσβεστών.
---------------
28 Ιανουαρίου
Εφραίμ Σύρου, Παλλαδίου, Ιακώβου οσ., Χάριτος μαρτ.
1826 Ναυμαχία του Αράξου. Ο Μιαούλης καταναυμαχεί τον τουρκικό
στόλο και τον αναγκάζει να καταφύγει στην Πάτρα. Έτσι
κατορθώνει να μπει στο πολιορκούμενο Μεσολόγγι και να το
εφοδιάσει με τρόφιμα και πολεμοφόδια.
1897 Ο λαός της Σητείας και της Ιεράπετρας Λασιθίου ζητάει με
ψήφισμά του την Ένωση με την μητέρα Ελλάδα.
---------------
29 Ιανουαρίου
Ανακομιδή λειψάνων ιερομ. Ιγνατίου Θεοφόρου, Σιλουανού Εμέσης
1638 Στραγγαλισμός από τους τούρκους του Οικουμενικού Πατριάρχη
Κυρίλλου Λουκάρεως στην Κωνσταντινούπολη.
1802 Στραγγαλισμός από τους τούρκους του νεομάρτυρα Δημητρίου από
την Χίο.
1829 Δύναμη 3.500 τούρκων, υπό τον Μαχμούτ Πασά, επιτίθεται εναντίον
της ΣΤ' Χιλιαρχίας, υπό τον Μαυροβουνιώτη, στο Μαρτίνο Λοκρίδας.
Τρεις σφοδρές επιθέσεις των τούρκων αποκρούσθηκαν με επιτυχία.
Οι Τούρκοι υποχώρησαν στην Εύβοια εγκαταλείποντας στο πεδίο της
μάχης 200 νεκρούς.
1897 Στην Γενική Συνέλευση των Κρητών, στο Τζερμιάδο Λασιθίου,
κηρύσσεται η Ένωση της Κρήτης με την Μητέρα Ελλάδα. Την
ίδια ημέρα Ελληνικός Στόλος από 6 τορπιλοβόλα και το πλοίο
"Σφακτηρία", αποπλέει από τον Πειραιά για ενίσχυση των Κρητών
επαναστατών.
1941 Θάνατος, μετά από σειρά ιατρικών επιπλοκών, του Πρωθυπουργού
της Ελλάδος του "ΟΧΙ" Ιωάννου Μεταξά. Πρωθυπουργός αναλαμβάνει
ο Αλέξανδρος Κορυζής.
1941 Ο Ελληνικός Στρατός (14 ΣΠ της V Μεραρχίας Κρητών), παρά τις
σφοδρές ιταλικές αντεπιθέσεις, ολοκληρώνει την κατάληψη της
κορυφογραμμής Τρεμπεσίνας Βορείου Ηπείρου.
---------------
30 Ιανουαρίου
+ Των Τριών Ιεραρχών
Ανάμνησις ευρέσεως εν Τήνω Εικόνος Παναγίας Ευαγγελίστριας
1822 Ο τουρκικός στόλος προσβάλλει από την θάλασσα το Νεόκαστρο,
ενώ οι τούρκοι της Μεθώνης το πολιορκούν από την ξηρά. Τα
Ελληνικά τμήματα, υπό την αρχηγία του Γερμανού φιλέλληνα
Νόρμαν, αποκρούουν τις επιθέσεις και αναγκάζουν τα εχθρικά
πλοία να αποπλεύσουν.
1827 Μετά από πέντε επιθέσεις εναντίον της Καστέλλας στον Πειραιά,
οι τουρκικές δυνάμεις υπό τον Κιουταχή εξαναγκάζονται σε
υποχώρηση. Δύναμη υπό τον Μακρυγιάννη προσβάλλει τους
συμπτυσσόμενους τούρκους, οι οποίοι εγκατέλειψαν πάνω από
300 νεκρούς, ενώ ο στρατός μας είχε 60 πεσόντες.
1828 Ο Ελληνικός Στόλος κυριεύει δύο τουρκικά πλοία έξω από την Χίο.
1951 Το Τάγμα του Ελληνικού Εκστρατευτικού Σώματος Κορέας αποκρούει
στο ύψ. 381, κοντά στην πόλη Ικτσόν της Κορέας, ισχυρή επίθεση
κινεζικού συντάγματος.
---------------
31 Ιανουαρίου
Κύρου και Ιωάννου Αναργύρων, Αθανασίας, Θεοδότης, Αρσενίου οσ. Πάριου.
1854 Ελληνικά επαναστατικά σώματα υπό τον Υπλγό Σπυρ. Καραϊσκάκη,
γιο του Γεωργ. Καραϊσκάκη, μετά την κατάληψη του Πέτα, πολιορκούν
και καταλαμβάνουν την Άρτα, την οποία όμως υποχρεώνονται να
εγκαταλείψουν αργότερα, κυρίως λόγω ελλείψεως πολεμοφοδίων.
1914 Οι Μεγάλες Δυνάμεις (Γερμανία, Αυστρο-Ουγγαρία, Αγγλία, Γαλλία,
Ιταλία και Ρωσία) γνωστοποιούν στην Ελληνική Κυβέρνηση ότι
παραχωρούνται και νομικώς στην Ελλάδα τα νησιά του Αιγαίου,
μόνον εφόσον αποσυρθούμε από την Βόρεια Ήπειρο και την νήσο
Σάσωνα.
---
1996 Στις 05:30 πέφτει υπό αδιευκρίνιστες συνθήκες στην θαλάσσια
περιοχή της νησίδος Λημνιά (Ίμια), πλησίον της Καλύμνου, το
ελικόπτερο ΠΝ 21, τύπου Agusta-Bell 212, με αποτέλεσμα τον
θάνατο των τριών επιβαινόντων Αξιωματικών (Ανθυποπλοίαρχος
Χριστόδουλος Καραθανάσης, Ανθυποπλοίαρχος Παναγιώτης Βλαχάκος,
Σημαιοφόρος Έκτωρ Γιαλοψός), κατά την διάρκεια αναγνωριστικής
αποστολής με σκοπό την προστασία της Ελληνικής Σημαίας από τις
επίβουλες τουρκικές στρατιωτικές δυνάμεις.
Η θυσία των τριών νέων Αξιωματικών προκαλεί πανελλήνια συγκίνηση,
συνδυαζόμενη με την πανελλήνια αγανάκτηση για την πολιτική
ολιγωρία στον χειρισμό της όλης κρίσεως.
Φ.Μ.
---
---------------
1 Φεβρουαρίου
Τρύφωνος μάρτ., Βασιλείου Θεσ/νίκης ομολ., Γεωργίου Αρχιεπ. Μυτιλήνης
1806 Οι τούρκοι πολιορκούν στην Μονή της Παναγίας των Αιμιαλών κοντά
στην Δημητσάνα τους Κολοκοτρωναίους Γιάννη, Γεώργα και Γιώργο,
τους οποίους συλλαμβάνουν μετά από μάχη και κατακρεουργούν. Ο
Θεόδωρος Κολοκοτρώνης κατορθώνει να καταφύγει στα νησιά του
Ιονίου.
1869 Ο υπουργός Εξωτερικών της τουρκίας Φουάτ Πασάς γνωστοποιεί με
τηλεγράφημά του στις Ευρωπαϊκές κυβερνήσεις ότι κατεστάλη οριστικά
η επανάσταση της Κρήτης που είχε εκραγεί πριν από τρία χρόνια.
1918 Άγριοι διωγμοί και σφαγές Ελλήνων της Μικράς Ασίας από τους
τούρκους.
1956 Σφοδρές συμπλοκές στην Κύπρο μεταξύ μαθητών και Άγγλων
στρατιωτών.
---------------
2 Φεβρουαρίου
+ Η Υπαπαντή του Σωτήρος Χριστού
871 Ισχυρός Βυζαντινός Στόλος, υπό τον Νικήτα Ωορύφα,
καταλαμβάνει το Μπάρι και εκδιώκει τους Άραβες από την
Νότιο Ιταλία.
1676 Αποκεφαλίζεται στην Κωνσταντινούπολη ο νεομάρτυρας μοναχός
Γαβριήλ από την Προκόνησο.
1829 Καθήκοντα αντιπροσώπου του Κυβερνήτη Καποδίστρια στην Κρήτη
αναλαμβάνει ο Ελβετός Χαν.
1854 Ο Ταγματάρχης Σκυλοδήμος περνά με το Τάγμα του τα σύνορα και
καταδιώκει τους τουρκαλβανούς ως την Άρτα, προξενώντας τους
βαριές απώλειες.
1897 Ο Συνταγματάρχης Τιμολέων Βάσσος, επικεφαλής Ελληνικού
εκστρατευτικού σώματος 2.000 ανδρών, αποβιβάζεται στην Μονή
Γωνιάς Κολυμβαρίου των Χανίων, με εντολή να καταλάβει την
Κρήτη και να προστατεύσει τους χριστιανικούς πληθυσμούς από
τις τουρκικές σφαγές που είχαν ξεσπάσει.
---------------
3 Φεβρουαρίου
Συμεών Θεοδόχου, Άννης Προφ., Σταματίου,
Ιωάννου και Νικολάου εκ Σπετσών νεομ.
1822 Αποκεφαλίζονται στην Χίο οι νεομάρτυρες Σταμάτης και
Ιωάννης Γκίννης και ο Νικόλαος Συνοδίτης.
1823 Ένοπλες ομάδες 5.000 περίπου ανδρών προσβάλλουν τους τούρκους
στο δυτικό άκρο της Κρήτης. Οι τούρκοι αναγκάζονται να
κλειστούν στα φρούρια Καστελλίου (Κισσάμου) και Γραμβούσας,
όπου τελικά αποδεκατίζονται από πανώλη.
1849 Ο Βασιλεύς Όθων απονέμει τον Χρυσό Σταυρό στον Διονύσιο Σολωμό.
---------------
4 Φεβρουαρίου
Ισιδώρου Πηλουσιώτου, Ιωάννου οσ., Νικολάου Στουδίτου
1822 Ο Δημήτριος Υψηλάντης ανακηρύσσεται Αρχηγός του Ελληνικού
Στρατού.
1824 Οι Έλληνες υπό τον Δημοτσέλιο νικούν τους τούρκους στην
Ναύπακτο.
1843 Πεθαίνει ο Αρχιστράτηγος του 1821 Θεόδωρος Κολοκοτρώνης.
Στην κηδεία του Γέρου του Μοριά συγκεντρώθηκαν οι
επιφανέστεροι των ηρώων του Αγώνος.
1943 Εκτελείται από τους γερμανούς ο Αξιωματικός της Πολεμικής
Αεροπορίας Κώστας Περρίκος, που ήταν από τους πρώτους που
ανέπτυξαν παράνομη αντιστασιακή δράση στην Αθήνα (μέγιστη
επιτυχία η ανατίναξη της προδοτικής ΕΣΠΟ).
1956 Οι Άγγλοι κλείνουν στην Κύπρο 7 δημοτικά σχολεία, επειδή είχαν
υψώσει την Γαλανόλευκη.
---------------
5 Φεβρουαρίου
Αγάθης μάρτ., Πολυεύκτου Πατρ. Κων/πόλεως, Θεοδοσίου οσ. εν Σκοπέλω
1774 Αποκεφαλίζεται στην Κωνσταντινούπολη ο νεομάρτυρας Αντώνιος
από την Αθήνα.
1827 Ο Γ. Καραϊσκάκης επιτίθεται αιφνιδιαστικά εναντίον του Ομέρ
Πασά, ο οποίος πολιορκούσε το Δίστομο, και προκαλεί σοβαρές
απώλειες στις δυνάμεις του.
1878 500 Έλληνες επαναστάτες από την δυτική Μακεδονία
συγκεντρώνονται υπό τον οπλαρχηγό Ιωσήφ Λιάτη και τον
αξιωματικό Κωνσταντίνο Δημητριάδη στο όρος Βουρινό, νοτίως
της Κοζάνης. Σκοπός τους η εξέγερση ολόκληρης της Μακεδονίας,
η οποία από καιρό ήταν σε κατάσταση επαναστατικής αναμονής.
1959 Αρχίζουν στην Ζυρίχη διμερείς ελληνοτουρκικές συνομιλίες για
το Κυπριακό.
---------------
6 Φεβρουαρίου
+ ΙΣΤ' Ματθαίου (Ταλάντων)
Βουκόλου Σμύρνης, Φωτίου Πατρ. Κων/πόλεως
1822 Οι Κρήτες επαναστάτες συντρίβουν τους τούρκους στο Αμίρι.
1827 Ο Ομέρ Πασάς, μετά από σοβαρές απώλειες, αναγκάζεται να λύσει
την πολιορκία του Διστόμου. Έτσι ολόκληρη η Στερεά Ελλάδα
περιέρχεται στους Έλληνες επαναστάτες.
1854 Ο Στρατηγός Θεόδωρος Γρίβας τίθεται επικεφαλής των επαναστατών
και ονομάζεται Στρατάρχης της Ηπείρου.Αρχηγός των επαναστατών
της Θεσσαλίας την ίδια περίοδο είναι ο Χριστόδουλος Χατζηπέτρος,
του Πηλίου ο Νικόλαος Φιλάρετος και ολοκλήρου του Αγώνος ο
Κίτσος Τζαβέλας.
1897 Τμήματα του Ελληνικού Εκστρατευτικού Σώματος υπό τον
Σχη Τιμολέοντα Βάσσο, σε συνεργασία με Κρήτες επαναστάτες,
καταλαμβάνουν το φρούριο Βουκολίων των Χανίων.
---------------
7 Φεβρουαρίου
Παρθενίου επ. Λαμψάκου, Λουκά οσ., Σεραπίωνος οσ., Γεωργίου Κρητός νεομ.
1821 Οι τούρκοι καταστρέφουν τους μπαρουτόμυλους των Σπηλιοτόπουλων
στην Δημητσάνα.
1822 Παραχωρείται υπό όρους αμνηστεία στους Αγιορείτες. Έτσι λήγει
η επανάσταση στην Χαλκιδική.
1825 Ιδρύεται στο Ναύπλιο νοσοκομείο για τους τραυματίες αγωνιστές.
1828 Ορκίζεται στην Αίγινα η Κυβέρνηση του Καποδίστρια.
1867 Οι τούρκοι αποκεφαλίζουν στην Κρήτη τον νεομάρτυρα
Γεώργιο Διβόλη.
1878 Δύναμη 1.500 περίπου Ελλήνων επαναστατών αναπτύσσει μεγάλη
δράση κατά των τούρκων στις περιοχές Κορεστίων-Περιστερίου-
Μοριχόβου της Δυτικής Μακεδονίας.
1897 Μετά την απελευθέρωση του φρουρίου Βουκολίων Χανίων από τον
Σχη Τιμολέοντα Βάσσο, τμήμα υπό τον Οπλαρχηγό Χατζημιχάλη
Γιάνναρη απελευθερώνει την Αγιά και τους οχυρούς τουρκικούς
στρατώνες Λειβαδίων.
1944 Βούλγαροι εκτελούν στα Ριζανά Σερρών Έλληνες.
1956 Στην Αμμόχωστο οι άγγλοι σκοτώνουν τον μαθητή Πέτρο Γιαλλούτσο,
που ήταν σημαιοφόρος στην διαδήλωση.
1957 Στο Προδρόμι Κύπρου γίνεται μάχη και οι άγγλοι σκοτώνουν τον
επικηρυγμένο μαθητή Γ. Παπαβερκίου.
---------------
8 Φεβρουαρίου
+ Θεοδώρου Στρατηλάτου, Ζαχαρίου προφήτου, Μακαρίου Πάφου
1833 Με διάταγμα της αντιβασιλείας, η δραχμή αντικαθιστά ως
νομισματική μονάδα τον φοίνικα.
1899 Η Κρητική Βουλή αρχίζει τις εργασίες της με ενθουσιώδεις
εκδηλώσεις υπέρ της Ενώσεως με την μητέρα Ελλάδα.
1914 Η Ελληνική Κυβέρνηση υποχωρεί στις πιέσεις των Μεγάλων
Δυνάμεων και εκκενώνει την Βόρειο Ήπειρο.
1919 Τμήματα του 1ου και 34ου Ελληνικών Συνταγμάτων Πεζικού
αντιμετωπίζουν μεγάλες δυνάμεις των Ερυθρών στο Βασλίνοβο
και την Μπερζεβόβκα τς Μεσημβρινής Ρωσίας. Οι μάχες διήρκεσαν
μέχρι τις 5 Μαρτ. 1919, οπότε, μετά από σχετική διαταγή, τα
Ελληνικά τμήματα υποχώρησαν.
---------------
9 Φεβρουαρίου
Νικηφόρου μάρτ., Μαρκέλλου επ. Σικελίας, Ρωμανού θαυματουργού
1828 Ο Ιμπραήμ Πασάς φθάνει στην Τρίπολη επικεφαλής δυνάμεως 12.000
ανδρών, από τους οποίους οι 3.000 ιππείς, και διατάσσει την
κατεδάφιση των τειχών και την ολοκληρωτική καταστροφή της
πόλεως. Στην συνέχεια περιορίσθηκε στο τρίγωνο Μεθώνης-Κορώνης
και Νεοκάστρου Μεσσηνίας.
1857 Θάνατος του εθνικού μας ποιητού Διονυσίου Σολωμού.
1897 Οι Κρήτες επαναστάτες που κατείχαν το Ακρωτήρι, υψώνουν
την Ελληνική Σημαία στην κορυφή Προφήτη Ηλία. Τα τουρκικά
στρατεύματα και τα πολεμικά πλοία των Μεγάλων Δυνάμεων,
που ήταν αγκυροβολημένα στον λιμένα της Σούδας, βάλλουν
καταιγιστικά εναντίον των επαναστατών. Μία οβίδα ρωσικού
πολεμικού θρυμματίζει τον ιστό της Σημαίας. Ο ατρόμητος
αγωνιστής Σπύρος Καγιαλές-Καγιαλεδάκης αρπάζει την Σημαία και
την υψώνει και πάλι, χρησιμοποιώντας ως κοντάρι το σώμα του.
[Σημ. Φ.Μ.: Η «Ιστορία του Ελληνικού Έθνους» και το
ημερολόγιο του Γ.Ε.Σ. εκ παραδρομής αναφέρουν ως ήρωα
του περιστατικού τον οπλαρχηγό Δ. [σωστό: Μιχαήλ] Καλορρίζικο.]
1914 Ο Ταγματάρχης Σπυρομήλιος κηρύσσει την αυτονομία της Χειμάρρας.
---
http://athenae.tripod.com/hellas/1897-02-09-Kriti-Akrotiri.jpg
Η εικόνα του στόλου των χριστιανικών Ευρωπαϊκών Δυνάμεων, να
βομβαρδίζουν τους Κρήτες επαναστάτες και την Ελληνική Σημαία με τον
Σταυρό, προς χάριν των βαρβάρων τούρκων, προκάλεσε αποτροπιασμό και
αγανάκτηση.
Ο Λορέντζος Μαβίλης, εθελοντής και εκεί, πολεμιστής και του ξίφους
και της πένας, γράφει τρία σονέτα: "Κρήτη", "Πλήρωμα χρόνου" και
"Exelsior".
Πλήρωμα χρόνου
Οι Τούρκοι είναι θεριά, δεν είναι ανθρώποι
Για χιλιοστή φορά πάλι σηκώσου!
Το τρισένδοξο θέλει ριζικό σου
Θεριά να σφάξης που τα θρέφει η Ευρώπη.
Πολύ ψηλά, κει που δε φτάνει τόπι
Αφωρεσμένου Τούρκου, Φράγκου ή Ρώσσου,
Είναι στημένο τ' άγιο φλάμπουρό σου
Στου ιδανικού το ουράνιο κατατόπι.
Κι' α σε κρατούν πιστάγκωνα δεμένη,
κι' α χίλια μύρια βάσανα παθαίνεις,
Μα στο τέλος θε νάβγης κερδεμένη,-
Εισ' αίμα Ελληνικό και δεν πεθαίνεις.
Αν είναι ένας Θεός δικαιοκρίτης,
Συ θα το δείξης, Λευτεριά της Κρήτης.
---
Φ.Μ.
---------------
10 Φεβρουαρίου
+ Χαραλάμπους Ιερομ. Θαυματ., Αναστασίου Πατρ. Ιεροσολύμων,
Ζήνωνος Ταχυδρόμου
1822 Ο αρχηγός των τουρκικών τμημάτων στο Ηράκλειο Τσιλιβοτάμπασης,
αφού κατέλαβε τα χωριά Φουρφουρά και Βυζάρι στην επαρχία
Αμαρίου Ρεθύμνου, επιτίθεται κατά των επαναστατών στα χωριά
Μέρωνα, Μοναστηράκι και Αμάρι. Παρά τις πρώτες επιτυχίες του,
οι Κρήτες αντεπιτίθενται και τον αναγκάζουν να υποχωρήσει και
να εγκαταλείψει στο πεδίο της μάχης 300 νεκρούς.
1941 Βομβαρδισμός Θεσσαλονίκης και Πατρών από τους ιταλούς.
1947 Υπογράφεται η συνθήκη των Παρισίων μεταξύ 21 εθνών που
πολέμησαν κατά του Άξονος, και της Ρουμανίας, Βουλγαρίας
και Φινλανδίας, που ήταν μέλη του Άξονος κατά τον Β' Παγκόσμιο
Πόλεμο. Σύμφωνα με την συνθήκη:
α) Η Αλβανία γίνεται ανεξάρτητο κράτος.
β) Η Ιταλία παραχωρεί στην Ελλάδα τα Δωδεκάνησα και στην
Αλβανία την νήσο Σάσωνα.
γ) Η Βουλγαρία παραιτείται της προσαρτήσεως σε βάρος της
Ελλάδος της Ανατολικής Μακεδονίας και Δυτικής Θράκης.
[Σημ. Φ.Μ.: Αυτό έλειπε κιόλας! Αλλά η επαναχάραξη των συνόρων
υπέρ μας, η οποία ήταν πάγια διεκδίκησή μας, δεν κατέστη δυνατή.]
δ) Παραμένουν προς επίλυση τα ζητήματα της Βορείου Ηπείρου και
της Κύπρου. [Σημ. Φ.Μ.: Τουτέστιν, στις ελληνικές καλένδες.]
ε) Η Βουλγαρία αποκτά οριστικά την Δοβρουτσά με περιορισμό
στις στρατιωτικές της δυνάμεις και απαγόρευση εκτέλεσης
οχυρωματικών έργων βορείως των Ελληνικών συνόρων.
[Σημ. Φ.Μ.: Κολοκύθια. Ουσιαστικώς επήραμε τα Δωδεκάνησα, τα
οποία ευτυχώς είχε ήδη καταλάβει ο Ελληνικός Στρατός (ειδάλλως
τρέχα γύρευε), και επροδώθημεν οικτρώς ή μάλλον επροδώσαμε οι
ίδιοι πρώτα Βόρειο Ήπειρο και Κύπρο. Και εις άλλα με υγεία.
Έσσεται ήμαρ, όμως.]
1951 Το Τάγμα του Ελληνικού Εκστρατευτικού Σώματος Κορέας, μετά
από τριήμερη επίθεση, καταλαμβάνει τα ανώνυμα υψώματα βόρεια
του υψώματος 402 και νότια του ποταμού Χαν, με σοβαρότατες
απώλειες για τον εχθρό.
---------------
11 Φεβρουαρίου
Βλασίου Ιερομ., Θεοδώρας Βασιλίσσης, Βλασίου Ακαρνάνος νεομ.,
Ανάμνησις θαυμ. εν Πάργη
641 Πεθαίνει ο Αυτοκράτωρ Ηράκλειος σε μεγάλη ηλικία. Τον
διαδέχεται ο γιος του Κωνσταντίνος Γ'.
1825 Ο Ιμπραήμ, επικεφαλής 4.000 πεζών και 4.000 ιππέων,
αποβιβάζεται στην Μεθώνη και την επομένη κινείται προς
την Πύλο.
---------------
12 Φεβρουαρίου
Μελετίου Αρχιεπ. Αντιοχείας ομολογητού, Αντωνίου Πατρ. Κων/πόλεως
1825 Μάχη στην Σφακτηρία, της οποίας οι Έλληνες και φιλέλληνες
υπερασπιστές έπεσαν μέχρις ενός.
1878 Σώμα 700 εθελοντών, κυρίως Ηπειρώτες, οι οποίοι διέμεναν στα
Επτάνησα, υπό τον Μοίραρχο Γιώργο Στέφανο, αποβιβάζεται στην
ακτή απέναντι από την Κέρκυρα και απελευθερώνει τους Αγίους
Σαράντα, επιχειρώντας να κυριαρχήσει στην περιοχή Δελβίνου.
Την ίδια ημέρα, δύναμη 2.000 Κρητών επαναστατών επιτίθεται
εναντίον του τουρκικού φρουρίου Ιτζεδίν στα Χανιά. Το γεγονός
αυτό αποτελεί την αρχή της γενικής εξεγέρσεως στην Δυτική
Κρήτη.
---
1878: Από την Βόρειο Ήπειρο έως την Κρήτη! Επαναστατικός
αναβρασμός απ' άκρου εις άκρον της Ελληνικής γης!
(Σήμερα που "δεν διεκδικούμε τίποτα" αναβρασμό προκαλούν μόνο
οι μεταπτώσεις του δείκτη του χρηματιστηρίου.)
Φ.Μ.
---------------
13 Φεβρουαρίου
+ ΙΖ' Ματθαίου (Χαναναίας)
Ακύλα και Πρισκίλλης αποστ., Συμεών Κτήτωρος Χιλανδαρίου
1816 Οι τούρκοι σφάζουν μέσα στο σπίτι του τον Ιωάννη Δεληγιάννη.
Ο γιος του, Κανέλλος, και οι άλλοι Δεληγιανναίοι όρκιζαν από
τότε τους Φιλικούς επάνω στον τοίχο όπου υπήρχαν οι κηλίδες
του αίματος του Δεληγιάννη.
1824 Αποκρούεται τουρκική επίθεση κατά του φρουρίου της Κορώνης.
1914 Οι Μεγάλες Δυνάμεις ανακοινώνουν στην Ελληνική Κυβέρνηση
πως με το πρωτόκολλο της Φλωρεντίας παραχωρείται στην αλβανία
η ελληνικότατη Βόρειος Ήπειρος.
---------------
14 Φεβρουαρίου
Αυξεντίου, Αβραάμ, Μάρωνος οσ., Νικολάου Κορινθίας νεομ., Βαλεντίνης μαρτ.
1554 Ο νεομάρτυρας Νικόλαος από την Κορινθία πυρπολείται από τους
τούρκους στην Κωνσταντινούπολη.
1693 Ο νεομάρτυρας Γεώργιος αποκεφαλίζεται από τους τούρκους στην
Κωνσταντινούπολη.
1822 Οι Ανδρούτσος, Κριεζώτης και Κυριακούλης Μαυρομιχάλης
πολιορκούν την Κάρυστο.
1941 Ορμητικές επιθέσεις στο μέτωπο της βορείου Τρεμπεσίνας
συντρίβουν την ιταλική αντίσταση και οδηγούν στην κατάληψη
του οχυρού Μαριτσάι.
---------------
15 Φεβρουαρίου
Ονησίμου απ., Ευσεβίου οσ., Μαΐωρος μαρτ., Ιωάννου νεομ.,
Ανθίμου Βαγιανού οσ. εν Χίω
360 Εγκαινιάζεται στην Κωνσταντινούπολη ο ναός της Αγίας
του Θεού Σοφίας (ο παλαιός ναός) από τον Αυτοκράτωρα
Κωνστάντιο. Ομιλία από άμβωνος του Γρηγορίου του
Ναζιανζηνού.
1878 Επαναστατικά τμήματα της Θεσσαλίας, στα οποία συμμετέχουν
και φοιτητές του Πανεπιστημίου Αθηνών υπό τον καθηγητή
Ν. Νικολαΐδη, αποκρούουν τις επιθέσεις 4.000 τούρκων πεζών
και 2 ιλών ιππικού, που υποστηρίζονταν από 2 πυροβόλα,
εναντίον της Μακρινίτσας του Πηλίου.
1941 Τα 43 και 44 ΣΠ (V Μεραρχία Κρητών), μετά από ορμητικές
επιθέσεις και σκληρό αγώνα, συντρίβουν την ιταλική αντίσταση
και καταλαμβάνουν την κορυφογραμμή Αυχένας χωριού Μετζγκοράνης
- ύψωμα Πούντα Νορντ (υψοδ. 1647) - υψοδ. 1260 - 1178 - χωριό
Μαριτσάι - χωριό Άρτζα Ντι Μέντζο της περιοχής Τρεμπεσίνας.
Την ίδια ημέρα το Ι Τάγμα του 39 ΣΠ (ΙΙ Μεραρχία) καταλαμβάνει
την κορυφή 1723 του υψώματος Γκόλικο.
---------------
16 Φεβρουαρίου
Φλαβιανού Πατρ. Κων/πόλεως, Παμφίλου μ., Ρωμανού νεομ. εκ Καρπενησίου
1391 Θάνατος του Αυτοκράτορος Ιωάννη Ε' Παλαιολόγου. Νέος
Αυτοκράτωρ ο γιος του Μανουήλ Β'.
1816 Φθάνει στην Κέρκυρα ο Άγγλος Θωμάς Μάιτλαντ, ως πρώτος
Αρμοστής των Ιονίων νήσων.
1821 Στο Κισνόβιο, πρωτεύουσα της Βεσσαραβίας, ο Αλέξανδρος
Υψηλάντης λαμβάνει την απόφαση για την κήρυξη της
Επαναστάσεως, όπως είχε προσδιοριστεί από την Φιλική Εταιρεία.
1826 Απόκρουση της εφόδου του Ιμπραήμ κατά του Μεσολογγίου.
28 Έλληνες πεσόντες. Την ίδια ημέρα, ο φιλέλλην Σατωβριάνδος
ιδρύει στο Παρίσι την "Φιλελληνική Εταιρεία".
1833 Κυκλοφορία του πρώτου φύλλου της "Εφημερίδος της Κυβερνήσεως"
του Βασιλείου της Ελλάδος.
1914 Οι Άγιοι Σαράντα και το Δέλβινο κηρύσσουν την ανεξαρτησία
τους. Την ίδια ημέρα όμως, ο Συνταγματάρχης Κοντούλης
εκκενώνει την Μοσχόπολη και την παραδίδει στους Αλβανούς,
βάσει της διακοινώσεως των Μεγάλων Δυνάμεων.
1918 Ο Γάλλος στρατηγός Σαλ του συμμαχικού στρατού κατοχής στην
περιοχή Κορυτσάς επιτρέπει να ανοίξουν πάλι τα Ελληνικά
σχολεία.
1923 (π.ημ.) Καθιερώνεται στην Ελλάδα το Γρηγοριανό Ημερολόγιο.
Η 16η Φεβ. 1923 ονομάζεται 1η Μαρτίου.
1941 Τα 43ο και 44ο Συντάγματα της V Μεραρχίας Κρητών, μετά από
σκληρό αγώνα, κυριεύουν την βόρεια κορυφή του όρους Σεντέλι.
(Β. Ήπειρος).
1944 Τμήματα Ελλήνων ανταρτών της "Ενώσεως Συμπολεμιστών Εθνικού
Αγώνος" (ΕΣΕΑ) συνάπτουν σκληρή τετραήμερη μάχη με ισχυρές
βουλγαρικές δυνάμεις στην περιοχή του Κοτζά Ορμάν στις εκβολές
του Νέστου ποταμού, προκαλώντας σ' αυτές πολλές απώλειες.
---------------
17 Φεβρουαρίου
+ Θεοδώρου Τήρωνος, Μαρκιανού, Πουλχερίας Βασ., Μιχαήλ Μαυροειδούς νεομ.
1795 Ο νεομάρτυρας Θεόδωρος από την Κωνσταντινούπολη απαγχονίζεται
από τους τούρκους στην Μυτιλήνη.
1826 3 Μεσολογγίτικα πλοία τρέπουν εις φυγήν 32 τουρκικά.
1907 Δολοφονείται από τους βουλγάρους ο Μακεδονομάχος Βαρθολομαίος
Προσαλέντης.
1908 Δολοφονείται από τους βουλγάρους στον Νικήτα Χαλκιδικής ο
Μακεδονομάχος Ευάγγελος Λύκας.
1914 Αρχίζει η αποχώρηση του Ελληνικού Στρατού από την Βόρειο
Ήπειρο, μετά την απόφαση των Μεγάλων Δυνάμεων για την
παραχώρηση της περιοχής στην Αλβανία. Η προσωρινή Κυβέρνηση
όμως που σχηματίστηκε στο Αργυρόκαστρο, υπό τον Χρηστάκη
Ζωγράφου, ύστερα από εξέγερση των κατοίκων κατά της αποφάσεως
των Μ. Δυνάμεων, κηρύσσει σε επίσημη τελετή την Αυτονομία της
Βορείου Ηπείρου.
Ο ηρωικός αγών των Βορειοειπηρωτών είχε ως ευτυχή κατάληξη,
μερικούς μήνες αργότερα, την επίσημη αναγνώριση της αυτονομίας
της Βορείου Ηπείρου, με το Πρωτόκολλο της Κερκύρας (17 Μαΐου
1914). Αυτονομία, η οποία κατελύθη δυστυχώς αργότερα, και η
Βορειοηπειρωτική υπόθεση παραμένει αδικαίωτος έως σήμερα.
1919 Το 7ο ΣΠ καταλαμβάνει την πόλη Νικολάιεφ της Μεσημβρινής
Ρωσίας, την οποία όμως εγκαταλείπει κατόπιν διαταγής στις
1 Μαρτ. 1919.
1957 Μάχη στο Πελένδριο της Κύπρου, όπου έπεσε ο αγωνιστής της ΕΟΚΑ
Δημήτριος Χριστοδούλου, ετών 21, μετά από συμπλοκή με τις
αγγλικές δυνάμεις κατοχής.
---------------
18 Φεβρουαρίου
Λέοντος Πάπα Ρώμης, Αγαπητού ομολογητού, Θωμά Κων/πόλεως
1914 Ο Συνταγματάρχης Κοντούλης εκκενώνει την Ερσέκα και την
παραδίδει στους αλβανούς, ύστερα από την εντολή των Μεγάλων
Δυνάμεων για παραχώρηση της Βορείου Ηπείρου.
---------------
19 Φεβρουαρίου
+ Φιλοθέης Αθηναίας, Αρχίππου, Φιλήμονος εκ των Ο', Νικήτα Ηπειρώτου νεομ.
1822 Στον Μητροπολιτικό ναό της Νάουσας, μετά την λειτουργία της
Κυριακής της Ορθοδοξίας, ο Ζαφειράκης υψώνει την Σημαία της
Επαναστάσεως, κηρύσσοντας έτσι την έναρξή της σε όλη την
περιοχή.
1878 (π. ημ.) Υπογράφεται η Συνθήκη του Αγίου Στεφάνου (προάστειο
της Κωνσταντινουπόλεως) μεταξύ ρωσίας και τουρκίας. Με την
συνθήκη αυτή προβλέπεται η δημιουργία της "Μεγάλης Βουλγαρίας",
η οποία περιελάμβανε τις Ελληνικές περιοχές της Μακεδονίας και
της Θράκης, εις βάρος της Ελλάδος. Μετά από αντίδραση των
άλλων Μεγάλων Δυνάμεων [δηλαδή της Βρετανίας, η οποία δεν θα
ανεχόταν κυριαρχία των ρώσων στην Χερσόνησο του Αίμου και
κάθοδό τους στην Μεσόγειο], η Συνθήκη ανετράπη από αυτήν του
Βερολίνου, στις 13 Ιουλ. 1878.
Την ίδια ημέρα, επαναστατικό σώμα από 500 άνδρες, υπό τον
Λοχαγό (ΠΖ) Κοσμά Δουμπιώτη και τους οπλαρχηγούς Βαγγέλη
Χοστέβα και Παναγιώτη Καλογήρου, αποβιβάζεται στην παραλία
του Λιτοχώρου. Μέσα σε δύο ημέρες κινητοποιήθηκε ολόκληρη
η περιοχή Ολύμπου-Πιερίων, με την βοήθεια του επισκόπου
Νικολάου, ο οποίος ύψωσε την Σημαία της Επαναστάσεως στον
Κολινδρό. Στο Λιτόχωρο σχηματίζεται "Προσωρινή Κυβέρνηση της
Μακεδονίας" με πρόεδρο τον ιατρό Ευάγγελο Κοροβάγγο. Έτσι
ολόκληρη η περιοχή από τα Τέμπη μέχρι την Κατερίνη πέρασε
κάτω από τον έλεγχο των επαναστατών.
1941 Το ΙΙΙ Τάγμα του 34 ΣΠ της ΙΙ Μεραρχίας, παρά την πείσμονα
αντίσταση των Ιταλών, ολοκληρώνει την κατάληψη του χωριού
Πέστανι στην Βόρειο Ήπειρο και συλλαμβάνει περισσότερους από
300 αιχμαλώτους, συμπεριλαμβανομένων 18 αξιωματικών.
1959 Υπογράφεται στο Λονδίνο η τελική συνθήκη ιδρύσεως ανεξαρτήτου
Κυπριακού Κράτους, μεταξύ Ελλάδος - Μεγ. Βρετανίας - τουρκίας.
[Συνθήκη "Ζυρίχης-Λονδίνου", η οποία απεδείχθη προβληματική,
με τα γνωστά επακόλουθα. Φ.Μ.]
---------------
20 Φεβρουαρίου
+ ΙΖ' Λουκά (Τελώνου και Φαρισαίου)
Λέοντος επ. Κατάνης
1822 Ναυμαχία των Πατρών, όπου 26 Υδρέικα, 20 Σπετσιώτικα,
16 Ψαριανά πλοία, υπό τον Ανδρέα Μιαούλη, καταναυμαχούν τον
τουρκικό στόλο, υπό τον Καρά-Τεπέ Αλή, και τον τρέπουν εις
φυγήν προς την Ζάκυνθο.
1857 Τερματίζεται η αγγλογαλλική κατοχή Αθηνών-Πειραιώς, η οποία
έγινε με πρόσχημα εξαναγκασμού της Ελλάδος σε ουδετερότητα
κατά τον ρωσοτουρκικό πόλεμο.
1913 Ο Ελληνικός Στρατός ενεργεί ευρεία επιθετική ενέργεια και
κυκλώνει τα Ιωάννινα. Την νύχτα της ίδιας ημέρας, ο διοικητής
του τουρκικού στρατού Εσσάτ Πασάς, αποστέλλει αξιωματικούς
του στο Εμίν-Αγά, όπου το Ελληνικό Στρατηγείο, για να
διαπραγματευτεί την παράδοση της πόλεως.
1913 Οι βούλγαροι επιτίθενται αιφνιδιαστικά κατά της Νιγρίτας,
αλλά μετά από τριήμερο αγώνα, υποχρεώνονται να υποχωρήσουν
προς τις Σέρρες. (Αρχή Β' Βαλκανικού Πολέμου.)
---------------
21 Φεβρουαρίου
Τιμοθέου οσ., Ευσταθίου Πατρ. Αντιοχείας, Ζαχαρία Πατρ. Ιεροσολύμων
1821 Στο Γαλάτσι της Μολδαβίας, Έλληνες επαναστάτες, υπό τον
Βασίλειο Καραβιά, επιτυγχάνουν περιφανή νίκη εις βάρος του
τουρκικού στρατού. (Πρώτη ένοπλη σύγκρουση της Επαναστάσεως.)
1908 Εκτελείται στον Ίσβορο Χαλκιδικής ο Μακεδονομάχος
Μιχαήλ Γαλατσάνος.
1913 Μετά από διαπραγματεύσεις αντιπροσώπων του Εσσάτ Πασά και
του Ελληνικού Στρατηγείου Ηπείρου, υπογράφεται συμφωνία, με
την οποία παραδίδονται άνευ όρων στον Ελληνικό Στρατό 1.000
τούρκοι αξκοί, 32.000 άνδρες και 108 πυροβόλα. Έτσι, ο
Ελληνικός Στρατός, με επικεφαλής τον Αρχιστράτηγο Διάδοχο
Κωνσταντίνο, εισέρχεται απελευθερωτής στην πόλη των Ιωαννίνων.
---------------
22 Φεβρουαρίου
Των εν τοις Ευγενίου μαρτύρων, Θαλασσίου και Αθανασίου οσ.,
Ανθούσας μαρτ.
1821 Ο Αλέξανδρος Υψηλάντης διαβαίνει τον ποταμό Προύθο και
εισέρχεται στο έδαφος της Μολδαβίας, με σκοπό την κήρυξη
επαναστάσεως κατά των τούρκων.
1841 Κηρύσσεται επανάσταση στα Σφακιά της Κρήτης. Αφορμή ήταν η
συνθήκη του Λονδίνου (17 Ιουλ. 1840), με την οποία η Κρήτη
δεν αποκτούσε την ελευθερία της, αλλά επανερχόταν από την
αιγυπτιακή κυριαρχία στην τουρκική.
1897 Μάχη στην Ιεράπετρα Κρήτης. Οι επαναστάτες αντιμετωπίζουν
εκτός από τους τούρκους και οβίδες ιταλικού θωρηκτού.
1943 Ιδρύεται στην Ανατ. Μακεδονία η αντιστασιακή οργάνωση "Ένωσις
Συμπολεμιστών Εθνικού Αγώνος" (ΕΣΕΑ), με Γενικό Αρχηγό τον
Έφ. Ανχη (ΠΒ) Αντώνιο Φωστηρίδη.
Η ΕΣΕΑ ανέπτυξε αξιόλογη αντιστασιακή δράση και έδωσε πολλές
νικηφόρες μάχες κατά των βουλγαρικών δυνάμεων κατοχής.
---------------
23 Φεβρουαρίου
Πολυκάρπου ιερομ. επ. Σμύρνης, Αλεξάνδρου ακοιμήτου,
Γοργονίας, Δαμιανού οσ.
532 Τίθενται επί Αυτοκράτορος Ιουστινιανού τα θεμέλια του
νέου ναού της Αγίας του Θεού Σοφίας, μετά την καταστροφή
του παλαιότερου κατά την στάση του Νίκα. Ο νέος ναός
κατασκευάστηκε από τους περίφημους αρχιτέκτονες Ανθέμιο και
Ισίδωρο. Η κατασκευή του διήρκεσε 6 χρόνια.
1658 Ο νεομάρτυρας Δαμιανός από τα Άγραφα, Αγιορείτης, πυρπολείται
από τους τούρκους στην Λάρισα.
1906 Στην Μπρατίνιτσα Θεσσαλονίκης δολοφονείται ο Μακεδονομάχος
Αθανάσιος Λάλης.
1913 Ο Ελληνικός Στρατός (ΙΙΙ Μεραρχία) απελευθερώνει το Λεσκοβίκι
της Β. Ηπείρου, το οποίο όμως, με την συνθήκη της Φλωρεντίας,
παραχωρήθηκε αργότερα στην αλβανία.
1919 Το Ελληνικό 1ο ΣΠ επιτυγχάνει την απελευθέρωση της
πολιορκούμενης Συμμαχικής Φρουράς στην Χερσώνα της Μεσημβρινής
Ρωσίας.
1941 Το Ελληνικό υποβρύχιο "Νηρεύς", υπό τον Πλοίαρχο Βεροιόπουλο,
βυθίζει στην Αδριατική μεγάλο ιταλικό εμπορικό σκάφος που
συνοδευόταν από δύο αντιτορπιλικά.
---------------
24 Φεβρουαρίου
+ Α' και Β' ευρέσεως Τιμ. κεφαλής Προδρόμου και Βαπτιστού Ιωάννου
425 Ιδρύεται το Πανδιδακτήριο (Πανεπιστήμιο) Κωνσταντινουπόλεως.
1821 ΜΑΧΟΥ ΥΠΕΡ ΠΙΣΤΕΩΣ ΚΑΙ ΠΑΤΡΙΔΟΣ
Από το Γενικό Στρατόπεδο του Ιασίου της Μολδαβίας, ο
Αλέξανδρος Υψηλάντης εκδίδει προκήρυξη προς τους λαούς της
Μολδοβλαχίας και άπαντα τον υπόδουλο Ελληνισμό και κηρύσσει
την Επανάσταση κατά των τούρκων· διαθέτει δε όλα τα υπάρχοντά
του για τον Αγώνα.
Η ΩΡΑ ΗΛΘΕΝ, Ω ΑΝΔΡΕΣ ΕΛΛΗΝΕΣ!
1913 Απόσπασμα της V Μεραρχίας απελευθερώνει την Κόνιτσα από τους
τούρκους.
1943 Διήμερη γενική απεργία στην Αθήνα και τον Πειραιά, λόγω της
εξαγγελίας εφαρμογής από τους κατακτητές του μέτρου της
πολιτικής επιστρατεύσεως. Βίαιες διαδηλώσεις και πυρπόληση
του Υπουργείου Εργασίας. Επανάληψη των διαδηλώσεων στις
5 Μαρτ. 1943, με επιτευχθέν αποτέλεσμα την ματαίωση του
μέτρου.
---
ΜΑΧΟΥ ΥΠΕΡ ΠΙΣΤΕΩΣ ΚΑΙ ΠΑΤΡΙΔΟΣ
Η ΩΡΑ ήλθεν, ω Άνδρες Έλληνες. Προ πολλού οι λαοί τής Ευρώπης,
πολεμούντες υπέρ των ιδίων δικαιωμάτων και ελευθερίας αυτών, μάς
επροσκάλουν εις μίμησιν. Αυτοί, καίτοι οπωσούν ελεύθεροι,
επροσπάθησαν όλαις δυνάμεσι να αυξήσωσι την ελευθερίαν, και δι'
αυτής πάσαν αυτών την ευδαιμονίαν.
Οι αδελφοί μας και φίλοι είναι πανταχού έτοιμοι, οι Σέρβοι,
οι Σουλιώται, και όλη η Ήπειρος, οπλοφορούντες μάς περιμένουσιν· ας
ενωθώμεν λοιπόν με Ενθουσιασμόν! η Πατρίς μάς προσκαλεί!
Η Ευρώπη, προσηλώνουσα τους οφθαλμούς της εις ημάς, απορεί
διά την ακινησίαν μας. Ας αντηχήσωσι λοιπόν όλα τα Όρη τής Ελλάδος
από τον Ήχον τής πολεμικής μας Σάλπιγγος, και αι κοιλάδες από την
τρομεράν κλαγγήν των Αρμάτων μας. Η Ευρώπη θέλει θαυμάση τας
ανδραγαθίας μας, οι δε τύραννοι ημών τρέμοντες και ωχροί θέλουσι
φύγει απ' έμπροσθέν μας.
Οι φωτισμένοι λαοί τής Ευρώπης ενασχολούνται εις την
αποκατάστασιν της ιδίας ευδαιμονίας· και πλήρεις ευγνωμοσύνης διά
τας προς αυτούς των Προπατόρων μας ευεργεσίας, επιθυμούσι την
ελευθερίαν της Ελλάδος.
Ημείς, φαινόμενοι άξιοι της προπατορικής αρετής και του
παρόντος αιώνος, είμεθα εύελπεις, να επιτύχωμεν την υπεράσπισιν
αυτών και βοήθειαν· πολλοί εκ τούτων φιλελεύθεροι θέλουσιν έλθη, διά
να συναγωνισθώσι με ημάς. Κινηθήτε, ω φίλοι, και θέλετε ιδή μίαν
Κραταιάν δύναμιν να υπερασπισθή τα δίκαιά μας! Θέλετε ιδή και εξ
αυτών των εχθρών μας πολλούς, οίτινες, παρακινούμενοι από την
δικαίαν μας αιτίαν, να στρέψωσι τα νώτα προς τον εχθρόν και να
ενωθώσι με ημάς· ας παρρησιασθώσι με ειλικρινές φρόνημα, η Πατρίς
θέλει τους εγκολπωθή! Ποίος λοιπόν εμποδίζει τους ανδρικούς σας
βραχίονας; ο άνανδρος εχθρός μας είναι ασθενής και αδύνατος. Οι
στρατηγοί μας έμπειροι και όλοι οι ομογενείς γέμουσιν ενθουσιασμού!
Ενωθήτε λοιπόν, ω ανδρείοι και μεγαλόψυχοι Έλληνες! Ας σχηματισθώσι
φάλαγκες εθνικαί, ας εμφανισθώσι πατριωτικές λεγεώνες, και θέλετε
ιδή τους παλαιούς εκείνους κολοσσούς του δεσποτισμού να πέσωσιν εξ
ιδίων, απέναντι των θριαμβευτικών μας Σημαιών! Εις την φωνήν της
Σάλπιγγός μας όλα τα παράλια του Ιονίου και Αιγαίου πελάγους
θέλουσιν αντηχήσει· τα Ελληνικά πλοία, τα οποία εν καιρώ ειρήνης
ήξεραν να εμπορεύωνται, και να πολεμώσι, θέλουσι σπείρει εις όλους
τους λιμένας του τυράννου με το πυρ και την μάχαιραν, την φρίκην και
τον θάνατον...
Στρέψατε τους οφθαλμούς σας, ω Συμπατριώται, και ίδετε την
ελεεινήν μας κατάστασιν! Ίδετε εδώ τους Ναούς καταπατημένους! εκεί
τα τέκνα μας αρπαζόμενα διά χρήσιν αναιδεστάτην της αναιδούς
φιληδονίας των βαρβάρων τυράννων μας! Τους οίκους μας γεγυμνωμένους,
τον αγρούς μας λεηλατισμένονς και ημάς αυτούς ελεεινά ανδράποδα!
Είναι καιρός να αποτινάξωμεν τον αφόρητον τούτον ζυγόν, να
ελευθερώσωμεν την Πατρίδα, να κρημνίσωμεν από τα νέφη την
ημισέληνον, να υψώσωμεν το σημείον, δι' ου πάντοτε νικώμεν· λέγω τον
Σταυρόν, και ούτω να εκδικήσωμεν την Πατρίδα, και την Ορθόδοξον ημών
Πίστιν από την ασεβή των ασεβών καταφρόνησιν.
Μεταξύ ημών ευγενέστερος είναι, όστις ανδρειοτέρως υπερασπισθή
τα δίκαια της Πατρίδος, και ωφελιμωτέρως την δουλεύσει. Το έθνος
συναθροιζόμενον θέλει εκλέξει τους Δημογέροντάς του, και εις την
ύψιστον ταύτην Βουλήν θέλουσιν υπείκει όλαι μας αι πράξεις...
Ας καλέσωμεν λοιπόν εκ νέου, ω Ανδρείοι και μεγαλόψυχοι
Έλληνες, την ελευθερίαν εις την κλασικήν γην της Ελλάδος! Ας
συγκροτήσωμεν μάχην μεταξύ του Μαραθώνος και των Θερμοπυλών! Ας
πολεμήσωμεν εις τους τάφους των Πατέρων μας, οι οποίοι, διά να μάς
αφήσωσιν ελευθέρους, επολέμησαν και απέθανον εκεί! Το αίμα των
τυράννων είναι δεκτόν εις την σκιάν του Επαμεινώνδου Θηβαίου, και
του Αθηναίου Θρασυβούλου, οίτινες κατετρόπωσαν τους τριάκοντα
τυράννους, εις εκείνας του Αρμοδίου και Αριστογείτονος, οι οποίοι
συνέτριψαν τον Πεισιστρατικόν ζυγόν, εις εκείνην του Τιμολέοντος,
όστις απεκατέστησε την ελευθερίαν εις την Κόρινθον και τας
Συρακούσας, μάλιστα εις εκείνας τον Μιλτιάδου και Θεμιστοκλέους,
του Λεωνίδου και των τριακοσίων, οίτινες κατέκοψαν τοσάκις τους
αναριθμήτους στρατούς των βαρβάρων Περσών, των οποίων τους
βαρβαροτέρους και ανανδροτέρους απογόνους πρόκειται εις ημάς
σήμερον, με πολλά μικρόν κόπον, να εξαφανίσωμεν εξ ολοκλήρου. Εις
τα όπλα λοιπόν φίλοι· η Πατρίς Μάς Προσκαλεί!
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΥΨΗΛΑΝΤΗΣ
Την 24ην Φεβρουαρίου 1821
Εις το γενικόν στρατόπεδον του Ιασίου
---
---------------
25 Φεβρουαρίου
Ταρασίου Αρχιεπ. Κων/πόλεως, Ρηγίνου Σκοπέλου, Αλεξάνδρου μάρτ. του Θρακός
1826 Ο Χουσεΐν Μπέης, γαμβρός του Ιμπραήμ, επικεφαλής στρατιωτικών
και ναυτικών δυνάμεων, καταλαμβάνει μετά από 3ήμερο αγώνα την
νησίδα "Βασιλάδι", προπύργιο του Μεσολογγίου.
1833 Με Β.Δ. που εκδόθηκε από την Αντιβασιλεία του Όθωνος,
καταργείται ο Στρατός των ατάκτων και συγκροτείται Ελληνικός
Τακτικός Στρατός, αποτελούμενος από Πεζικό, Ιππικό, Πυροβολικό
και Μηχανικό.
1913 Το Απόσπασμα Αχέροντα απελευθερώνει το Νεοχώρι και την
κωμόπολη Φιλιάτες από τους τούρκους.
---------------
26 Φεβρουαρίου
Πορφυρίου Γάζης, Φωτεινής της Σαμαρείτιδος, Θεοκλήτου,
Ιωάννου Κάλφα νεομ.
1575 Αποκεφαλισμός στην Κωνσταντινούπολη του νεομάρτυρα Ιωάννη Κάλφα.
1821 Δοξολογία στον ναό των Ταξιαρχών στο Ιάσιο. Ο Αρχιστράτηγος
Αλέξανδρος Υψηλάντης, οι Αξιωματικοί και οι Στρατιώτες
ορκίζονται τον όρκο της Ελευθερίας.
1822 Αγωνιστές, υπό τους Γενναίο και Αποστόλη Κολοκοτρώνη και
Δημήτριο Πλαπούτα, επιτίθενται κατά πολυαρίθμων τουρκικών
δυνάμεων στην Χαλανδρίτσα Πατρών και τις τρέπουν εις φυγήν,
με μεγάλες απώλειες για τους τούρκους.
---------------
27 Φεβρουαρίου
ΙΖ' Λουκά (Ασώτου)
Προκοπίου Δεκαπολίτου, Γελασίου, Στεφάνου οσ.
1913 Ο Ελληνικός Στρατός (ΙΙΙ Μεραρχία) απελευθερώνει την Πρεμετή.
1943 Ένοπλο ανταρτικό τμήμα του "Ελληνικού Στρατού Απελευθερωτικής
Προσπαθείας" (ΕΣΑΠ) εξουδετερώνει την γερμανική φρουρά των
μεταλλείων Τσαγκλί Φαρσάλων και προβαίνει σε δολιοφθορά των
μηχανημάτων που υπήρχαν σ' αυτά.
1943 Εκπνέει ο εθνικός ποιητής Κωστής Παλαμάς. Η κηδεία του έγινε
την επομένη και με την συμμετοχή χιλιάδων Αθηναίων μετατράπηκε
σε μεγαλειώδη εκδήλωση εθνικής αντιστάσεως, παρά την ισχυρή
παρουσία των κατοχικών δυνάμεων. Ο Άγγελος Σικελιανός
απαγγέλλει "Ηχήστε οι σάλπιγγες" και ο λαός ψάλλει με
ενθουσιασμό τον Εθνικό μας Ύμνο.
1959 Οι άγγλοι δίνουν αμνηστία στον αρχηγό της ΕΟΚΑ, Συνταγματάρχη
Γ. Γρίβα (Διγενή), αλλά ταυτόχρονα διατάσσουν τον εκτοπισμό
του από την Κύπρο.
---
Κορυφαία στιγμή εθνικής εξάρσεως κατά την κηδεία του Παλαμά,
η απαγγελία από τον Άγγελο Σικελιανό του περίφημου ποιήματος που
για την περίσταση ετοίμασε:
Παλαμάς
Ηχήστε, οι σάλπιγγες... Καμπάνες βροντερές,
δονήστε σύγκορμη τη χώρα, πέρα ως πέρα...
Βογκήστε, τύμπανα πολέμου... Οι φοβερές
σημαίες, ξεδιπλωθείτε στον αέρα!
Σ' αυτό το φέρετρο ακουμπά η Ελλάδα! Ένα βουνό
με δάφνες αν υψώσουμε ως το Πήλιο κι ως την Όσσα,
κι αν το πυργώσουμε ως τον έβδομο ουρανό,
ποιον κλει, τι κι αν το πει η δικιά μου γλώσσα;
Μα Εσύ, Λαέ, που τη φτωχή Σου τη μιλιά,
Ήρωας, την πήρε και την ύψωσε ως τ' αστέρια,
μεράσου τώρα τη θεϊκή φεγγοβολιά
της τέλειας Δόξας Του, ανασήκωσ' Τον στα χέρια,
γιγάντιο φλάμπουρο, κι απάνω κι από μας
που τον υμνούμε, με καρδιά αναμμένη,
πες μ' ένα μόνο ανασασμόν: "Ο Παλαμάς!",
ν' αντιβογκήσει τ' όνομά του η Οικουμένη!
Σ' αυτό το φέρετρο ακουμπά η Ελλάδα! Ένας λαός,
σηκώνοντας τα μάτια του, τη βλέπει
κι ακέριος φλέγεται ως με τ' άδυτο ο Ναός,
κι από ψηλά νεφέλη Δόξας Τόνε σκέπει...
Ηχήστε, οι σάλπιγγες... Καμπάνες βροντερές,
δονήστε σύγκορμη τη χώρα, πέρα ως πέρα...
Βόγκα, Παιάνα! Οι σημαίες οι φοβερές,
της Λευτεριάς, ξεδιπλωθείτε στον αέρα!
---------------
28 Φεβρουαρίου
Βασιλείου ομολ., Νέστωρος, Παμφυλίας μαρτ., Κυράννας Παρθένου νεομ.
1770 Ο Θεόδωρος Ορλώφ, επικεφαλής Ρωσικού στολίσκου, καταπλέει στο
Οίτυλο της Μάνης, με σκοπό την εξέγερση των Μανιατών κατά των
τούρκων.
1826 Ο Ιμπραήμ, μετά την κατάληψη της νησίδος Βασιλάδι, προπυργίου
του Μεσολογγίου, επιτίθεται και θέτει υπό τον έλεγχό του τις
νησίδες Ντολμά και Πόρο, παρά την ηρωική αντίσταση 350
αμυνομένων Ελλήνων, οι οποίοι έπεσαν ενδόξως.
---------------
29 Φεβρουαρίου
Κασσιανού οσ. ομολογητού του Ρωμαίου
---------------
1 Μαρτίου
Ευδοκίας οσιομ., Μαρκέλλου μ., Δομνίνης οσ., Αγαπίου Βατοπεδινού
1770 Απελευθέρωσις της Καλαμάτας από δύναμη 200 Μανιατών με
βοήθεια Ρώσων.
1825 Ο Ιμπραήμ κυριεύει την επαρχία Κορινθίας αμαχητί.
1826 Το Αιτωλικό παραδίδεται με συνθήκη στον Ιμπραήμ.
1833 Πρώτη έπαρσις της Ελληνικής Σημαίας στον Ιερό Βράχο της
Ακροπόλεως.
1914 Δύναμη 700 ενόπλων τουρκαλβανών αποκρούεται επιτυχώς από
τμήματα του Στρατού της Αυτονόμου Βορείου Ηπείρου, ύστερα από
σκληρό αγώνα στην Χειμάρρα (χωριό Βουνό). Οι συγκρούσεις αυτές
σηματοδοτούν την έναρξη του ενόπλου αγώνος των Βορειοηπειρωτών,
ο οποίος συνεχίσθηκε μέχρι τις 17 Μαΐου 1914, οπότε οι αλβανοί
αναγκάσθηκαν να υπογράψουν το Πρωτόκολλο της Κέρκυρας, με το
οποίο αναγνωριζόταν η αυτονομία της Βορείου Ηπείρου.
1923 (ν.ημ.) Καθιερώνεται στην Ελλάδα το Γρηγοριανό Ημερολόγιο.
Η 16η Φεβ. 1923 ονομάζεται 1η Μαρτίου.
1945 513 Ιερολοχίτες υπό τον Ανχη (ΠΖ) Τρύφωνα Τριανταφυλλάκο
καταλαμβάνουν την νήσο Τήλο μετά από σκληρό αγώνα. Απώλειες
γερμανών 20 νεκροί και 142 αιχμάλωτοι. Ιερολοχίτες πεσόντες 2
και 2 τραυματίες.
1959 Ο Μακάριος επιστρέφει στην Κύπρο όπου τον υποδέχονται με
ενθουσιασμό οι Έλληνες της Κύπρου.
---------------
2 Μαρτίου
+ Νικολάου Πλανά, Ησυχίου και Ευθαλίας μαρτ.
1331 Οι οθωμανοί του Ορχάν καταλαμβάνουν την Νίκαια της Βιθυνίας.
1354 Οι τούρκοι καταλαμβάνουν την Καλλίπολη της Ανατ. Θράκης,
επωφελούμενοι και από τους σεισμούς οι οποίοι έπληξαν την
περιοχή.
1822 Ο Κολοκοτρώνης καταλαμβάνει την περιοχή του Γηροκομείου
Πατρών, την οποία κατείχαν 12.000 του Μεχμέτ Πασά.
1828 Ο τουρκικός στόλος υπό τον Χασάν πασά φθάνει στην Χίο και
αναγκάζει τον Φαβιέρο να λύσει την πολιορκία του φρουρίου.
Την ίδια ημέρα φθάνει στην Χίο και ο Ελληνικός Στόλος υπό
τον Μιαούλη.
1833 Με Β.Δ. που εκδόθηκε από την Αντιβασιλεία του Όθωνος,
συγκροτούνται 10 Τάγματα Ακροβολιστών του Τακτικού Ελληνικού
Στρατού.
1913 Απελευθέρωσις της Σάμου από Διλοχία Στρατού, η οποία επέβαινε
στο οπλιταγωγό "Θεσσαλία", συνοδευόμενο από το θωρηκτό
"Σπέτσες" και τα αντιτορπιλικά "Νίκη" και "Βέλος".
---------------
3 Μαρτίου
Ευτροπίου, Κλεονίκου, Βασιλίσκου μάρτ., Ευθαλίας
1770 4.000 Μανιάτες αναγκάζουν, μετά από διήμερη πολιορκία, την
τουρκική φρουρά της Πύλου να παραδοθεί και απελευθερώνουν την
πόλη.
1821 Ο Αλέξανδρος Υψηλάντης συγκροτεί στην Μολδοβλαχία τον
"Ιερό Λόχο", αρχικής δυνάμεως 100 ανδρών, με Διοικητή τον
Γεώργιο Καντακουζηνό.
1827 Ο Γ. Καραϊσκάκης αποκρούει στο Κερατσίνι του Πειραιώς επίθεση
του Κιουταχή, αρχικώς 800 και την άλλη ημέρα 6.000 τούρκων.
Η μάχη αυτή υπήρξε μία από τις λαμπρότερες νίκες του.
1878 Οι τούρκοι, σε αντίποινα για την επανάσταση στην περιοχή
Πιερίας, πυρπολούν το Λιτόχωρο.
1913 Ο Ελληνικός Στρατός (ΙΙΙ Μεραρχία) κυριεύει εξ εφόδου τα
στενά της Κλεισούρας, ενώ η VIII Μεραρχία απελευθερώνει το
Αργυρόκαστρο και το Δέλβινο.
1957 Ηρωικός θάνατος του Γρηγορίου Αυξεντίου, ο οποίος, αρνούμενος
μέχρι τέλους να παραδοθεί στους άγγλους, επολέμησε επί ώρες
μόνος κατά ισχυράς αγγλικής δυνάμεως και δεν κατεβλήθη παρά
μόνον όταν οι τελευταίοι κατόρθωσαν να βάλουν φωτιά στο
κρησφύγετό του.
---------------
4 Μαρτίου
+ Ψυχοσάββατο
Γερασίμου Ιορδανίτου, Παύλου και Ιουλιανής μαρτ.
1913 Ο Ελληνικός Στρατός (Απόσπασμα Αχέροντος) απελευθερώνει την
κωμόπολη των Αγίων Σαράντα της Βορείου Ηπείρου.
---------------
5 Μαρτίου
+ Κυριακή Απόκρεω
Κώνονος, Αρχελάου, Ευλαμπίου, Μάρκου Αθηναίου
1770 Φάλαγγα Μανιατών ενισχυμένη και από Ρώσους στρατιώτες
απελευθερώνει τον Μυστρά και άλλες πόλεις της Λακωνίας.
1799 Οι Ρώσοι μπαίνουν στην Κέρκυρα μαζί με τους τουρκαλβανούς,
αφού εξεδίωξαν τους Γάλλους.
1829 Οι τούρκοι της Βόνιτσας, μετά από πολύμηνο και στενό
αποκλεισμό τους, παραδίδουν στις Ελληνικές δυνάμεις το φρούριο
της πόλεως και καταφεύγουν στην Πρέβεζα.
1913 Ο Ελληνικός Στρατός, προελαύνοντας, απελευθερώνει το Τεπελένι.
1913 Δολοφονείται στην Θεσσαλονίκη ο Βασιλεύς Γεώργιος Α' από
κάποιον παράφρονα ονόματι Αλέξανδρο Σχινά. Στον θρόνο
ανέρχεται ο Διάδοχος Κωνσταντίνος.
1921 Διωγμοί και σφαγές στον Πόντο από τους τούρκους.
---------------
6 Μαρτίου
Των εν Αμορίω 42 μ., Αρκαδίου και Ησυχίου οσ.,
Ευρέσεως Τιμίου Σταυρού υπό Αγίας Ελένης
838 Αποκεφαλισμός στρατηγών, αξιωματικών και οπλιτών του στρατού
μας από τους Άραβες στο Αμόριο της Φρυγίας.
1863 Η Εθνική Συνέλευση εκλέγει Βασιλέα της Ελλάδος τον Γεώργιο,
δευτερότοκο γιο του πρίγκιπος Χριστιανού της Δανίας.
1919 Το Ελληνικό Σώμα στην Μεσημβρινή Ρωσία διεξάγει, από 6 έως 21
Μαρτ. 1919, σκληρούς αγώνες προ της Οδησσού. Ο ηρωισμός των
ανδρών του εντυπωσιάζει εχθρούς και συμμάχους.
1941 Ενίσχυση των θέσεών μας στο μέτωπο της Τρεμπεσίνας, ύστερα
από την απελευθέρωση της περιοχής Μετσιγκοράνης και του
ανατολικού τμήματος των στενών της Κλεισούρας.
1943 Μάχη Φαρδυκάμπου, περιοχής Σιάτιστας, κατά την οποία ένοπλα
τμήματα της "Πανελληνίου Απελευθερωτικής Οργανώσεως" (ΠΑΟ),
υπό τον Ανχη (ΠΖ) Ι. Κοντονάσιο, επιτίθενται κατά κινουμένης
φάλαγγος ιταλικού τάγματος Πεζικού και πυροβολαρχίας, με
αποτέλεσμα την παράδοση 598 ιταλών με τον οπλισμό τους.
---------------
7 Μαρτίου
Οι εν Χερσώνι ιερομαρτ. Αρκαδίου και Νέστωρος Τριμυθούντος
961 Ο Στρατηγός Νικηφόρος Φωκάς καταλαμβάνει το Ηράκλειο Κρήτης
και απελευθερώνει την νήσο μετά από πολύχρονη και σκληρή
αραβική κατοχή.
1947 Τα Δωδεκάνησα ενσωματώνονται επισήμως στην Ελλάδα, μετά από
μακρόχρονη τουρκική και ιταλική κατοχή.
1951 Το Τάγμα του Ελληνικού Εκστρατευτικού Σώματος Κορέας
καταλαμβάνει, μετά από σκληρό αγώνα, το ύψ. 326, κοντά στην
περιοχή Γιονγκτού-Ρι και προκαλεί τα εγκωμιαστικά άρθρα του
διεθνούς τύπου.
---------------
8 Μαρτίου
Θεοφυλάκτου Νικομηδείας, Ερμού Αποστόλου, Δομετίου οσ.
1822 Δύναμη 300 επαναστατών υπό τους Κασομούλη, Διαμαντή και
Ντίτζια, επιχειρεί να καταλάβει το Οχυρό του Κολινδρού
Πιερίας, το οποίο κατείχαν οι τούρκοι. Μετά από την ενέργεια
αυτή, η Επανάσταση εξαπλώνεται στην περιοχή Ολύμπου.
---------------
9 Μαρτίου
+ Αγίων 40 μαρτύρων εν Σεβαστεία, Καισαρίου Ιατρού
1770 Εκτελέσεις κατοίκων Τρικάλων, Λάρισας και των γύρω χωριών από
τους τούρκους.
1822 Στο Σαραβάλι Πατρών, οι Έλληνες, υπό τον Θ. Κολοκοτρώνη,
τρέπουν εις φυγήν τους τούρκους, οι οποίοι εγκαταλείπουν στο
πεδίο της μάχης 1.000 περίπου νεκρούς και τραυματίες.
1855 Θάνατος του ήρωος της Επαναστάσεως Κίτσου Τζαβέλλα.
1897 Οι Μεγάλες Δυνάμεις αποφασίζουν την κατάληψη των φρουρίων της
Κρήτης από διεθνή στρατό.
1904 Επιτροπή αξιωματικών από τους Λοχαγούς (ΠΖ) Αναστάσιο Παπούλα
και Αλέξανδρο Κοντούλη, τον Υπλγό (ΠΖ) Γεώργιο Κολοκοτρώνη και
τον Ανθλγό (ΠΒ) Παύλο Μελά, με 10 συνοδούς, περνά τον ποταμό
Αλιάκμονα και εισέρχεται στην Δυτική Μακεδονία. Σκοπός της
επιτροπής, με εντολή της Ελληνικής Κυβερνήσεως, είναι η
επιτόπια εξέταση της καταστάσεως και η οργάνωση ενόπλου αγώνος
κατά της δράσεως των ξένων κομιτάτων και κυρίως των βουλγαρικών.
1908 Στα Βασιλικά Χαλκιδικής σκοτώνεται ο Μακεδονομάχος
Γ. Παπαπαναγιώτου.
1941 Αρχίζει η "Εαρινή Επίθεση" των ιταλών στο Βορειοηπειρωτικό
Μέτωπο, την οποία παρακολουθεί προσωπικώς ο Μουσολίνι. Η
επίθεση τελικώς αποκρούεται, χάρη στην σθεναρή αντίσταση του
Ελληνικού Στρατού.
1956 Ο Μακάριος με τον μητροπολίτη Κυρήνειας Κυπριανό, τον ιερέα
Σταύρο Παπαγαθάγγελο και τον δημοσιογράφο Πολ. Ιωαννίδη
απάγονται από τους άγγλους και μεταφέρονται στα νησιά
Σεϋχέλλες.
---------------
10 Μαρτίου
Κοδράτου Κορίνθου, Αναστασίας Πατρικίας,
Μιχαήλ Μαυρουδή του εκ Γρανίτσης νεομ.
1821 Οι πρόκριτοι Αχαΐας, Αιγιαλείας και Καλαβρύτων συνέρχονται
στην Μονή της Αγίας Λαύρας υπό την προεδρία του Γερμανού,
μητροπολίτου Παλαιών Πατρών, και συστήνουν την "Αχαϊκή
Τριανδρία" από τους Γερμανό, Ανδρέα Ζαΐμη και Ανδρέα Λόντο.
1905 Ο Ελ. Βενιζέλος με 600 άνδρες καταφεύγει στο χωριό Θέρισος
Χανίων και εκδίδει προκήρυξη, με την οποία κηρύσσεται η Ένωση
της Κρήτης με την Μητέρα Ελλάδα.
1921 Αρχίζουν συνδυασμένες επιχειρήσεις του Γ' Σώματος Στρατού από
Προύσα προς Δορύλαιο (Εσκή Σεχήρ) και του Α' Σώματος Στρατού
από Ουσάκ προς Ακροϊνό (Αφιόν Καραχισάρ), χωρίς όμως επιτυχία.
Οι Ελληνικές δυνάμεις υποχρεώνονται να επανέλθουν στις βάσεις
εξορμήσεώς τους.
1943 Στο Κσαρ - Ριλάν Τυνησίας, Γάλλοι, Βρετανοί και Έλληνες
καταδρομείς (Ιερολοχίτες) αποκρούουν σφοδρές γερμανικές
επιθέσεις.
1956 Συλλαλητήρια σε όλη την Ελλάδα για την σύλληψη και εξορία του
Μακαρίου.
---------------
11 Μαρτίου
Σωφρονίου Ιεροσολύμων, Θεοδώρας εν Άρτη, Τροφίμου, Γεωργίου νεοφανούς
1822 Ο Λυκούργος Λογοθέτης με 2.500 Σαμιώτες και ο Μπουρνιάς με
150 Χιώτες που ήταν στην Σάμο, αποβιβάζονται στην Χίο και
πολιορκούν την εντός του φρουρίου τουρκική φρουρά.
1854 2.000 Θεσσαλοί επαναστάτες, υπό τον Παπακώστα Τζαμάλα,
καταλαμβάνουν το χωριό Πλάτανος Αλμυρού και υψώνουν την
Ελληνική Σημαία.
1941 Δυνάμεις της Ι Μεραρχίας αποκρούουν ισχυρή ιταλική επίθεση
στην περιοχή Τρεμπεσίνας (ύψ. 731) και συλλαμβάνουν 501
αιχμαλώτους, από τους οποίους 23 αξιωματικοί.
---------------
12 Μαρτίου
+ ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΗΣ ΤΥΡΙΝΗΣ
Θεοφάνους ομολογητού, Γρηγορίου Διαλόγου, Συμεών Νέου Θεολόγου
1449 Φθάνει από τον Μυστρά στην πρωτεύουσά μας Κωνσταντινούπολη,
ο Αυτοκράτωρ Κωνσταντίνος ΙΑ' Παλαιολόγος.
1822 Δύναμη 240 επαναστατών, υπό τον οπλαρχηγό Καρατάσο,
συγκρούεται στην Μονή Παναγίας Δοβράς της Νάουσας με
4.000 τούρκους, υπό τον Μεχμέτ αγά. Ο Καρατάσος αναγκάζει
τους τούρκους να συμπτυχθούν, αφού εγκατέλειψαν στο πεδίο
της μάχης 300 νεκρούς και πολλούς τραυματίες.
1921 Το Α' Σώμα Στρατού, μετά από σκληρό αγώνα, καταλαμβάνει την
οχυρωμένη τοποθεσία και την πόλη Τουμλού Μπουνάρ.
---------------
13 Μαρτίου
+ ΚΑΘΑΡΑ ΔΕΥΤΕΡΑ
Ανακ. λειψ. Νικηφόρου Κων/πόλεως, Πουπλίου ιερομ. Αθηναίου
1822 Ο Γρηγόριος Σάλας, ως αντιπρόεδρος του Δ. Υψηλάντη, κηρύσσει
την Επανάσταση στην περιοχή Σκάλας του Ελευθεροχωρίου Ολύμπου.
1829 Ο Οθωμανός Διοικητής του Φρουρίου Αντιρρίου, Αβδή Αγάς ή
Άβταγας, παραδίδει το φρούριο στους Κ. Τζαβέλα, Χατζηχρήστο
και Μιαούλη, οι οποίοι από την προηγουμένη το πολιορκούσαν
από ξηρά και θάλασσα.
1959 Με διαταγή του αρχηγού της ΕΟΚΑ Γεωργίου Γρίβα - Διγενή,
διακόπτεται ο ένοπλος αγώνας της ΕΟΚΑ και καλούνται οι μαχητές
να επανέλθουν στα ειρηνικά τους έργα.
---------------
14 Μαρτίου
Βενεδίκτου οσ., Θεογνώστου Κιέβου, Ευσχήμονος Λαμψάκου
1821 Ο Ι. Καποδίστριας, ως Υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας, σε
επιστολή του προς τον Αλέξανδρο Υψηλάντη αναγνωρίζει τα
δίκαια της Ελληνικής Επαναστάσεως.
1821 Ο Νικόλαος Σουλιώτης, μυημένος στην Φιλική Εταιρεία, με
προτροπή του Παπαφλέσσα στήνει ενέδρα και προσβάλλει στις
Πόρτες, κοντά στο Αγρίδι του Χελμού, τους τούρκους ταχυδρόμους
που μετέφεραν επιστολές του καϊμακάμη Σελήχ στον Χουρσίτ πασά
στα Ιωάννινα. Αυτό είναι το πρώτο επεισόδιο της Επαναστάσεως.
1854 Ο Υποστράτηγος Χριστόδουλος Χατζηπέτρος αναλαμβάνει την
αρχηγία της Επαναστάσεως στην Θεσσαλία.
1921 Το Α' ΣΣ, μετά από σκληρές μάχες, καταλαμβάνει το Αφιόν
Καραχισάρ της Μικράς Ασίας.
1957 Εκτελείται δι' απαγχονισμού από τις αγγλικές κατοχικές αρχές
στην Λευκωσία ο 18χρονος Ευαγόρας Παλληκαρίδης από την Τσιάδα
Πάφου, ο οποίος είχε καταδικαστεί εις θάνατον για την μεταφορά
οπλισμού στο δάσος της Πάφου.
---------------
15 Μαρτίου
Αγαπίου, Νικάνδρου μ., Αριστοβούλου επ. Βρεταννίας,
Μανουήλ εκ Σφακίων νεομ.
963 Πεθαίνει ο Αυτοκράτωρ Ρωμανός Β' και αφήνει ως ανήλικους
Βασιλείς τους γιους του Βασίλειο Β', τον αποκληθέντα
Βουλγαροκτόνο, και Κωνσταντίνο Η'.
1311 Μετά από βαριά ήττα των Φράγκων του Δουκάτου των Αθηνών, από
τους Καταλανούς, κοντά στην Κωπαΐδα, ιδρύεται το Καταλανικό
Κράτος των Αθηνών, το οποίο επεκτάθηκε έως το Λιδωρίκι και
την Υπάτη και διατηρήθηκε μέχρι το 1387.
1797 Οι γενίτσαροι, με αφορμή το φόνο ενός απ' αυτούς, σφάζουν
ανηλεώς τους Έλληνες της Σμύρνης και πυρπολούν τις συνοικίες
τους.
1821 Ένοπλοι Έλληνες πυροβολούν τον βοεβόδα των Καλαβρύτων Ιμπραήμ
Αρναούτογλου και σκοτώνουν δύο ανθρώπους του.
1825 Τουρκοαιγυπτιακές δυνάμεις 4.000 ανδρών, υπό τον Ιμπραήμ,
προσβάλλουν κοντά στο Νεόκαστρο τους ολιγάριθμους άνδρες του
Χατζηχρήστου. Κατά την μάχη τραυματίστηκε σοβαρά ο Ιωάννης ή
Κατσής Μαυρομιχάλης, ο οποίος πέθανε μετά από διήμερο στην
Κυπαρισσία.
1826 Δύναμη 2.000 ανδρών, υπό τον Χατζημιχάλη Νταλιάνη, εκστρατεύει
με 14 καράβια στον Λίβανο. Ο άραβας εμίρης Μπεσήρ που τούς
είχε καλέσει, αρνείται να τούς βοηθήσει και αναγκάζονται να
αναχωρήσουν.
1903 Δολοφονείται ο Μακεδονομάχος Αγ. Χαρτζιτζής.
---------------
16 Μαρτίου
Σαββίνου, Ρωμανού, Πάπα μ., Χριστοδούλου εν Πάτμω, οι εν Φοινίκη δέκα μ.
1811 Tούρκοι σκοτώνουν τον μητροπολίτη Νέων Πατρών (Υπάτης) Γρηγόριο.
1825 Στην τοποθεσία Σχοινόλακα της Πυλίας συνάπτονται σκληρές μάχες
ανάμεσα στις τουρκοαιγυπτιακές δυνάμεις, υπό τον Ιμπραήμ, και
τις ελληνικές υπό τον Καρατάσο. Οι Έλληνες κατορθώνουν τελικά
να τρέψουν σε φυγή τον εχθρό, ο οποίος εγκατέλειψε στο πεδίο
της μάχης μεγάλο αριθμό νεκρών και λογχοφόρα όπλα, τα οποία ο
Καρατάσος μετά την νίκη έστειλε ως τρόπαια στην Τρίπολη.
1826 Ο Ομέρ Πασάς, επικεφαλής 4.000 τούρκων, προσβάλλει στο
Λυκόρεμα της Καρύστου τις Ελληνικές δυνάμεις υπό τον Γάλλο
φιλέλληνα Φαβιέρο. Μετά από αλλεπάλληλες συγκρούσεις επί πέντε
ημέρες, οι Έλληνες ανατρέπουν και απομακρύνουν τον εχθρό,
προκαλώντας του σοβαρές απώλειες.
1878 Ισχυρές τουρκικές δυνάμεις, οι οποίες είχαν αποβιβαστεί στον
Βόλο, συγκρούονται με 2.000 περίπου Έλληνες επαναστάτες στην
περιοχή της Μακρυνίτσας του Πηλίου. Ταυτόχρονα ο τουρκικός
στόλος υπό τον Χόβαρτ πασά, αποκλείει τις ακτές του Πηλίου.
Οι τούρκοι καταλαμβάνουν την Μακρυνίτσα και σκοτώνουν πολλούς
από τους κατοίκους της.
1941 Ο Ιταλικός στρατός, μετά την αποτυχία της "Εαρινής" του
επιθέσεως, αναδιπλώνεται στις αρχικές του θέσεις.
---------------
17 Μαρτίου
+ Α' ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΙ
Αλεξίου ανθρώπου Θεού, Θεοστηρίκτου ομολ.
1821 Οι Πρόκριτοι της Μάνης, υπό την αρχηγία του Πετρόμπεη
Μαυρομιχάλη, συγκεντρώνονται στο χωριό Τσίμοβα (Αρεόπολη) της
Λακωνίας και υψώνουν την Σημαία της Επαναστάσεως.
1913 Συνθήκη Λονδίνου και τερματισμός του Α' Βαλκανικού Πολέμου.
1951 Το Τάγμα του Ελληνικού Εκστρατευτικού Σώματος Κορέας
καταλαμβάνει το συγκρότημα των υψ. 325 στην Κορέα και προκαλεί
τα εγκωμιαστικά σχόλια των Συμμάχων.
1956 Σε μάχη με μαχητές της ΕΟΚΑ κοντά στο χωριό Φρέναρος
σκοτώνονται ένας άγγλος υπολοχαγός και ένας στρατιώτης, ενώ
άλλοι τρεις τραυματίζονται. Στο χωριό επεβλήθη συλλογικό
πρόστιμο 1.500 λιρών, καθώς κανείς εκ των κατοίκων δεν εδέχθη
να δώσει πληροφορίες για τους άνδρες της ΕΟΚΑ.
1959 Ο Αρχηγός της ΕΟΚΑ στρατηγός Γρίβας (Διγενής) φθάνει στην
Αθήνα, όπου γίνεται δεκτός με θερμές εκδηλώσεις εκ μέρους της
Κυβερνήσεως και του λαού.
---------------
18 Μαρτίου
+ ΨΥΧΟΣΑΒΒΑΤΟ
Μνήμη δια κολλύβων θαυμ. Κυρίλλου Αρχιεπ. Ιεροσολύμων
1821 Οι Πετμεζαίοι επιτίθενται κατά των ανδρών του τούρκου
διοικητού Καλαβρύτων Αρναούτογλου στην περιοχή Παλιοπύργου
και τούς αποκλείουν στους τρεις οχυρούς πύργους της πόλεως.
1926 Ιδρύεται η Ακαδημία Αθηνών.
[Σημ. Φ.Μ.: Τώρα πάλι θα ακούσω τα εξ αμάξης χωρίς να φταίω! Είμαι όμως
υποχρεωμένος να μεταφέρω αυτούσιο το κείμενο του ημερολογίου του ΓΕΣ,
όπως έκανα άλλωστε και στις 29 Δεκ. (1922, θάνατος Κων/νου Α'). :-| ]
1936 Πεθαίνει στην Γαλλία ο Ελευθέριος Βενιζέλος, η μεγαλύτερη
πολιτική φυσιογνωμία της νεότερης Ελλάδος. Γεννήθηκε το 1864 στις
Μουρνιές της Κρήτης και σπούδασε νομικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών.
Συμμετείχε στις Κρητικές Επαναστάσεις των ετών 1895 και 1896 και
το 1905 κήρυξε με το κίνημα του Θερίσου την ένωση της Κρήτης με
την Ελλάδα.
Προικισμένος με σπάνιες αρετές, απαράμιλλο αγωνιστικό πνεύμα,
τεράστια πολιτική διαίσθηση, αλλά και ενόραση προφητική, δέσποσε
για ένα τέταρτο του αιώνα στην πολιτική ζωή της Ελλάδος. Υπήρξε
Πρόεδρος της Ελληνικής Κυβερνήσεως κατά τα έτη 1910-15, 1917-20
και 1928-32. Με εύστοχους χειρισμούς οδήγησε το Έθνος στους
νικηφόρους Βαλκανικούς Πολέμους 1912-13, στον Α' Παγκ. Πόλεμο και
στις Συνθήκες Σεβρών (1920) και Λωζάνης (1923), με αποτέλεσμα την
απελευθέρωση εκατομμυρίων υπόδουλων Ελλήνων και τον εδαφικό
διπλασιασμό της χώρας.
Υπήρξε ο δημιουργός και το σύμβολο της Μεγάλης Ελλάδος, αλλά και ο
μεγαλουργός Κυβερνήτης της. Από την πίστη της ψυχής του μεταγγίζει
πίστη στην ψυχή του Έθνους και την περίοδο της παρακμής διαδέχεται
η αναγέννηση. Χάρη σ' αυτόν η Πατρίδα είδε ημέρες άφθαστης δόξας.
Η ακτινοβολία του και ο ρόλος του εκτείνονται πολύ πέρα από τα
ελληνικά σύνορα. Δίκαια θεωρήθηκε στην Ελλάδα και στο εξωτερικό
ως ο θεμελιωτής της νέας Ελλάδος και αναγνωρίστηκε από την Εθνική
Αντιπροσωπεία ως Εθνάρχης.
---
"Ο προκείμενος νεκρός ήτο ένας αληθινός άνδρας, με θάρρος μεγάλο, με
αυτοπεποίθησιν και δι' εαυτόν και διά τον λαόν τον οποίον εκλήθη να κυβερνήση.
Ίσως έκαμε πολλά σφάλματα, αλλά ποτέ δεν τού απέλειψε το θάρρος, ποτέ
δεν υπήρξε μοιρολάτρης, διότι ποτέ δεν επερίμενεν από την μοίρα του να ίδη
την χώραν του προηγμένην, αλλά έθεσεν εις την υπηρεσίαν της όλον το πυρ
το οποίον είχε μέσα του, κάθε δύναμιν ψυχικήν και σωματικήν."
Τά λόγια που είπε ο Ελευθέριος Βενιζέλος στη Βουλή για τον εαυτό του
στις 28 Απριλίου του 1932, χαράχτηκαν έπειτα από λίγα χρόνια στον τάφο του.
Φ.Μ.
---
---------------
19 Μαρτίου
+ Α' ΝΗΣΤΕΙΩΝ
Χρυσάνθου και Δαρείας, Διοδώρου Πρεσβ.
1205 Μετά την ήττα του στρατού μας στο Αδραμύτιον, ολόκληρη η
βορειοδυτική Μικρά Ασία περιέρχεται στους λατίνους. Εξαίρεση
αποτελούν οι πόλεις Νίκαια και Προύσα, οι οποίες παρέμειναν
υπό τον Θεόδωρο Λάσκαρη.
1770 Απόσυρση των ρωσικών δυνάμεων από την πολιορκία της Κορώνης.
1914 Οι αλβανοί πνίγουν στο αίμα εξέγερση των Ελλήνων της Κορυτσάς.
Σκοτώθηκαν 117 άνδρες και 7 γυναίκες.
1919 Αποφασίζεται και επιτυγχάνεται από 19-3-1919 έως 29-3-1919
η εκκένωση της Οδησσού και η σύμπτυξη προς Βεσσαραβία. Μονάδες
της Ελληνικής ΙΙ Μεραρχίας αναλαμβάνουν την οργάνωση της όλης
αμυντικής γραμμής.
1941 Ισχυρή ιταλική επίθεση στο μέτωπο Τρεμπεσίνας αποκρούεται με
βαρύτατες απώλειες για τους ιταλούς.
1959 Η Ελληνική Βουλή ανακηρύσσει ομοφώνως "άξιον της Πατρίδος"
τον αρχηγό της ΕΟΚΑ Γεώργιο Γρίβα (Διγενή).
---------------
20 Μαρτίου
Των εν μονή Αγ. Σάββα αναιρεθέντων Πατέρων
1807 Ο Ρώσος ναύαρχος Σενιαβίν προσβάλλει μαζί με Ελληνικά πλοία
το κάστρο της Τενέδου και αναγκάζει την τουρκική φρουρά να
παραδοθεί.
1822 Τμήμα φιλελλήνων, υπό την αρχηγία του Κορσικανού Συνταγματάρχη
Βαλέστ, αποβιβάζεται στο Λουτρό Σφακίων, για να ενισχύσει τον
Κρητικό αγώνα.
1824 Σφαγές Ελλήνων στην Ανώπολη Χανίων. Την ίδια ημέρα στο
Μεσολόγγι ο φιλέλλην Ιταλός Γκάμπα εκδίδει το πρώτο φύλλο της
εφημερίδς "Ελληνικός Τηλέγραφος" στα ιταλικά, αγγλικά, γαλλικά
και γερμανικά.
1833 Περίπου 7.000 άοπλοι Κρήτες από το χωριό Μουρνιές Χανίων
συγκεντρώνονται και συντάσσουν υπόμνημα με το οποίο ζητούν
αυτονομία. Ο Μουσταφά πασάς στέλνει ιππείς, οι οποίοι, αφού
τους διασκορπίζουν, συλλαμβάνουν και απαγχονίζουν 50 Κρήτες.
1833 Οι υπό τον Χριστόφορο Νέζερ βαυαρικές στρατιωτικές δυνάμεις
παραλαμβάνουν την Ακρόπολη των Αθηνών από τους τούρκους.
1941 Ο Μουσολίνι παραδέχεται την ήττα των στρατευμάτων του στο
Βορειοηπειρωτικό μέτωπο και ομολογεί την αποτυχία της Εαρινής
επιθέσεώς του.
1943 Στην Καστοριά οι ιταλοί εκτελούν ντόπιους και τον ιερέα
Χρ. Παπαχρήστου.
---------------
21 Μαρτίου
Θωμά Α' Αρχιεπ. Κων/πόλεως, Ιακώβου ομολ. Γεωργίου νεομ.
630 Ο Αυτοκράτωρ Ηράκλειος επαναφέρει τον Τίμιο Σταυρό στα
Ιεροσόλυμα.
1770 Ρώσοι και Μανιάτες εκδιώκουν τους τούρκους και καταλαμβάνουν
την Κυπαρισσία.
1800 Υπογράφεται στην Κωνσταντινούπολη σύμβαση μεταξύ Ρωσίας και
τουρκίας, σύμφωνα με την οποία τα Επτάνησα αποτελούν στο εξής
την "Πολιτεία των επτά Ηνωμένων Νήσων", με κυβέρνηση από τους
προκρίτους του τόπου, αλλά υπό την επικυριαρχία της Πύλης.
1821 Δύναμη από 600 περίπου Έλληνες, υπό την αρχηγία των Πετμεζαίων,
του Φωτήλα, Σ. Χαραλάμπη και Ν. Σολιώτη, επιτίθεται με επιτυχία
εναντίον των τούρκων στην περιοχή Καλαβρύτων και υποχρεώνει τον
διοικητή της φρουράς, Αρναούτογλου, να παραδώσει την Πόλη.
1825 Ναυμαχία γύρω από την Μεθώνη και καταστροφή των τουρκικών
πλοίων από την μοίρα του Μιαούλη.
1827 Δύναμη Ελληνικού ιππικού, υπό τον Γ. Καραϊσκάκη, συγκρούεται
με δυνάμεις του Κιουταχή κοντά στην Μονή Δαφνίου. Η μάχη,
αν και στοίχισε ακριβά και στις δύο πλευρές, έληξε χωρίς
σημαντικά αποτελέσματα.
1854 Ελληνικές δυνάμεις, υπό τους Κ. Τζαβέλα, Αθ. Πετμεζά και
Κ. Πλαπούτα, επιτίθενται στην θέση προφήτης Ηλίας εναντίον
των ανδρών του Φουάτ πασά. Μετά από σκληρό αγώνα, οι τούρκοι
αναγκάζονται να υποχωρήσουν στην Άρτα.
1878 Ελληνικές δυνάμεις υπό τους Ζούρκα, Λελούδα και Φαρμάκη,
συγκρούονται με τους τούρκους στην Ματαράγκα και Πετρομαγούλα
Καρδίτσας.
1921 Μάχη στην Προύσα. Η πρώτη αποτυχία του Ελληνικού Στρατού στην
Μικρασιατική Εκστρατεία.
1956 Στην Λευκωσία οι τούρκοι κάνουν μεγάλη πορεία με αφορμή
συγκρούσεις στον Βασιλείου Κυρήνειας και προκαλούν μεγάλες
ζημιές σε εκκλησίες, καταστήματα, αυτοκίνητα και κατοικίες
Ελλήνων.
---------------
22 Μαρτίου
Βασιλείου Αγκύρας, Δροσίδος, Καλλινίκης μ., Ευθυμίου Δημητσάνας οσιομ.
1821 Οι τούρκοι κανονιοβολούν από το φρούριο των Πατρών την πόλη
και ιδίως την μητρόπολη, όπου είχαν καταφύγει πολλές Ελληνικές
οικογένειες. Οι Δεληγιανναίοι κηρύσσουν την Επανάσταση στα
Λαγκάδια Αρκαδίας και επικεφαλής 400 οπλοφόρων επιτίθενται
κατά των εκεί τούρκων.
1829 Υπογραφή του Πρωτοκόλλου του Λονδίνου, με το οποίο προτείνεται
η ίδρυσις Ελληνικού Κράτους, το οποίο θα περιλαμβάνει την
Πελοπόννησο, την Στερεά και τις Κυκλάδες.
1919 Το 3ο και 5/42 Ελληνικά ΣΠ συνάπτουν σκληρή μάχη στην
Κουμπάνκα - Μαλ Μπουγιαλίκ βόρεια της Οδησσού. Η ηρωική
δράση τους επιτρέπει την απαγκίστρωση και σύμπτυξη του
συνόλου των συμμαχικών δυνάμεων της περιοχής και δίνει
τον απαιτούμενο χρόνο για την εκκένωση της Οδησσού.
---------------
23 Μαρτίου
Νίκωνος και 199 μαρτύρων, Δομετίου μ.,
Λουκά Ανδριανουπόλεως εν Μυτιλήνη Νέου οσ.
1821 ΠΡΟΕΙΔΟΠΟΙΗΣΙΣ ΕΙΣ ΤΑΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΑΣ ΑΥΛΑΣ.
Δύναμη 2.000 ενόπλων Μανιατών, με επικεφαλής τον Ηλία
Μαυρομιχάλη, εισέρχεται στην Καλαμάτα και εξαναγκάζει τον
τούρκο διοικητή της να παραδώσει την πόλη. Το μεσημέρι,
μπροστά στην εκκλησία των Αγίων Αποστόλων, 24 ιερείς ευλογούν
τις Ελληνικές Σημαίες και ορκίζουν τους αγωνιστές.
Υπογράφεται η προκήρυξη του Πέτρου (Πετρόμπεη) Μαυρομιχάλη,
ως "Αρχιστρατήγου των Σπαρτιατικών στρατευμάτων και της
Μεσσηνιακής Συγκλήτου", με τον τίτλο "Προειδοποίησις εις τας
Ευρωπαϊκάς Αυλάς", με την οποία αναγγέλλεται επισήμως στις
Ευρωπαϊκές Κυβερνήσεις η έναρξη της Επαναστάσεως.
1821 Οι Γρηγοράκηδες, μετά από συνεννόηση με τον Κυριακούλη
Μαυρομιχάλη, υψώνουν την σημαία της Επαναστάσεως στο Γύθειο.
1821 Οι πρόκριτοι Δ. Μελετόπουλος, Ανδρέας Λόντος και Λ. Μεσσηνέζης,
επικεφαλής 400 αγωνιστών, εισέρχονται στο Αίγιο και υψώνουν την
Σημαία της Επαναστάσεως.
1906 Ο επικεφαλής μικρού ανταρτικού σώματος, Μακεδονομάχος Γεώργιος
Σκαλίδης, ενεργώντας τολμηρή επιδρομή στην πεδιάδα Μοναστηρίου
και καταδιωκόμενος από τουρκικά τμήματα, κυκλώνεται στον ποταμό
Εριγώνα, κοντά στο χωριό Ζόβιτς, όπου πίπτει ηρωικώς μαχόμενος
με 10 από τους άντρες του.
1941 Το υποβρύχιο "Τρίτων" τορπιλίζει το ιταλικό πλοίο "Κάρνια"
κοντά στο Πρίντεζι.
---
Προειδοποίησις εις τας Ευρωπαϊκάς Αυλάς, εκ μέρους του φιλογενούς
αρχιστρατήγου των Σπαρτιατικών στρατευμάτων Πέτρου Μαυρομιχάλη και
της Μεσσηνιακής Συγκλήτου.
Ο ανυπόφορος ζυγός της Οθωμανικής τυραννίας εις το διάστημα ενός
και απέκεινα αιώνος, κατήντησεν εις μίαν ακμήν, ώστε να μην μείνη
άλλο εις τους δυστυχείς Πελοποννησίους Γραικούς, ει μη μόνον πνοή
και αυτή δια να ωθή κυρίως τους εγκαρδίους των αναστεναγμούς.
Εις τοιαύτην όντες κατάστασιν στερημένοι από όλα τα δίκαιά μας,
με μίαν γνώμην ομοφώνως απεφασίσαμεν να λάβωμεν τα άρματα, και να
ορμήσωμεν κατά των τυράννων. Πάσα προς αλλήλους μας φατρία και
διχόνοια, ως καρποί της τυραννίας απερρίφθησαν εις τον βυθόν της
λήθης, και άπαντες πνέομεν πνοήν ελευθερίας.
Αι χείρες ημών αι δεδεμέναι μέχρι του νυν από τας σιδηράς
αλύσσους της βαρβαρικής τυραννίας, ελύθησαν ήδη, και υψώθηκαν
μεγαλοψύχως και έλαβον τα όπλα προς μηδενισμόν της βδελυράς
τυραννίας.
Οι πόδες ημών οι περιπατούντες εν νυκτί και ημέρα εις τας
εναγκαρεύσεις τας ασπλάγχνους τρέχουν εις απόκτησιν των δικαιωμάτων
μας. Η κεφαλή μας η κλίνουσα τον αυχένα υπό τον ζυγόν τον απετίναξε
και άλλο δεν φρονεί, ει μη την ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΝ.
Η γλώσσα μας η αδυνατούσα εις το να προφέρη λόγον, εκτός των
ανωφελών παρακλήσεων, προς εξιλέωσιν των βαρβάρων τυράννων, τώρα
μεγαλοφώνως φωνάζει και κάμνει να αντηχή ο αήρ το γλυκύτατον όνομα
της Ελευθερίας.
Εν ενί λόγω απεφασίσαμεν, ή να ελευθερωθώμεν, ή να αποθάνωμεν.
Τούτου ένεκεν προσκαλούμεν επιπόνως την συνδρομήν και βοήθειαν όλων
των εξευγενισμένων Ευρωπαίων γενών, ώστε να δυνηθώμεν να φθάσωμεν
ταχύτερον εις τον Ιερόν και δίκαιον σκοπόν μας και να λάβωμεν τα
δίκαιά μας.
Να αναστήσωμεν το τεταλαιπωρημένον Ελληνικόν γένος μας. Δικαίω
τω λόγω η μήτηρ μας Ελλάς, εκ της οποίας και υμείς εφωτίσθητε,
απαιτεί ως εν τάχει την φιλάνθρωπον συνδρομήν σας, και ευέλπιδες,
ότι θέλει αξιωθώμεν, και ημείς θέλομεν σας ομολογή άκραν υποχρέωσιν,
και εν καιρώ θέλομεν δείξη πραγματικώς την υπέρ της συνδρομής σας
ευγνωμοσύνην μας.
1821 Μαρτίου 23 εν Καλαμάτα
Εκ του Σπαρτιατικού Στρατοπέδου
Πέτρος Μαυρομιχάλης,
αρχιστράτηγος του Σπαρτιατικού και Μεσσηνιακού στρατού
[Το πρωτότυπο έγγραφο σώζεται στο Αρχείο του Foreign Office.]
http://www.mani.org.gr/istor/diak/diakirixi.htm
---
---------------
24 Μαρτίου
+ Προεόρτια Ευαγγελισμού
+ Β' ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΙ
Παρθενίου Πατρ. Κων/πόλεως ιερ.
1078 Εκθρόνιση του Αυτοκράτορος Μιχαήλ Ζ' Δούκα. Στον θρόνο
ανέρχεται ο Νικηφόρος Γ' Βοτανιάτης.
1449 Οι τούρκοι καταλαμβάνουν την Άρτα και προβαίνουν σε θηριωδίες
κατά των Ελλήνων κατοίκων.
1657 Οι τούρκοι σκοτώνουν τον πατριάρχη Παρθένιο Γ' από την Χίο.
1821 Σε συγκινητική δοξολογία στον ποταμό Νέδωνα στην Καλαμάτα,
οι Μανιάτες και οι Μεσσήνιοι επαναστάτες δίνουν τον όρκο της
Ελευθερίας. Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης αναχωρεί από την Καλαμάτα
με 300 Μανιάτες για να ξεσηκώσει την Αρκαδία. Οι τούρκοι της
Κορώνης συλλαμβάνουν τον επίσκοπο Γρηγόριο. Οι τούρκοι της
Κορίνθου σκοτώνουν τον πρόκριτο Σπήλιο Νοταρά και κλείνονται
στην Ακροκόρινθο, όπου πολιορκούνται από τους Έλληνες
επαναστάτες υπό τους Θεοχαρόπουλο, Ν. Πετμεζά, Σ. Χαραλάμπη
και Αναγν. Στριφτόμπαλα. Ο αρματολός των Σαλώνων (Άμφισσας)
Πανουργιάς καλεί τους προκρίτους της περιοχής στον Προφήτη
Ηλία Άμφισσας, όπου κηρύσσει την Επανάσταση.
Ο σουλτάνος Μαχμούτ Β', έχοντας πληροφορίες για την έκρηξη
της Επαναστάσεως, διατάσσει αθρόες εκτελέσεις Ελλήνων της
Κωνσταντινουπόλεως.
1854 Ο Γεώργιος Φιλάρετος υψώνει την Σημαία της Επαναστάσεως στην
Πλατανιά.
---------------
25 Μαρτίου
+ ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ
*** ΕΘΝΙΚΗ ΕΟΡΤΗ ***
717 Ανέρχεται στον θρόνο της Αυτοκρατορίας μας ο Λέων Γ', ιδρυτής
της Δυναστείας των Ισαύρων.
1821 Ο Επίσκοπος Παλαιών Πατρών Γερμανός κηρύσσει την έναρξη της
Επαναστάσεως στην πλατεία Αγ. Γεωργίου Πατρών και ορκίζει
τους Αρχηγούς Ανδρέα Ζαΐμη, Ανδρέα Λόντο και Μπενιζέλο Ρούφο
με 1.000 περίπου άνδρες τους. Στην συνέχεια συστήθηκε
"Επαναστατικό ή Αχαϊκό Διευθυντήριο", το οποίο ετέθη
τιμητικώς υπό την ηγεσία του Γερμανού.
Ο πρόκριτος της Τριπόλεως Αν. Κονδάκης με τον επίσκοπο
Βρεσθένης Θεοδώρητο ιδρύουν στα Βέρβαινα Αρκαδίας το πρώτο
Ελληνικό Στρατόπεδο Πελοποννήσου.
1826 Ο Κιουταχής επιχειρεί να καταλάβει το νησί Κλείσοβα, απέναντι
από το Μεσολόγγι, το οποίο υπερασπίζονται 138 μαχητές υπό τον
Παν. Σωτηρόπουλο και τον Κ. Τζαβέλα. Μετά από σκληρή μάχη οι
τούρκοι αποχωρούν με απώλειες 1.200 νεκρούς. Από την φρουρά
σκοτώθηκαν περίπου 50 και τραυματίστηκαν 13.
1833 Πεθαίνει στο Παρίσι ο Αδαμάντιος Κοραής.
1838 Πρώτος επίσημος εορτασμός της ημέρας ως Εθνικής Εορτής.
1854 Ο Οπλαρχηγός του 1821 και αξιωματικός Χωροφυλακής Ν. Φιλάρετος
από το Προμύριο Πηλίου, κηρύσσει την Επανάσταση στο Πήλιο.
1896 Τελούνται στο καλλιμάρμαρο Παναθηναϊκό Στάδιο οι πρώτοι
σύγχρονοι Ολυμπιακοί Αγώνες, με σκοπό την αναβίωση του αρχαίου
Ολυμπιακού πνεύματος. Πρωτεργάτες της αναβιώσεως των αγώνων
ήταν ο Δημήτριος Βικέλας και ο βαρώνος Πιέρ ντε Κουμπερτέν.
1905 Το Σώμα του Υπολοχαγού Βάρδα προσβάλλει το βουλγαρικό χωριό
Χαγορίτσανη και προκαλεί μεγάλες απώλειες στους κομιτατζήδες.
1932 Τελούνται τα αποκαλυπτήρια του Μνημείου του Αγνώστου Στρατιώτη
στον χώρο μπροστά από τα Παλαιά Ανάκτορα (σημερινή Βουλή των
Ελλήνων).
1938 Εγκαινιάζεται στην Αθήνα ο πρώτος ραδιοφωνικός σταθμός της
Ελλάδος.
---------------
26 Μαρτίου
Β' ΝΗΣΤΕΙΩΝ
Σύναξις Αρχαγγέλου Γαβριήλ, Στεφάνου ομολ.
1821 Ο πρόκριτος της Γαστούνης Γεώργιος Σισίνης κηρύσσει την
Επανάσταση στην περιοχή και πολιορκεί το φρούριο του
Χλεμουτσίου, στο οποίο έχουν καταφύγει οι Τούρκοι.
Οι εκπρόσωποι του Αχαϊκού Διευθυντηρίου (επίσκοπος Γερμανός,
Ανδρέας Ζαΐμης, Ανδρέας Λόντος, Μπενιζέλος Ρούφος) επιδίδουν
ανακοίνωση στους προξένους των ξένων δυνάμεων στην Πάτρα,
με την οποία γνωστοποιούν την κήρυξη της Επαναστάσεως.
Ο Χαράλαμπος Βιλαέτης υψώνει την Σημαία της Επαναστάσεως
στον Πύργο Ηλείας.
1833 Παράδοση της Εύβοιας από τους τούρκους στους Έλληνες.
1940 Πεθαίνει ο Ολυμπιονίκης Σπύρος Λούης.
1946 Η Αμερικανική Γερουσία με ψήφισμά της αναγνωρίζει για
δεύτερη φορά (η πρώτη στις 17-5-1920) τα Ελληνικά δικαιώματα
στην Β. Ήπειρο.
---------------
27 Μαρτίου
Ματρώνης της εν Θεσσαλονίκη μ., Φιλητού και Λυδίας μ.
1821 Ο Αθανάσιος Διάκος, μετά από δοξολογία στην Μονή του Οσίου
Λουκά, κηρύσσει την Επανάσταση στην Βοιωτία.
Ελληνικές δυνάμεις, με επικεφαλής τον αρματολό Πανουργιά,
ελευθερώνουν την πρωτεύουσα της Φωκίδος, Σάλωνα (Άμφισσα).
Ο Ραΐπ αγάς με 40 Λαλαίους καταφθάνει σε βοήθεια των
πολιορκημένων τούρκων του Χλεμουτσίου και προσβάλλει τους
Έλληνες επαναστάτες από τα νώτα, αναγκάζοντάς τους να λύσουν
την πολιορκία και να αποχωρήσουν βιαστικά.
1854 Τουρκικές δυνάμεις, υπό τον Καραφίλ Μπέη, καταλαμβάνουν
το Μέτσοβο και προβαίνουν σε λεηλασίες, καταστροφές και
πυρπολήσεις 400 σπιτιών. Οι Ηπειρώτες επαναστάτες υπό τον
Θεοδωράκη Γρίβα καταφεύγουν στον Ζυγό Μετσόβου.
1919 Η Ελληνική ΙΙ Μεραρχία διέρχεται το Δνείστερο ποταμό και
συγκεντρώνεται στην περιοχή Παλάγκας Βεσσαραβίας, ενώ οι
υπόλοιπες Μονάδες του Ελληνικού Εκστρατευτικού Σώματος
διέρχονται το Δνείστερο στις 29-3-1919 και συγκεντρώνονται
στο Μπουγάζ.
---------------
28 Μαρτίου
Ιλαρίωνος θαυμ., Ηρωδίωνος επ. Ν. Πατρών, Ησυχίου Ιεροσολύμων,
Ησυχίου Σιναΐτου
1821 Ο Παναγιώτης Καλογεράς και οι αδελφοί Δεσποτόπουλοι κηρύσσουν
την Επανάσταση στην περιοχή της Μονεμβασίας. Το φρούριο της
Μονεμβασίας, στο οποίο κατέφυγαν 4.500 τούρκοι, πολιορκείται
από τον Πιέρο Γρηγοράκη.
Ο Αθανάσιος Διάκος επικεφαλής Ελλήνων επαναστατών φθάνει στον
Προφήτη Ηλία Λιβαδειάς και απαιτεί την παράδοση της πόλης από
τον διοικητή της Χασάν αγά.
Ο Πρόκριτος Αναγνώστης Λιδωρίκης και οι Οπλαρχηγοί Δήμος
Σκαλτσάς και Παπαγεωργίου Πολίτης υψώνουν την Σημαία της
Επαναστάσεως και εισέρχονται στο Λιδορίκι, το οποίο και
παραδίδεται χωρίς αντίσταση.
1822 Δύναμη από 700 Κρήτες επαναστάτες επιτίθεται στην περιοχή
Ρεθύμνου εναντίον πενταπλασίων τούρκων, τους οποίους
κατανικά και καταδιώκει.
1833 Μετά από συμφωνία των Μεγάλων Δυνάμεων για την οριοθέτηση των
συνόρων της Ελλάδας, η τουρκία αναγκάζεται να παραχωρήσει την
Λαμία.
1957 Ο Μακάριος αναχωρεί από τις Σεϋχέλλες, όπου είχε εξορισθεί
από τους Άγγλους. Σε συμπλοκή με τους Άγγλους στο Παλέντρι
τραυματίζεται θανάσιμα ο αγωνιστής της ΕΟΚΑ Λένος Στυλιανός.
---------------
29 Μαρτίου
+ Διαδόχου Φωτικής, Μάρκου επ. Αρεθουσίων, Ευσταθίου Βιθυνίας
1430 Ο Σουλτάνος Μουράτ ο Β' κυριεύει την Θεσσαλονίκη από τους
Βενετούς και την παραδίδει στην λεηλασία και τις φλόγες.
1821 Δύναμη 300 Μανιατών υπό τον Θ. Κολοκοτρώνη δίνουν την πρώτη
μάχη του Αγώνος στον Άγιο Αθανάσιο της Καρύταινας (Γορτυνίας)
και νικούν τους 1.700 τούρκους της περιοχής, οι οποίοι
εγκαταλείπουν στο πεδίο της μάχης 500 νεκρούς.
1823 Συνέρχεται στο Άστρος Κυνουρίας η Β' Εθνική Συνέλευση, η οποία
εκλέγει ως πρόεδρο του Εκτελεστικού τον Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη,
ορίζει ως έδρα διοικήσεως την Τρίπολη και κλείνει τις εργασίες
της στις 18 Απρ. με την "Διακήρυξη για την πολιτική των Ελλήνων
ύπαρξιν και ανεξαρτησία".
1864 Υπογράφεται στο Λονδίνο συμφωνία για την Ένωση με την Ελλάδα
των Ιονίων Νήων. Η Κέρκυρα και οι Παξοί καθορίζονται ως
αφοπλισμένοι νήσοι.
---------------
30 Μαρτίου
Ιωάννου της Κλίμακος, Ευβούλης μητρός Αγ. Παντελεημ.,
Ζαχαρίου Κορίνθου ιερομ.
1821 Έλληνες επαναστάτες, υπό τον Θ. Χαλβαντζή εξαναγκάζουν σε
παράδοση τους τούρκους του χωριού Μαλανδρίνο Λιδορικίου.
1822 Τουρκικός στόλος από 34 πλοία, υπό τον ναύαρχο Καρά Αλή,
φθάνει βόρεια της Χίου. Μπροστά στον μεγάλο αυτό κίνδυνο, το
Υπουργείο Ναυτικών καλεί σε συναγερμό όλα τα ναυτικά νησιά για
κοινή αντιμετώπιση του εχθρού.
1919 Η Ελληνική ΙΙ Μεραρχία αναλαμβάνει την άμυνα του Δνείστερου
ποταμού στον τομέα Σαγμίανι-Ολενέστι.
1827 Εκλογή του Ιωάννη Καποδίστρια ως Κυβερνήτου της Ελλάδος από
την Γ' Εθνική Συνέλευση της Τροιζήνας.
---------------
31 Μαρτίου
+ Γ' ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΙ
Υπατίου επ. Γαγγρών ιερομ., Ακακίου Μελιτηνής
1821 Οι τούρκοι που είχαν νικηθεί από τον Κολοκοτρώνη στην γέφυρα
του Αλφειού κοντά στην Καρύταινα, αφού ενισχύθηκαν με 2.500
ομοεθνείς τους, καταλαμβάνουν και πυρπολούν το Σάλεσι.
Στην Σμύρνη, μετά από ψευδή διάδοση για κήρυξη Ρωσοτουρκικού
πολέμου, λόγω της Ελληνικής Επαναστάσεως, ο τουρκικός όχλος
προβαίνει σε άγριες σφαγές Ελλήνων.
Ο Αθανάσιος Διάκος, μετά από τριήμερη πολιορκία, επιτίθεται
και κυριεύει το φρούριο Ώρα της Λιβαδειάς, αναγκάζοντας τον
τούρκο διοικητή της πόλεως Χασάν Αγά να την παραδώσει στους
Έλληνες.
Ο οπλαρχηγός Αντώνης Κοντοσόπουλος, επικεφαλής Ελλήνων
επαναστατών, με εντολή του Αθανασίου Διάκου απελευθερώνει την
Αταλάντη Λοκρίδος.
1943 Το ελληνικό υποβρύχιο "Κατσώνης" βυθίζει εχθρικά πλοία,
χρησιμοποιώντας τορπίλες, στο λιμάνι του Γυθείου.
---------------
1 Απριλίου
+ Ε' ΝΗΣΤΕΙΩΝ
Μαρίας Αιγυπτίας, Γεροντίου και Βασιλείδου μ., Μακαρίου ομολ.,
των εν Θεσ/νίκη μαρτ.
334 π.Χ. Διάβασις του Ελλησπόντου από τον Μέγα Αλέξανδρο.
1081 Ο Αλέξιος Κομνηνός ανεβαίνει στον θρόνο, αφού εκθρόνισε τον
Νικηφόρο Βοτανειάτη με επανάσταση.
1821 Ο τουρκικός όχλος της Κωνσταντινουπόλεως, με επικεφαλής
σοφτάδες (τρόφιμοι σπουδαστές μουσουλμανικών ιερατικών σχολών)
σφάζει ανηλεώς τους Έλληνες που βρίσκονταν στην εκκλησία της
Ζωοδόχου Πηγής για την Κυριακή των Βαΐων.
1822 Αποφασίζεται με νόμο η σύσταση μικτού Συντάγματος Τακτικού
Στρατού που το αποτελούν Πεζικό Βαρύ, Πεζικό Ελαφρύ, Πυροβολικό
Πολιορκίας, Πυροβολικό Πεδιάδος, Ιππικό Βαρύ, Ιππικό Ελαφρύ
και ένα Σώμα Μηχανοποιών. Στον Τακτικό Στρατό προστίθεται και
Διλοχία από 120 φιλέλληνες υπό τον Ιταλό συνταγματάρχη Δάνια
και Πυροβολαρχία Ορεινού Πυροβολικού υπό τον Γάλλο Λιβιές
Βουτέ. Η γενική αρχηγία του Συντάγματος ανατέθηκε στον Γερμανό
Κάρολο Νόρμαν.
1854 Έναρξη της Επαναστάσεως στην Χαλκιδική από τον Συνταγματάρχη
Τσάμη Καρατάσο, γιο του ήρωα του 1821 Γερο-Καρατάσου της
Νάουσας, ο οποίος ανακηρύσσεται "Αρχιστράτηγος Μακεδονίας".
1947 Θάνατος του Βασιλέως Γεωργίου Β'. Στον θρόνο ανέρχεται ο
μικρότερος αδελφός του, Παύλος.
http://www2.forthnet.gr/EAAN/georgios.htm
1955 Αρχίζει ο ένοπλος Απελευθερωτικός Αγών του Ελληνισμού στην
Κύπρο, από την ΕΟΚΑ, υπό τον Διγενή (Αντισυνταγματάρχη Γεώργιο
Γρίβα). Ο Αγών εκράτησε 4 χρόνια, κατά τα οποία σημειώθηκαν
υπέροχες ηρωικές πράξεις κατά των κατακτητών και εξαιρετικά
περιστατικά εθελοθυσίας.
---
Ας μού επιτραπεί η αναδημοσίευσις μερικών παλαιών μηνυμάτων.
Φ.Μ.
---
Date: Mon, 1 Apr 1996 14:46:34 -0500
From: Nicos Nicolaou
Subject: EOKA - 1n Apriliou 1955-59
8a parw miav avnforia
8a parw movopatia
va brw ta skalopatia
pou pav stn leuteria
Ta skalopatia 8a avebw
8a mpw s'eva palati
to 3erw 8avai apatn
dev 8avai aln8ivo
Mes' to palati 8a gurvw
Wspou va brw to 8rovo
basilissa mia movo
va ka8etai s'auto
Korn pavwria 8a tns pw
avoi3e ta ftera sou
kai pare me kovta sou
movaxa auto zntw.
1n Apriliou
-----------
Htav 1n Apriliou tns EOKA n arxn
pou akoustnke stnv Kupro n fwvn tou Digevn.
Kai stov nxo tns fwvns tou etre3e n lebevtia
gia va 'rxisouve tn drasn eis tns Kuprou ta bouva.
Ma ap' olous tous lebevtes pio travos pio duvatos
ntave o Au3evtiou tns EOKA uparxngos.
Mouskos, Drakos kai Patatsos, Zakos kai Karaolns
dwsave me tosous allous tnv veavikn zwn.
Me to aima twv nrwwv kai me grammata xrusa
8e va grayoume selides tns glukeias mas leuterias
Dev mporei pote 'vas topos va mnv eleu8erw8ei
otav ka8e pallnkari trexei va 8usiastei.
Ymvos tns EOKA
--------------
Eimast' oloi paidia tns EOKA
ki atsalevia exoume kardia
gia tnv Kupro mas oloi 8a polemame
kai 8a peftoume me 8arros stnv fwtia.
Tns Patridas paidia timnmeva
me tn pistn stnv glukeia mas Pavagia
sta bouva gia eva veo Eikosieva
gia va znsoume mias wras Leuteria
Leuteria ela 'dw gia v' agkaliaseis
kai tns Kuprou ta nrwika paidia
pou gia sevave kai pali polemave
giati s' exouve ba8ia mes' tnv kardia.
Ela twra mava dws' mou tnv euxn sou
gia va avebw ynla eis ta bouva
kai sav pesw kapoia mera mes' tnv maxn
8a fwva3w ENWSIS kai LEYTERIA!!
Avtartiko
---------
Ap' ola ta suvtagmata
t' avtartiko m' aresei
po' xei tis sfaires ekato
kai duo spa8ia stnv mesn.
Pas tou Troodous ta bouva
poulia dev katebaivouv
movaxa oi avtartes mas
t' avebokatebaivouv.
Pavw stns Kuprou ta bouva
eivai 'va pngadaki
pivouv oi Ellnves vero
ki oi Aggloi to farmaki.
Edw stou Purgou ta bouva
me Agglous skepasmeva
avtartes tous skotwsave
Patrida mou gia seva.
Griba mou to automato
va mnv to paradwseis
giati mas uposxe8nkes
va mas eleu8erwseis.
EOKA-PEKA-ANE
-------------
EO mwre, EOKA ola ta paidia,
EOKA ola ta paidia tns Kuprou oi lebevtes.
Oloi mwre, oloi t' apofasisame
oloi t' apofasisame gia va 3esklabw8oume.
EO mwre, EOKA PEKA kai ANE,
EOKA PEKA kai ANE oi treis oi adelfades.
Tis flo mwre, tis floges tns eleu8erias
tis floges tis eleu8erias kratame sav lampades.
Me pro mwre, me prostagn tou Digevn,
me prostagn tou Digevn ki euxn tou Makariou
n Ku mwre, n Kupros 8a leu8erw8ei
n Kupros 8a leu8erw8ei me 8elnma Kuriou.
Karteroumev ta karabia
-----------------------
Tnv nmera karteroumev pou karabia Ellnvika
st' akrogialia mas 8a ftasouv ap' tn mava tn glukeia.
Laxtaroume va eidoume va favouve stn steria
gia va ferouv sto vnsi mas tnv pavwria leuteria.
Glukostolista tragoudia me xaroumevn kardia
8e va yalloume oloi tote veoi, geroi kai paidia.
Kei ynla ta kourfobouvia, xamnla oi rematies
8' avtoixouv ap' ta tragoudia tous xopous kai tis fwves.
Sta xwria, stis politeies sta ynla kampavaria
n Galazia mas snmaia 8a stolizei me xara.
Sav 8a er8ouv ta karabia ap' tn mava tn glukeia
8a mas ferouv va geutoume tn glukeia mas leuteria.
Empros me sumbolo to stauro mas
-------------------------------
Empros me sumbolo to stauro mas
kai arxngo mas tov Digevn
gia va suvtriyoume tov ex8ro mas
va leu8erwsoume toutn tn gn
Empros me pistn eis tnv EOKA
kai sta lebevtika tns paidia
pou polemave gia tnv patrida
kai tnv glukeia mas tnv eleu8eria.
--
Nicos Nicolaou
nicolaou@engr.umbc.edu
http://www.gl.umbc.edu/~nicolaou
~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~
~ I will sing of stately Aphrodite gold crowned and beautiful ~
~ Whose dominion is the walled cities of all sea-set Cyprus ~
~ There the moist breath of the Western wind wafted her ~
~ over the waves of the loud-moaning sea... ~
~ - Homer ~
~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~
---------------
Date: Fri, 29 Sep 1995 13:48:37 -0400
From: "C.A. Constantinides"
Subject: Gia to dikaiwma sthn Autodia0esh (Meros 1o)
To prvto keimeno-prokhryjh ths organvshs opvs akribvs kykloforhse:
E.O.K.A
PROKHRYJIS
Me thn bohueia toy Ueoy, me pisthn eis ton timion agvna
mas, me thn symparastasin oloklhroy toy Ellhnismoy kai me thn
bohueian tvn Kyprivn,
ANALAMBANVMEN TON AGVNA DIA THN APOTINAJHN
TOY AGGLIKOY ZYGOY
Me synuhma ekeino, to opoion mas kateleipan oi progonoi
mas vs ieran parakatauhkhn: "H TAN H EPI TAS".
ADELFOI KYPRIOI,
apo ta bauh tvn aivnvn mas atenizoyn oloi ekeinoi,
oi opoioi elamprynan thn ellhnikhn istorian dia na diathrisoyn
thn eleyuerian tvn, oi Marauvnomaxoi, oi Salaminomaxoi, oi triakosioi
toy Levnida kai oi nevteroi toy Albanikoy epoys. Mas atenizoyn oi
agvnistai toy '21, oi opoioi mas edidajan oti h apeleyuervsis apo
ton zygon dynastoy apoktatai pantote me ton AIMA. Mas atenizei
akomh, sympas o ellhnismos, o opoios mas parakoloyuei me agvnian,
alla kai me eunikhn yperhfaneian.
As apanthsvmen me erga, oti ua ginvmen "pollv karrvnes" toytvn.
Einai kairos na deijvmen eis ton kosmon, oti ean h dieunhs
diplvmatia einai ADIKOS kai en pollois ANANDROS h Kypriakh cyxh
einai gennaia. Ean oi dynastai mas den ueloyn na apodvsoyn thn
leyteria mas, mporoymen na thn diekdikhsvmen me ta idia mas ta
XERIA KAI ME TO AIMA mas.
As deijvmen eis ton kosmon akomh gia mia fora oti kai toy
shmerinoy Ellhnos "o traxhlos zygon den ypomenei". O agvn
ua einai sklhros. O dynasths diauetei ta mesa kai ton ariumon.
Hmeis diauetvmen thn CYXHN. Exomen kai to DIKAION me to
meros mas. Gi ayto kai ua NIKHSVMEN.
DIEUNEIS DIPLVMATAI,
atenisate to ergon sas. Einai aisxos en
eikostv aivni, oi laoi na xynoyn to aima tvn gia na apokthsoyn
thn leyteria tvn, to ueion ayto dvron gia to opoion kai emeis
epolemhsamen para to pleyro tvn lavn sas kai gia to opoion
seis toylaxiston diateineste oti epolemhsate enantion toy
nazismoy kai toy fasismoy.
ELLHNES,
Opoy kai an eyriskesue akoysate thn fvnhn mas.
EMPROS. OLOI GIA THN LEYTERIA THS KYPROY MAS.
E.O.K.A
O
ARXHGOS
D I G E N H S
--
// Constantinos A. Constantinides
// cac@nyc.pipeline.com
---------------
Date: Mon, 16 Oct 1995 19:17:02 -0400
From: George Baloglou
Subject: Re: H lista
To napakatw e3aipetiko ap8po eixe cteilei npiv apketo kaipo o Bapvabas
Lamnpou--mia kai dev tov blenw cth licta, naipvw to 8appos va to cteilw:
************************************************************************
"Palioi summa8ntai!
Autn tnv wra kapoios leipei avamesa sas, kapoios pou feugei
avazntwvtas ligov eleu8ero aera, kapoios pou mporei va mnv tov 3avadnte,
para movo vekro. Mnv klayete stov tafo tou. Dev kavei va tov klaite. Liga
louloudia tou Magiou skorpate tou stov tafo. Tou ftavei auto MONAXA.
8a parw miav avnforia,
8a parw movopatia
va brw ta skalopatia
pou pav stnv Leuteria.
8'afnsw adelfia suggeveis,
tnv mava tov patera,
mes' ta lagkadia pera,
kai stis bouvoplagies.
Yaxvovtas gia tnv leuteria
8axw parea movn
kataleuko to xiovi
bouva kai rematies.
Twra ki' av eivai xeimwvia
8ar8ei to kalokairi
tn leuteria va fern
se poleis kai xwria.
8a parw miav avnforia
8a parw movopatia
va brw ta skalopatia,
pou pav stnv leuteria.
Ta skalopatia 8' avebw,
8a mpw s' eva palati,
(to 3erw 8av apatn,
dev 8avai aln8ivo).
Mes to palati 8a gurvw
wspou va brw tov 8rovo,
basilissa mia movo
va ka8etai s' autov.
Korn pavwria, 8a tns pw,
avoi3e ta ftera sou
kai pare me kovta sou
movaxa auto zntw.
Geia sas palioi summa8ntai. Ta teleutaia logia ta grafw snmera gia sas.
Ki' opoios 8elnsei gia va brn eva "xamevo aderfo" eva palio tou filo,
As parn miav avnforia
as parn movopatia
va brn ta skalopatia
pou pav stn Leuteria.
Me tnv eleu8eria mazi
mporei va brn kai meva.
Av zw 8a m' eurn ekei".
EYAGORAS PALLHKARIDHS
5.12.1955.
To gramma auto afnse o Euagoras Pallnkaridns pavw stnv didaskalikn edra, sto
Ellnviko Gumvasio Pafou, ligo priv fugei gia va bgei avtartns sta bouva.
O Euagoras Pallnkaridns, apo to xwrio Tsada tns Pafou, kleivei sta 18 tou
xrovia, tnv seira twv a8avatwv pou marturnsav stov broxo tns agxovns. Eivai
o pio vearos apo tous apagxovis8evtes. Ki oute pou upnrxe marturia evavtiov tou
oti skotwse, n' oti "e3ekevwsev oplov", alla movo oti metefere, tnv vuxta pou
suvelnf8n sto dasos tns Pafou, eva oplopolubolo "Mprev" lumevo malista kai
fortwmevo s' eva zwo. Oi aggloi duvastes ebayav gia akomn mia fora ta xeria
tous me to aima evos ellnva kupriou, stis 14 Martiou 1957.
O Pallnkaridns eivai n evsarkwsn tou oveiropolou efnbou agwvistn tns Kuprou.
Tragoudistns kai maxntns tns leuterias. Paidi akoma o Euagoras ais8avetai mesa
tou evav e8viko sugklovismo. Gvwstoi tou leve, pws mikros ka8otav wres mesa
sta ereipia twv arxaiwv vawv ki agvavteue tnv arutidwtn 8alassa pros ta dutika.
Otav tov suveferav apo tn rembn tou, e3omologiotav oti karfwvovtas to blemma tou
sta dutika prosmeve kati va dei apo tnv Ellada. Mia upoyia estw bouvou, kapoia
amudrn estw kordella kapvou va snkwvetai ka8etn kai va maxairwvei tov orizovta.
8ampwvav ta matia tou, etsouzav, to xruso fws tns meras givotav kokkivo,
portokali, poz kai mesa s' auto mia 8ewratn galazia guvaikeia figoura...
H Ellada! Auta elege stous filous tou.(Yemata n' aln8eia poios 3erei)
Para3evo se toutn tnv matobammevn gwvia tns ellnvikns gns to paramu8i smigetai
a3exwrista me tnv pragmatikotnta.
O nrwas-pointns egrafe apo evstikto me mia pointikn avesn pou kataplnse,
av skeftei kaveis tnv nlikia tou. Grafei se leukwma summa8ntrias tou sto
Gumvasio Pafou:
" Eiv' n zwn ev' avnforo
ki emeis oi stratokopoi
parea mas ev' oi kopoi
ki o povos o barus...
8a kourastns pngaivovtas,
ma stnv korfn sav ftasns
tov kopo 8a 3exasns
kai tn xara 8a brns.
Eiv' n zwn mi avnforia,
ki agka8ia eivai gematn
ma stn korf' eivai kati..
(..dev 3erw t' eiv' auto.)
8a voiwseis avebaivovtas
mia kourasn megaln,
ki isws xu8n agali
to dakru sou kauto...
Pngaivovtas 8a kourastns..
Mporei va metavoiwseis
ma ftavovtas 8a veiwsns
gia prwtn sou fora,
tnv EYTYXIA pou zntages
mazi me tn XARA.....
Sou euxomai va pas ws to terma...
"Evas pellos"
~~~~~~~~~~~~~~
Ta tragoudia tou kai ta poinmata tou eivai polla. Alla milave gia zwn, alla
gia erwta, alla gia tnv patrida kai gia eleu8eria.
Poso epigrammatika, poso sugkivntika kai poso aln8iva faivetai to pa8os tou gia
tnv sklabwmevn tou patrida sto pio katw poinma!
"Gia seva, Kupro a8avatn, patrida timnmevn,
8a dwsw apo to aima mou ka8e stalamatia.
Gia va se dw eleu8ern kai xiliodo3asmevn,
dev 8a distasw, Kupro mou, va pesw stn fwtia."
Dev ntav tuxaio pou o Euagoras mpnke stis ta3eis tns EOKA, edrase, avebnke
sto klari kai sto telos marturnse stnv agxovn. Htav proetoimasmevos gia ola.
Ta perimeve ola, ta koubalouse ola mazi tou.
"Mporei se kapoia maxn
grammevo n moira vaxn
va mnv gurisoume.
Ma pame me kamari
kai leme <>,
kai 8a viknsoume."
Gia tnv ellnvikn snmaia grafei:
"Sto ka8e spiti
mia snmaia kumatizei
les kai tns vikns
tnv nmera mas 8umizei.
Kai stns kardias mas
mia gwvoula mustikn
exoume balei mia snmaia Ellnvikn
pou dev mporouv va tnv bgalouv apo ekei."
H euais8ntn kai xristiavikn yuxn tou Euagora, sugkivnmevn apo mia tapeivn
ekklnsoula sta bouva opou ntav avtartns grafei:
"Ftwxikn ekklnsoula
stou bouvou tnv korfn
kai fwta mia kavtnla
kapoiov agia morfn
To ftwxo to 3wklnsi
stnv kardia mas mila
kai pio pera mia brusn
proskuvntria kula..."
Tnv mera pou katadikastnke se 8avato, o Euagoras, to movo pou euxu8nke ntav
va eivai o teleutaios pou pe8aivei me tetoio 8avato, pragma pou bgnke
aln8ivo.
To teleutaio gramma tou Euagora pros tnv adelfn tou eivai sugkivntiko.
Kai ekei akomn sto katwfli tou 8avatou o Pallnkaridns tragouda:
" L.S. 8605 SPECIAL LETTER BY ORDER 13.3.1957.
Wra 7.30 m.m. H pio omorfn mera tns zwns mou.
H pio omorfn wra.
Mn rwtate giati.
Aggeloudi dev eivai
m' aggeloudi omws moiazei,
mia mikrn mpempekoula
deste pws me koitazei!
Stnv a8wa matia tns
kapoia axtida plavietai
ki' ev' asteri kaivourgio
les mazi tns gevvietai.
Nai to 3erw - ka8evas mas
etsi a8wos gevvn8nke,
ma... ka8evas plavn8nke
sta pukva ta skotadia
ki otav - feu- to 8umn8nke
n kardia tou ntav adeia,
ki isws vatav arga.
Nai, oloi gevvn8nkame toso a8woi, opws n baftistikn mou. Ki' oloi alla3ame.
Lupamai polu pou dev proftasa va tn baftisw, ma dev peirazei. Mporeis va
to kamns kai su, kai sav megalwsn frovtise su gi' autnv kai rwtnse tnv...
giati eklaye otav tnv filnsa;
Tovoma pou 8a tns dwsns 8elw vavai pevtasullabo... kai va 8umizn ekeivnv, gia
tnv opoia nr8a ws edw. Na 8umizn ekeivnv gia tnv opoia egraye o Solwmos
to pio omorfo tragoudi tou. Ekeivnv, tnv opoiav ka8e av8rwpos epi8umei
pio polu ap' ola.
Katalabes adelfn mou;
Kata ta alla mn lupaste. Isws va eivai mia dikain timwria. Isws o 8eos va
8eln va mas dokimasn
Pavta uparxei elpida.
Lupoumai pou 8' afnsw pisw kapoia proswpa agapnmeva. Lupoumai pou 8a ta lupnsw.
Ma dev peirazei.
Geia sou, megaln mou adelfn. Dev 8a gelasoume 3ava, legovtas pellares. Dev 8a
milnsoume oute kai ta sobara mas.
To ka8e ti gevvietai kai pe8aivei.
Ti snmera, ti aurio;
Geia sas for ever(?)
Sas filw olous... graptws kai e3 apostasews.
Euagoras".
Varnavas L.
++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
"8ee mou, tziai sugxwra tous las pou mas misousiv,
8ee mou, tziai 3nsklabwse tnv axarnv fulnv mas,
8ee mou, tziai sterewse tous las pou polemousiv,
8ee mou, tziai sugxwra mas tziai dextouv tnv yusinv mas.
................................................
8ee mou, pou vakrav dev esieis potte stnv kalwsuvnv,
lupn8ou mas tziai dwse piov xarav stnv Rwmiosuvnv."
Arx. Kupriavos
Apo to poinma "9n Iouliou 1821", tou Basiln Mixanlidn.
+++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
---------------
2 Απριλίου
+ Γ' ΝΗΣΤΕΙΩΝ
Τίτου οσ., Θεοδώρας παρθένου, Γρηγορίου Νικομηδείας
1780 Κατάληψη του φρουρίου του Πασσαβά και σφαγή των τουρκαλβανών
από τον ηγεμόνα της Μάνης Τζαννέτο Γρηγοράκη.
1822 Το ολοκαύτωμα της Χίου. Κυριακή του Πάσχα, 15.000 Τούρκοι, υπό
τον ναύαρχο Καρά Αλή, αφού καταλαμβάνουν την πόλη της Χίου,
προχωρούν προς το μοναστήρι του Αγίου Μηνά, στο οποίο είχαν
καταφύγει 3.000 Έλληνες άμαχοι. Οι Έλληνες δεν παραδίδονται
και οι τούρκοι ορμούν με μανία και τους σφάζουν όλους.
[Τελικά, μετά από άγριες σφαγές, αιχμαλωσίες και εξανδραποδισμό
από τους 100.000 και πλέον κατοίκους 2.000 μόνο απέμειναν στην
νήσο.]
1822 Ανδρούτσος, Νικηταράς και Υψηλάντης αποβιβάζονται στον Αχινό
Φθιώτιδος και προσβάλλουν 18.000 τούρκους στην περιοχή
Στυλίδος - Αγίας Μαρίνας, τους οποίους και καθηλώνουν
για 15 ημέρες. Σαφάκας, Κοντογιάννης, Σκαλτσοδήμος και
Δυοβουνιώτης πετυχαίνουν μεγάλη νίκη στην Υπάτη Φθιώτιδος
κατά του Δράμαλη.
1839 Οι τούρκοι δολοφονούν στα Ιεροσόλυμα τον νεομάρτυρα Παναγιώτη.
1943 Το Ελληνικό υποβρύχιο "Κατσώνης" με κυβερνήτη τον Βασίλειο
Λάσκο, με παράτολμη εισχώρηση στον όρμο του Γυθείου, τορπιλίζει
και βυθίζει γερμανική ναρκοθέτιδα.
1956 Μαθητές του Γυμνασίου και του Κολλεγίου Πάφου, τραγουδώντας
τον Εθνικό Ύμνο και φωνάζοντας το σύνθημα "Ένωσις", έρχονται
σε σύγκρουση με ισχυρές αγγλικές δυνάμεις στο Κτήμα.
---
[ποίημα Κάλβου για Χίο]
---
---------------
3 Απριλίου
Νικήτα ομολ., Ιλλυρίου οσ., Ιωσήφ υμνογράφου, Αγάπης παρθενομ.
1770 Γεννάται ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης.
1821 Οι οπλαρχηγοί Βασ. Μπούσδος και Ι. Λάππας εισέρχονται στην
Θήβα, εκδιώκουν τους τούρκους και υψώνουν την Σημαία της
Επαναστάσεως.
1821 Τουρκικές δυνάμεις υπό τον Γιουσούφ πασά, προερχόμενες από
το Αγρίνιο, μπαίνουν στην Πάτρα, πυρπολούν την πόλη και
προβαίνουν σε βιασμούς και άγριες σφαγές Ελλήνων.
1821 Η Σημαία της Επαναστάσεως υψώνεται στα νησιά Σπέτσες, Πόρο,
Αίγινα και Σαλαμίνα. Οι πρόκριτοι των Σπετσών αποφασίζουν να
συμπαρασταθούν στον ναυτικό αγώνα και προσφέρουν αξιόλογη μοίρα
από τον στόλο τους.
1822 Στην Χίο οι τούρκοι συνεχίζουν τις σφαγές. Επιτίθενται κατά του
χωριού Άγιος Γεώργιος και σφάζουν 2.300 Χιώτες και Σαμιώτες.
1897 Ελληνική δύναμη Φυλακίου της Ελληνοτουρκικής μεθορίου στην
Θεσσαλία εισέρχεται στο τουρκικό έδαφος και καταλαμβάνει το
ύψωμα Ανάληψη που βρισκόταν σε ουδέτερο έδαφος. Το μεθοριακό
αυτό επεισόδιο έγινε αφορμή Ελληνοτουρκικού πολέμου.
1944 Τμήμα 30 Ιερολοχιτών υπό τον Αντισυνταγματάρχη Ανδρέα
Καλίνσκη επιχειρεί καταδρομή εναντίον του Διδασκαλείου της
Μυτιλήνης και απελευθερώνει από τους Γερμανούς τους Έλληνες
ομήρους που εκρατούντο εκεί. Απώλειες Γερμανών 6 νεκροί.
---------------
4 Απριλίου
Γεωργίου του εν Μαλεώ, Πλάτωνος και Ζωσιμά οσίων, Θεοδούλου αναγνώστου
1770 Ο Ιωάννης (Σκυλογιάννης) Μαυρομιχάλης με τον γιο του και
24 αγωνιστές βρίσκουν ηρωικό θάνατο στον Μελίπυργο της
Μεσσήνης, αφού επί διήμερον αντιμετώπισαν τις λυσσώδεις
επιθέσεις του Χατζή Οσμάν πασά.
1808 Ο αγιορείτης νεομάρτυρας Νικήτας απαγχονίζεται στις Σέρρες
από τους τούρκους.
1821 Έλληνες επαναστάτες από Αργολίδα, Ναύπλιο, Ερμιονίδα και
Τροιζηνία, υπό τους Στάικο Σταϊκόπουλο, Αρχιμανδρίτη Αρσεν.
Κρέστα, Σταμ. Μήτσα και άλλους οπλαρχηγούς, πολιορκούν το
Ναύπλιο από την ξηρά, ενώ τον αποκλεισμό από την θάλασσα έχουν
αναλάβει εξοπλισμένα πλοία υπό την Λασκαρίνα Μπουμπουλίνα και
τον Μανώλη Ορλώφ.
1913 Στην διάρκεια αναγνωριστικής πτήσεως πάνω από τον Λαγκαδά
βρίσκουν τον θάνατο μετά από πτώση του αεροσκάφους τους οι
πρώτοι Έλληνες αεροπόροι, Ανθλγός Εμμανουήλ Αργυρόπουλος και
Οπλαρχηγός Κωνσταντίνος Μάνος.
[Σημ. Φ.Μ.: Ο Κ. Μάνος, με ηρωική εθελοντική προσφορά σε
εθνικοαπελευθερωτικούς πολέμους, υπήρξε επιπλέον σπουδαίος
νομικός, φιλόλογος, ποιητής, πρωτοπόρος του αθλητικού
κινήματος και βουλευτής. Στις αρχές του αιώνος εξέδωσε την
Αντιγόνη του Σοφοκλέους στην δημοτική, έργο που θεωρείται
σπουδαίο όχι μόνο ως τόλμημα για την εποχή αλλά και για την
ποιότητά του.]
1907 Δολοφονείται στο Κρούσοβο ο Μακεδονομάχος Λάκης Μάρκου.
1941 Μετά από βομβαρδισμό βυθίζεται στην Κέρκυρα το τορπιλοβόλο
"Προύσα" υπό τον πλωτάρχη Ν. Κοτσιλύρη.
1942 Βυθίζεται στην Μάλτα το υποβρύχιο "Γλαύκος".
1943 Το υποβρύχιο "Κατσώνης" βυθίζει στην Κύθνο γερμανικό πλοίο.
---------------
5 Απριλίου
Κλαυδίου, Άγιαι Πέντε Κόραι από Λέσβου, Υπομονής οσ.,
Παναγιώτου Πελοπ. νεομ.
623 Ο Αυτοκράτωρ Ηράκλειος κατατροπώνει τους Πέρσες στην
Ατροπατηνή και τους αναγκάζει να εκκενώσουν την Μικρά Ασία.
1192 Επανάσταση της Κύπρου κατά των λατίνων.
1801 Οι τούρκοι αποκεφαλίζουν τον νεομάρτυρα Γεώργιο από την Έφεσο.
1821 Οι Τούρκοι απαγχονίζουν τον Γ. Μαυροκορδάτο στην Κωνσταντινούπολη.
1897 Η τουρκία κηρύσσει τον πόλεμο κατά της Ελλάδος. Τα τουρκικά
φρούρια της Πρέβεζας ανοίγουν πυρ εναντίον των Ελληνικών
θέσεων και βυθίζουν ταυτόχρονα το ελληνικό πλοίο "Μακεδονία"
την στιγμή που έβγαινε από τον Αμβρακικό κόλπο.
1944 Γερμανικά στρατεύματα κατοχής εκτελούν 270 κατοίκους της
κοινότητος Κλεισούρας της Καστοριάς, σε αντίποινα για τον φόνο
δύο γερμανών στρατιωτών.
---------------
6 Απριλίου
Ευτυχίου οσ., Γενναδίου οσ., Γρηγορίου Σιναΐτου, Πλατωνίδος οσίας,
των εκ Σαμοθράκης εν Μάκρη 5 νεομ.
1453 Ο Μωάμεθ Β' ο Πορθητής, επικεφαλής 250.000 ανδρών, εμφανίζεται
προ των τειχών της Κωνσταντινουπόλεως. Αρχίζει η μεγάλη
πολιορκία.
1790 Διεξαγωγή της ναυμαχίας του Καφηρέα όπου έχασαν την ζωή τους
160 Έλληνες επαναστάτες.
1821 Γενίτσαροι σφάζουν 60 Έλληνες στην Σμύρνη και λεηλατούν τις
χριστιανικές συνοικίες.
1824 Μετά τις σημαντικές επιτυχίες που είχαν τούρκοι και αιγύπτιοι
υπό τον Χουσεΐν στην Κρήτη, ο αρμοστής Μανώλης Τομπάζης
εγκαταλείπει την νήσο και ο αγώνας καταστέλλεται προσωρινά.
Η υποταγή της Κρήτης είχε δυσμενείς επιπτώσεις για την
Επανάσταση γενικότερα, αφού αυτή μετατράπηκε σε ισχυρή βάση
ανεφοδιασμού του εχθρού.
1854 Ο Σχης Τσάμης Καρατάσος, επικεφαλής περίπου 500 ανδρών,
αποβιβάζεται στον όρμο Κουφού Σιθωνίας, με σκοπό την συστηματική
διεξαγωγή του επαναστατικού αγώνα στην Χαλκιδική.
1897 Οι Ελληνικές δυνάμεις της Θεσσαλίας, αντιμετωπίζοντας
υπέρτερες τουρκικές, αναγκάζονται να εγκαταλείψουν την
Μελούνα και το Γκριτζόβαλι.
1935 Επαναλειτουργούν τα Ελληνικά σχολεία στην Βόρειο Ήπειρο, μετά
από απόφαση του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης.
1941 ΓΕΡΜΑΝΙΚΗ ΕΠΙΘΕΣΙΣ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ - ΜΑΧΗ ΤΩΝ ΟΧΥΡΩΝ
Οι μεραρχίες του Χίτλερ, με ορμητήριο την Βουλγαρία, επιτίθενται
εναντίον της Πατρίδας μας. Νέες σελίδες ηρωισμού, αυτοθυσίας και
δόξας γράφονται στην πολεμική Ιστορία μας από τους υπερασπιστές
των συνόρων μας.
Ο γερμανός πρεσβευτής στην Αθήνα πρίγκηψ Έρμπαχ επιδίδει στον
Έλληνα Πρωθυπουργό Αλέξανδρο Κορυζή διακοίνωση περί παραβιάσεως
της Ελληνικής ουδετερότητος από την Αγγλία και αναγγέλει ότι τα
γερμανικά στρατεύματα έχουν εισβάλλει στο Ελληνικό έδαφος. Πριν
καν επιδοθεί η γερμανική διακοίνωση στον Έλληνα Πρωθυπουργό,
εκδηλώνεται η πρώτη επίθεση γερμανικών δυνάμεων κατά των
Ελληνικών Φυλακίων στα υψώματα Καλέ Μπαιρ και Ντεμίρ Καπού
του Μπέλες. Η γερμανική επίθεση κατά των Ελληνικών προφυλακών
επεκτείνεται σε όλο το μέτωπο, από το Τριεθνές μέχρι βόρεια
της Κομοτηνής. Ήδη εναντίον της Ελλάδος ενεργούν δυνάμεις της
12ης γερμανικής Στρατιάς που υποστηρίζονται από ισχυρότατη
αεροπορία.
---
Το έπος των μαχών στα Οχυρά της Γραμμής Μεταξά. Άφθαστες στιγμές
ηρωισμού και δόξας. Διεξήχθησαν μάχες σώμα με σώμα, μέσα στην φωτιά και
τα καπνογόνα, στα υπόγεια οχυρών, τα οποία προσεπάθησαν να καταλάβουν
οι Γερμανοί μετά από σφοδρό βομβαρδισμό. Οι Έλληνες Μαχητές πολέμησαν
πραγματικά μέχρις εσχάτων και κρατούσαν ακόμα, μετά από τρεις ημέρες,
όταν οι Γερμανοί, παρακάμπτοντας τα Οχυρά των Ε/Β συνόρων, εισήλθαν
στην Ελλάδα μέσω Γιουγκοσλαβίας (την οποία συνέτριψαν σε τρεις μόνον
ημέρες) και έφτασαν στην Θεσσαλονίκη, οπότε και εδόθη εντολή
συνθηκολογήσεως στις (περικυκλωμένες πλέον) Μονάδες των Οχυρών.
Αξίζει να διαβάσει κανείς περιγραφές από τις ηρωικές εκείνες μάχες.
Ο ηρωισμός των Ελλήνων ήταν τέτοιος που κατέπληξε και τους Γερμανούς.
Ας δούμε τι είπαν οι τελευταίοι.
Ο Joseph Goebbels, στο ημερολόγιό του, στις 8 Απρ. 1941, δύο ημέρες
μετά την γερμανική επίθεση: "Προχωρούμε αργά στην Ελλάδα... Οι Έλληνες
είναι γενναίοι μαχηταί... Τα καταληφθέντα χαρακώματα είναι γεμάτα
πτώματα... Και αυτός ο Φύρερ θαυμάζει ιδιαιτέρως το θάρρος των Ελλήνων.
Ίσως υπάρχει ακόμη ένα ίχνος της παλαιάς ελληνικής καταγωγής σ' αυτούς."
Ο Αδόλφος Χίτλερ, σε ομιλία του στο Reichstag, 4 Μαΐου 1941:
"Ενώπιον της Ιστορίας είμαι υποχρεωμένος να αναγνωρίσω ότι, από τους
μέχρι τώρα αντιπάλους μας, ο Έλληνας στρατιώτης πολέμησε με εξαιρετική
γενναιότητα και δεν παραδόθηκε παρά όταν κάθε αντίστασή του ήταν
αδύνατη. Ως εκ τούτου, απεφάσισα να μην κρατηθεί κανένας Έλληνας
στρατιώτης αιχμάλωτος και οι αξιωματικοί να διατηρήσουν τα προσωπικά
όπλα τους."
[Σημ. Φ.Μ.: Οι αρχικές πάντως συμφωνίες της συνθηκολογήσεως,
μετετράπησαν προς το χειρότερο, προκειμένου να ικανοποιηθούν οι ιταλικές
απαιτήσεις` οι ιταλοί ήθελαν να αναγνωριστούν ως... νικητές.]
Γράφει ο Ν. Μάρτης, "Η σημαντική επέτειος της 6ης Απριλίου 1941",
στην "Στρατιωτική Επιθεώρηση", Μαρ.-Απρ. 2000:
"
Οι μαχητές των Οχυρών δεν παρεδίδοντο και μόνο όταν έλαβαν
διαταγή της Στρατιάς παρεδόθησαν. Οι Γερμανοί παρουσίαζαν όπλα στις
εγκαταστάσεις, ως ένδειξη τιμής για τον ηρωισμό τους και η Γερμανική
σημαία ανυψούτο μόνον όταν χανόταν και ο τελευταίος Έλλην στρατιώτης
εις τον ορίζοντα.
...
Χαρακτηριστικό περιστατικό του πνεύματος αυτοθυσίας, αποτελεί το
γεγονός ότι ένα μεμονωμένο πολυβόλο, εκτός των οχυρών, αντιστάθηκε όλη
την ημέρα και σταμάτησε μόνο όταν τελείωσαν τα πυρομαχικά του. Ο
Γερμανός διοικητής, όταν συνέλαβε τον μόνο εναπομείναντα Λοχία, έδωσε
εντολή και η Μονάδα του παρουσίασε όπλα για να τιμήσει τη γενναιότητά
του, αλλά ευθύς αμέσως διέταξε και τον εξετέλεσαν διότι, όπως ανέφερε,
είχε αποδεκατιστεί η Μονάδα του από το πολυβόλο αυτό.
[Σημ. Φ.Μ. Ο Ζαούσης γράφει: "Ένα σκυρόδετο πολυβολείο, γνωστό ως Π9,
σε μια μικρή δύναμη προκαλύψεως έξω από το Μπέλες. ... Ο Γερμανός Δκτής
ζήτησε να δει τον επικεφαλής Έλληνα. Λοχίας Δημήτρης Ίντζος. Ο Γερμανός
τον χαιρέτησε, τον συνεχάρη και μετά διέταξε να τον τουφεκίσουν! Με τις
πρώτες απώλειες οι Γερμανοί άρχισαν τις θηριωδίες..."]
...
Υπηρέτησα εις το Όρος Μπέλες και διέφυγα αμέσως με άλλους
Αξιωματικούς και μέσω Αγ. Όρους, Λήμνου-Μυτιλήνης-Χίου έφθασα στο
Τσεσμέ της Τουρκίας την 4η Μαΐου 1941 και την επομένη εις Πέργαμο,
όπου ήδη ευρίσκετο ολόκληρη η Ταξιαρχία Έβρου. Με την είσοδο των
Γερμανών εις την Θράκη, η Ταξιαρχία εισήλθε εις το τουρκικό έδαφος
και αφοπλίστηκε από τους Τούρκους. Ο Διοικητής της, Υποστράτηγος
Ζήσης, όταν οι Τούρκοι τού ζήτησαν το πιστόλι του, αυτοκτόνησε.
"
Ο δε Αλέξανδρος Λ. Ζαούσης, "Οι δύο όχθες, 1939-1945" (3 τόμοι),
Παπαζήσης, 1987:
"
Όταν έμαθαν ότι πρέπει να παραδοθούν, διότι η Θεσσαλονίκη κατελήφθη
και ο Δκτής του ΤΣΑΜ Στγός Μπακόπουλος συνθηκολόγησε, αρνήθηκαν να το
πιστέψουν. Αξιωματικοί ξανατηλεφωνούν στις διοικήσεις των Μεραρχιών
ζητώντας να συνεχίσουν την αντίσταση. Τραυματίες φαντάροι σηκώνονται
από τα φορεία και φωνάζουν, θέλουν να ενισχύσουν την φρουρά, να
πολεμήσουν με τους ματωμένους επιδέσμους. Ένας δάσκαλος κι ένα
χωριατόπουλο που υπηρετούν στα οχυρά, αυτοκτονούν!
...
24 ώρες μετά την παράδοση της Θεσ/νίκης, οι Γερμανοί παρέταξαν
μπροστά στο οχυρό Παληουριώνες ένα τάγμα δικό τους. Ο επικεφαλής
αξιωματικός, αφού συνεχάρη τον Έλληνα διοικητή του οχυρού, τον
κάλεσε να επιθεωρήσει το γερμανικό τάγμα σαν να ήταν τιμητικό
απόσπασμα! Ανάλογες εκδηλώσεις έκανε ο Γερμανός αξιωματικός που
παρέλαβε το θρυλικό Ρούπελ, εκφράζοντας τον θαυμασμό του, όχι μόνο
για την ανδρεία των στρατιωτών μας, αλλά και για την κατασκευή των
οχυρών, τα οποία χαρακτήρισε ανώτερα των γαλλικών της περίφημης
"γραμμής Μαζινό".
...
Ο Διοικητής της Ταξιαρχίας Έβρου, Υπτγος Ζήσης, αυτοκτονεί στην
Τουρκία, από εθνική ευαισθησία. Ο Συνταγματάρχης Χονδρός, όταν
κυκλώθηκε από τους Γερμανούς μεταξύ Νυμφαίου-Κλειδίου, στην πρώτη
διάσπαση του μετώπου, αυτοκτονεί. Ο Ταγματάρχης (ΠΒ) Βερσής Κων/νος,
όταν διατάχθηκε να παραδώσει στους Γερμανούς τα πυροβόλα του, τα
παρέταξε, διέταξε τους άνδρες να αποδώσουν τιμές στα όπλα και
αυτοκτόνησε υπό τους ήχους του Εθνικού Ύμνου που έψαλλαν οι
πυροβολητές του!
"
Αιωνία η Μνήμη των Ηρώων των Οχυρών!
Φ.Μ.
---
---------------
7 Απριλίου
+ Δ' ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΙ
Ρουφίνου και Ακυλίνης μ., Γεωργίου Μυτιλήνης
1824 Ο Λόρδος Βύρων πεθαίνει στο Μεσολόγγι από πνευμονία. Ο θάνατός
του βύθισε σε πένθος ολόκληρη την Ελλάδα.
Λευθεριά, για λίγο πάψε
να χτυπάς με το σπαθί`
μόνο σίμωσε και κλάψε
εις του Μπάυρον το κορμί.
1825 Ο Ιμπραήμ εκστρατεύει εναντίον του Κρεμμυδίου Μεθώνης,
στο οποίο ευρίσκοντο 3.250 Έλληνες επαναστάτες υπό τους
Κ. Μπότσαρη, Καρατάσο, Χατζηχρήστο, Καραϊσκάκη, Τζαβέλα
και Σκούρτη. Αφού κυκλώθηκαν από παντού, αναγκάστηκαν
να ανοίξουν δίοδο διαφυγής μέσα από το εχθρικό ιππικό,
αφήνοντας στο πεδίο της μάχης 600 νεκρούς. Την ίδια ημέρα
ο Ιω. Γκούρας αποκρούει τους τούρκους κοντά στην Δαύλεια
Βοιωτίας και τους προξενεί βαριές απώλειες.
1897 Ο Ελληνικός Στρατός διέρχεται τον Άραχθο ποταμό, καταλαμβάνει
την Φιλιππιάδα Πρεβέζης και εξαναγκάζει τους τούρκους να
υποχωρήσουν προς τον Λούρο ποταμό.
1917 Ιταλικό απόσπασμα από 150 άνδρες καταλαμβάνει τις Φιλιάτες
Θεσπρωτίας.
1919 Κυριακή του Πάσχα εκτελείται από Ιταλούς ο ιερέας Παπασάββας,
επειδή εζήτησε Ένωση των Δωδεκανήσων με την μητέρα Ελλάδα.
1939 Ιταλικές δυνάμεις αποβιβάζονται στα λιμάνια του Αγ. Ιωάννη
Μεδούης, Δυρραχίου, Αυλώνα και Αγ. Σαράντα και μέσα σε μικρό
χρονικό διάστημα καταλαμβάνουν την Αλβανία.
1941 Τα Οχυρά Στενή Πέτρα και Κερκίνη αμύνονται σθεναρά και
προκαλούν στους Γερμανούς σοβαρότατες απώλειες. Ωστόσο,
μπροστά στην υπεροχή του εχθρού σε δύναμη και μέσα,
αναγκάζονται να υποκύψουν στις 11:30 και 16:00 αντιστοίχως
της ίδιας ημέρας.
---------------
8 Απριλίου
Κελεστίνου Ρώμης, Ηρωδίωνος και Αγάβου μ., Ιωάννου ναυκλήρου εν Κω
1143 Ο Μανουήλ Α' Κομνηνός διαδέχεται στον θρόνο της Aυτοκρατορίας
τον πατέρα του Ιωάννη Β'.
1821 Οι Ι. Διοβουνιώτης και Αθ. Διάκος πολιορκούν στο φρούριο της
Μενδενίτσας Φθιώτιδος τους τούρκους, οι οποίοι παραδίδονται
μετά από 5 ημέρες.
1822 Μάχη στο Καστέλλι Χανίων και νίκη των Κρητών επαναστατών.
1827 Οι Κριεζής, Σωτηρίου και Θέγκας πυρπολούν 8 δικάταρτα τουρκικά
πλοία στον Βόλο.
1854 Θεσσαλοί επαναστάτες, υπό τον Χατζηπέτρο, νικούν 1.700
τουρκαλβανούς, υπό τους Ισμαήλ Φράσαρη και Χατόμπεη, στα
Μεγάλα Καλύβια Τρικάλων.
1941 Συνεχίζεται με πείσμα ο αποφασιστικός αγώνας των Οχυρών της
γραμμής Μπέλες-Νέστος.
Το οχυρό Αρπαλούκι, μην μπορώντας να αμυνθεί περισσότερο,
εγκαταλείπεται από την φρουρά του, η οποία υποχωρεί προς τον
ποταμό Στρυμόνα, όπου γερμανικές δυνάμεις την αποδεκατίζουν.
Το οχυρό Παπαδοπούλα αμύνεται ηρωικώς επί 3 ημέρες, αποκρούει
τις γερμανικές επιθέσεις και καταρρίπτει 2 αεροσκάφη. Αν και
οι γερμανικές δυνάμεις το κυριεύουν, η φρουρά των 3 σκυρόδετων
πολυβολείων στις υπώρειες του απέναντι υψώματος Ρουπέσκο
εξακολουθεί να προβάλλει πείσμονα αντίσταση.
Ισχυρές μηχανοκίνητες γερμανικές δυνάμεις διασπούν την
γιουγκοσλαβική άμυνα στις περιοχές Στρώμνιτσας και Βαλάντοβου,
ανατρέπουν τις ασθενείς Ελληνικές δυνάμεις προκαλύψεως στην
Ε/Γ μεθόριο και προελαύνουν προς την Θεσσαλονίκη κατά τον
άξονα του Αξιού ποταμού. Η γερμανική διείσδυση σημαίνει την
παράκαμψη της οχυρωμένης τοποθεσίας και την αιχμαλωσία της
Στρατιάς Ανατολικής Μακεδονίας.
---------------
9 Απριλίου
Ευψυχίου μάρτ., Βαδίμου μάρτ., Ραφαήλ
1015 Ο Αυτοκράτωρ Βασίλειος Β' ο Βουλγαροκτόνος καταλαμβάνει το
φρούριο της Εδέσσης, το οποίο κατείχαν οι βούλγαροι.
1821 Οι τούρκοι συλλαμβάνουν και φυλακίζουν τους προκρίτους των
Αθηνών, με αποτέλεσμα η πόλη να περιέλθει σε τραγική κατάσταση.
1941 Τα Οχυρά στην Ε/Β μεθόριο συνεχίζουν να αμύνονται ηρωικώς.
Η φρουρά του οχυρού Εχίνος συμπτύσσεται προς το χωριό
Κένταυρος. Επαναλαμβάνεται από το Απόσπασμα Καλαποτίου στο
Φαλακρό Όρος η αντεπίθεση εναντίον του υψώματος Κρέστη. Το
ύψωμα ανακαταλαμβάνεται και οι Γερμανοί εκδιώκονται στην
πεδιάδα του Κάτω Νευροκοπίου. Γερμανοί που διείσδυσαν μέσα
στις στοές της Διμοιρίας Δ του οχυρού Περιθωρίου εξοντώθηκαν
μέχρι τον τελευταίο.
Μετά την διάσπαση της γιουγκοσλαβικής άμυνας, όμως, οι γερμανοί
παρακάμπτουν την οχυρωμένη τοποθεσία και εισέρχονται στην
Θεσσαλονίκη, όπου και υπογράφεται, μεταξύ του Έλληνα
Αντιστρατήγου Κ. Μπακόπουλου και του Γερμανού Αντιστρατήγου
Φάιελ πρωτόκολο συνθηκολόγησης.
Τα οχυρά Παλιουριώνες, Περσέκ, Περιθώρι, Μπαμπαζώρας,
Παρταλούσκα, Μαλιάγκα, Πυραμιδοειδές, Λίσσε, Καρατάς και Κάλη
αμύνονται σθεναρώς στις επιθέσεις ισχυρού πυροβολικού,
αεροπορίας και αρμάτων για 4η ημέρα, αλλά σταματούν τον
αγώνα μετά την συνθηκολόγηση.
Στο οχυρό Ρούπελ προσέρχονται Γερμανοί αγγελιαφόροι για να
γνωστοποιήσουν στον Διοικητή του την συνθηκολόγηση και να
ζητήσουν την παράδοση του οχυρού. Ο Διοικητής απαντά:
"Τα Οχυρά δεν παραδίδονται· μόνον κυριεύονται"!
---------------
10 Απριλίου
+ Γρηγορίου Ε' Πατρ. Κων/πόλεως ιερομ. και εθνομ.,
Τερεντίου μ., Αριστείδου Αθηναίου
1195 Ο Ισαάκιος Β' Άγγελος εκθρονίζεται από τον αδελφό του Αλέξιο Γ',
ο οποίος ανεβαίνει στον θρόνο.
1444 Οι τούρκοι, υπό τον Μουράτ Β', νικούν στην Βάρνα τους
Σταυροφόρους από την Ουγγαρία, Πολωνία και Ρουμανία, υπό τον
βασιλέα της Ουγγαρίας Λαδίσλαο. Η ενέργεια αυτή είναι η
τελευταία απόπειρα βοηθείας χριστιανικών κρατών προς την
Κωνσταντινούπολη.
1821 Μετά από πολιορκία του κάστρου των Σαλώνων (Άμφισσας) από
τον Γκούρα και τον Πανουργιά, οι τούρκοι που ήταν μέσα σ' αυτό
αναγκάζονται να παραδοθούν. Το γεγονός αυτό ήταν καθοριστικό για
την εξέλιξη της Επαναστάσεως στην Στερεά Ελλάδα.
1821 Πάσχα, η αγιότερη γιορτή της Χριστιανοσύνης. 5.000 γενίτσαροι
κάνουν έφοδο στο Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως, συλλαμβάνουν
τον Πατριάρχη Γρηγόριο Ε', τον διαπομπεύουν και τον απαγχονίζουν
στην μεσαία από τις τρεις εξωτερικές πύλες του Πατριαρχείου,
η οποία από τότε παραμένει κλειστή. Το "σχοινί του Πατριάρχη"
γίνεται για τον επαναστατημένο Ελληνισμό σύμβολο θυσίας.
1826 ΕΞΟΔΟΣ ΤΟΥ ΜΕΣΟΛΟΓΓΙΟΥ
[Νύχτα 9/10 Απρ. του Σαββάτου/Κυριακής των Βαΐων 1826.
Η επέτειος εορτάζεται στο Μεσολόγγι κάθε Κυριακή των Βαΐων.]
Τα μεσάνυχτα της Κυριακής των Βαΐων και ενώ το Μεσολόγγι
βομβαρδίζεται από ξηρά και θάλασσα, οι ηρωικοί υπερασπιστές του
επιχειρούν έξοδο. Δυστυχώς όμως το σχέδιο προδόθηκε, με
αποτέλεσμα να αποδεκατιστούν. Από τους 800 αμάχους και τους
5.000 πολεμιστές σώθηκαν περίπου 1.300. Όμως σοβαρές ήταν και
οι απώλειες των τουρκο-αιγυπτίων. Κατά την διάρκεια της ηρωικής
εξόδου, ο θρυλικός πρόκριτος Χρήστος Καψάλης ανατινάζει την
πυριτιδαποθήκη του Ανεμομύλου, όπου είχαν καταφύγει 600 ασθενείς,
ανάπηροι και πολλές γυναίκες.
1941 Μετά την συνθηκολόγηση με την Γερμανία παραδίδονται τα οχυρά
Παλιουριώνες και Ρούπελ. Ο Γερμανός συνταγματάρχης που
προσέρχεται για την παραλαβή του Οχυρού Παλιουριώνες στο
ανατολικό Μπέλες προσφωνεί τον Διοικητή του Οχυρού και
συγχαίρει την φρουρά του, εκφράζοντας τον θαυμασμό του για
την ηρωική αντίσταση.
1943 Οι ιταλοί πυρπολούν τα χωριά Αγία Ευθυμία και Βουνιχώρα
Παρνασσίδος και εκτελούν περισσότερους από 50 κατοίκους (άνδρες
και γυναίκες) των χωριών αυτών.
---
Ας θυμηθούμε τα λόγια του εθνικού μας ποιητού για τους
Αθάνατους ΕΛΕΥΘΕΡΟΥΣ ΠΟΛΙΟΡΚΗΜΕΝΟΥΣ:
[Σχεδίασμα Α', 1]
"
Τότες εταραχτήκανε τα σωθικά μου και έλεγα πως ήρθε η ώρα να
ξεψυχήσω` κι ευρέθηκα σε σκοτεινό τόπο και βροντερό, που εσκιρτούσε
σαν κλωνί στάρι στο μύλο που αλέθει ογλήγορα, ωσάν το χόχλο στο νερό
που αναβράζει` ετότες εκατάλαβα πως εκείνο ήτανε το Μεσολόγγι` αλλά
δεν έβλεπα μήτε το κάστρο, μήτε τη λίμνη, μήτε τη θάλασσα, μήτε τη γη
που επάτουνα, μήτε τον ουρανό` εκατασκέπαζε όλα τα πάντα μαυρίλα και
πίσσα, γιομάτη λάμψη, βροντή και αστροπελέκι` και ύψωσα τα χέρια μου
και τα μάτια μου να κάμω δέηση, και ιδού μες στην καπνίλα μία μεγάλη
γυναίκα με φόρεμα μαύρο σαν του λαγού το αίμα, όπου η σπίθα έγγιζε κι'
εσβενότουνε ` και με φωνή που μου εφαίνονταν πως νικάει την ταραχή του
πολέμου άρχισε:
"Το χάραμα επήρα
Του Ήλιου το δρόμο,
Κρεμώντας τη λύρα
Τη δίκαιη στον ώμο, -
Κι απ' όπου χαράζει
Ως όπου βυθά,
Τα μάτια μου δεν είδαν τόπον ενδοξότερον από τούτο το αλωνάκι."
"
Οι Ελεύθεροι Πολιορκημένοι υπερνικούν κάθε εμπόδιο` την
αριθμητική υπεροχή του εχθρού, την πείνα, αρνούνται τις προτάσεις
να παραδοθούν, δεν τους λυγίζει ούτε αυτή η ομορφιά της ζωής
(τόσο θαυμαστά περιγράφει ο Σολωμός τον πειρασμό της Φύσης,
της ζωής), ούτε ο πόνος για τις γυναίκες και τα παιδιά τους.
Τα ξεπερνούν όλα και εισέρχονται, πραγματικά, απόλυτα ελεύθεροι
πλέον αυτοί οι πολιορκημένοι στην σφαίρα της αθανασίας.
Πριν την έξοδο καίνε όλα τα υπάρχοντά τους (η φωτιά αυτή,
αμείλικτη αλλά εξαγνιστική, είναι σαν να αφανίζει και τα τελευταία
δεσμά με αυτόν τον κόσμο, όχι μόνο τα υλικά αλλά και τα ψυχικά`
οι πολιορκημένοι, νομίζει κανείς διαβάζοντας τους παρακάτω στίχους,
βγαίνουν από αυτό το πυρ ήδη αθάνατοι, τέλειοι` το μεγάλο βήμα
έχει γίνει). Λέγει ο ποιητής:
[Σχεδίασμα Γ', 12]
"
Και βλέπω πέρα τα παιδιά και τες αντρογυναίκες
Γύρου στη φλόγα π' άναψαν, και θλιβερά τη θρέψαν
Μ' αγαπημένα πράματα και με σεμνά κρεβάτια,
Ακίνητες, αστέναχτες, δίχως να ρίξουν δάκρυ`
Και γγίζ' η σπίθα τα μαλλιά και τα λιωμένα ρούχα`
Γλήγορα, στάχτη, να φανείς, οι φούχτες να γιομίσουν.
"
Η ηρωική Έξοδος επισφραγίζει και τυπικά την ήδη διεξαχθείσα και
κερδηθείσα, στο νοητό επίπεδο, Μάχη.
[13]
"
Είν' έτοιμα στην άσπονδη πλημμύρα των αρμάτων
Δρόμο να σχίσουν τα σπαθιά, κι ελεύθεροι να μείνουν,
Εκείθε με τους αδελφούς, εδώθε με το χάρο.
"
Οι Ελεύθεροι Πολιορκημένοι περνούν στην Αθανασία. Για τον
αγωνιζόμενο Ελληνισμό, το Μεσολόγγι γίνεται αιώνιο σύμβολο του
Χρέους, της Θυσίας, της Τιμής και της Ελευθερίας.
Φ.Μ.
---
---------------
11 Απριλίου
Αντύπα Περγάμου, Φαρμουθίου, Τρύφαινας και Ματρώνης οσ.,
Γεωργίου κτήτωρος Ι.Μ. Χρυσοστόμου Κύπρου
1034 Θάνατος του Ρωμανού Γ' Αργυρού. Ο Μιχαήλ Δ' ο Παφλαγών
ανέρχεται στον θρόνο.
1821 Ο Νικόλαος Ράπτης επιτίθεται στο λιμάνι της Μήλου εναντίον
τουρκικών πλοίων και τα κυριεύει. Ο Ι. Γκούρας αποκρούει
τους τούρκους κοντά στο Τουρκοχώρι. Οι Μιαούλης και Τσαμαδός
συλλαμβάνουν στην Σούδα δύο ξένα πλοία που μετέφεραν τροφές
στον Ιμπραήμ. Ο Κιουταχής φθάνει στο Αιτωλικό.
1897 Η 4η Ελληνική Ταξιαρχία, που αμύνεται στα Δελέρια,
αναγκάζεται, μετά από σφοδρότατη επίθεση της 5ης και 6ης
τουρκικών Μεραρχιών, να συμπτυχθεί προς τον Αμπελώνα Τυρνάβου.
1914 Οι Μεγάλες Δυνάμεις απαιτούν από την Ελλάδα να εκκενώσει και
την υπόλοιπη Βόρειο Ήπειρο μεταξύ Κακαβιάς και Δελβινακίου.
Επίσης απαιτούν να αποδώσει στην τουρκία την Ίμβρο, την Τένεδο
και το Καστελλόριζο και να ψηφίσει τον νόμο για την παραχώρηση
της νήσου Σάσωνος στην Αλβανία.
1941 Ελληνοβρετανικές δυνάμεις αποκρούουν σφοδρές γερμανικές
επιθέσεις στην περιοχή Βεύης - Κλειδί της Φλώρινας.
1941 Βυθίζεται κοντά στον Καφηρέα, από γερμανικό βομβαρδιστικό,
το πλωτό νοσοκομείο "Αττική", υπό τον πλοίαρχο Δημ. Μελετόπουλο.
Το πλοίο έφερε εμφανώς τα διεθνή χαρακτηριστικά των πλωτών
νοσοκομείων και ήταν πλήρες τραυματιών.
---------------
12 Απριλίου
Βασιλείου, Παρίου ομολ., Ανθούσας οσ., Νεοφύτου, Ακακίου Καυσοκαλυβίτου
1159 Ο Αυτοκράτωρ Μανουήλ Β' Κομνηνός νικά τους τούρκους και
εισέρχεται θριαμβευτικά στην Αντιόχεια.
1453 Ο τουρκικός στόλος του Μεχμέτ Β' του Πορθητού αγκυροβολεί στο
Διπλοκιόνιο, ευρωπαϊκή ακτή του Βοσπόρου, απ' όπου βάλλει κατά
της Κωνσταντινουπόλεως.
1820 Ο Αλέξανδρος Υψηλάντης, υπασπιστής του τσάρου της Ρωσίας
Νικολάου Α', αποδέχεται και αναλαμβάνει την αρχηγία της
Φιλικής Εταιρείας.
1897 Ο Ελληνικός Στρατός συμπτύσσεται νότια της Λάρισας και
εγκαθίσταται αμυντικά στην γραμμή Φάρσαλα-Βελεστίνο.
1909 Σφαγές Ελλήνων από τούρκους στα Άδανα.
1914 Ο Ελληνικός Στρατός εκκενώνει το Τεπελένι. Έτσι κανένας
Έλληνας στρατιώτης δεν απέμεινε στην Βόρειο Ήπειρο.
1941 Υποχωρητική κίνηση των βρετανικών δυνάμεων εκθέτει σε κίνδυνο
τις Ελληνικές Μονάδες στην περιοχή της Κοζάνης. Παρά ταύτα, ο
Ελληνικός Στρατός αντεπιτίθεται με επιτυχία και συγκρατεί τον
εχθρό, εκκενώνοντας το Πόγραδετς και την Κορυτσά.
---------------
13 Απριλίου
+ Μ. Κανόνος
Μαρτίνου Πάπα Ρώμης, Θεοδοσίας Βασιλίσσης
814 Επίθεση κατά του στρατοπέδου των βουλγάρων στην Μεσημβρία
και εξόντωση μεγάλου μέρους του βουλγαρικού στρατού από τον
αυτοκράτορα Λέοντα Ε'.
1204 Η ΑΛΩΣΙΣ ΤΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΩΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΦΡΑΓΚΟΥΣ
Η μαύρη Τρίτη 13 Απριλίου 1204. Η Βασιλεύουσα πέφτει
στα χέρια των βαρβάρων φράγκων της 4ης Σταυροφορίας, υπό
τους Βαλδουΐνο της Φλάνδρας και Βονιφάτιο τον Μομφερατικό
(εξυπηρετώντας κυρίως τα σχέδια του δόγη Δάνδολο της Βενετίας).
Βανδαλισμοί, ιεροσυλίες, λεηλασίες και σφαγές, πέραν πάσης
περιγραφής και φαντασίας. Ο Θεόδωρος Α' Λάσκαρις διαφεύγει
και ιδρύει την Αυτοκρατορία της Νικαίας. Ο Αλέξιος Α' Μέγας
Κομνηνός ιδρύει την Αυτοκρατορία της Τραπεζούντος.
"Ω πόλις, Πόλις, πόλεων πασών οφθαλμέ, άκουσμα παγκόσμιον, θέαμα
υπερκόσμιον, εκκλησιών γαλουχέ, πίστεως αρχηγέ, ορθοδοξίας ποδηγέ,
λόγων μέλημα, καλού παντός ενδιαίτημα..."
(Από τον θρήνο του Νικήτα Χωνιάτη)
1821 Οι τούρκοι κατεβάζουν από την αγχόνη και σέρνουν διαπομπευόμενο
από τον όχλο το πτώμα του Πατριάρχη Γρηγορίου Ε' [το πτώμα
έσερνε ένας εβραίος], το οποίο ρίχνεται τελικά στην θάλασσα και
περισυλλέγεται αργότερα από τον Έλληνα πλοίαρχο Σκλάβο, ο οποίος
το μετέφερε στην Οδησσό.
1822 Ο Εμπού Λουμπούτ αλώνει την Νάουσα. Ακολουθεί τρομερή σφαγή
των αμάχων. Οι νεκροί από τις σφαγές και τους απαγχονισμούς
ξεπερνούν τους 2.000.
Δεκατρείς νεάνιδες της Νάουσας, για να αποφύγουν την ατίμωση
από τους τούρκους, πέφτουν σαν άλλες Σουλιώτισσες στον καταρράκτη
της Αραπίτσας.
1827 Οι Έλληνες, υπό τον Γ. Καραϊσκάκη, επιτίθενται κατά των τούρκων
της Μονής Αγ. Σπυρίδωνος Πειραιά και καταλαμβάνουν 9 εχθρικά
οχυρώματα. Ο Καραϊσκάκης μεταφέρει το Αρχηγείο του στον Πειραιά,
για να αποκλείσει τον Κιουταχή Πασά.
1915 (13/26 Απρ.) Υπογράφεται στο Λονδίνο μυστική συνθήκη μεταξύ των
Δυνάμεων της Τριπλής Συνεννοήσεως (Entente) και της Ιταλίας, με
βάση την οποία αναγνωριζόταν η ιταλική κυριαρχία στο λιμάνι του
Αυλώνα και οι αξιώσεις της Ελλάδος στην Βόρειο Ήπειρο.
1941 Ο Ελληνικός Στρατός εκκενώνει την Μοσχόπολη και αρχίζει την
σύμπτυξη με άξονα την κοιλάδα του Δρίνου.
---------------
14 Απριλίου
+ ΑΚΑΘΙΣΤΟΣ ΥΜΝΟΣ
Αριστάρχου, Πούδη και Τροφίμου εκ των Ο'
1803 Οι τούρκοι, αφού μπήκαν με προδοσία στην μονή της Κοιμήσεως
της Θεοτόκου κοντά στην Βρεστενίτσα, σκοτώνουν πολλούς
πολιορκημένους και αιχμαλωτίζουν πολλούς Μποτσαραίους.
1822 Σε μια ηρωική προσπάθεια για την κατάληψη του φρουρίου
του Ρεθύμνου, συλλαμβάνεται και αποκεφαλίζεται ο φιλέλλην
Γάλλος αξιωματικός Βαλέστ, που είχε οργανώσει τον τακτικό
στρατό στην Πελοπόννησο και στην Κρήτη.
1824 Ο αιγυπτιακός στόλος υπό τον Τοπάλ φθάνει στο Νεόκαστρο.
1828 Ο Αυτοκράτωρ της Ρωσίας Νικόλαος ο Α' κηρύσσει τον πόλεμο
εναντίον της τουρκίας, προκειμένου να εφαρμοσθεί η συνθήκη του
Λονδίνου (6 Ιουλ. 1827), με την οποία επιβαλλόταν στην τουρκία
και την Ελλάδα η κατάπαυση των εχθροπραξιών και αναγνωριζόταν
η αυτονομία της Ελλάδος.
1854 Οι Έλληνες επαναστάτες της Θεσσαλίας, υπό τον Ευθύμιο
Κοντογιάννη, αναγκάζονται να λύσουν την πολιορκία του
Δομοκού, η οποία πολιορκία είχε αρχίσει από τις 28 Μαρτίου
του ίδιου έτους.
---------------
15 Απριλίου
Κρήσκεντος μ., Λεωνίδου επ. Αθηνών ιερ., Ανανία εκ Δημητσάνης ιερ.
1821 Περίπου 70 Έλληνες επαναστάτες οχυρώνονται στο Λεβίδι της
Αρκαδίας και αποκρούουν επιθέσεις 3.000 τούρκων πεζών και
ιππέων. Στην συνέχεια, μετά από ενίσχυσή τους, αντεπιτίθενται
και αναγκάζουν τους τούρκους να υποχωρήσουν ατάκτως στην
Τριπολιτσά. Η νίκη αυτή ήταν η πρώτη σπουδαία στρατιωτική
επιτυχία της Επαναστάσεως.
1825 Δύναμη 6.000 τούρκων, υπό τον Κιουταχή, αρχίζει την δεύτερη
πολιορκία του Μεσολογγίου. Άλλη δύναμη από 10.000 άνδρες
αποστέλλεται από τον Κιουταχή για να καταλάβει τα Σάλωνα
(Άμφισσα) και ολόκληρη την Ανατολική Στερεά Ελλάδα.
---------------
16 Απριλίου
Αγάπης, Ειρήνης και Χιονίας περθενομ., Αγάθωνος, Ευτυχίας
1772 Αποκεφαλίζεται στην Σμύρνη ο νεομάρτυρας Μιχαήλ.
1818 Σφαγή στην Αδριανούπολη από τους Τούρκους του νεομάρτυρα
Χριστοφόρου.
1821 Ο Αρχιεπίσκοπος Ύδρας Γεράσιμος, μετά από επίσημη δοξολογία,
υψώνει την Σημαία της Επαναστάσεως. Ήδη η Ύδρα επωμίζεται το
βάρος ολοκλήρου σχεδόν του ναυτικού αγώνος.
1827 Η τουρκική φρουρά στον Πειραιά παραδίδεται με συνθήκη στον
Γεώργιο Καραϊσκάκη.
1905 Ανταρτικό σώμα με δύναμη 150 ανδρών υπό τον Υπολοχαγό
Ν. Καλομενόπουλο (Νίδα), που βρισκόταν στο χωριό Δροσοπηγή
της περιοχής Μορίχοβο, μετά από προδοσία περικυκλώνεται και
δέχεται επίθεση του τουρκικού στρατού, με αποτέλεσμα να
φονευθούν 6 άνδρες και να αιχμαλωτιστούν άλλοι 45.
1956 Ο στρατάρχης Χάρντινγκ εξαπολύει στην Κύπρο άγρια εκστρατεία
εναντίον της ΕΟΚΑ.
---------------
17 Απριλίου
Συμεών Περσίδος ιερομ., Αγαπητού Πάπα Ρώμης, Μακαρίου Νοταρά Κορίνθου
1566 Ο Πιαλή Πασάς με 10.000 άνδρες καταλαμβάνει την Χίο, την οποία
κατείχαν οι Γενουάτες.
1821 Ο Πρόκριτος Κων. Λαχανάς κηρύσσει την Επανάσταση στην Σάμο,
υψώνοντας την Σημαία της Επαναστάσεως στην πόλη Βαθύ.
1822 Οι τούρκοι απαγχονίζουν στην Αδριανούπολη τον πρώην
Οικουμενικό Πατριάρχη Κύριλλο και άλλους κληρικούς και
λαϊκούς. Την ίδια ημέρα σφάζουν 25 Έλληνες στον Αίνο της
Θράκης.
1897 Σημειώνεται η μοναδική Ελληνική νίκη, στην περιοχή Βελεστίνου,
κατά τον ατυχή Ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1897. Ελληνικές
δυνάμεις, υπό τον Ταξίαρχο Κων/νο Σμολένσκη, αποκρούουν
σφοδρές τουρκικές επιθέσεις και με αντεπίθεση αναγκάζουν
τους τούρκους να υποχωρήσουν.
1941 Ο Ελληνικός Στρατός εκκενώνει την Ερσέκα και την Χειμάρρα.
Οι Γερμανοί καταλαμβάνουν την Κατερίνη και τα Γρεβενά.
1944 Φονεύεται από αντάρτες του ΕΛΑΣ ο Σχης Δημήτριος Ψαρρός
(αρχηγός της αντιστασιακής οργανώσεως ΕΚΚΑ και του στρατιωτικού
σκέλους της, 5/42 Συντάγματος Ευζώνων) και πολλοί
αιχμαλωτισθέντες συμπολεμιστές του, μετά την επίθεση του ΕΛΑΣ
κατά του 5/42 και την επακολουθήσασα μάχη της προηγουμένης,
16 Απρ., Κυριακής του Πάσχα.
Το έγκλημα αυτό προκάλεσε τον γενικό αποτροπιασμό και
είχε ως αποτέλεσμα την πλήρη απομόνωση των κομμουνιστών στην
επακολουθήσασα (μετά ένα μήνα) διάσκεψη του Λιβάνου.
1956 Κύπριοι αγωνιστές της ΕΟΚΑ ανατινάζουν δύο δεξαμενές
πετρελαίου στην Λευκωσία.
---------------
18 Απριλίου
Ιωάννου Δεκαπολίτου, Σάββα στρατ., Κοσμά ομολ.,
Κυρίλλου Πατρ. Κων/πόλεως ιερομ.
1453 Νυχτερινή επίθεση τουρκικών δυνάμεων του Μωάμεθ Β' κατά της
Κωνσταντινουπόλεως αποκρούεται με μεγάλες για τους τούρκους
απώλειες.
1821 Νίκες των δυνάμεών μας στους Μόλους και στην Σέλιμνα
Μαντινείας. Το φρούριο της Μανδενίτσης Φθιώτιδος παραδίδεται
στον Διοβουνιώτη.
1829 Ύστερα από στενή πολιορκία από ξηρά και θάλασσα παραδίδεται
από την τουρκική φρουρά στις Ελληνικές δυνάμεις η Ναύπακτος
και υψώνεται στο Φρούριό της (Ιτς-Καλέ) η Ελληνική Σημαία.
1878 Μετά από μεσολάβηση των Άγγλων προξένων Αθηνών και
Αδριανουπόλεως, υπογράφεται στο χωριό Σμόκοβο του όρους Όθρυς
ανακωχή μεταξύ των Ελλήνων επαναστατών και των τούρκων. Έτσι
τερματίστηκαν τυπικά οι εξεγέρσεις στην Θεσσαλία, Ήπειρο
και Μακεδονία, ουσιαστικά όμως συνεχίστηκαν με την μορφή
ανταρτοπολέμου.
1914 Επίθεση κατά βορειοηπειρωτικού σώματος στο Τεπελένι.
1922 Απελευθέρωση της Νέας Εφέσου.
1941 Οι Γερμανοί καταλαμβάνουν τα Σέρβια Κοζάνης και την Καλαμπάκα.
Ο Στρατός μας εκκενώνει το Λεσκοβίκι και το Αργυρόκαστρο.
Αυτοκτονεί Μεγάλη Παρασκευή στην Αθήνα ο Πρωθυπουργός
Αλέξανδρος Κορυζής, για να μην ζήσει να δει την γερμανική
κατοχή.
---------------
19 Απριλίου
Παφνουτίου ιερομ., Θεοδώρου και Φιλίππας μ., Συμεών Μονοχίτωνος
1453 Τουρκικές θηριωδίες κατά των Ελλήνων στην Πριγκηπόνησσο.
1819 Οι κάτοικοι της Πάργας αναγκάζονται από τον Αλή Πασά να
εκπατριστούν στην Κέρκυρα και στα άλλα νησιά του Ιονίου.
1825 Ο τουρκικός στόλος του Χαλήλ Μπέη αποβιβάζει στρατό στην Μεθώνη.
1878 Οι Θεσσαλοί επαναστάτες, υπό τους Γαρενή, Μπασδέκη και
Κασοβέτη νικούν τους τούρκους στην Μακρυνίτσα.
1897 Μάχη στο Μουζάκι Θεσσαλίας.
1941 Αρχίζει η εισβολή των βουλγάρων στην Μακεδονία.
Ο Στρατός μας εκκενώνει το Δέλβινο και τους Αγ. Σαράντα.
---------------
20 Απριλίου
Θεοδώρου Τριχινά, Ζακχαίου αρχιτελώνου, Αθανασίου οσ. Μετεωρίτου
1453 Ο πλοίαρχος Φλαντανέλλας, διασπώντας τον τουρκικό αποκλεισμό,
εισέρχεται στον Κεράτιο κόλπο και καταφέρνει και εφοδιάζει
την πολιορκούμενη Κωνσταντινούπολη.
1821 Οι Έλληνες επαναστάτες του Γαλατσίου Μολδαβίας, υπό τον
Χιλίαρχο Αθανάσιο Καρπενησιώτη, καταστρέφουν την γέφυρα του
ποταμού Σερέτη, για να παρεμποδίσουν την κατάληψη της πόλεως
από τους τούρκους.
1941 Υπογράφεται στο Βοτονόσι Ηπείρου (περιοχή Μετσόβου) το
Πρωτόκολλο συνθηκολογήσεως του Ελληνικού Στρατού μεταξύ του
Αντγου Γ. Τσολάκογλου και του Γερμανού Στγού Ντήτριχ.
1943 Στην τοποθεσία Λυκόχωρος της Βουνιχώρας Παρνασσίδος υψώνεται
η Ελληνική Σημαία και γίνεται η επίσημη τελετή ορκωμοσίας
των ανδρών του 5/42 Συντάγματος Ευζώνων, με Διοικητή τον
Σχη Δημήτριο Ψαρρό. Τον πυρήνα του Συντάγματος απετέλεσαν
αξιωματικοί και οπλίτες της αντιστασιακής οργανώσεως
"Ελληνικός Απελευθερωτικός Στρατός" (ΕΑΣ), ο οποίος είχε
συσταθεί στην περιοχή αυτή από τους πρώτους μήνες της κατοχής.
---------------
21 Απριλίου
Ιανουαρίου και της συνοδείας αυτού, Μαξιμιανού Κων/πόλεως,
Αναστασίου Σιναΐτου
1905 Τα ανταρτικά σώματα του Ανθλγού Γ. Κατεχάκη (Ρούβα) και του
Υπλγού Πέτρου Μάνου αποκρούουν σφοδρή τουρκική επίθεση στο
ύψωμα Μουρίκι του όρους Σινιάτσικο Κοζάνης, υποχρεώνοντας
τους εχθρούς να τραπούν εις φυγήν με μεγάλες απώλειες.
1941 Βυθίζεται στον Κορινθιακό κόλπο από γερμανικά βομβαρδιστικά
το γεμάτο τραυματίες πλωτό νοσοκομείο "Ελληνίς" με κυβερνήτη
τον πλοίαρχο Χ. Ρεβίδη και το "Έσπερος" έξω από το Μεσολόγγι.
Έναρξη εισόδου βουλγαρικών στρατευμάτων στην Ανατολική
Μακεδονία και Δυτική Θράκη, μετά από έγκριση του Γερμανικού
Στρατού.
Ο Αντιστράτηγος Αλ. Παπάγος, παρά την κρίσιμη κατάσταση που
δημιουργήθηκε στο αλβανικό μέτωπο από την γερμανική εισβολή
στην Μακεδονία, συνιστά με διαταγή του προς την Στρατιά
Ηπείρου την συνέχιση του αγώνα μέχρι το έσχατο όριο των
δυνατοτήτων της.
1967 Ο Γ. Παπαδόπουλος αναλαμβάνει με πραξικόπημα την διακυβέρνηση
της χώρας.
---------------
22 Απριλίου
+ ΤΟΥ ΛΑΖΑΡΟΥ
1854 Ο Ν. Ζέρβας και ο Σπ. Καραϊσκάκης με 400 άνδρες συγκρούονται
στην Πλάκα Ιωαννίνων με τους τούρκους του Πίτσιαρη, οι οποίοι
ηττώνται και συμπτύσσονται στα Πέντε Πηγάδια Πρεβέζης,
εγκαταλείποντας 200 νεκρούς και πολλούς τραυματίες.
1884 Εγκαινιάζονται οι Θεσσαλικοί Σιδηρόδρομοι.
1897 Μάχη των Φαρσάλων. Οι ελληνικές δυνάμεις υπό τον Ταξίαρχο
Σμολένσκη, παρά τις σφοδρές τουρκικές επιθέσεις, διατηρούν τις
θέσεις τους.
1912 Οι Ιταλοί αποβιβάζονται στα Δωδεκάνησα και τα προσαρτούν.
1917 Το III Τάγμα του 1ου ΣΠ, με Διοικητή τον Λγό Γ. Κονδύλη,
καταλαμβάνει το ύψ. Σεμέν ντε Φερ (νότια της Ειδομένης).
Επανειλημμένες αντεπιθέσεις των βουλγάρων αποκρούονται με
επιτυχία. Απώλειες τάγματος 17 νεκροί και 52 τραυματίες.
1941 Βυθίζεται στον όρμο Αντικύρων στον Κορινθιακό κόλπο από
γερμανικά βομβαρδιστικά το πλωτό νοσοκομείο "Σωκράτης"
με κυβερνήτη τον Πλοίαρχο Κ. Αρβανίτη.
---------------
23 Απριλίου
+ ΤΩΝ ΒΑΪΩΝ
Ανατολίου Στρατηλάτου, Γεωργίου νεομ. του Κυπρίου
971 Νίκη του Στρατού μας υπό τον Ιωάννη Τσιμισκή κατά των Ρώσων.
1507 Σφαγή Μανιατών από τους τούρκους.
1821 Ο επίσκοπος Σαλώνων Ησαΐας, ο Αθανάσιος Διάκος και ο Πανουργιάς
με 500 επαναστάτες αντιμετωπίζουν με γενναιότητα και αυτοθυσία
στην γέφυρα της Αλαμάνας στον Σπερχειό ποταμό τις επιθέσεις
πολυαρίθμων τούρκων υπό τον Κιοσέ Μεχμέτ πασά. Στο πεδίο της
μάχης πέφτουν 200 Έλληνες, μεταξύ τους και ο επίσκοπος Ησαΐας.
Τραυματίζεται ο Πανουργιάς και αιχμαλωτίζεται ο Αθ. Διάκος,
για να υποστεί φρικτό θάνατο στην Λαμία με ανασκολοπισμό.
"Άμετ' εσείς κι η πίστη σας,
μουρτάτες, να χαθείτε·
εγώ Γραικός γεννήθηκα
Γραικός και θα πεθάνω!"
1823 Διορίζεται από την κυβέρνηση αρμοστής της Κρήτης ο Υδραίος
Μανώλης Τομπάζης.
1827 Πεθαίνει στο Νέο Φάληρο ο θρυλικός Αρχιστράτηγος Γεώργιος
Καραϊσκάκης, ύστερα από θανάσιμο τραυματισμό την προηγουμένη,
σε σύγκρουση με τις δυνάμεις του Κιουταχή.
[Σημ. Φ.Μ.: Οι μάλλον περίεργες και ανεξιχνίαστες συνθήκες του
θανασίμου τραυματισμού του Καραϊσκάκη γεννούν πολλά ερωτηματικά
και υποψίες, σε συνδυασμό και με την αμφιλεγόμενη δράση των
Τσωρτς και Κόχραν και την επιθυμία τότε των άγγλων για
περιορισμό της Επαναστάσεως στην Πελοπόννησο.
Bλ. την έρευνα του Δημ. Φωτιάδου, "Γεώργιος Καραϊσκάκης",
καθώς και την σχετική ιστοσελίδα του "Πρίσματος":
http://www.prismaonline.gr/04000000000.asp?article_id=32006 ]
1867 Κρήτες επαναστάτες υπό τον οπλαρχηγό Ζυμβρακάκη δέχονται τις
επιθέσεις τούρκων υπό τον Μεχμέτ πασά στην Κράπη Σφακίων.
Παράλληλα ο Ομέρ πασάς, που είχε σταλεί στην Κρήτη για να
καταπνίξει την επανάσταση, αποπειράται να εισβάλλει στα
Σφακιά από το χωριό Καλλικράτη. Και οι δύο επιχειρήσεις των
τούρκων απέτυχαν.
1897 Ισχυρές τουρκικές δυνάμεις απωθούν τις Ελληνικές δυνάμεις από
την τοποθεσία Φαρσάλων, ενώ η 3η Ελληνική Ταξιαρχία, υπό τον Σχη
Κων. Σμολένσκη, αποκρούει τις επιθέσεις και διατηρεί τις θέσεις
της στο Βελεστίνο.
1912 Οι ιταλοί υπό τον αξιωματικό Ορσίνι καταλαμβάνουν την
Αστυπάλαια από τους τούρκους.
1914 Οι δυνάμεις των Βορειοηπειρωτών εξαπολύουν επίθεση στην Μονή
Τσέπου και ανατρέπουν τους αλβανούς.
1941 Ο Βασιλεύς Γεώργιος Β' και η Ελληνική Κυβέρνηση, υπό τον
Εμμανουήλ Τσουδερό, φθάνουν στην Κρήτη για να συνεχίσουν τον
αγώνα εναντίον των δυνάμεων του Άξονος.
1956 Βιαιοπραγίες και βανδαλισμοί κατά των Ελλήνων της Κύπρου από
τους Τούρκους.
---------------
24 Απριλίου
+ ΜΕΓΑΛΗ ΔΕΥΤΕΡΑ (Ιωσήφ Παγκάλου)
Ελισάβετ οσίας, Θωμά του δια Χριστόν Σαλού
1821 Οι τούρκοι του Λάλα Ηλείας επιτίθενται εναντίον της
Αγουλινίτσας, αλλά ηττώνται.
1827 Μάχη στον Ανάλατο και καταστροφή των Ελληνικών δυνάμεων.
1897 Ήττα του Ελληνικού Στρατού στα Φάρσαλα και κατάληψη της πόλεως
από τους τούρκους.
1914 Ανακωχή των δυνάμεων της Αυτονόμου Ηπείρου και της αλβανίας.
1941 Μετά την ραγδαία προέλαση των δυνάμεων της 12ης Γερμανικής
Στρατιάς στο εσωτερικό της Ελλάδος, αρχίζει από την νύχτα
24/25 Απρ. η επιβίβαση του Βρετανικού Εκστρατευτικού Σώματος
στα πλοία και η αποχώρησή του προς Κρήτη και Αίγυπτο.
300 Ευέλπιδες της 1ης και 2ας τάξεως, παραλαμβάνοντας την
Σημαία της Σχολής, αναχωρούν με δική τους πρωτοβουλία για
την Κρήτη, για να πάρουν μέρος στην μάχη για την άμυνα της
Μεγαλονήσου.
1944 318 κάτοικοι της Κοινότητας Πύργων της Κοζάνης υφίστανται
μαρτυρικό θάνατο από τα γερμανικά στρατεύματα. Οι 180 από
τα θύματα κάηκαν ζωντανοί στους αχυρώνες του χωριού.
1956 9 πυρκαγιές σε Ελληνικά καταστήματα στην Λευκωσία από τούρκους.
Πυρκαγιά σε Ελληνικό καπνεργοστάσιο από έκρηξη τουρκικής βόμβας.
---------------
25 Απριλίου
+ ΜΕΓΑΛΗ ΤΡΙΤΗ (Των 10 Παρθένων)
Μάρκου Ευαγγ., Νίκης μ., Μακεδονίου Πατρ. Κων/πόλεως
1821 Επαναστατικά τμήματα από τα περίχωρα της Αττικής, υπό τον
Δήμο Αντωνίου, εισέρχονται στην Αθήνα και υψώνουν την Σημαία
της Επαναστάσεως. Οι τούρκοι κλείνονται στην Ακρόπολη και
αρχίζει η πολιορκία τους.
1919 Το Στρατηγείο Θεσσαλονίκης διατάσσει την I Μεραρχία να
μεταφερθεί στην Μικρά Ασία προς κατάληψη της Σμύρνης και της
περιοχής της.
1941 Οι Γερμανοί καταλαμβάνουν την Χαλκίδα και εισβάλλουν στην
Αττική. Γερμανοί αλεξιπτωτιστές καταλαμβάνουν τον ισθμό της
Κορίνθου.
---------------
26 Απριλίου
+ ΜΕΓΑΛΗ ΤΕΤΑΡΤΗ (Της αλειψάσης τον Κύριον γυναικός)
Βασιλέως ιερομ., Αμασείας, Γλαφύρας και Ιούστας μ.
1821 Η Σάμος ολόκληρη επαναστατεί, υπό τον ικανότατο Γ. Λογοθέτη,
ο οποίος επέτυχε να την οργανώσει στρατιωτικά και πολιτικά
κατά τρόπο υποδειγματικό.
1825 Ο Ιμπραήμ με 11.000 πεζούς και 800 ιππείς κυριεύει την
Σφακτηρία, την οποία υπεράσπιζαν μόνο 1.500 Έλληνες. Έπεσαν
μαχόμενοι ο Υπουργός Στρατιωτικών Αναγνώστης Παπαγεωργίου
(Αναγνωσταράς) και ο φιλέλλην Σανταρόζα, μαζί με άλλους
350 Έλληνες.
Μετά την κατάληψη της Σφακτηρίας το Ελληνικό πολεμικό "Άρης",
με κυβερνήτη τον Δημ. Σαχτούρη, εξέρχεται από το λιμάνι της
Πύλου, υπό τον συνεχή κανονιοβολισμό του τουρκοαιγυπτιακού
στόλου, μεταφέροντας τον Μαυροκορδάτο και τους επιζώντες
υπερασπιστές της Σφακτηρίας.
1868 Ρεθυμνιώτες επαναστάτες νικούν τους τούρκους του Μεχμέτ πασά
στο χωριό Πρασές Ρεθύμνου.
1886 Αποκλείονται τα Ελληνικά παράλια από τους στόλους Αγγλίας και
Ρωσίας. Αιτία του αποκλεισμού ήταν η άρνηση της Ελληνικής
Κυβερνήσεως να διατάξει αποστράτευση και να σταματήσει τις
πολεμικές προετοιμασίες.
1897 Ισχυρές τουρκικές δυνάμεις, υπό τον Ετέμ πασά, νικούν τις
Ελληνικές δυνάμεις και καταλαμβάνουν το Βελεστίνο.
1941 Οι Γερμανοί καταλαμβάνουν τον Μαραθώνα και την Πάτρα.
---------------
27 Απριλίου
+ ΜΕΓΑΛΗ ΠΕΜΠΤΗ (Ο Μυστικός Δείπνος)
Συμεών Αδελφ., Συμεών Στυλίτου, Ευλογίου ξενοδόχου
1832 Η Ακαρνανία προσαρτάται στο Ελληνικό Κράτος, μετά από απόφαση
των Προστάτιδων Δυνάμεων (Αγγλίας, Γαλλίας, Ρωσίας).
1864 Θάνατος του Στρατηγού Μακρυγιάννη.
1941 Γερμανικά στρατεύματα εισέρχονται στην Αθήνα. Ο Ραδιοφωνικός
Σταθμός Αθηνών την ίδια ώρα απευθύνει προς τον Ελληνικό Λαό
το τελευταίο ελεύθερο μήνυμα:
"Εδώ ελεύθεραι ακόμα Αθήναι! Έλληνες! Οι Γερμανοί εισβολείς
ευρίσκονται εις τα πρόθυρα των Αθηνών. Αδέλφια, κρατήστε καλά μέσα
στην ψυχή σας το πνεύμα του Μετώπου! Έλληνες, θάρρος! Δεν ενικήθημεν.
Η ελευθερία γρήγορα και πάλιν θα έλθη. Περιφρονήστε τον κατακτητήν.
Όχι δάκρυα και λυγμούς. Σταθήτε υπερήφανοι. Επάνω απ' όλα η Ελλάς.
Ο αγών συνεχίζεται εις την Κρήτην. Η νίκη είναι δική μας! Ο σταθμός
αυτός σε λίγο δεν θα είναι Ελληνικός. Θα είναι γερμανικός. Μην
ακούσετε σε λίγο τον σταθμόν αυτόν που θα σάς εκπέμψη πιθανώς το
τέλος του πολέμου. Ο Βασιλεύς και η κυβέρνησις τηλεγραφούν εκ Κρήτης.
Ο πόλεμος συνεχίζεται. Ζήτω το Έθνος! Ζήτω ο Βασιλεύς, Ζήτω ο
Ελληνικός Στρατός!"
Αμέσως μετά ακούστηκε ο Εθνικός μας Ύμνος. Και η μεγάλη νύχτα
της κατοχής άρχιζε...
Στις 10:00 γερμανικό απόσπασμα υψώνει στην Ακρόπολη την
γερμανική σημαία με τον αγκυλωτό σταυρό. Ο θρύλος -και πολλοί
είναι βέβαιοι ότι είναι πραγματικότης, υπάρχουν δε ισχυρές
ενδείξεις ότι έχουν δίκιο- λέει, ότι, σε μία μοναδική στιγμή
ασύλληπτου ηρωισμού και ψυχικού μεγαλείου, ένας νέος φρουρός
της Σημαίας μας, ο Κωνσταντίνος Κουκίδης, όταν οι γερμανοί την
κατέβασαν από τον ιστό, την ετύλιξε επάνω του και έκανε μαζί
της το μεγάλο άλμα από τα τείχη, στον γκρεμό, στους θρύλους
του λαού και στην αθανασία.
---
Ωδή στον φρουρό του Παρθενώνα
(Του Βασίλη Κουρή)
Στων Μακάρων, όπου περιδιαβαίνεις τα νησιά,
είθε του Απόλλωνα να σ' ευφραίν' η λύρα,
ανδρείε στρατιώτη.
Ωραίο να πεθαίνεις για την πατρίδα,
και σάβανό σου τη σημαία
στο κορμί σου τυλιγμένη νά 'χεις
- ωραία είναι.
Τρόπαια ένδοξα στη μνήμη σου δε στήθηκαν,
ουδέ αγάλματά σου.
Μα των Καρυάτιδων το δάκρυ
το μνήμα σου θ' αδαμαντοστολίζει
και ασπασμό στο μέτωπό σου θ' αποθέτουν
για την ημέρα εκείνη,
που του βαρβάρου το ατσάλι
της Παλλάδος καταπάτησε την πόλη,
και συ,
τη γαλανόλευκη σφραγίζοντας με το φιλί σου,
στους ώμους ετύλιξες
κι απ' το βράχο το άλμα έκανες προς την αθανασία,
"τοις κείνων ρήμασι πειθόμενος".
---
---------------
28 Απριλίου
+ ΜΕΓΑΛΗ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ (Τα Άγια Πάθη)
Οι εν Κυζίκω μ., Αρσενίου μ., Μέμνωνος θαυμ., Αγάθωνος οσ.
1821 Ο Κολοκοτρώνης ανακηρύσσεται Αρχιστράτηγος της Καρύταινας
Πελοποννήσου, για να αναλάβει τον συντονισμό των πολεμικών
ενεργειών κατά της Τριπόλεως.
1825 Νίκη των Ελλήνων επί των αιγυπτίων σε ναυμαχία έξω από την Μεθώνη.
1897 Η Ελληνική Κυβέρνηση αποδέχεται την ανάκληση του Ελληνικού
Στρατού από την Κρήτη και την αυτονομία της νήσου υπό την
επικυριαρχία του Σουλτάνου.
1906 Ο αρχηγός ανταρτικού σώματος Ανθλγός Πραντούνας Χρ. (Καψάλης)
φονεύεται από βουλγαρική ενέδρα στην λίμνη των Γιαννιτσών.
1921 Απόκρουση από τις Ελληνικές δυνάμεις τουρκικών επιθέσεων στο
Εσκί Σεχήρ.
1941 Οι ιταλοί καταλαμβάνουν την Κέρκυρα.
---------------
29 Απριλίου
+ ΜΕΓΑΛΟ ΣΑΒΒΑΤΟ (Η εις Άδου κάθοδος του Κυρίου)
Ιάσωνος και Σωσιπάτρου απ., Κερκύρας μ., Ιωάννου Θηβών
1091 Ο Αυτοκράτωρ Αλέξιος ο Α' Κομνηνός κατανικά τους Πετσενέγους
(νομαδική μογγολική φυλή) στο Λεβούνιο Θράκης.
1854 Η Αγγλία και η Γαλλία, με τελεσίγραφο που έστειλαν στον Όθωνα,
αξιώνουν η Ελληνική Κυβέρνηση να αποκηρύξει τα επαναστατικά
κινήματα στην Θεσσαλία και στην Ήπειρο.
1880 Καθίσταται υποχρεωτική η στρατιωτική θητεία για τους Έλληνες
πολίτες.
1905 Εκτελείται στην Καστοριά ο Μακεδονομάχος Γεώργιος Παπαϊωάννου (Αρκάς).
1914 Οι Βορειοηπειρωτικές δυνάμεις ανακαταλαμβάνουν την Κολωνία.
1941 Οι ιταλοί καταλαμβάνουν την Κεφαλλονιά.
---------------
30 Απριλίου
+ ΑΓΙΟΝ ΠΑΣΧΑ - ΑΝΑΣΤΑΣΙΣ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ
1824 Σφαγές αμάχων στην Κρήτη.
1825 Ο Eλληνικός Στόλος, με επικεφαλής τον Ναύαρχο Μιαούλη και
τους πυρπολητές Ανδρέα Πιπίνο και Γεώργιο Πολίτη, πυρπολεί
τον τουρκικό στόλο του Καπουδάν πασά στην Μεθώνη και μία
πυριτιδαποθήκη στην ξηρά.
1878 Λήγει η επανάσταση των Μακεδόνων στην Πουλιάνα και στην
Κοκκινομηλού.
1897 Υποχώρηση του Στρατού μας στην Θεσσαλία.
1907 Ο αγωνιστής Προκόπιος Κομπόκης φονεύεται στο χωριό του,
στην Καλλιθέα Δράμας, σε συμπλοκή με τριακονταμελή συμμορία
Κομιτατζήδων.
1941 Οι γερμανοί καταλαμβάνουν την Καλαμάτα.
Ορκίζεται η πρώτη κατοχική κυβέρνηση με πρωθυπουργό τον
στρατηγό Τσολάκογλου.
Αρχίζει η μάχη της Κρήτης. Οι Γερμανοί διέθεσαν 315
βομβαρδιστικά, 60 δικινητήρια καταδιωκτικά, 240 Στούκας,
270 μονοκινητήρια καταδιωκτικά και πάνω από 100 μεταγωγικά
αεροπλάνα.
---------------
1 Μαΐου
+ Διακαινησίμου
+ Αγ. Γεωργίου Τροπαιοφόρου
(Εορτή Στρατού Ξηράς)
431 π.Χ. Εισβολή των Λακεδαιμονίων στην Αττική. Έναρξις
του Πελοποννησιακού πολέμου.
1815 Σφαγιάζεται ο νεομάρτυρας Κάκιος από τους τούρκους στην
Κωνσταντινούπολη.
1821 Δεύτερη μάχη του Γαλατσίου της Μολδαβίας. 1200 Έλληνες
αντιμετωπίζουν επταπλασίους τούρκους. Ηττώνται, αλλά τούς
προκαλούν βαρειές απώλειες.
Ο μουσταφάμπεης Κεχαγιάς του Χουρσίτ Μεχμέτ πασά φθάνει
στην Τρίπολη.
Ο Άνθιμος Γαζής κοινοποιεί στις Μηλιές Μαγνησίας την
προκήρυξη του Υψηλάντη.
Ο Ιάκωβος Γιακουμάκης Τομπάζης καταβυθίζει τουρκική γαλέτα
στον πορθμό της Χίου.
Σφαγές Ελλήνων στην Κωνσταντινούπολη.
1823 Ο Κιουταχής καταστρέφει τα χωριά Λεχώνια, Άγιο Αβοκάσιο και
Λαυρέντιο, Πινακάδες και Βυζίτσα της Μαγνησίας.
1917 Το 2ο Τάγμα του 1ου Συντάγματος Σερρών, με Διοικητή τον
Λοχαγό Γρηγόριο Ιουλιανό, καταλαμβάνει την αμυντική
τοποθεσία του Ραβινέ (ανατολικά του Σκρα). Οι απώλειες
ήταν 56 πεσόντες και 234 τραυματίες. Η έκβαση της
επιχειρήσεως αποτελεί περίλαμπρη νίκη του Ελληνικού Στρατού.
---
Πρωτομαγιά. Από πανάρχαιους χρόνους, η ημέρα της αναγέννησης της
Φύσης, της ζωής και του έρωτα, αλλά και των νεκρών (που κι αυτοί
σαν να ξυπνούν με την μαγική, ζωοποιό δύναμη της Φύσης) και της
μαγείας και της μαχητικότητας και του πολέμου (μαχητικότης, η οποία
ακριβώς τρέφεται από την ζωοποιό φυσική δύναμη). (Το τελευταίο δεν
είναι ίσως άσχετο με τους αγώνες του εργατικού κόσμου!)
Την Πρωτομαγιά οι Ρωμαίοι τιμούσαν την Μαία (μητέρα του Ερμή).
Την ίδια μέρα τιμούσαν και την νύμφη Ηγερία, παράλληλα εόρταζαν και
την Φλώρα, τη θεά της βλάστησης.
Στους Κέλτες, η Πρωτομαγιά (Μπελτάνε) ήταν αφιερωμένη στον Μπελένο,
τον θεό του ηλιακού φωτός (Απόλλωνα). Ήταν όμως και μια γιορτή
αφιερωμένη στην λατρεία της αναγέννησης της βλάστησης, και, κατά
προέκταση, των νεκρών.
Συνδεόμενες με το τελευταίο είναι οι μαγικές τελετές της νύχτας
της 30ής Απρ./1ης Μαΐου, της "νύχτας της Αγίας Βαλπουργίας", όπως θα
ονομαστεί τον Μεσαίωνα, της νύχτας των μαγισσών, με τους θρύλους για
σκοτεινές τελετές, ακατονόμαστα όργια και λατρεία του Σατανά. Νύχτα
θαυμάτων, δίχως άλλο, του φωτός και του σκότους` ποιος μπορεί να τα
διαχωρίσει;
Να πάμε πολύ παλαιότερα, δυο χιλιάδες χρόνια ίσως, ποιος ξέρει,
προ Χριστού; Μια Πρωτομαγιά, μάς λένε τα αρχαία Ιρλανδικά χειρόγραφα
("Βιβλίο των Εισβολών" κ.ά.), ο Έλλην πρίγκηψ Παρθόλων έφτασε με τους
συντρόφους του και αποίκησε την Ιρλανδία. Πολλά χρόνια μετά, πάλι
μια Πρωτομαγιά, έφτασαν με τα καράβια τους στην Ιρλανδία οι περίφημοι
Τουάθα ντε Ντανάαν (Έλληνες Δαναοί), με τον στρατό, τους ιερείς και
σοφούς τους, και "μαγικά αντικείμενα", οι οποίοι δίδαξαν την σοφία,
την επιστήμη και μαγεία του δρυϊδισμού.
Ας πάμε τώρα στον 18ο αι. και ας ανοίξουμε μια σελίδα της μυστικής
ιστορίας της ανθρωπότητας. Την Πρωτομαγιά του 1776, στο Ίγκολστατ της
Βαυαρίας, ο Άνταμ Βαϊσχάουπτ, ιδρύει το "Τάγμα των Πεφωτισμένων της
Βαυαρίας", την διαβόητη συνωμοτική εταιρεία των Illuminati. (Πριν
πάντως από τους Πεφωτισμένους της Βαυαρίας είχε ιδρυθεί το Τάγμα των
Πεφωτισμένων της Αβινιόν.) Μυστική εταιρεία, η οποία διαλύθηκε απο τις
αστυνομικές αρχές λίγα χρόνια αργότερα, αλλά από τότε και μέχρι σήμερα
δεν έπαυσε να δίνει τροφή στην συνωμοσιακή νεομυθολογία.
Και δεν λησμονούμε βεβαίως τους εργατικούς αγώνες για ανθρώπινες
συνθήκες εργασίας και αξιοπρεπή ζωή. Στις μεγάλες και αιματηρές
διαδηλώσεις την Πρωτομαγιά του 1886 στο Σικάγο και έκτοτε μέχρι
σήμερα.
Φ.Μ.
---
---------------
2 Μαΐου
Ανακομιδή λειψ. Μ. Αθανασίου, Ραφαήλ, Ειρήνης, Νικολάου
1821 Οι τούρκοι κυριεύουν το Γαλάτσι της Μολδαβίας, πυρπολούν την
πόλη και σφάζουν τους χριστιανούς κατοίκους.
Οι Ψαριανοί με τον Πλοίαρχο Ανδρέα Γιαννίτση αρπάζουν από τον
κόλπο του Αίνου 23 τουρκικά κανόνια και τα μεταφέρουν στα Ψαρά.
1824 Το φέρετρο μέσα στο οποίο είχε τοποθετηθεί η σορός του λόρδου
Βύρωνα, μαζί με το κιβωτίδιο που περιείχε την καρδιά και τον
εγκέφαλό του, μεταφέρονται στην Ζάκυνθο προς ταφή.
1829 Ο τούρκος φρούραρχος παραδίδει με συνθήκη το φρούριο της
Ναυπάκτου στον Αυγουστίνο Καποδίστρια.
1897 Οι Ελληνικές δυνάμεις που αμύνονται στην περιοχή Γριμπόβου
Άρτας, μετά από σφοδρές επιθέσεις υπερτέρων τουρκικών δυνάμεων,
υπό τον Οσμάν πασά, αναγκάζονται να συμπτυχθούν προς την Άρτα.
1919 Απόβαση του Ελληνικού Στρατού στην Σμύρνη.
Η Ι Μεραρχία μεταφέρεται εσπευσμένα από την περιοχή Ελευθερών
Καβάλας και αποβιβάζεται στην Σμύρνη, με συμμαχική εντολή που
εξασφαλίστηκε ύστερα από μακρές και μεθοδικές προσπάθειες του
Ελ. Βενιζέλου. Παρά την ενθουσιώδη υποδοχή που επιφυλάχθηκε
από τους Έλληνες, η απόβαση συνοδεύτηκε και με αιματηρά
επεισόδια, ύστερα από προσχεδιασμένη τουρκική προβοκάτσια.
1941 Αυτοκτονεί η Πηνελόπη Δέλτα, μη αντέχοντας να βλέπει την
γερμανική κατοχή.
1945 Δύναμη 220 Ιερολοχιτών απελευθερώνει το νησί της Ρόδου και
προξενεί σοβαρές ζημιές σε στρατιωτικές εγκαταστάσεις. Οι
απώλειες του εχθρού ήταν 31 γερμανοί και 23 ιταλοί αιχμάλωτοι.
---------------
3 Μαΐου
+ Τιμοθέου και Μαύρας μ., Πέτρου Άργους, Ξενίας οσ., Οικουμένιου Τρίκκης
1770 Ο Χατζή Οσμάν επιτίθεται κατά της Μάνης.
1821 Οι τούρκοι αποβιβάζουν μεγάλη δύναμη στρατού στην Κύπρο και
προβαίνουν σε διωγμούς, λεηλασίες και καταστροφές.
Αποκεφαλίζεται στην Κωνσταντινούπολη ο επίσκοπος Μυριόπολης,
σε ηλικία 100 ετών.
1829 4.000 Έλληνες επαναστάτες, υπό τον Αρχιστράτηγο Αυγουστίνο
Καποδίστρια, πολιορκούν τους τούρκους του Μεσολογγίου και του
Αιτωλικού και τους αναγκάζουν να παραδοθούν.
1837 Έναρξη μαθημάτων του Πανεπιστημίου Αθηνών στην Πλάκα.
1941 Τα γερμανικά στρατεύματα παρελαύνουν στους κεντρικούς δρόμους
των Αθηνών, ενώ γερμανικά αεροπλάνα πετούν για 3 ώρες πάνω από
την πόλη. Η Αθήνα παρουσιάζει κατά το διάστημα της παρελάσεως
εικόνα νεκρής πόλεως, με έρημους δρόμους και κλειστά τα
παράθυρα σπιτιών. Στο δημαρχείο της πόλεως κρατούνται από το
γερμανικό φρουραρχείο 12 επιφανείς Αθηναίοι πολίτες, ως όμηροι
για την πρόληψη τυχόν αποδοκιμασιών.
1944 60 Έλληνες πατριώτες εκτελούνται από τους γερμανούς στην
Καισαριανή.
---------------
4 Μαΐου
Πελαγίας μ., Ιλαρίου οσ., Αθανασίου Κορίνθου, Νικηφόρου Αθωνίτου
1825 3.000 τούρκοι, υπό τον Κιουταχή πασά, νικούν στα Πεντεόρια
Φωκίδος τους Πανουργιά, Γκούρα και Σκαλτσοδήμο και εισέρχονται
στα Σάλωνα (Άμφισσα), όπου προβαίνουν σε άγριες λεηλασίες και
σφαγές, ενώ παίρνουν ως σκλάβους 300 νέους και νέες.
1854 Θεσσαλοί επαναστάτες πολιορκούν το Φανάρι Καρδίτσας και
εισέρχονται στην Καλαμπάκα.
1941 Ο Χίτλερ σε λόγο του που εκφώνησε στο Ράιχσταγκ αναφέρει τα
εξής: "Η ιστορική δικαιοσύνη με υποχρεώνει να διαπιστώσω, ότι
από όλους τους αντιπάλους, τους οποίους αντιμετωπίσαμε, ο
Ελληνικός Στρατός πολέμησε με ύψιστο ηρωισμό και αυτοθυσία."
1944 Τα γερμανικά στρατεύματα κατοχής καταστρέφουν ολοσχερώς το
χωριό Σακτούρια του Ρεθύμνου και φυλακίζουν όλους τους άνδρες
άνω των 15 ετών.
---------------
5 Μαΐου
+ Ειρήνης μεγαλομ., Ευθυμίου μυροβλήτου, Εφραίμ Μάκρης ιερομ.
614 Τα Περσικά στρατεύματα, υπό τον βασιλιά Χοσρόη Β', νικούν τον
Στρατό μας στα Ιεροσόλυμα, τα οποία λεηλατούν, και μεταφέρουν
τον Τίμιο Σταυρό στην πρωτεύουσά τους Κτησιφώντα.
1821 Ο "Νηρεύς", με Πλοίαρχο τον Αλ. Κριεζή, μονομαχεί μέσα στον
Μαλιακό κόλπο με τουρκική φρεγάτα και την ανατινάζει, έπειτα
από πεισματώδη αγώνα.
1827 Λήγουν στην Τροιζήνα οι εργασίες της Γ' Εθνικής Συνελεύσεως,
με την οποία έγινε η εκλογή του Ι. Καποδίστρια ως πρώτου
Κυβερνήτη της Ελλάδος και ψηφίστηκε το "Πολιτικό Σύνταγμα της
Χώρας".
1897 Ισχυρές τουρκικές δυνάμεις, υπό τον Ετέμ πασά, επιτίθενται με
σφοδρότητα κατά των Ι και ΙΙ Μεραρχιών στον Δομοκό και τις
αναγκάζουν να υποχωρήσουν προς την Όθρυ.
1905 Τα αντάρτικα σώματα του Υπολοχαγού Κωνσταντίνου Μαζαράκη
και του Οπλαρχηγού Εμμανουήλ Κατσίγαρη δέχονται επίθεση από
τουρκικό τάγμα στα Καλύβια Πέλλας, αλλά κατορθώνουν μετά από
σκληρή ολοήμερη μάχη να απαγκιστρωθούν και να διαφύγουν.
1912 Οι ιταλοί ολοκληρώνουν την κατάληψη της Ρόδου.
1919 Ο Ελληνικός Στρατός απελευθερώνει τον Τσεσμέ, τα Αλάτσατα και
τα Βούρλα.
1941 Οι ιταλοί καταλαμβάνουν την Ιθάκη.
1944 Ο Ιερός Λόχος πλήττει γερμανικούς στόχους στην Χίο.
---------------
6 Μαΐου
+ Σεραφείμ Λειβαδίας, Ιώβ πολυάθλου
1821 Τέσσερα ελληνικά πλοία υπό τον Ανδρέα Γιαννίτση, με υψωμένη
την τουρκική σημαία για παραπλάνηση, βάλλουν αιφνιδιαστικώς
κατά του φρουρίου της Ίμβρου και αποβιβάζουν Ψαριανούς
επαναστάτες, οι οποίοι αναγκάζουν τους Τούρκους να υποχωρήσουν
στο εσωτερικό του νησιού, καταλαμβάνουν το φρούριο, το
καταστρέφουν και συναποκομίζουν σημαντικές ποσότητες
πολεμοφοδίων.
Ο κεχαγιάμπεης του Χουρσίτ πασά μπαίνει στην Τρίπολη για
να ενισχύσει τους πολιορκημένους Τούρκους. Ο Κολοκοτρώνης
ενισχύει τα στρατόπεδα σε Χρυσοβίτσι, Λεβίδι και Πιάνα με
δυνάμεις υπό τους Πλαπούτα και Ανδρέα Παπαδιαμαντόπουλο.
1823 Ο Νικόλαος Κριεζιώτης νικά τους τύρκους του Ομέρ μπέη στο
Βατίτσι Καρύστου.
1825 Οι πολιορκημένοι του Μεσολογγίου επιχειρούν την πρώτη έξοδο
από την πόλη και προκαλούν μεγάλη σύγχυση στους τούρκους,
αλλά τελικώς αναγκάζονται να επιστρέψουν στις θέσεις τους.
1897 Κατάπαυση πυρός σε Θεσσαλία και Ήπειρο και έναρξη
διαπραγματεύσεων μεταξύ Ελλάδος και τουρκίας, με την
μεσολάβηση των Μεγάλων Δυνάμεων, για ανακωχή.
---------------
7 Μαΐου
+ Του Θωμά
Δονάτου επ. Ευροίας
1274 Η σύνοδος του Λουγδούνου (Λυών) αποφασίζει την ένωση των
Εκκλησιών, η οποία όμως δεν πραγματοποιήθηκε επειδή οι λατίνοι
απέβλεπαν στην πλήρη υποδούλωση της Ορθοδόξου Εκκλησίας.
1453 Αποκρούεται νέα μεγάλη έφοδος του σουλτάνου Μωάμεθ Β' κατά
της Κωνσταντινουπόλεως.
1821 Εξόντωση των τούρκων στο Λεχώνι και πολιορκία του Βελεστίνου
από τους Θεσσαλούς επαναστάτες. Στην Μηλέα Πηλίου
ψώνεται η Σημαία της Επαναστάσεως.
1897 Υπογράφεται ανακωχή μεταξύ Ελλήνων και τούρκων στην Ταράτσα
Φθιώτιδος.
1905 Σκοτώνεται ο μακεδονομάχος Αθαν. Μπικιάρης.
1906 Οι Μακεδονομάχοι καπετάν Λίτσας (Ανθλγός Αντώνιος Βλαχάκης)
και Λεωνίδας Πετροπουλάκης, από το Γύθειο, επικεφαλής
ανταρτικού σώματος, επιτίθενται κατά των κομιτατζήδων,
οι οποίοι κατείχαν την Καστανόφυτο. Κατά την μάχη έπεσαν
αμφότεροι ηρωικώς.
1945 Η γερμανική φρουρά της νήσου Μήλου παραδίδεται σε τμήματα
του Ιερού Λόχου.
---------------
8 Μαΐου
+ Ιωάννου του Θεολόγου, Αρσενίου Μεγάλου, Αυγουστίνης μ.
1808 Οι τουρκαλβανοί νικούν τους Έλληνες επαναστάτες στην Καλαμπάκα.
1821 Υψώνεται η Σημαία της Επαναστάσεως στο Καρλόβασι Σάμου. Οι
επαναστάτες προσβάλλουν τα παράλια απέναντι από το νησί και
διώχνουν τους τούρκους σε μεγάλο βάθος.
1821 Ο Οδυσσέας Ανδρούτσος με 120 παλληκάρια του οχυρώνεται στο
χάνι της Γραβιάς και, μετά από ηρωικό αγώνα, αναχαιτίζει
οριστικώς την προέλαση της στρατιάς του Ομέρ Βρυώνη προς την
Πελοπόννησο. Οι τούρκοι είχαν 300 νεκρούς και 600 τραυματίες.
Οι ελληνικές απώλειες ήταν ασήμαντες.
1907 Φονεύεται ο Μακεδονομάχος Ανθλγός Παπαδάς Ζαχαρίας (καπετάν
Φούφας), σε επίθεση κατά των βουλγάρων κομιτατζήδων στο
Παλαιοχώρι (Φούφα) Κοζάνης.
[Σημ. Φ.Μ.: Πρόγονος του (πάλαι ποτέ) συνλιστοβίου.]
1941 Οι γερμανοί καταλαμβάνουν την Μήλο και οι ιταλοί την Σάμο.
1945 Παραδίδεται η γερμανική φρουρά της Ρόδου.
---------------
9 Μαΐου
+ Χριστοφόρου μεγαλομ., Ησαΐα προφήτου, Νικολάου του εν Βουνένοις
1821 Δύναμη 1.000 Θεσσαλών επαναστατών πολιορκεί χωρίς αποτέλεσμα
το Βελεστίνο.
1822 Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης νικά τους τούρκους στην Πάτρα.
1825 Ο Ιωάννης Γκούρας διασκορπίζει στο Δίστομο τους τουρκο-
αιγυπτίους του Ιμπραήμ.
1854 Οι Έλληνες επαναστάτες υπό τους Κολίνο Πλαπούτα και
Ν. Λεωτσάκο κατανικούν τους τούρκους υπό τον Σελήμ πασά
στην Καλαμπάκα. Οι απώλειες των τούρκων ήταν 500 νεκροί,
ενώ των Ελλήνων 19 νεκροί και 20 τραυματίες.
1886 Έναρξη μεθοριακών συμπλοκών στην Θεσσαλία, μεταξύ Ελληνικών
και τουρκικών δυνάμεων, που έλαβαν μορφή ακήρυκτου πολέμου.
1919 Ο Ελληνικός Στρατός (5ο ΣΠ) καταλαμβάνει την Μενεμένη Σμύρνης.
1927 Έναρξη των πρώτων Δελφικών εορτών, με πρωτοβουλία του ποιητή
Αγγέλου Σικελιανού και της συζύγου του Εύας.
1944 Απαγχονισμός 10 Ελλήνων στα Ψηλά Αλώνια Πατρών.
---------------
10 Μαΐου
Σίμωνος απ. Ζηλωτού, Λαυρεντίου οσίου, Ησυχίου ομολ.
1329 Ο Αυτοκράτωρ Ανδρόνικος Γ', κατά την εκστρατεία του εναντίον
των τούρκων του Ορχάν, ηττάται στην μάχη του Πελεκάνου, στην
ασιατική ακτή της Προποντίδος.
1821 Ο οπλαρχηγός Κώστας Βελής κηρύσσει την Επανάσταση στο
Κεράσοβο Αγράφων.
1825 Ο Ελληνικός Στόλος επιχειρεί ανεφοδιασμό των πολιορκουμένων
στο Μεσολόγγι. 3.000 άνδρες, υπό τους Κίτσο Τζαβέλλα και
Γεώργιο Καραϊσκάκη, δημιουργούν στρατόπεδο για να ενισχύσουν
το Μεσολόγγι. Οι πολιορκημένοι ενεργούν έξοδο και προκαλούν
σοβαρές απώλειες στον εχθρό.
1854 Οι επαναστάτες της Θεσσαλίας με αρχηγό τον Χριστόδουλο
Χατζηπέτρο καταλαμβάνουν την Καλαμπάκα.
Στο Καρπερό Γρεβενών, οι επαναστάτες υπό τον Τιάκα
συγκρούονται με τους τούρκους και τους αναγκάζουν να
υποχωρήσουν στα Γρεβενά με βαριές απώλειες που ανήλθαν
σε 250 νεκρούς.
1907 Ο Υπολοχαγός Σάρρας, αρχηγός του δυτικού τμήματος της λίμνης
των Γιαννιτσών, καταλαμβάνει μετά από πολλές συμπλοκές την
βουλγαρική καλύβα Πάτωμα, το ορμητήριο των κομιτατζήδων στην
λίμνη.
1925 Η Κύπρος ανακηρύσσεται από την Αγγλία αποικία του Βρετανικού
Στέμματος.
1941 Οι γερμανοί καταλαμβάνουν την Κέα.
1944 Οι γερμανοί εκτελούν Έλληνες ομήρους στην Καισαριανή.
1945 Ο Γερμανός στρατηγός Ρέντακ υπογράφει στην βίλα Αριάδνη του
Ηρακλείου την παράδοση των στρατευμάτων της περιοχής Χανίων
στον Ανώτατο Συμμαχικό Αρχηγό Μεσογείου Ταξίαρχο Κίρκμαν και
στον Έλληνα Στρατιωτικό Διοικητή Κρήτης Υποστράτηγο Φουντουλάκη.
1956 Εκτέλεσις από τις βρετανικές αρχές των αγωνιστών της ΕΟΚΑ
Μ. Καραολή και Α. Δημητρίου, οι οποίοι ανέρχονται στην αγχόνη
ψάλλοντες τον εθνικό ύμνο και ζητωκραυγάζοντες υπέρ της
Ενώσεως.
---------------
11 Μαΐου
+ Κυρίλλου και Μεθοδίου ισαποστόλων, Ολυμπίας ιερομ., Μωκίου ιερομ.,
Αργυρού και Διοσκόρου νεομ.
330 ΕΓΚΑΙΝΙΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΩΣ
Ο Μέγας Κωνσταντίνος εγκαινιάζει την "Βασιλίδα των πόλεων",
Κωνσταντινούπολη και Νέα Ρώμη. Η "Επτάλοφος Πόλις", επί 1100
χρόνια παρέμεινε ο προμαχών του Ελληνικού Πνεύματος.
"Πόλιν την μεγαλόπολιν, πόλιν την Νέαν Ρώμην,
Ρώμην την αρρυτίδωτον, την μήποτε γηρώσαν,
Ρώμην αεί νεάζουσαν, αεί καινιζομένην."
(Κωνσταντίνος Μανασσής, "Σύνοψις Χρονική", 2349-2351, Bonn 102)
1854 Ο Αχμέτ Πασάς καταλαμβάνει την Σκουληκαριά Άρτας, τελευταίο
προπύργιο των επαναστατών της Ηπείρου.
1919 Ο Ελληνικός Στρατός κυριεύει το Νυμφαίο, κοντά στην Σμύρνη.
---------------
12 Μαΐου
Επιφανίου Κωνσταντίας, Γερμανού Κων/πόλεως, Θεοδώρου Κυθήρων οσ.
1662 Απαγχονίζεται από τους τούρκους στην Κωνσταντινούπολη ο
νεομάρτυρας Ιωάννης Βλάχος.
1821 Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης με τους Μαυρομιχαλαίους, τον Πλαπούτα,
τον Γιατράκο, τον Νικηταρά και άλλους, αντιμετωπίζουν στο
Βαλτέτσι τις υπεράριθμες τουρκικές δυνάμεις, υπό τον Βαρδουνιώτη
Ρουμπή, οι οποίες είχαν ξεκινήσει από την Τρίπολη για να
διαλύσουν το στρατόπεδο των Ελλήνων. Η μάχη κράτησε 23 ώρες
και οι Έλληνες κέρδισαν μία από τις λαμπρότερες νίκες της
Επαναστάσεως. Οι τούρκοι άφησαν στο πεδίο της μάχης 300
νεκρούς και 500 τραυματίες.
1854 Αγγλογαλλικά στρατεύματα αποβιβάζονται στον Πειραιά και
καταλαμβάνουν την Αθήνα.
1878 Η Πύλη προτείνει στους Κρήτες επαναστάτες να καταθέσουν
τα όπλα και να υπογράψουν ανακωχή, αλλά η πρότασή της
απορρίπτεται.
1886 Υπογράφεται ανακωχή μεταξύ Ελλάδος και τουρκίας, με την οποία
τερματίζονται οι εχθροπραξίες στα σύνορα. Η ανακωχή ήταν
αποτέλεσμα της στρατιωτικής αδυναμίας της Ελλάδος και του
αποκλεισμού που επέβαλαν οι Μεγάλες Δυνάμεις.
1912 Οι ιταλοί καταλαμβάνουν την Νίσυρο, την Τήλο, την Λέρο, την
Κάλυμνο, την Κω, την Πάτμο, την Κάρπαθο και την Κάσο.
1919 Ο Ελληνικός Στρατός απελευθερώνει την Μαγνησία της Μικράς Ασίας.
1943 Το Α/Τ "Κανάρης", με κυβερνήτη τον Πλωτάρχη Κ. Δαμηλάτη,
συμμετέχοντας στις πολεμικές επιχειρήσεις της Β. Αφρικής,
αποβιβάζει άγημα στην νησίδα Ζέμπρα κοντά στην Τύνιδα και
συλλαμβάνει την φρουρά της, 120 Ιταλούς και Γερμανούς.
1944 Ισχυρές βουλγαρικές δυνάμεις επιχειρούν εκκαθάριση της περιοχής
βορείως της γέφυρας Παππάδων Δράμας, αποτυγχάνουν όμως, χάρη
στην Ελληνική αντίσταση.
---------------
13 Μαΐου
Γλυκερίας παρθένου, Σεργίου ομολ., Παυσικάκου Συνάδων, Ιβηριτών μοναχών οσιομ.
1347 Ο Ιωάννης ΣΤ' Κατακουζηνός στέφεται συναυτοκράτωρ του
Ιωάννη Ε' Παλαιολόγου.
1908 Ανταρτικά σώματα προσβάλλουν το χωριό Ιεροπηγή των Κορεστίων,
ισχυρό κέντρο των βουλγαρικών δυνάμεων. Κατά την μάχη
πυρπολούνται 27 σπίτια και φονεύονται 30 κομιτατζήδες.
1916 Το οχυρό Ρούπελ καταλαμβάνεται από τους γερμανούς που το
παρέδωσαν έπειτα στους βούλγαρους.
1941 Η Σαμοθράκη και η Θάσος παραδίδονται από τους γερμανούς στους
βούλγαρους.
---------------
14 Μαΐου
Ισιδώρου μ. Χίου, Θεράποντος ιερομ.
1643 Αποκεφαλισμός στην Σμύρνη του νεομάρτυρα Μάρκου από την Κρήτη.
1823 Νίκη των Ελλήνων επαναστατών στην Παναγιά Βόλου.
1824 Αιγυπτιακή μοίρα υπό τον Χουρσίτ εμφανίζεται έξω από την Κάσο
και την κανονιοβολεί. Οι Κάσιοι, ενισχυμένοι με 600 Κρήτες,
απαντούν στον εχθρικό κανονιοβολισμό. Η αιγυπτιακή ναυαρχίδα
"Αφρική" προσκρούει σε ύφαλο και τα υπόλοιπα πλοία φεύγουν για
την Σούδα της Κρήτης.
1854 Επιβάλλεται στην Ελλάδα από τις Μεγάλες Δυνάμεις η ανάκληση των
στρατευμάτων από την Ήπειρο και την Θεσσαλία.
1918 Μάχη του Ραβινέ στο Μακεδονικό μέτωπο και νίκη του Ελληνικού
Στρατού με απώλειες 56 νεκρούς και 234 τραυματίες.
1919 Ο Ελληνικός Στρατός (4ο ΣΠ) απελευθερώνει το Αϊδίνιο της
Μ. Ασίας.
1920 Η Μεραρχία Σερρών εισέρχεται στην Κομοτηνή. Την ίδια ημέρα
αποβιβάζεται στην Αλεξανδρούπολη το 15ο ΣΠ (Μεραρχίας Ξάνθης).
Τις πόλεις κατείχε προσωρινώς ο γαλλικός στρατός.
1941 Η γερμανική αεροπορία αρχίζει σφοδρούς βομβαρδισμούς, με
κύριους στόχους τα αεροδρόμια της Κρήτης και τους λιμένες
Ηρακλείου και Σούδας. Από την δράση της παρεμποδίζεται η
άφιξη από την Μέση Ανατολή του μεγαλύτερου μέρους του
πολεμικού υλικού, που προοριζόταν για την άμυνα της Κρήτης.
1944 Ο Ιερός Λόχος, μαζί με Βρετανούς καταδρομείς, επιτίθεται
αιφνιδιαστικά, εξουδετερώνει την γερμανική φρουρά του
αεροδρομίου της Πάρου και συλλαμβάνει τον διοικητή της.
---------------
15 Μαΐου
Αχιλλείου Λαρίσης, Δημητρίου Μόσχας, Ανδρέου
326 π.Χ. Διάβασις του Υδάσπου ποταμού και μεγαλειώδης νίκη του
Μεγάλου Αλεξάνδρου επί του βασιλέως Πώρου των Ινδιών.
1821 Επίθεση του Ελληνικού Στόλου στην Ερεσσό Λέσβου.
Επανάσταση στην Κασσάνδρα Χαλκιδικής.
1866 Αναφορά των Κρητών επαναστατών προς την Πύλη και τις
εγγυήτριες Δυνάμεις (Αγγλία-Γαλλία-Ρωσία), με την οποία ζητούν
περισσότερες φιλελεύθερες μεταρρυθμίσεις. Ταυτόχρονα αποστέλλουν
μυστικό υπόμνημα προς τις τρεις Μεγάλες Δυνάμεις, το οποίο
αποτελεί έκκληση για ένωση με την Ελλάδα.
1920 Το 3/40 Σύνταγμα Ευζώνων απελευθερώνει το Καραγάτς, προάστειο
της Αδριανουπόλεως.
1941 Οι ιταλοί ολοκληρώνουν την κατάληψη των Κυκλάδων, εκτός από
τις νήσους Σέριφο, Κέα και Μήλο, τις οποίες κατέλαβαν οι
γερμανοί.
1944 Ισχυρές βουλγαρικές δυνάμεις, μετά από επιτυχή αντίσταση
Ελλήνων ανταρτών της ΕΣΕΑ, αναγκάζονται να διακόψουν τις
επιχειρήσεις που είχαν αρχίσει από τις 6 Μαΐου, βόρεια της
γέφυρας Παπαδών Δράμας, εγκαταλείποντας πολλούς νεκρούς και
τραυματίες.
---------------
16 Μαΐου
Εφραίμ οσίου, Θεοδώρου ηγιασμένου, Νικολάου Μυστικού Κων/πόλεως,
Νικολάου εκ Μετσόβου νεομ.
1204 Οι αρχηγοί της Δ' Σταυροφορίας εκλέγουν ως λατίνο
(ψευδο)αυτοκράτορα Κωνσταντινουπόλεως τον Βαλδουίνο,
κόμη της Φλάνδρας.
1617 Οι τούρκοι πυρπολούν τον νεομάρτυρα Νικόλαο.
1650 Οι τούρκοι στραγγαλίζουν τον Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως
Παρθένιο.
1822 Μετά την κατάληψη του Σουλίου, τμήμα Σουλιωτών υπό τους Δαγκλή
και Δράκο μάχεται στην Μονή Δονάτου και φονεύει 80 τούρκους.
1854 Επίθεση των τούρκων κατά των Μακεδόνων επαναστατών υπό τον
Τσάμη Καρατάσο στην χερσόνησο του Άθω.
1868 Οι Κρήτες επαναστάτες, χρησιμοποιώντας για πρώτη φορά
εμπρηστικές ύλες, συγκρούονται με τους τούρκους στο Γάζι
Ηρακλείου Κρήτης και επιτυγχάνουν περιφανή νίκη.
1912 Υπογράφεται η ελληνοβουλγαρική αμυντική συνθήκη στην Σόφια,
συνθήκη η οποία υπήρξε το προοίμιο της ελληνοβουλγαρικής
συμμαχίας για την αντιμετώπιση του τουρκικού κινδύνου.
1919 Ο Ελληνικός Στρατός απελευθερώνει τον Κασαμπά.
Διλοχία του 8ου Συντάγματος Κρήτης απελευθερώνει τις Κυδωνίες
της Ιωνίας.
1920 Ο Ελληνικός Στρατός απελευθερώνει την Ορεστιάδα.
---------------
17 Μαΐου
Ανδρονίκου και Ιουνίας απ., Αθανασίου Χριστ/πόλεως,
Των Αγ. κτητ. Ι.Μ. Βαρλαάμ Μετεώρων
1790 Ο Λάμπρος Κατσώνης με τον στολίσκο του δέχεται ισχυρή τουρκική
επίθεση κοντά στην Άνδρο. Κατά την διάρκεια της νύκτας, ο
τουρκικός στόλος ενισχύεται από αλγερινά πλοία.
1821 Ο Εμμανουήλ Παπάς κηρύσσει στις Καρυές του Αγίου Όρους την
έναρξη της Επαναστάσεως στην Μακεδονία.
1913 Υπογράφεται η συνθήκη του Λονδίνου, με την οποία τερματίζεται
ο Α' Βαλκανικός Πόλεμος.
1914 Πρωτόκολλο της Κερκύρας.
Ο ηρωικός ένοπλος Αγών των Βορειοηπειρωτών, υπό τον Χρηστάκη
Ζωγράφου, δικαιώνεται με την επίσημη αναγνώριση της αυτονομίας
της Βορείου Ηπείρου.
1918 Μάχη του Σκρα. Θρίαμβος των Ελλήνων επί των γερμανο-βουλγάρων.
Ο Ελληνικός Στρατός, υπό τον Αντγο Ζυμβρακάκη, καταλαμβάνει
την οχυρή τοποθεσία του Κιλκίς.
1919 Ο Ελληνικός Στρατός (ΙΙ/38 Τάγμα Ευζώνων) καταλαμβάνει τα
Θείρα Αϊδινίου της Μικράς Ασίας.
1920 (ν. ημ.) Η Αμερικανική Γερουσία αναγνωρίζει με ψήφισμά της τα
δικαιώματα της Ελλάδος στην Βόρειο Ήπειρο.
---------------
18 Μαΐου
Πέτρου, Διονυσίου, Ανδρέου, Θεοδότου, Ιουλιανού μ., Αναστασώς μ.
1790 Από το πρωί της ημέρας, ο στόλος του Λάμπρου Κατσώνη βρίσκεται
μεταξύ τουρκικών και αλγερινών πυρών στην Άνδρο. Τα πληρώματα
των πλοίων πολεμούν γενναία, αλλά στο τέλος υποκύπτουν.
[Εξ ου η παροιμιώδης λαϊκή ρήση: "Σαν σ' αρέσει μπαρμπα-Λάμπρο,
ξαναπέρνα από την Άνδρο."] Ο Κατσώνης διαφεύγει στην Μήλο με
δύο μόνο πλοία. Απώλειες τούρκων: 3.000 νεκροί και πάρα πολλοί
τραυματίες. Απώλειες Ελλήνων: 565 νεκροί και 53 αιχμάλωτοι.
1821 Μάχη των Δολιανών, όπου ο οπλαρχηγός Νικηταράς με 300 παλικάρια
τρέπει εις φυγήν 8.000 τούρκους, τους οποίους και αποδεκατίζει.
[Από την μάχη αυτή ο γενναίος οπλαρχηγός έμεινε στην Ιστορία
ως "Τουρκοφάγος"· Σύμφωνα με τις μαρτυρίες, μετά την μάχη δεν
μπορούσαν να τού ξεκολλήσουν το σπαθί από το χέρι!]
1828 Ο τούρκος διοικητής των Χανίων Μουσταφά Πασάς, με 8.000 πεζούς
και 300 ιππείς, προσβάλλει το Φραγκοκάστελλο Χανίων, το οποίο
υπεράσπιζαν οι Ηπειρώτες οπλαρχηγοί Χατζημιχάλης Νταλιάνης και
Κυριακούλης Αργυροκαστρίτης, με 600 Κρήτες επαναστάτες. Στην
μάχη έπεσαν ηρωικώς οι περισσότεροι υπερασπιστές, μεταξύ των
οποίων και οι δύο οπλαρχηγοί. Οι τούρκοι αποκεφάλισαν τον
νεκρό Νταλιάνη και μετέφεραν το κεφάλι του στον Μουσταφά πασά.
[Από τότε, κάθε χρόνο, τα χαράματα αυτής της μέρας,
εμφανίζονται, καθώς λέγεται, στις πολεμίστρες του κάστρου, τα
φαντάσματα των ηρώων, οι γνωστοί "Δροσουλίτες".]
***********************
[γενέθλια Βίβιαν]
***********************
---------------
19 Μαΐου
Πατρικίου Προύσης, των εν Καντάρα οσιομ., Ακολούθου μ.
(Ημέρα μνήμης της γενοκτονίας του Ποντιακού Ελληνισμού)
1821 Οι τούρκοι απαγχονίζουν τον Επίσκοπο Κισσάμου Μελχισεδέκ
Δεσποτάκη και τον διδάσκαλο Καλλίνικο από την Βέροια,
πρωτομάρτυρες της Κρήτης στην Επανάσταση του 1821.
1913 Υπογράφεται στην Θεσσαλονίκη συνθήκη Ελληνοσερβικής συμμαχίας.
1919 Ο Κεμάλ φθάνει στην Αμισό του Πόντου, δήθεν για να πειθαρχήσει
στασιάζοντες κατά του σουλτάνου τούρκους αξιωματικούς. Ξεκινά η
αγριότερη περίοδος της γενοκτονίας των Ποντίων (353.000 θύματα).
1919 Το I/38 Τάγμα Ευζώνων απελευθερώνει το Οδεμήσιο Μ. Ασίας.
1920 Η XII Μεραρχία (Ξάνθης) απελευθερώνει το Διδυμότειχο.
1945 Οι Ελληνικές αρχές εισέρχονται στα Χανιά και λήγει η γερμανική
κατοχή τους.
---------------
20 Μαΐου
+ Λυδίας της Φιλιππησίας, Θαλλελαίου, Ανακομιδή Ι. λειψ. Αγ. Νικολάου
325 Έναρξη των εργασιών της Α' Οικουμενικής Συνόδου στην Νίκαια.
1067 Πεθαίνει ο Αυτοκράτωρ Κωνσταντίνος Ι' Δούκας. Στον θρόνο
ανέρχεται η σύζυγός του Ευδοκία η Μακρεμβολίτισσα, ως επίτροπος
του ανήλικου γιου της Μιχαήλ Ζ' Δούκα Παραπινάκιου.
[Αργότερα η Ευδοκία παντρεύτηκε τον ηρωικό Ρωμανό Δ' Διογένη.]
1821 Ο πρόκριτος Χρήστος Καψάλης, ο προύχοντας Αθανάσιος
Ραζηκότσικας και ο Αναστάσιος Παπαλουκάς υψώνουν την Ελληνική
Σημαία στο τουρκικό διοικητήριο του Μεσολογγίου και κηρύσσουν
την Επανάσταση.
1825 Ο Ιμπραήμ Πασάς, με 3.000 άνδρες, επιτίθεται εναντίον του
Παπαφλέσσα στο Μανιάκι της Μεσσηνίας. Κατά την μάχη έπεσε ηρωικά
μαχόμενος ο Παπαφλέσσας. Οι απώλειες του εχθρού ήταν βαρύτατες.
1828 Ο φιλέλλην Άγγλος Πλοίαρχος Άστιγξ, ο οποίος συνεισέφερε
πάρα πολλά για την απελεύθερωση των Ελλήνων, πεθαίνει συνεπεία
τραύματος στο λοιμοκαθαρτήριο της Ζακύνθου.
1833 Συνίσταται η Χωροφυλακή για την εμπέδωση της τάξεως και της
ασφαλείας στο εσωτερικό της χώρας.
1834 Σύσταση του "Αριστείου Αγωνιστών" με σκοπό την αναγνώριση και
βράβευση των υπηρεσιών όσων αγωνίστηκαν κατά την Επανάσταση.
1920 Ολοκληρώνεται η απελευθέρωση της Δυτικής Θράκης από τον Ελληνικό
Στρατό.
1941 Αρχίζει η Μάχη της Κρήτης. Η αντίσταση των συμμαχικών
στρατευμάτων της Μεγαλονήσου και του άμαχου πληθυσμού της
κατέπληξε τον κόσμο ολόκληρο.
---------------
21 Μαΐου
+ Του Παραλύτου
+ Κωνσταντίνου και Ελένης Βασιλέων και Ισαποστόλων
1821 Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης καταλαμβάνει την Ζαράκοβα Αρκαδίας,
την οποία κάνει κέντρο εφοδιασμού της επαρχίας. Ο Δημήτριος
Πλαπούτας οδηγεί τα σώματα του Χρυσοβιτσίου και της Πιάνας στα
Τρίκορφα Αρκαδίας.
Ο Δημήτριος Μνακής υψώνει την Σημαία της Επαναστάσεως στο
Αιτωλικό.
6 Υδραϊκά πλοία, υπό τον Δημήτριο Μιαούλη, και 6 Σπετσιώτικα,
υπό τον Γκίκα-Μπόταση, καταδιώκουν τουρκικά πλοία στον
Κορινθιακό κόλπο και τα αναγκάζουν να καταφύγουν στον κόλπο
της Ναυπάκτου.
1829 Ο Δημήτριος Υψηλάντης, επικεφαλής σώματος 3.000 ανδρών,
επιτίθεται εναντίον των τούρκων στο Πυρί Βοιωτίας. Μετά από
δίωρη μάχη οι Έλληνες ανατρέπουν τον εχθρό και καταλαμβάνουν
την ερειπωμένη Θήβα.
1864 Ένωσις των Επτανήσων με την μητέρα Ελλάδα. Ο Άγγλος αρμοστής
Ερρίκος Στόρης παραδίδει την σημαία του Ιονίου Κράτους στον
Βασιλέα Γεώργιο Α'.
1867 Ήττα των Κρητών επαναστατών στο Λασίθι.
1941 Στο αεροδρόμιο Ρεθύμνου οι συμμαχικές δυνάμεις εκκαθαρίζουν
τους γερμανούς αλεξιπτωτιστές που το απειλούσαν. Στο Ρέθυμνο
το Τάγμα Χωροφυλακής αποκρούει γερμανική επίθεση και ενεργεί
αντεπίθεση. Το Ηράκλειο βομβαρδίζεται σφοδρότατα. Οι γερμανοί
μπαίνουν στην πόλη, αλλά μετά από αντεπίθεση, στην οποία
συμμετέχουν και ένοπλοι πολίτες, απωθούνται. Οι γερμανοί
αλεξιπτωτιστές, αφού ενισχύθηκαν, καταλαμβάνουν το αεροδρόμιο
του Μάλεμε και, παρά τα πυκνά πυρά πυροβολικού της 2ης
νεοζηλανδικής μεραρχίας, κατορθώνουν να μεταφέρουν με κανονική
προσγείωση, ένα ακόμη τάγμα.
---------------
22 Μαΐου
Μνήμη Β' Οικουμενικής Συνόδου,
Δημητρίου και Παύλου των εκ Τριπόλεως νεομ., Βασιλίσκου μ.
337 Ο Μέγας Κωνσταντίνος, θεμελιωτής της Ελληνικής Αυτοκρατορίας
των Μέσων Χρόνων, πεθαίνει στην Νικομήδεια της Μικράς Ασίας.
Λίγες ημέρες ενωρίτερα, προαισθανόμενος το τέλος του, είχε
βαπτισθεί χριστιανός.
853 Ελληνικός Στόλος επιτίθεται κατά της Δαμιέτης κοντά στο Δέλτα
του Νείλου και αναγκάζει τους Άραβες να εγκαταλείψουν την πόλη.
1794 Ο νεομάρτυρας Μήτρος Πελοποννήσιος αποκεφαλίζεται από τους
τούρκους στην Τρίπολη.
1802 Ο νεομάρτυρας Ζαχαρίας αποκεφαλίζεται από τους τούρκους.
1807 Περιφανής νίκη Ελληνικών και ρωσικών πλοίων κατά του τουρκικού
στόλου πλησίον της Νήσου Τενέδου.
1818 Οι τούρκοι αποκεφαλίζουν τον νεομάρτυρα Παύλο στην Τρίπολη.
1823 1.200 άνδρες, υπό τον αρμοστή της Κρήτης Μανώλη Τομπάζη και
τον Βρετανό φιλέλληνα Άστιγξ, αποβιβάζονται στο Δραπανιά
Χανίων, κοντά στο πολιορκούμενο Καστέλλι, και αναζωπυρώνουν
την Επανάσταση στο νησί.
1825 Δολοφονείται στο Ναύπλιο, για οικογενειακούς λόγους, η ηρωίδα
της Επαναστάσεως Λασκαρίνα Μπουμπουλίνα. Η Μπουμπουλίνα είχε
μυηθεί από νωρίς στην Φιλική Εταιρεία, ενώ κατά τον Αγώνα
διέθεσε 3 εξοπλισμένα πλοία και σχημάτισε σώμα με το οποίο
πήρε μέρος σε πολλές μάχες στην ξηρά και στην θάλασσα.
1941 Βρετανική αντεπίθεση για την ανακατάληψη του αεροδρομίου
Μάλεμε, αποτυγχάνει.
Την νύχτα μοίρα του βρετανικού στόλου βυθίζει νηοπομπή με
γερμανικά στρατεύματα, που κατευθυνόταν από την ηπειρωτική
Ελλάδα στην Κρήτη. Η γερμανική αεροπορία βυθίζει στα ύδατα
της Κρήτης δύο αγγλικά καταδρομικά και ένα αντιτορπιλικό.
1955 Ωρολογιακή βόμβα κατά του Άγγλου κυβερνήτου της Κύπρου
Αρμιτέιτζ τοποθετείται από τον αγωνιστή της ΕΟΚΑ Χαριλάου
Ξενοφώντος στο κινηματοθέατρο "Παλλάς" της Λευκωσίας, αλλά
η απόπειρα αποτυγχάνει.
---------------
23 Μαΐου
Μιχαήλ Συνάδων, Μαρίας Κλωπά, Συνεσίου Καρπασίας Κύπρου
641 Θάνατος του Αυτοκράτορος Κωνσταντίνου Γ'. Στον θρόνο τον
διαδέχεται ο 15χρονος αδελφός του Ηρακλεωνάς, υπό την
επιτροπεία της μητέρας του Μαρτίνας.
1453 Ο Μωάμεθ Β' ο Πορθητής προτείνει στον Αυτοκράτορα
Κωνσταντίνο ΙΑ' Παλαιολόγο να εγκαταλείψει την Πόλη με
τον στρατό του, την αυλή και τους θησαυρούς του και τού
προσφέρει ως αντάλλαγμα την ηγεμονία της Πελοποννήσου. Ο
Έλλην Αυτοκράτωρ, ως νέος Λεωνίδας, απαντά με ένα νέο
"Μολών Λαβέ", αποδεικνύοντας την συνέχεια της φυλής:
"Το δε την πόλιν σοι δούναι ούτ' εμόν εστίν ούτ' άλλου των
κατοικούντων εν ταύτη` κοινή γαρ γνώμη πάντες αυτοπροαιρέτως
αποθανούμεν και ου φεισόμεθα της ζωής ημών."
(Κατά τον ιστορικό Δούκα.)
Ο Ελληνισμός, στην κρισιμότερη στιγμή της χιλιετίας, μνήμων
των αξιών και των παραδόσεών του, είναι έτοιμος να γράψει την
συγκλονιστικότερη σελίδα της Ιστορίας με το αίμα του.
1825 Ο Ιμπραήμ πασάς, μετά την μάχη στο Μανιάκι, επιστρέφει στο
Νεόκαστρο και την Μεθώνη. Ύστερα από λίγες ημέρες καταλαμβάνει
χωρίς αντίσταση την Καλαμάτα και άλλες κωμοπόλεις της Μεσσηνίας
και τις πυρπολεί.
Ο Ελληνικός Στόλος, υπό τους Γ. Σαχτούρη, Ν. Αποστόλη και
Γ. Ανδρούτσο, συναντάει τον τουρκικό στον Καφηρέα. 35 Ελληνικά
πλοία με 3 πυρπολικά αντιμετωπίζουν πάνω από 50 τουρκικά. Οι
Έλληνες διασπούν την εχθρική παράταξη και ο τουρκικός στόλος
πανικόβλητος υποχωρεί προς νότο.
1878 Υπογράφεται συμφωνία μεταξύ Αγγλίας και τουρκίας, με την οποία
η δεύτερη παραχωρεί την Κύπρο στην πρώτη, έναντι 92.687 λιρών
στερλινών ετησίως.
1919 Το 5ο Σύνταγμα Πεζικού απελευθερώνει το Αξάριο.
1941 Ο Βασιλεύς Γεώργιος Β' και η Ελληνική Κυβέρνηση φεύγουν από
την Κρήτη και μεταβαίνουν στην Αίγυπτο, για να συνεχίσουν
από εκεί τον αγώνα κατά του Άξονος.
---------------
24 Μαΐου
+ Μεσοπεντηκοστής
Συμεών οσίου του εν θαυμαστώ όρει, Μελετίου στρατηλ. και των συν αυτώ
1328 Ο στρατός του Ανδρονίκου Γ' εισβάλλει στην Κωνσταντινούπολη.
Ο Αυτοκράτωρ Ανδρόνικος Β' αποσύρεται και γίνεται μοναχός
με το όνομα Αντώνιος (τέλος α' εμφυλίου).
1821 Οι τούρκοι καίνε την Ναύπακτο.
1827 Μετά από 9 μήνες πολιορκίας της Ακροπόλεως από τον Κιουταχή,
οι Έλληνες υπερασπιστές παραδίδονται με συνθήκη στους
τούρκους.
1881 Υπογράφεται συμφωνία μεταξύ τουρκίας και Αγγλίας-Γαλλίας,
με την οποία η Θεσσαλία και η Άρτα προσαρτώνται στην Ελλάδα.
1941 Οι γερμανοί καταλαμβάνουν το Καστέλλι Κισσάμου.
1944 Τμήματα ανταρτών και Βρετανοί καταδρομείς επιτίθενται στην
γερμανική φρουρά Νάξου, προκαλώντας σ' αυτήν σημαντικές
απώλειες.
1908 Δολοφονείται στην Ρεσνίκια Μακεδονίας ο Μακεδονομάχος
Γρηγ. Παπαδόπουλος.
1956 Έξαλλοι τούρκοι προβαίνουν σε βιαιοπραγίες σε βάρος των
Ελλήνων σε Λευκωσία, Πάφο, Λεμεσό και Λάρνακα.
---------------
25 Μαΐου
+ Γ' εύρεσις Τιμίας Κεφαλής Ιωάννου Προδρόμου,
εύρεσις εν Σύρω εικόνος Αγ. Δημητρίου
1823 Σφαγές Ελλήνων σε Θεσσαλία και Φθιώτιδα από τους τούρκους.
1941 Οι Γερμανοί καταλμβάνουν το χωριό Γαλατάς Χανίων, το οποίο
ανακαταλμβάνεται τις βραδινές ώρες από Ελληνικά τμήματα.
1954 Υπογράφεται μεταξύ Ελλάδος και Βουλγαρίας η "Δήλωση των
Παρισίων", με την οποία αποκαθίστανται οι σχέσεις των δύο
χωρών.
---------------
26 Μαΐου
Κάρπου και Αλφαίου εκ των Ο', Αλεξάνδρου Θεσσαλονικέως νεομ.
1794 Οι τούρκοι αποκεφαλίζουν στην Σμύρνη τον νεομάρτυρα Αλέξανδρο
από την Θεσσαλονίκη.
1821 Οι Υδραίοι με έγγραφό τους διορίζουν τον Γιακουμάκη Τομπάζη
Αρχιναύαρχο του Στόλου κατά τον αγώνα εναντίον των τούρκων.
Σύσταση της Γερουσίας της Πελοποννήσου από την Συνέλευση
των Καλτεζών.
1826 Οι υπερασπιζόμενοι την μονή Βαρνάκοβας Έλληνες, υπό τον
Γ. Καραϊσκάκη, πιεζόμενοι από τον Κιουταχή και την έλλειψη
τροφίμων, πραγματοποιούν ηρωική έξοδο.
1919 Αρχίζει η αντικατάσταση των Ελληνικών Μονάδων του
Εκστρατευτικού Σώματος στη Μεσημβρινή Ρωσία από ρουμανικά
στρατεύματα.
1941 Ο στρατηγός Φρέιμπεργκ, διοικητής των συμμαχικών δυνάμεων,
εξαιτίας των δυσμενών εξελίξεων, διατάζει την εκκένωση της
Κρήτης. Δύο Λόχοι του Ελληνικού 5ου ΣΠ ανακαταλαμβάνουν το
χωριό Σταυρωμένος Ρεθύμνου και συλλαμβάνουν 100 γερμανούς
αιχμαλώτους. Οι γερμανοί καταλαμβάνουν τις Μουρνιές Χανίων.
---------------
27 Μαΐου
+ Ιωάννου Ρώσου του ομολ., Ελλαδίου ιερομ., Αλυπίου μ.
1821 Οι Ψαριανοί πυρπολητές Δημήτριος Παπανικολής, Ιωάννης
Δημουλίτσας (Πατατούκος) και Γεώργιος Καλαφάτης πυρπολούν
τουρκικό δίκροτο με 74 πυροβόλα και 1000 άνδρες στο λιμάνι
της Ερεσσού Λέσβου. Οι Έλληνες, που, ως εκείνη την ημέρα,
αναλογίζονταν με φόβο την άνιση αναμέτρηση με τον τουρκικό
στόλο, αναθαρρούν και συνειδητοποιούν την δύναμή τους.
1941 Οι γερμανοί καταλαμβάνουν τα Χανιά.
---------------
28 Μαΐου
+ Της Σαμαρείτιδος
Ευτυχούς, Μελιτηνής, Ανδρέα του σαλού
1453 Παραμονή της μοιραίας μέρας.
Οι τούρκοι ολοκληρώνουν τις προπαρασκευές τους για την
τελική επίθεση κατά της Κωνσταντινουπόλεως, ενώ οι
πολιορκούμενοι Έλληνες παρακολουθούν μεγάλη Θεία Λειτουργία
στον ναό της Αγίας Σοφίας, μαζί με τον Αυτοκράτορα
Κωνσταντίνο ΙΑ' Παλαιολόγο. Οι υπερασπιστές έχουν αποφασίσει
να αμυνθούν μέχρι θανάτου για την σωτηρία της Πόλεως, γι' αυτό
και μεταλαμβάνουν τα Άχραντα Μυστήρια.
Οι συγκλονιστικότερες στιγμές της χιλιετίας. Η τελευταία
λειτουργία στην Αγια-Σοφιά, ο εμψυχωτικός λόγος του
Αυτοκράτορος στους στρατιώτες του και πάλι στα τείχη για
το μεγάλο καθήκον. Όλοι, με πλήρη συναίσθηση των στιγμών,
αποφασισμένοι να φανούν αντάξιοι του χρέους της Ιστορίας,
αγωνιζόμενοι ως Έλληνες.
"Υμείς μεν, ευγενέστατοι άρχοντες και εκλαμπρότατοι δήμαρχοι και
στρατηγοί και γενναιότατοι συστρατιώται και πας ο πιστός και τίμιος
λαός, καλώς οίδατε ότι έφθασεν η ώρα ... στήτε ανδρείως και μετά
γενναίας ψυχής ... Παραδίδωμι δε υμίν την εκλαμπροτάτην και περίφημον
ταύτην πόλιν και πατρίδα ημών και βασιλεύουσαν των πόλεων.
Καλώς ουν οίδατε, αδελφοί, ότι διά τέσσαρά τινα οφειλέται κοινώς
εσμέν πάντες ίνα προτιμήσωμεν αποθανείν μάλλον ή ζήν· πρώτον μεν
υπέρ της πίστεως ημών και ευσεβείας, δεύτερον δε υπέρ της πατρίδος,
τρίτον δε υπέρ του βασιλέως ως χριστού κυρίου, και τέταρτον υπέρ
συγγενών και φίλων.
...
Αι πέλται υμών και ρομφαίοι και τα τόξα και ακόντια προς αυτούς
πεμπέτωσαν παρ' ημών. Και ούτως λογίσθητε ως επί αγρίων χοίρων και
πληθύν κυνήγιον, ίνα γνώσωσιν οι ασεβείς ότι ου μετά αλόγων ζώων,
ως αυτοί, παράταξιν έχουσιν, αλλά μετά κυρίων και αυθέντων αυτών και
απογόνων Ελλήνων και Ρωμαίων.
...
... την πόλιν ταύτην, ήν ανήγειρεν ο τρισμακάριστος και μέγας
βασιλεύς Κωνσταντίνος εκείνος, και τηι πανάγνωι τε και υπεράγνωι
δεσποίνηι ημών θεοτόκωι και αειπαρθένωι Μαρία αφιέρωσεν και εχαρίσατο
τού κυρίαν είναι και βοηθόν και σκέπην τηι ημετέρα πατρίδι και
καταφύγιον των Χριστιανών, ελπίδα και χαράν πάντων των Ελλήνων,
το καύχημα πάσι τοις ούσιν υπό την του ηλίου ανατολήν ... ούτος ο
ασεβέστατος την ποτε περιφανή και ομφακλίζουσαν ως ρόδον του αγρού
βούλεται ποιήσαι υπ' αυτόν. ... προσκύνημα της αυτού βλασφημίας και
του φληναφού αυτού ψευδοπροφήτου Μωάμεθ, και κατοικητήριον αλόγων
και καμήλων.
Λοιπόν, αδελφοί και συστρατιώται, κατά νουν ενθυμήθητε ίνα το
μνημόσυνον υμών και η μνήμη και η φήμη και η ελευθερία αιωνίως
γενήσηται."
(Ο Αυτοκράτωρ Κωνσταντίνος ΙΑ' Παλαιολόγος προς τους συμπολεμιστές
του, κατά την μαρτυρία του Φραντζή.)
1821 Ο οπλαρχηγός Γεώργιος Τσόγκας κυριεύει με την βοήθεια
800 Λευκαδίων τα φρούρια του Τεκέ και της Πλαγιάς στο
δυτικό άκρο της Ακαρνανίας και αιχμαλωτίζει τους τούρκους
υπερασπιστές τους.
1920 Συνεννόηση μεταξύ Ελληνικής και αλβανικής κυβερνήσεως για
τον σεβασμό των δικαιωμάτων των Βορειοηπειρωτών.
1941 Τις νυχτερινές ώρες της ημέρας αυτής οι Γερμανοί καταλαμβάνουν
τον λιμένα της Σούδας.
---------------
29 Μαΐου
+ Επέτειος αλώσεως Κωνσταντινουπόλεως
Θεοδοσίας μ., Θεοδοσίας οσ., Ιωάννου Νάννου νεομ.
1453 Η μαύρη Τρίτη, η αποφράς ημέρα του Ελληνισμού.
Η Βασιλεύουσα Πόλις, το φως του Κόσμου επί 11 αιώνες, "το
καταφύγιον των Χριστιανών· η ελπίς και η χαρά πάντων των Ελλήνων·
το καύχημα πάντων όσοι ζώσιν υπό την ηλίου ανατολήν", κατά τα
λόγια του τελευταίου Αυτοκράτορα, του Μαρμαρωμένου Βασιλιά,
πέφτει στα χέρια των βαρβάρων τούρκων και το Γένος βυθίζεται
στο σκότος της δουλείας.
Ο νους μου και ο λογισμός συγχίζεται να γράψει,
να στιχοπλέξει αστοχεί την άλωση της Πόλης.
Εσείς, βουνά, θρηνήσετε και πέτρες ραγισθήτε
και ποταμοί φυράνετε και βρύσες ξερανθείτε
διότι εχάθη το κλειδί όλης της οικουμένης
το μάτι της Ανατολής και της Χριστιανοσύνης.
Θρήνος, κλαυθμός και οδυρμός και στεναγμός και λύπη,
θλίψις απαραμύθητος έπεσεν τοις Ρωμαίοις.
Εχάσασιν το σπίτιν τους, την Πόλην την αγία,
το θάρρος και το καύχημα και την απαντοχήν τους.
("Ανακάλημα της Κωνσταντινούπολης", απόσπασμα, από χειρόγραφο του
ιε' αιώνος.)
Ο μαρτυρικός Αυτοκράτωρ Κωνσταντίνος ΙΑ' μέχρι τέλους και _για
πάντα_ επί των επάλξεων, σφραγίζει με την θυσία του την υπερχιλιετή
δόξα της Αυτοκρατορίας και γίνεται ο Μαρμαρωμένος Βασιλιάς της
ελπίδας της ανάστασης του Γένους.
"Η πόλις αλίσκεται κ' εμοί ζήν έτι περίεστιν;"
"Ουκ έστι τις των χριστιανών του λαβείν την κεφαλήν απ' εμού;"
(Ο Αυτοκράτωρ Κωνσταντίνος ΙΑ' Παλαιολόγος, πίπτων ηρωικώς
μαχόμενος επί των επάλξεων της Πόλεως, κατά τον ιστορικό Κριτόβουλο.)
"- Τον είδες με τα μάτια σου, γιαγιά, τον Βασιλέα;
Τον πρόμαχο του λαού, τον στρατιώτη και αυτοκράτορα του Γένους;
- Άγγελοι τον παρέλαβαν, τον έλουσαν και τις πληγές του έπλυναν με
μόσχο και με μύρο, του έστρωσαν να κοιμηθή σε κλίνη απο βύσο κι
αρχάγγελοι με πύρινες ρομφαίες τον φυλάνε μέχρι να 'ρθη η ώρα του
για να τόνε ξυπνήσουν."
Σώπασε Κυρά-Δέσποινα και μην πολυδακρύζεις`
πάλι με χρόνους, με καιρούς, πάλι δικά μας θά 'ναι!
(Δημοτικό τραγούδι)
Η 29η Μαΐου 1453 δεν είναι μόνο η ημέρα της καταστροφής. Είναι,
περισσότερο ακόμα, η ημέρα κατά την οποία ολοκληρώνεται η πτώση
και, αμέσως, με πρώτο και παντοτινό οδηγό τον άγιο και εθνομάρτυρα
μαρμαρωμένο βασιλιά δίνεται το σύνθημα της ελπίδας, του αγώνα,
της ανάστασης του Γένους, η πίστη και ο πόθος που φλογίζει και
ατσαλώνει τις καρδιές στους επόμενους αιώνες, μέχρι και σήμερα.
Λέγει ο Κολοκοτρώνης στον Στρατηγό Hamilton:
"Εμείς, καπετάν Άμιλτον, δεν εκάμαμε ποτέ συμβιβασμό με τους
Τούρκους. Άλλους έκοψαν, άλλους σκλάβωσαν με το σπαθί και άλλοι,
καθώς εμείς, ζήσαμε ελεύθεροι από γενεά σε γενεά. Ο βασιλιάς μας
εσκοτώθη, δεν έκαμε καμμιά συνθήκη με τους Τούρκους. Η φρουρά του
είχε παντοτεινό πόλεμο με τους Τούρκους και δύο φρούρια ήσαν
ανυπόταχτα. Η φρουρά του είναι οι κλέφτες και τα φρούρια η Μάνη,
το Σούλι και τα βουνά."
Η συνέχιση του αγώνος για την άνοδο του Γένους στην θέση που τού
αρμόζει είναι χρέος των δικών μας γενεών.
Της Αγια-Σοφιάς οι πόρτες δεν ανοίγουν με κλειδιά,
μον' ανοίγουν με λεβέντες και ελληνικά σπαθιά...
1822 6.000 τουρκαλβανοί, υπό τους Ομέρ Βρυώνη και Άγο Μουχουρδάρη,
επιτίθενται εναντίον 300 Σουλιωτών, υπό τον Γεώργιο Δράκο, στο
χωριό Ναβαρίκο. Οι Έλληνες ενισχύονται από άλλους 500 Σουλιώτες,
υπό τον Νότη Μπότσαρη, και μετά από αγριώτατη μάχη 20 ωρών οι
τούρκοι οπισθοχωρούν με μεγάλες απώλειες.
1824 Ισχυρός αιγυπτιακός στόλος, υπό τον Χουσεΐν, μετά από
πολιορκία δύο ημερών της Κάσου, αποβιβάζει 4.000 αλβανούς
στον Αντιπέρατο και προσβάλλει από τα νώτα τους υπερασπιστές.
Σφαγές, λεηλασίες και αιχμαλωσίες καταστρέφουν το ηρωικό νησί.
1828 8.000 Τούρκοι, υπό τον Μουσταφά πασά, υφίστανται πανωλεθρία
από 400 Σφακιανούς στον Ακασταρέ Χανίων.
1906 Τα αντάρτικα σώματα των Βολάνη και Γύπαρη προδίδονται και
δέχονται επίθεση από υπέρτερες τουρκικές δυνάμεις στο Λέχοβο
Φλωρίνης. Μετά από σφοδρή μάχη 12 ωρών απεμπλέκονται.
1941 Οι γερμανοί καταλαμβάνουν το Ρέθυμνο. Τα βρετανικά τμήματα του
Ηρακλείου επιβιβάζονται κρυφά σε 8 πολεμικά πλοία και αναχωρούν
για την Αίγυπτο. Τα Ελληνικά τμήματα αναγκάζονται να παραδοθούν
στους γερμανούς.
---------------
30 Μαΐου
Ισαακίου Σύρου, των εν Νικομήδεια μαρτύρων
1821 Επτανήσιοι εθελοντές επαναστάτες καταλαμβάνουν το όρος Πούσι
του χωριού Λάλα Ηλείας.
1826 Πεθαίνει ο Επίσκοπος Παλαιών Πατρών Γερμανός, εκ των
πρωτεργατών της Εθνεγερσίας, ο οποίος είχε ευλογήσει την
Σημαία της Επαναστάσεως.
1919 Ο Ελληνικός Στρατός απελευθερώνει την Πέργαμο.
1941 Αποσπάται την νύχτα από τον Ιερό Βράχο της Ακροπόλεως η
γερμανική σημαία από τους Έλληνες φοιτητές Απόστολο Σάντα
και Μανώλη Γλέζο. Το κατόρθωμα των δύο νέων υπήρξε από τις
πρώτες εκδηλώσεις της αντιστάσεως του Ελληνικού λαού κατά
των κατακτητών.
---------------
31 Μαΐου
Ερμείου Γέροντος, Πετρονίλας μ., Ευσταθίου Πατρ. Κων/πόλεως
334 π.Χ. Ο Μέγας Αλέξανδρος συντρίβει τους Πέρσες στον
Γρανικό ποταμό.
Στην μάχη κινδύνευσε σοβαρά να σκοτωθεί ο Αλέξανδρος.
Ο Σπιθριδάτης, σατράπης της Λυδίας και της Ιωνίας, βρέθηκε
πίσω από τον Αλέξανδρο, αλλά την κρίσιμη στιγμή που πήγαινε
να τον κτυπήσει στο κεφάλι, ο Κλείτος, πιστός φίλος του
Αλεξάνδρου, πρόλαβε να του κόψει το χέρι, σώζοντας έτσι τη
ζωή του νεαρού Βασιλέως.
Ο Αλέξανδρος, μετά την νίκη, αποστέλλει στην Αθήνα
300 περσικές πανοπλίες, ως ανάθημα στην θεά Αθηνά, με
την επιγραφή "Αλέξανδρος Φιλίππου και οι Έλληνες πλην
Λακεδαιμονίων, από των βαρβάρων των την Ασίαν κατοικούντων".
Η νίκη αυτή εξασφάλισε την απελευθέρωση ολόκληρης σχεδόν της
Μικράς Ασίας και δημιούργησε τις προϋποθέσεις για την πλήρη
επιτυχία της εκστρατείας.
1806 Κορυφώνεται ο διωγμός των κλεφτών από τους τούρκους στην
Πελοπόννησο.
1825 Ο Ελληνικός Στόλος, υπό τους Μιαούλη, Γ. Ανδρούτσο και
Αποστόλη, νικά σε ναυμαχία έξω από τον κόλπο της Σούδας τα
πλοία καλύψεως του τουρκικού στόλου.
---------------
1 Ιουνίου
Ιουστίνου φιλοσόφου και μάρτυρος, Θεσπεσίου, Ιούστου και Γερασίμου μ.
1821 Ο Εμμανουήλ Παπάς, οργανωτής της Επαναστάσεως στην Χαλκιδική,
απελευθερώνει την Ιερισσό.
1854 Τερματίζεται η Επανάσταση στην Χαλκιδική.
1917 Ο Βασιλεύς Κωνσταντίνος εξαναγκάζεται από την Αντάντ να
παραιτηθεί και αναχωρεί από την Ελλάδα μαζί με τα μέλη της
βασιλικής οικογενείας.
1941 Ολοκληρώνεται η εκκένωση της Κρήτης από τις βρετανικές,
αυστραλιανές και νεοζηλανδικές δυνάμεις.
1952 Ο Μιχαήλ Βέντρις αποκρυπτογραφεί την Γραμμική Γραφή Β' των
Μυκηναίων.
---------------
2 Ιουνίου
Νικηφόρου Πατρ. Κων/πόλεως, Εράσμου οσιομ.,
Ιωάννου, Δημητρίου και Κωνσταντίνου νεομ.
1697 Σφαγή από τους τούρκους του νεομάρτυρα Δημητρίου από την
Φιλαδέλφεια.
1820 Απαγχονισμός από τους τούρκους στην Κωνσταντινούπολη του
Αγιορείτη νεομάρτυρα Κωνσταντίνου από την Λέσβο.
1823 Δύναμη επαναστατών Κρητών, ιδίως Σφακιανών, επιτίθεται
εναντίον των τούρκων, στο στενό πέρασμα Κανδάνου-Χανίων.
μάχη είχε ως αποτέλεσμα την νίκη των Ελλήνων και τον θάνατο
800 τούρκων.
1825 Ναυμαχία μεταξύ Ελληνικού και τουρκικού Στόλου έξω από τον
λιμένα της Σούδας και νίκη των Ελλήνων.
1829 Τμήματα υπό τους Κριεζώτη, Δυοβουνιώτη, Ράγκο και Λάζο νικούν
στην θέση Ανηφορίτη Θηβών 2.500 τουρκαλβανούς υπό τον Ομέρ
Πασά της Ευβοίας και τους αναγκάζουν σε άτακτη υποχώρηση.
1943 Το Ελληνικό αντιτορπιλικό "Βασίλισσα Όλγα" και το βρετανικό
αντιτορπιλικό "Τζέβρις" βυθίζουν κοντά στην Καλαβρία ιταλική
νηοπομπή, αποτελούμενη από 2 μεγάλα μεταγωγικά, 1 αντιτορπιλικό
και 1 τορπιλοβόλλο.
1944 Οι γερμανοί καίνε το Δοξάτο Δράμας και φονεύουν 233 Έλληνες,
μαζί και τον ιερέα Σωτ. Ζήση και 12 γυναικόπαιδα που είχαν
καταφύγει στην οικία του.
ΚΑΙ... ΓΙΑ ΝΑ ΜΗΝ ΞΕΧΝΙΟΜΑΣΤΕ!!! : :-)
1971 Η κορυφαία στιγμή της ιστορίας του Ελληνικού ποδοσφαίρου.
Ο Παναθηναϊκός, με αρχηγό τον Μίμη Δομάζο και προπονητή τον
Φέρεντς Πούσκας, αντιμετωπίζει τον περίφημο Άγιαξ Ολλανδίας
του Γιόχαν Κρόιφ στο ιστορικό γήπεδο "Γουέμπλεϋ" του Λονδίνου,
στον τελικό του Κυπέλλου Πρωταθλητριών Ευρώπης
(τελικό αποτέλεσμα 0-2).
---------------
3 Ιουνίου
Λουκιλλιανού, Παύλης μ., Γρηγορίου Δέρκων, Ιωσήφ Θεσ/νίκης ιερομ.
323 π.Χ. Ο Μέγας Αλέξανδρος, ενώ είχε ολοκληρώσει τις
προπαρασκευές για την εκστρατεία προς κατάκτησιν της Αραβίας,
ασθενεί αιφνιδίως στην Βαβυλώνα.
1397 Ο Γιακούπ πασάς καταλαμβάνει το Άργος και το Λεοντάρι.
Οι 30.000 κάτοικοι του Άργους μεταφέρθηκαν ομαδικώς στην
Μικρά Ασία, όπου διασκερπίσθησαν σε διάφορα μέρη.
1789 Ο Λάμπρος Κατσώνης νικά τον τουρκικό στόλο έξω από την Τήνο.
1821 Σφαγές Ελλήνων σε Σμύρνη και Μοσχονήσια από τους τούρκους.
1824 Οι οπλαρχηγοί Τσόγκας και Ράγκος επιτίθενται κατά της
Σκουληκαριάς Άρτας, εξαναγκάζοντας τους τούρκους να
εγκαταλείψουν τις θέσεις τους και να καταφύγουν στην Άρτα.
1906 Φονεύεται στις φυλακές Μοναστηρίου ο Μακεδονομάχος Φ. Σερόνης.
1941 Οι γερμανοί, έπειτα από σκληρές και πολυήμερες μάχες,
εισέρχονται στην Κάνδανο Χανίων και, σε εκδίκηση για τη
σθεναρή αντίσταση των κατοίκων της Κρήτης και τις μεγάλες
απώλειες που υπέστησαν κατά την επιχείρηση καταλήψεως της
νήσου, φονεύουν όσους υπερασπιστές είχαν απομείνει και
ανασκάβουν το χωριό εκ θεμελίων. Εις ανάμνησιν της θηριωδίας
τους τοποθέτησαν επιγραφή η οποία έγραφε "Εδώ ήτο η Κάνδανος".
1942 Τα γερμανικά στρατεύματα κατοχής εκτελούν στο χωριό Γάζι του
Ηρακλείου 62 προκρίτους της πόλεως Ηρακλείου, σε αντίποινα
δολιοφθοράς στο αεροδρόμιο της πόλεως από Έλληνες και
Βρετανούς δολιοφθορείς.
---------------
4 Ιουνίου
+ Του Τυφλού
Μητροφάνους Κων/πόλεως, Μαρίας και Μάρθας
713 Ο Αναστάσιος Β' Αρτέμιος ανέρχεται στον θρόνο της
Αυτοκρατορίας μας στην θέση του Φιλιππικού Βαρδάνη.
1823 Μάχες στην Κάνδανο και τον Σέλινο Χανίων, όπου σκοτώνεται
ο οπλαρχηγός Γ. Ζερβουδάκης από τα Σφακιά.
1827 Ο Κωνσταντίνος Κανάρης πυρπολεί στο λιμάνι της Αλεξανδρείας
την προφυλακίδα του αιγυπτιακού στόλου.
1897 Υπογράφεται μεταξύ Ελλάδος και τουρκίας οριστική ανακωχή,
η οποία σήμανε την λήξη του ατυχούς Ελληνοτουρκικού Πολέμου.
1941 Οι γερμανοί εκτελούν τους πρώτους Έλληνες πατριώτες στην Αθήνα.
---------------
5 Ιουνίου
+ Θεοδώρου Τύρου, Δωροθέου Τύρου ομολ., Πλουτάρχου Κύπρου
1191 Επανάσταση των Κυπρίων κατά των άγγλων.
1801 Ο νεομάρτυρας Μάρκος από την Σμύρνη αποκεφαλίζεται στην Χίο
από τους τούρκους.
1822 Ο Δράμαλης, αφού έπνιξε στο αίμα την επανάσταση του Πηλίου,
φτάνει στην Κόρινθο.
1825 Ο ήρως της Γραβιάς, Οδυσσέας Ανδρούτσος, ο οποίος επί
αρκετό καιρό εκρατείτο φυλακισμένος στην Ακρόπολη των
Αθηνών, δολοφονείται διά στραγγαλισμού από τους Μαμούρη,
Παπακώστα και Τριανταφυλλίνα. Οι συνωμότες ρίχνουν ύστερα
το πτώμα του ήρωος προς το μέρος του ναού της Απτέρου Νίκης,
για να δημιουργηθεί η εντύπωση ότι εσκοτώθη καθώς
προσπαθούσε να δραπετεύσει. Ο νεκρός ετάφη χωρίς τιμές
στον Άγ. Δημήτριο, δυτικά της Ακροπόλεως. Το αποτρόπαιο
έγκλημα ήταν αποτέλεσμα πολιτικών διενέξεων και σκευωριών.
1827 Ο Θ. Κολοκοτρώνης διατάσσει επιστράτευση στις περιοχές Μυστρά,
Μεσσηνίας, Αρκαδίας, Λεονταρίου, Καρύταινας και Φαναρίου, με
σκοπό την παρεμπόδιση επικοινωνίας του Ιμπραήμ μεταξύ της
Τριπόλεως και των Μεσσηνιακών φρουρίων.
1833 Ο Βασιλεύς Όθων φθάνει απρόοπτα στην Σμύρνη της σκλαβωμένης
Ιωνίας, με την αγγλική φρεγάτα Μαδαγασκάρη. Η εμφάνισή του
προκάλεσε απερίγραπτο ενθουσιασμό. Γιορτές οργανώθηκαν προς
τιμήν του και ο μητροπολίτης Σεραφείμ με ολόκληρο τον κλήρο
έκαναν κατανυκτική δοξολογία στην Αγία Φωτεινή. Μετά την
αναχώρησή του όμως οι τούρκοι εξόρισαν τον μητροπολίτη και
προέβησαν σε αντίποινα εις βάρος των Ελλήνων.
1896 Ο Μακεδόνας οπλαρχηγός Αθανάσιος Μπρούφας αποβιβάζεται με
86 άνδρες στην Σκάλα Ελευθεροχωρίου. Το σώμα αυτό ήταν το
κυριώτερο από όσα στάλθηκαν από την Εθνική Εταιρεία και
διατήρησε για καιρό την Επανάσταση στην Μακεδονία εναντίον
των τούρκων.
1941 Οι γερμανοί φονεύουν τον αρχιμανδρίτη Φώτιο Θεοδοσάκη και
δύο άλλους Κρήτες στο Σκαλάνι μπροστά στους κατοίκους του
χωριού.
1944 Ελληνικός στολίσκος συμμετέχει στις αποβατικές επιχειρήσεις
των συμμάχων στην Νορμανδία.
[Η ημέρα που έμεινε στην Ιστορία ως "D Day" ("Ημέρα με Η κεφαλαίο").]
---------------
6 Ιουνίου
Ιλαρίωνος Δαλμάτων, Αττάλου, Γελασίου μ., των Αγίων πέντε παρθένων
552 Ο Στρατός της Αυτοκρατορίας μας, υπό τον Στρατηγό Ναρσή,
ανακαταλαμβάνει την Ρώμη, την οποία κατείχαν οι Γότθοι.
Ο Αυτοκράτωρ Ιουστινιανός πραγματοποιεί έτσι το όραμα της
αποκαταστάσεως της Αυτοκρατορίας στην παλαιά της έκταση και
αίγλη.
1821 Οι τούρκοι επιτίθενται κατά των Ελλήνων των Κυδωνίων και
προβαίνουν σε άγριες σφαγές. Σωροί πτωμάτων καλύπτουν
τους δρόμους και χιλιάδες νεαρές γυναίκες και παιδιά
αιχμαλωτίζονται για να μεταφερθούν στα σκλαβοπάζαρα. Κατά
την διάρκεια των σφαγών, κατέπλευσε Μοίρα του Ελληνικού
Στόλου, η οποία, έπειτα από αγωνιώδεις προσπάθειες,
κατόρθωσε να σώσει 25.000 περίπου Κυδωνιείς.
1822 Ο Κωνσταντίνος Κανάρης και ο Ανδρέας Πιπίνος εισέρχονται
την νύχτα με πυρπολικά στο λιμάνι της Χίου, όπου βρισκόταν
ο τουρκικός στόλος, υπό τον ναύαρχο Καρά Αλή. Ο Πιπίνος
εστράφη κατά της αντιναυαρχίδος, αλλά ο ισχυρός άνεμος που
έπνεε παρέσυρε το πυρπολικό. Πιο τυχερός ο Κανάρης κατόρθωσε
να στρέψει τον πρόβολο του πυρπολικού εναντίον της ναυαρχίδος,
στην οποία βρίσκονταν όλοι σχεδόν οι αξιωματικοί των άλλων
πλοίων για να γιορτάσουν με τον ναύαρχο το Μπαϊράμι. Το πυρ
μεταδόθηκε ταχύτατα και το πλοίο άρχισε να καίγεται σαν
πυροτέχνημα. Μεταξύ των 2.000 θυμάτων των τούρκων ήταν και
ο ίδιος Καρά Αλής, ο οποίος εφονεύθη από ένα κομμάτι του
καιγομένου καταρτιού που έπεσε στο κεφάλι του.
1854 Τουρκική επίθεση κατά των Θεσσαλών επαναστατών που υποχωρούν
στην Καλαμπάκα. Τερματίζεται η Θεσσαλική Επανάσταση.
1906 Στις φυλακές Μοναστηρίου φονεύονται οι Μακεδονομάχοι
Οδ. Παναγιωτάκος, Εμμ. Επισκοπάκης και Ν. Τζόβελος.
1920 Το Ανώτατο Συμμαχικό Συμβούλιο δίνει την άδεια να προελάσει
ο Ελληνικός Στρατός προς κατάληψιν της σιδηροδρομικής γραμμής
μέχρι την Πάνορμο.
1944 Ιερολοχίτες ανατινάζουν γερμανικό πολεμικό υλικό στον λιμένα
της Χίου.
---
Όταν, χρόνια μετά, ερωτήθη ο Κανάρης, πού έβρισκε το θάρρος
ξεκινώντας για αυτά τα κατορθώματά του, απάντησε: Πριν ξεκινήσω,
έλεγα στον εαυτό μου, "Κωνσταντή θα πεθάνεις". Έπαιρνε την απόφαση
ο μεγάλος ήρωας ότι θα πέθαινε για την Πατρίδα και δεν τον σταματούσε
τίποτε πια.
Ο Νικηφόρος Λύτρας απαθανάτισε τον μεγάλο άθλο με το πινέλο:
http://athenae.tripod.com/hellas/Lytras-Kanaris.jpg
και ο Ανδρέας Κάλβος με την πένα ("Τα Ηφαίστεια"):
http://www.snhell.gr/anth_text.asp?id=407
Φ.Μ.
---
---------------
7 Ιουνίου
Θεοδότου Αγκύρας, Ζηναΐδος μ., Ανθίμου οσ., Παναγή Μπασιά
1572 Μετά την ναυμαχία της Ναυπάκτου, οι Έλληνες της Πελοποννήσου
εξεγείρονται, αλλά οι δυτικοί δεν τους βοηθούν και τελικά
οι επαναστάτες σφάζονται από τους τούρκους.
1821 Η Μάχη του Δραγατσανίου, κατά την οποία οι Ιερολοχίτες, με
επικεφαλής τον Νικόλαο Υψηλάντη, παραμένουν ακλόνητοι στις
θέσεις τους και πέφτουν ηρωικώς μαχόμενοι για την ελευθερία
της σκλαβωμένης Ελλάδος.Την ίδια μέρα σε άλλη μάχη στο
Σκουλένι πέφτουν πολλοί Έλληνες αγωνιστές.
Εις τον αθάνατον Ιερόν Λόχον ο Ανδρέας Κάλβος αφιέρωσε την
περίφημον Ωδήν του· "Εις τον Ιερόν Λόχον":
http://www.snhell.gr/anth_text.asp?id=398
1825 Μεγάλη μάχη Ελλήνων και τούρκων στο όρος Τραμπάλα
Μεγαλουπόλεως. Παρά τις σοβαρές απώλειες, οι δυνάμεις του
Ιμπραήμ προελαύνουν στο κέντρο της Πελοποννήσου.
1907 Συλλαμβάνεται με δόλιο τρόπο από βουλγαρο-ρουμανική συμμορία
ο Σαράντης Αγαπηνός (Τέλος Άγρας) και απαγχονίζεται μεταξύ
των χωριών Καρυδιάς και Βλαδόβου (Άγρα) της Έδεσσας, μετά από
βασανιστήρια.
1914 Μάχη Βορειοηπειρωτών και αλβανών στην Χειμάρρα.
1919 Το 6ο Σύνταγμα Αρχιπελάγους απελευθερώνει την Πέργαμο.
1920 Ο Ελληνικός Στρατός προελαύνει στην Ανατολική Θράκη.
1958 Στην Λευκωσία μαινόμενοι τούρκοι επιδίδονται σε όργιο αίματος
και καταστροφής Ελληνικών περιουσιών. Σκοτώνουν 2 Έλληνες και
τραυματίζουν δεκάδες.
---------------
8 Ιουνίου
+ ΑΝΑΛΗΨΕΩΣ
Ανακ. λειψ. Θεοδώρου στρατηλάτου, Καλλιόπης μ., Θεοφάνους νεομ.
1821 Ο Δημήτριος Υψηλάντης φτάνει από την Τεργέστη, με κροατικό
πλοίο υπό ρωσική σημαία, στην Ύδρα, για να συμμετάσχει στην
εθνεγερσία των Ελλήνων, ως πληρεξούσιος του αδελφού του
Αλεξάνδρου.
1821 150 τούρκοι και 50 τσιγγάνες βγαίνουν από την Ακρόπολη για να
θερίσουν όσα ώριμα σπαρτά υπήρχαν κοντά. Οι Αθηναίοι όρμησαν
αμέσως εναντίον τους και τους ανάγκασαν να επιστρέψουν στην
Ακρόπολη. Στην μάχη σκοτώθηκαν 15 τούρκοι και 20 τσιγγάνες,
πολλοί δε τραυματίστηκαν. Οι τούρκοι, σε αντίποινα,
αποκεφαλίζουν 8 ομήρους και ρίχνουν από το βόρειο τείχος
τα κεφάλια τους.
Μικρό Ελληνικό Σώμα, υπό τον Γ. Καραϊσκάκη, νικά 3.000
τούρκους στο Κομπότι Άρτας.
1827 Στο δημόσιο ταμείο δεν υπάρχουν χρήματα και οι στρατιώτες
απειλούν το Ναύπλιο με αρπαγές. Την κατάσταση σώζει ο
Γεώργιος Γεννάδιος. "Δεν έχουμε χρήματα, αλλά θα τα βρούμε",
φωνάζει δυνατά, και βγάζει αμέσως από την τσέπη του 4 χρυσές
λίρες. Τότε έγινε το θαύμα. Έμποροι, επαγγελματίες, κληρικοί,
εργάτες και γυναίκες άρχισαν να προσφέρουν ότι είχε ο
καθένας, χρήματα, ακριβά άρματα, χρυσαφικά, τα πάντα. Μέσα
σε ελάχιστες ώρες συγκεντρώθηκαν 150.000 γρόσια και σώθηκε
η Ελλάς από την αναρχία.
1914 Παρά την συνθήκη ανακωχής, οι αλβανοί επιτίθενται εναντίον
των Βορειοηπειρωτών.
1917 Οι ιταλοί καταλαμβάνουν τα Ιωάννινα.
1919 Αρχίζει η μεταφορά του Ελληνικού Εκστρατευτικού Σώματος
Μεσημβρινής Ρωσίας στο Γαλάζιο Ρουμανίας, η οποία ολοκληρώθηκε
στις 26 Ιουν. 1919.
1921 Η Χειμάρρα ανακηρύσσει την ανεξαρτησία της από την αλβανία.
1955 Οι τούρκοι σφάζουν τους Κ. Γεωργίου και Κυρ. Κατώλη στην
Λάρνακα.
---------------
9 Ιουνίου
+ Θέκλας μεγαλομ., Κυρίλλου Α' Πατρ. Αλεξανδρείας,
Τριών παρθένων εκ Χίου
1821 Οι Αθηναίοι ανατινάσσουν υπόνομο, κατασκευασμένο πρόχειρα από
το θέατρο Ηρώδου του Αττικού, για να στερήσουν το πόσιμο νερό
από τους τούρκους που βρίσκονται μέσα στην Ακρόπολη. Όμως η
ανατίναξη δεν έφερε το προσδοκώμενο αποτέλεσμα.
[Σημ. Φ.Μ: Ο ερευνητής Ι. Γιαννόπουλος ισχυρίζεται ("Η μυστική
Ακρόπολη") ότι υπάρχει ολόκληρο πανάρχαιο μυστικό υπόγειο
δίκτυο στοών, με κεντρο την Ακρόπολη.]
Οι τούρκοι, υπό τον Ομέρ Βρυώνη και τον Κιοσέ Μεχμέτ,
επιτίθενται στην Λιβαδειά και την παραδίδουν στις φλόγες,
κλέβοντας ότι βρουν και σκοτώνοντας αμάχους. Σκοτώνουν 1.000
και αιχμαλωτίζουν 2.500 γυναικόπαιδα. Περίπου 2.000 κάτοικοι
πρόφθασαν και κλείστηκαν στο φρούριο.
1824 2.900 τούρκοι, υπό τον Ταχήρ Αμπάζη, επιτίθενται εναντίον
700 Ελλήνων, υπό τον Τσόγκα, στο Ξοδάκτυλο Άρτας. Οι τούρκοι
τρέπονται εις φυγήν, εγκαταλείποντας πάνω από 100 νεκρούς
στο πεδίο της μάχης.
1825 Άφιξη μοίρας του αγγλικού στόλου, υπό τον φιλέλληνα Χάμιλτον,
στο Ναύπλιο.
1920 Αρχίζει η προέλαση του Ελληνικού Στρατού στην Μ. Ασία, με το
Α' ΣΣ προς ανατολάς (Φιλαδέλφεια) και το Σώμα Στρατού Σμύρνης
προς βορράν (Αξάριο-Σόμα-Πάνορμος).
---------------
10 Ιουνίου
Αλεξάνδρας, Αντωνίνης, Νεανίσκου μ., Τιμοθέου Προύσης, Θεοφάνους,
Πανσέμνης οσ.
323 π.Χ. Εκπνέει στην Βαβυλώνα, σε ηλικία 33 ετών, ο μέγιστος
ηγέτης των αιώνων, το κεραύνιο δόρυ και ο φωτοβόλος πυρσός
του Ελληνισμού, το θείο τέκνο του Διός, ο Μέγας στρατηλάτης
και κοσμοκράτωρ Αλέξανδρος.
Πριν αφήσει την τελευταία του πνοή, στην ερώτηση των εταίρων
σε ποιόν "την βασιλείαν απολείπει", αποκρίθηκε "τω κρατίστω".
Για τον ξαφνικό θάνατο του στρατηλάτη διατυπώθηκαν πολλές
εκδοχές από την δηλητηρίαση μέχρι τους ελώδεις πυρετούς και
τον τύφο.
[Σημ. Φ.Μ.: Παραδοσιακά, ως ημερομηνία θανάτου του Μεγάλου Αλεξάνδρου
λαμβάνεται η 13η Ιουνίου, από την νεώτερη όμως και πλέον επισταμένη
μελέτη των πηγών, προκύπτει ως ορθότερη χρονολόγηση το βράδυ της 10ης
προς 11η Ιουνίου. Βλ. σχετικώς το άρθρο της επικούρου καθηγήτριας του
Πανεπ. Αθηνών, Μάρως Παπαθανασίου, στο ένθετο "7 ημέρες: Ιούνιος" της
"Καθημερινής", 3-6-2001.]
---
Κι απ' την θαυμάσια πανελλήνιαν εκστρατεία,
την νικηφόρα, την περίλαμπρη,
την περιλάλητη, την δοξασμένη
ως άλλη δεν δοξάσθηκε καμιά,
την απαράμιλλη: βγήκαμ' εμείς·
ελληνικός καινούριος κόσμος, μέγας.
Εμείς· οι Αλεξανδρείς, οι Αντιοχείς,
οι Σελευκείς, κ' οι πολυάριθμοι
επίλοιποι Έλληνες Αιγύπτου και Συρίας,
κ' οι εν Μηδία, κ' οι εν Περσίδι, κι όσοι άλλοι.
Με τες εκτεταμένες επικράτειες,
με την ποικίλη δράσι των στοχαστικών προσαρμογών.
Και την Κοινήν Ελληνική Λαλιά
ως μέσα στην Βακτριανή την πήγαμεν, ως τους Ινδούς.
(Κ.Π. Καβάφης, "Στα 200 π.Χ.")
---
1470 Ενετοί και Έλληνες προβάλλουν ηρωική άμυνα, στο Παλαιόκαστρο
Λήμνου, ενάντια στους τούρκους, υπό τον Μαχμούτ πασά, ο οποίος
αναγκάζεται να εγκαταλείψει την επιχείρηση.
1570 Ενετοί και Έλληνες υπό τον Ιάκωβο Celsi και τον Μανώλη Μόρμορη
απελευθερώνουν το Σοποτό Χειμάρρας από τους τούρκους.
1718 Συνθήκη του Πασάροβιτς μεταξύ ρωσίας και τουρκίας, με την οποία
παραχωρείται στην τουρκία ολόκληρη η Πελοπόννησος.
1821 Ο Ομέρ Βρυώνης εισέρχεται στην πόλη της Λιβαδειάς. Οι κάτοικοι
έχουν οχυρωθεί στις οικίες τους, από όπου αποκρούουν τις
επιθέσεις των πολιορκητών.
Οι τούρκοι παραδίδουν το Αγρίνιο (Βραχώρι) στους Έλληνες πολιορκητές.
1822 Παραδίδονται στους Αθηναίους εφόρους και καπεταναίους 1.160
τούρκοι που βρίσκονταν στην Ακρόπολη. Οι Αθηναίοι, με
επικεφαλής τον μητροπολίτη Διονύσιο, υψώνουν στην Ακρόπολη
την Ελληνική Σημαία. Η Αθήνα, μετά από 366 χρόνια, είναι και
πάλι ελεύθερη.
1823 10.000 τούρκοι, υπό τον Γιουσούφ πασά Περκοφτσαλή, πυρπολούν
την Αράχωβα και το Καστρί Δελφών.
1825 Οι αιγύπτιοι καταλαμβάνουν και καίνε την Τρίπολη. Στην μάχη
πέφτουν οι αγωνιστές Αλεβίζος από τα Καλάβρυτα, Διάκος από
την Ζάκυνθο και Γρηγόριος ηγούμενος στην Τσιπιανίτη Κυνουρίας.
1829 Νίκη των Ελλήνων επί των τούρκων κοντά στην Θήβα.
1877 Σύσταση του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού.
1920 Απόσπασμα της ΧΙΙΙ Μεραρχίας Πεζικού και του 1ου Συντάγματος
Ιππικού, υπό τον Αντισυνταγματάρχη Κωνσταντίνου, αφού
εξουδετέρωσε την τουρκική αντίσταση, απελευθερώνει το Σαλιχλί.
1944 Οι γερμανοί εκτελούν στο Δίστομο Βοιωτίας 218 πολίτες, από
τους οποίους 20 βρέφη, 15 παιδιά και 42 υπερήλικες.
1958 Λεηλασίες Ελληνικών καταστημάτων στην Λευκωσία από τους τούρκους.
---------------
11 Ιουνίου
Βαρθολομαίου και Βαρνάβα αποστόλων
322 π.Χ. Μάχη στην Κραννώνα Θεσσαλίας μεταξύ Μακεδόνων (40.000
πεζοί, 3.000 τοξότες και 5.000 ιππείς, υπό τον Αντίπατρο) και
Αθηναίων (25.000 πεζοί και 3.500 ιππείς, υπό τον Αντίφιλο).
Στην ιππομαχία νικούν οι Αθηναίοι, αλλά η μακεδονική φάλαγγα
πετυχαίνει αδιαμφισβήτητη νίκη. Απώλειες: 500 Αθηναίοι,
ανάμεσά τους και ο ολυμπιονίκης Χείλων, και 130 Μακεδόνες.
980 Σύμφωνα με την χριστιανική παράδοση, ο Aρχάγγελος Γαβριήλ
φανερώθηκε την ημέρα αυτή στο Πρωτάτο Καρυών ως μοναχός
μπροστά στην περίφημη εικόνα της Παναγίας "Άξιον Εστί", έψαλε
και χάραξε σε λίθινη πλάκα τον ομώνυμο ύμνο προς την Θεοτόκο.
1821 Στις επαρχίες Χανίων, Σελίνου και στο Θέρισσο, οι τούρκοι
προβαίνουν σε άγριες σφαγές, λεηλασίες και καταστροφές, με
αφορμή την νέα Κρητική Επανάσταση.
1825 Ο Ιμπραήμ εισέρχεται στην άδεια Τριπολιτσά.
1878 Οι Κρήτες επαναστάτες της επαρχίας Αποκορώνου αποκρούουν,
έπειτα από σκληρή μάχη, τους τούρκους και τους προκαλούν
μεγάλες απώλειες.
1906 Επίθεση κατά της βουλγαρικής καλύβας Αλή Μπέη Λάκα, στην λίμνη
των Γιαννιτσών, από τα ανταρτικά σώματα του Ανθυπασπιστή Αναγνωστάκου
και του Λοχία Παπατζανετέα. Κατά την συμπλοκή εφονεύθησαν
6 κομιτατζήδες.
1914 Διωγμοί Ελλήνων στην Φώκαια Ιωνίας.
1920 Ο Ελληνικός Στρατός απελευθερώνει την Φιλαδέλφεια και την Σόμα.
1958 Οι τούρκοι δολοφονούν στην Κύπρο τον Αντώνιο Ιωάννου και
πυρπολούν τον ναό του Αγ. Λουκά.
---------------
12 Ιουνίου
Ονουφρίου και Βενεδίκτου οσ., Πέτρου του εν Άθω,
Τιμοθέου και Παύλου οσιομ.
323 π.Χ. [Ή 9 Ιουνίου] Οι συγκεντρωμένοι στην Βαβυλώνα Έλληνες
στρατιώτες ανήσυχοι θέλουν να δουν τον Αλέξανδρο για τελευταία
φορά. Σε έναν δραματικό αποχαιρετισμό οι στρατιώτες περνούν
εμπρός του σε μια ατελείωτη γραμμή. Εκείνος δεν μπορεί να τους
μιλήσει. Τους χαιρετά μόνο, ανασηκώνοντας το κεφάλι του με
πολλή δυσκολία και τους γνέφει με τα μάτια.
1042 Η αυτοκράτειρα Ζωή ανακαλεί από την εξορία και παντρεύεται τον
Κωνσταντίνο Μονομάχο, ο οποίος αναγορεύεται αυτοκράτωρ.
1492 Οι Τούρκοι σφάζουν τον νεομάρτυρα Ιωάννη από την Τραπεζούντα
στην Λευκόπολη Μολδαβίας.
1823 600 Ψαριανοί υπό τον Γεώργιο Σκανδάλη πραγματοποιούν επιδρομή
με μικρά πλοιάρια στα παράλια της Ιωνίας απέναντι από την
Λέσβο και πυρπολούν το Τσανταρλή.
1950 Οι Τούρκοι σφάζουν 8 Έλληνες στο Κιόνελι Λευκωσίας.
---------------
13 Ιουνίου
Ακυλίνης μ., Ιακώβου οσ., Αντιπάτρου Βόστρων, Διοδώρου Εμέσης
323 π.Χ. Εκπνέει στην Βαβυλώνα, σε ηλικία 33 ετών, ο μέγιστος
ηγέτης των αιώνων, το κεραύνιο δόρυ και ο φωτοβόλος πυρσός
του Ελληνισμού, το θείο τέκνο του Διός, ο Μέγας στρατηλάτης
και κοσμοκράτωρ Αλέξανδρος.
Πριν αφήσει την τελευταία του πνοή, στην ερώτηση των εταίρων
σε ποιόν "την βασιλείαν απολείπει", αποκρίθηκε "τω κρατίστω".
Για τον ξαφνικό θάνατο του στρατηλάτη διατυπώθηκαν πολλές
εκδοχές από την δηλητηρίαση μέχρι τους ελώδεις πυρετούς και
τον τύφο.
[Σημ. Φ.Μ.: Παραδοσιακά, ως ημερομηνία θανάτου του Μεγάλου Αλεξάνδρου
λαμβάνεται η 13η Ιουνίου, από την νεώτερη όμως και πλέον επισταμένη
μελέτη των πηγών, προκύπτει ως ορθότερη χρονολόγηση το βράδυ της 10ης
προς 11η Ιουνίου. Βλ. σχετικώς το άρθρο της επικούρου καθηγήτριας του
Πανεπ. Αθηνών, Μάρως Παπαθανασίου, στο ένθετο "7 ημέρες: Ιούνιος" της
"Καθημερινής", 3-6-2001.]
---
Κι απ' την θαυμάσια πανελλήνιαν εκστρατεία,
την νικηφόρα, την περίλαμπρη,
την περιλάλητη, την δοξασμένη
ως άλλη δεν δοξάσθηκε καμιά,
την απαράμιλλη: βγήκαμ' εμείς·
ελληνικός καινούριος κόσμος, μέγας.
Εμείς· οι Αλεξανδρείς, οι Αντιοχείς,
οι Σελευκείς, κ' οι πολυάριθμοι
επίλοιποι Έλληνες Αιγύπτου και Συρίας,
κ' οι εν Μηδία, κ' οι εν Περσίδι, κι όσοι άλλοι.
Με τες εκτεταμένες επικράτειες,
με την ποικίλη δράσι των στοχαστικών προσαρμογών.
Και την Κοινήν Ελληνική Λαλιά
ως μέσα στην Βακτριανή την πήγαμεν, ως τους Ινδούς.
(Κ.Π. Καβάφης, "Στα 200 π.Χ.")
---
1798 Φονεύονται διά στραγγαλισμού, ύστερα από 40 ημέρες
βασανιστηρίων, στις φυλακές Βελιγραδίου, ο πρωτεργάτης της
εθνεγέρσεως Ρήγας Βελεστινλής-Φεραίος και 7 συνεργάτες του,
οι οποίοι είχαν συλληφθεί από τις αυστριακές αρχές στην
Τεργέστη στις 19 Δεκ. 1797.
Πεθαίνοντας ο μέγας εθνεγέρτης εφώναξε: "Λύσσαξε τούρκε!
Δεν εξαλείφεις με ημάς και τον σπόρον της ελευθερίας·
οι εκδικηταί μας γρήγορα θα αναβλαστήσωσι".
---
Ως πότε παλικάρια να ζούμεν στα στενά,
μονάχοι σα λιοντάρια, σταις ράχες, στα βουνά;
Σπηλιές να κατοικούμεν, να βλέπωμεν κλαδιά,
να φεύγωμ' απ' τον Κόσμον, για την πικρή σκλαβιά,
νά χάνωμεν αδέλφια, Πατρίδα και γονείς,
τους φίλους, τα παιδιά μας κι όλους τους συγγενείς;
Καλλιό 'ναι μιας ώρας ελεύθερη ζωή,
παρά σαράντα χρόνια σκλαβιά και φυλακή!...
"Ω Βασιλεύ του Κόσμου, ορκίζομαι σε Σε,
στην γνώμην των Τυράννων να μην έλθω ποτέ!
Μήτε να τους δουλεύσω, μήτε να πλανηθώ
εις τα ταξίματά τους, για να παραδοθώ.
Εν όσω ζω στον κόσμον, ο μόνος μου σκοπός,
για να τους αφανίσω, θε νά 'ναι σταθερός.
Πιστός εις την Πατρίδα, συντρίβω τον ζυγόν,
αχώριστος για νά 'μαι υπό τον στρατηγόν.
Κι αν παραβώ τον όρκον, ν' αστράψ' ο Ουρανός
και να με κατακάψη, να γένω σαν καπνός!"
(Ρήγα Βελεστινλή, "Θούριος")
---
1821 Οι τούρκοι καταλαμβάνουν το Ιάσιο της Μολδοβλαχίας.
1822 Μάχες στην Μαλάξα Κρήτης, όπου έπεσαν 40 Έλληνες και ο
Μ. Αλιβάνιστος, και στην Τσικαλαριά, όπου έπεσε ο
Αντ. Κωνσταντουδάκης.
1825 Οι Δ. Υψηλάντης και Κ. Μαυρομιχάλης με 480 άνδρες
αντιμετωπίζουν τους 6.000 αιγυπτίους του Ιμπραήμ στους Μύλους
του Άργους και επιτυγχάνουν περιφανή νίκη, σώζοντας την
πρωτεύουσα της επαναστατημένης Ελλάδος, το Ναύπλιο.
1903 Το πρώτο ανταρτικό σώμα της ελεύθερης Ελλάδος, αποτελούμενο
από 10 άνδρες, διαβαίνει την ελληνοτουρκική μεθόριο και
εισέρχεται στην Δυτ. Μακεδονία.
1919 Σφαγές Ελλήνων από τους τούρκους στον Μαίανδρο ποταμό
της Ιωνίας.
1920 Οι τούρκοι επιτίθενται εναντίον των άγγλων στην Νικομήδεια.
---------------
14 Ιουνίου
Ελισσαίου προφ., Μεθοδίου Αρχιεπ. Κων/πόλεως ομολογητού,
Κυρίλλου Γορτύνης ιερομ.
1821 Κρήτες επαναστάτες, φέροντας σημαία με τον Βυζαντινό
Δικέφαλο Αετό, νικούν, μετά από σφοδρή μάχη, τους τούρκους
(60 γενίτσαροι υπό τον Ιμπραήμ Ταμπουρατζή) στο χωριό Λούλο
και τους υποχρεώνουν να υποχωρήσουν στα Χανιά. Μετά την νίκη,
η Επανάσταση επεκτάθηκε σε ολόκληρη την Κρήτη.
1907 Ανταρτικά Ελληνικά σώματα υπό τους Ανθλγούς Παπαβιέρο, Θειάφη,
Φαληρέα κυκλώνονται από σοβαρές τουρκικές δυνάμεις στα υψώματα
Σούμπρετς και Βέρμπιστα Βιτσίου. Μετά από σκληρή μάχη και αφού
προξένησαν σημαντικές απώλειες στους τούρκους, κατορθώνουν να
διαφύγουν.
1917 Σχηματισμός κυβερνήσεως Ελ. Βενιζέλου, μετά την επιβληθείσα
από την Αντάντ εξορία του Βασιλέως Κωνσταντίνου και παραίτηση
της κυβερνήσεως του Αλ. Ζαΐμη.
1942 Οι Γερμανοί σκοτώνουν 50 Έλληνες στο Ηράκλειο της Κρήτης.
1956 Ο Πέτρος Ηλιάδης από τον Αγρό φονεύεται στην Κύπρο πολεμώντας
τους Άγγλους.
1987 Η εθνική μας ομάδα κατακτά το Πανευρωπαϊκό Πρωτάθλημα
Καλαθοσφαίρισης, νικώντας στον τελικό την ΕΣΣΔ με 103-101.
[...Σαν εχθές το θυμάμαι, και είπα να τιμήσω την επέτειο! :-) ]
---------------
15 Ιουνίου
+ Αυγουστίνου Ιππώνος, Αμμώς προφ., Στεφανά,
Φουρτουνάτου και Αχαϊκού εκ των Ο'
197 π.Χ. Μάχη εις την θέσιν "Κυνός Κεφαλαί". Ήττα του
Φιλίππου Ε' της Μακεδονίας από τους Ρωμαίους.
1341 Ο Αυτοκράτωρ Ανδρόνικος Γ' πεθαίνει και ο υιός του Ιωάννης Ε',
9 μόλις ετών, ανακηρύσσεται Αυτοκράτωρ με αντιβασιλέα τον
Ιωάννη Καντακουζηνό, στενό φίλο και συνεργάτη του Ανδρονίκου.
1821 Ο Εμμανουήλ Παπάς απελευθερώνει την Γαλάτιστα και τα Βασιλικά
της Χαλκιδικής.
Άγρια σφαγή των κατοίκων Χανίων από τους τούρκους, μετά την
ήττα τους την προηγούμενη ημέρα στην μάχη του Λούλου.
1913 Ο βουλγαρικός στρατός επιτίθεται στον Ελληνικό στο Μπούκοβιτς.
1914 Δολοφονία του Διαδόχου του Αυστροουγγρικού θρόνου, Αρχιδούκα
Φραγκίσκου Φερδινάνδου, και της συζύγου του, στο Σαράγιεβο
Βοσνίας, που απετέλεσε και την αφορμή για την κήρυξη του
Α' Παγκοσμίου Πολέμου.
1919 Σφαγές Ελλήνων και πυρπόληση του Αϊδινίου της Ιωνίας από τους
τούρκους.
1943 Οι γερμανοί φονεύουν 19 Έλληνες, σε αντίποινα ανατίναξης
ιταλικού πλοίου στον Πειραιά.
---------------
16 Ιουνίου
Τύχωνος επισκόπου Αμαθούντος Κύπρου, Μνημονίου Αμαθούντος
1821 Ολιγάριθμη Ελληνική δύναμη τρέπει εις φυγήν 700 τούρκους κοντά
στην Στίγκα Ρουμανίας.
Οι τούρκοι σφάζουν Έλληνες στα Σφακιά και στο Ρέθυμνο.
1907 Στο Μορίχοβο πέφτει ο Μακεδονομάχος Δημήτριος Παπαφώτης.
1913 Έναρξη του Β' Βαλκανικού Πολέμου, ύστερα από αιφνιδιαστική
επίθεση των Βουλγάρων κατά των Ελληνικών και Σερβικών δυνάμεων
στις περιοχές της Νιγρίτας και της Γευγελής αντιστοίχως.
1914 Μάχη στο Λάμπροβο, όπου πέφτουν 6 Βορειοηπειρώτες.
1920 Μάχη στην Κερασούντα του Πόντου, όπου πέφτουν οι Αξιωματικοί
Χρ. Κουσουλάκος, Ράλλης και 5 Πόντιοι αντάρτες και
τραυματίζονται άλλοι 39.
Ο Ελληνικός Στρατός καταλαμβάνει την τοποθεσία Σόμα-Κερεσούν
και Αϊβαλί-Κεμέρ.
---------------
17 Ιουνίου
Ισαύρου διακ., Μανουήλ, Σαβέλ και Ισμαήλ των εκ Περσίας αυταδέλφων
812 Ατυχής εκστρατεία του Αυτοκράτορος Μιχαήλ Α' Ραγκαβέ κατά
των βουλγάρων.
1771 Ο αρχηγός της εξεγέρσεως των Σφακίων Δασκαλογιάννης (Ιωάννης
Βλάχος) θανατώνεται στο Ηράκλειο από τους τούρκους με
φρικτά βασανιστήρια (εξεδάρη ζων).
1821 Προσκύνημα της σορού του Πατριάρχη Γρηγορίου Ε' στον
μητροπολιτικό ναό της Οδησσού (Ρωσία), όπου και έγινε η ταφή
του με τιμές αρχηγού της Ορθοδοξίας.
1821 Μάχη του Σκουλενίου. 485 ηρωικοί Έλληνες αποκρούουν επί
οκτάωρο τις επιθέσεις 4.000 ιππέων και 2.000 πεζών τούρκων.
Με την ήττα τους τερματίζεται η οργανωμένη πολεμική δράση των
Ελλήνων στην Μολδαβία.
1831 Εκτυπώνονται στο Ναύπλιο τα πρώτα χαρτονομίσματα.
1913 Κατόπιν της αιφνιδίου βουλγαρικής επιθέσεως, λαμβάνεται
απόφαση από την Ελληνική Κυβέρνηση να αναληφθεί γενική
αντεπίθεση κατά των βουλγάρων και να εκκαθαριστεί η
Θεσσαλονίκη από τις στρατωνιζόμενες σε αυτή βουλγαρικές
μονάδες.
1917 Η Ελλάς εισέρχεται επισήμως στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο.
1920 Ο Ελληνικός Στρατός (Μεραρχία Αρχιπελάγους) απελευθερώνει το
Αδραμύττιο της Μικράς Ασίας.
---------------
18 Ιουνίου
+ ΠΕΝΤΗΚΟΣΤΗΣ
Λεοντίου Αρχιστρατήγου και των συν αυτώ, Λεοντίου Ποιμένος
740 Θάνατος του Αυτοκράτορος Λέοντος Γ' Ισαύρου. Τον διαδέχεται
ο υιός του Κωνσταντίνος Ε'.
860 Ρωσικός στόλος εισέρχεται στον Βόσπορο, λεηλατεί τις ακτές και
επιτίθεται κατά της Κωνσταντινουπόλεως. Λόγω θαλασσοταραχής,
υφίσταται σοβαρές καταστροφές και αναγκάζεται να αποχωρήσει.
1470 Άφιξη των χερσαίων δυνάμεων του Μεχμέτ Β' Πορθητού στην
βενετοκρατούμενη Χαλκίδα για να λάβουν μέρος στην πολιορκία της.
1821 Οι κάτοικοι των Καλαρρυτών και του Συρράκου Ηπείρου κηρύσσουν
την Επανάσταση κατά των τούρκων.
Οι Αμπαδιώτες Τούρκοι επιτίθενται ορμητικά στους Κρήτες
επαναστάτες στον Άγ. Βασίλειο, αλλά συναντούν σθεναρή
αντίσταση και δέχονται αντεπίθεση που τους στοιχίζει πολλούς
νεκρούς, ανάμεσα στους οποίους και τον αρχηγό τους
Κουντουροσμαήλη, και αναγκάζονται να γυρίσουν στο Ρέθυμνο.
1821 Μάχη της Λαγκάδας. Ο Γώγος Μπακόλας με 100 αγωνιστές αποκρούει
στα στενά του Μακρυνόρους 4.000 (!) τούρκους, που υποχωρούν
αφήνοντας πίσω τους 200 νεκρούς, κανόνια, σημαίες και άφθονα
τρόφιμα.
1913 Μετά από άρνηση των βουλγάρων να αποσύρουν τα τμήματά τους από
την Θεσσαλονίκη, η ΙΙ Μεραρχία, μετά από ολονύκτια συμπλοκή,
τούς εξαναγκάζει να παραδοθούν.
1914 Οι πρέσβεις των Μεγάλων Δυνάμεων ανακοινώνουν στον Έλληνα
Υπουργό Εξωτερικών ότι οι κυβερνήσεις τους εγκρίνουν το
Πρωτόκολλο της Κέρκυρας για την αυτονομία της Βορείου Ηπείρου.
1953 Το Τάγμα του Ελληνικού Εκστρατευτικού Σώματος Κορέας αποκρούει
ισχυρή επίθεση κινεζικού συντάγματος κατά του υψώματος Χάρρυ
(ύψ. 440).
1956 Εμπρησμός δασώδους περιοχής στην Τρόοδο από τους άγγλους
με σκοπό την σύλληψη του επιτελείου της ΕΟΚΑ.
---------------
19 Ιουνίου
+ ΑΓΙΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ
Παϊσίου του Μεγάλου
1097 Ο Βυζαντινός Στρατός απελευθερώνει, με την συνεργασία των
Σταυροφόρων, την Νίκαια της Μικράς Ασίας.
1865 Πεθαίνει ο εθνικός ευεργέτης Ευάγγελος Ζάππας από το Λάμποβο
της Ηπείρου.
1913 Αρχίζει η τριήμερη γιγαντομαχία στο Κιλκίς μεταξύ του
Ελληνικού και του βουλγαρικού στρατού. Την ίδια ημέρα αρχίζει
η μάχη της Δοϊράνης στο Μπέλες.
1920 Η Μικτή Ταξιαρχία Ξάνθης επιβιβάζεται σε μεταγωγικά πλοία και,
με την συνοδεία του θωρηκτού "Κιλκίς" και των αντιτορπιλικών
"Λέων", "Αετός", "Ασπίς" και "Αλκυών", καθώς και ενός
βρετανικού θωρηκτού και ενός αντιτορπιλικού, αποβιβάζεται
και καταλαμβάνει χωρίς αντίσταση την Πάνορμο της Μικράς Ασίας.
1943 Εκτελούνται στην Καισαριανή 8 όμηροι από τους γερμανούς.
1955 Βομβιστική ενέργεια της ΕΟΚΑ κατά των άγγλων.
---------------
20 Ιουνίου
Μεθοδίου Πατάρων, Καλλίστου Πατρ. Κων/πόλεως, Νικολάου Καβάσιλα
1645 Οι τούρκοι αποβιβάζονται στην βενετοκρατούμενη Κρήτη.
1714 Ο Δραμάτ πασάς κυριεύει την βενετοκρατούμενη Κόρινθο και
σφάζει πολλούς Έλληνες.
1867 Οι Κρήτες επαναστάτες, υπό την αρχηγία Συνταγματάρχου από
την Αθήνα, υπερασπίζουν με πείσμα το Λασίθι, εναντίον του
οποίου επιτίθεται ο Ρεσίτ πασάς.
1913 Ο Ελληνικός Στρατός (IV Μεραρχία) απελευθερώνει την Ξυλόπολη
(κοντά στον Λαγκαδά).
1919 Έναρξη μεταφοράς θαλασσίως του Ελληνικού Εκστρατευτικού
Σώματος Μεσημβρινής Ρωσίας, από την Ρουμανία στην Μικρά Ασία.
1919 Μετά από αντεπίθεση του 4ου ΣΠ ανακαταλαμβάνεται το Αϊδίνιο.
Οι τούρκοι κατά την υποχώρησή τους προβαίνουν σε εμπρησμό της
πόλεως και σφαγή 6.500 από τους 7.500 κατοίκους της και των
3.500 προσφύγων των γύρω χωριών.
1920 Ο Ελληνικός Στρατός απελευθερώνει το Μπαλουνετέρ.
1958 Στο Κούρδαλη της Κύπρου σκοτώνονται ο Αλέξανδρος Κωνσταντίνου,
ο Παναγιώτης Γεωργιάδης και ο Αναξαγόρας Παρτσαλίδης.
---------------
21 Ιουνίου
Ιουλιανού και Αναστασίου μ., Τερεντίου Ικονίου, Νικήτα Νισύριου νεομ.
Στις 03:48 ο Ήλιος εισέρχεται στον Καρκίνο. Αρχή του θέρους.
1732 Οι τούρκοι αποκεφαλίζουν στην Χίο τον νεομάρτυρα Νικήτα από
την Νίσυρο.
1818 Μύηση του Παπαφλέσσα στην Φιλική Εταιρεία.
1821 Η Ρεντίνα στα Άγραφα, έπειτα από σκληρές μάχες, περιέρχεται
πάλι στους τούρκους, οι οποίοι προβαίνουν σε βιαιοπραγίες
σε βάρος του πληθυσμού.
1824 Αρχίζει η καταστροφή των Ψαρών από τους τούρκους. Μετά την
ολοκληρωτική καταστροφή του νησιού, χιλιάδες αιχμάλωτοι
οδηγούνται στα σκλαβοπάζαρα της Ανατολής. Η τουρκική αυτή
θηριωδία προκάλεσε τον παγκόσμιο αποτροπιασμό και ενίσχυσε
τον φιλελληνισμό σε ολόκληρο τον κόσμο.
1905 Ανταρτικό σώμα υπό τον Μακεδονομάχο Ιωάννη Καλογεράκη
επιτίθεται στον Αετό Φλώρινας κατά κομιτατζήδων. Οι βούλγαροι
καλούν σε βοήθεια τους τούρκους και στην συμπλοκή σκοτώνεται
ο Καλογεράκης και δύο από τους άνδρες του.
1913 Ο Στρατός μας, μετά από 3ήμερο σκληρό αγώνα, νικά τον
βουλγαρικό στρατό στο Κιλκίς και το Λαχανά. Η περιφανής αυτή
νίκη είχε αποφασιστική σημασία για την τελική έκβαση του Β'
Βαλκανικού Πολέμου.
1921 Απελευθέρωση της Νίκαιας και παράδοση της Τενέδου από τους
Άγγλους στην Ελλάδα.
---
Η θριαμβευτική, επική νίκη στο Κιλκίς-Λαχανά, μετά από σκληρή,
αιματηρότατη μάχη κατά των βουλγάρων. 9 αιώνες μετά, ξαναζωντάνευαν
οι εποχές του Βουλγαροκτόνου.
89 χρόνια πριν το 1913, το ολοκαύτωμα των ένδοξων και ηρωικών
Ψαρών, του μικρού νησιού που, μαζί με την Ύδρα και τις Σπέτσες,
ανέβασε σε άφθαστα ύψη την ναυτική πολεμική αρετή του Γένους. Τα
αθάνατα, με το αίμα τους, Ψαρά, απαθανατίστηκαν και στην Τέχνη, από
την γραφίδα των δύο μεγάλων, του Σολωμού και του Κάλβου. Περίφημο το
εξάστιχο του Σολωμού:
Στων Ψαρών την ολόμαυρη ράχη
Περπατώντας η Δόξα μονάχη
Μελετά τα λαμπρά παλληκάρια
Και στην κόμη στεφάνι φορεί
Γενομένο από λίγα χορτάρια
Που είχαν μείνει στην έρημη γη.
Αλλά εξαίσια επίσης και η Ωδή του Κάλβου, "Εις Ψαρά":
http://www.snhell.gr/anth_text.asp?id=406
Προσέξτε πώς ολόκληρο σχεδόν το ποίημα περιγράφει όχι το γεγονός,
αλλά τα _πριν_, την ψυχική προετοιμασία των αγωνιστών, την διατράνωση
της αδάμαστης απόφασής τους να θυσιαστούν. Για τις εξωτερικές
λεπτομέρειες του ίδιου του γεγονότος τίποτα, δύο λιτότατες φράσεις
αρκούν, περιέχουν τα πάντα: "Αστράπτει", "Σεισμός πολέμου ακούεται".
Και μετά πάλι, τίποτε άλλο, μόνον η Δόξα, δύο μόνον λιτές, υψηλόφρονες
φράσεις: "ήρωες κοιμώνται" και τα στέφανα της Δόξης: "από άστρα", κατά
τον Κάλβο, "απ' το λίγο χορτάρι που είχε μείνει στην έρημη γη", κατά
τον Σολωμό (και τον Κάλβο) - και τα δύο υλικά εξίσου ευγενή!
Φ.Μ.
---
---------------
22 Ιουνίου
Ευσεβίου Σαμοσάτων, Ζήνωνος και Ζηνά μ., Γαλακτίωνος μ.
168 π.Χ. Ο Μακεδονικός Στρατός (30.000 φαλαγγίτες, 9.000 ψιλοί
και 4.000 ιππείς), υπό τον βασιλέα Περσέα, συγκρούεται στον
ποταμό Λεύκο (Μαυρονέρι), κοντά στην Πύδνα (κοντά στην
Κατερίνη), με τον Ρωμαϊκό (23.800 λεγεωνάριοι, 9.600 ψιλοί
και 4.200 ιππείς), υπό τον ύπατο Λεύκιο Αιμίλιο Παύλο. Ο
ενθουσιασμός του Μακεδονικού Στρατού από την ευνοϊκή εξέλιξη
της πρώτης αυτής συγκρούσεως, παρασύρει τον Περσέα και
διατάζει γενική επίθεση των στρατευμάτων του. Οι Ρωμαίοι
διατάζονται να υποχωρήσουν προς τα υψώματα, όπου κατ' ανάγκην
η συνοχή της Μακεδονικής φάλαγγας διασπάται. Σε λίγο κατά
μήκος όλου του μετώπου η μάχη εξελίσσεται για τους Μακεδόνες
σε πραγματική σφαγή. Οι νεκροί τους υπολογίζονται σε 20.000
έναντι 100 Ρωμαίων, ενώ 5.000 συλλαμβάνονται αιχμάλωτοι. Οι
Ρωμαίοι εκμηδενίζουν έτσι πολιτικοστρατιωτικά την Μακεδονία.
813 Ο Αυτοκράτωρ Μιχαήλ Α' Ραγκαβές ηττάται από τους βουλγάρους
στην Βερσινικία.
1821 Θανάτωση κληρικών στην Κύπρο, ύστερα από εντολή του σουλτάνου
προς τις εκεί τουρκικές αρχές.
1824 Μετά από πολύωρη και σκληρή μάχη ο Χοσρέφ Πασάς καταλαμβάνει
τα Ψαρά και κατορθώνει να ανέλθει στο Παλαιόκαστρο. Ο
υπερασπιστής του Φρουρίου Αντώνιος Βρατσάνος ανατινάσσει την
πυριτιδαποθήκη του, με αποτέλεσμα Έλληνες και τούρκοι να
ταφούν κάτω από ερείπια.
1824 Οι τούρκοι προβαίνουν σε άγριες σφαγές των κατοίκων του
Ηρακλείου της Κρήτης.
1826 Ο Ιμπραήμ επιχειρεί να εισβάλει στην Μάνη, αλλά αποκρούεται
από τους Μανιάτες στην Βέργα και υφίσταται μεγάλες απώλειες.
1913 Μάχη της Δοϊράνης και νίκη επί των βουλγάρων.
1943 Σφαγές Ελλήνων από τους γερμανούς στην Κερνίτσα Αρκαδίας.
---------------
23 Ιουνίου
Αγριππίνης, Αριστοκλέους, Δημητριανού, Αθανασίου, Ευστοχίου μ. Βαρβάρου οσ.
1645 Αποβίβαση των πρώτων τουρκικών δυνάμεων στην βενετοκρατούμενη
Κρήτη, στην Μονή Γωνιάς Χανίων.
1822 Ο Νόρμαν με το σώμα του τακτικού Ελληνικού Στρατού και
τους φιλέλληνες αποκρούει επίθεση των τούρκων εναντίον του
στρατοπέδου στο Κομπότι.
1824 Σφαγές Ελλήνων από τούρκους στο Ηράκλειο της Κρήτης.
1825 Ήττα των Ελλήνων από τον Ιμπραήμ στα Τρίκορφα Αρκαδίας.
300 Έλληνες σκοτώθηκαν.
1913 Ο Ελληνικός Στρατός (ΙΙΙ και Χ Μεραρχίες) απελευθερώνει την
Δοϊράνη.
1920 Κατάληψη του Ελβανλάρ της Μικράς Ασίας.
1941 Αρχίζει στην Αίγυπτο η οργάνωση του Ελληνικού Στρατού Μέσης
Ανατολής, για την συνέχιση του αγώνος εναντίον του Άξονος.
1944 Σφαγές Ελλήνων από γερμανούς στην Σπάρτη και στον Πάρνωνα.
---------------
24 Ιουνίου
+ Γενέθλιον Τιμίου Προδρόμου,
Σύναξις Δικαίων Ζαχαρία και Ελισάβετ, Παναγιώτου νεομ.
1767 Οι τούρκοι αποκεφαλίζουν στην Κωνσταντινούπολη τον
νεομάρτυρα Παναγιώτη από την Καισαρεία.
1821 Στην Κω οι τούρκοι σφάζουν περίπου 100 προκρίτους.
Στην εκκλησία του Αγίου Μηνά στο Ηράκλειο της Κρήτης
οι τούρκοι αποκεφαλίζουν τον μητροπολίτη και πολλούς
κληρικούς, ενώ σε όλη την πόλη σφάχθηκαν πάνω από
800 Έλληνες.
1827 Δύναμη 6.000 τουρκοαιγυπτίων υπό τον Ιμπραήμ επιτίθεται στην
Μονή Μεγάλου Σπηλαίου των Καλαβρύτων. Οι υπερασπιστές της
Μονής αναγκάζουν τον εχθρό να αποσυρθεί στην Τριπολιτσά
(Τρίπολη).
1914 Στις 8 π.μ. η φάλαγγα του καπετάν Παύλου Γύπαρη απελευθερώνει
την Κορυτσά. Συγχρόνως ο στρατός της αυτόνομης Βορείου Ηπείρου
απελευθερώνει την Μοσχόπολη.
1941 Εισέρχονται στην Αθήνα τα πρώτα τμήματα των ιταλικών
στρατευμάτων Κατοχής υπό τις αποδοκιμασίες των κατοίκων.
---------------
25 Ιουνίου
+ Αγίων Πάντων
Φεβρωνίας οσιομ., Διονυσίου Κτήτ. Ι.Μ. Διονυσίου
Ορεντίου, Γεωργίου και Προκοπίου νεομ.
363 Θάνατος του τραγικού Έλληνος Αυτοκράτορος Ιουλιανού του
Φιλοσόφου, σε ηλικία 31 ετών.
1470 Κατασκευή μεγάλης πλωτής γέφυρας δίνει την δυνατότητα στον
Μωάμεθ Β' Πορθητή να περάσει στην άλλη πλευρά του Ευβοϊκού
κόλπου τις δυνάμεις του που πολιορκούσαν την βενετοκρατούμενη
Χαλκίδα.
1810 Οι τούρκοι φονεύουν στην Σμύρνη τον νεομάρτυρα ιερέα Προκόπιο
από την Βάρνα.
1821 Ήττα των Ελλήνων στην Καλαρρύτα της Ηπείρου. Νέα μάχη στον
Λάλα, όπου οι τούρκοι αναγκάζονται να απελευθερώσουν τους
Έλληνες αιχμαλώτους και να αποχωρήσουν.
1822 Οι Γενναίος Κολοκοτρώνης, Π. Γιατράκης, Σ. Πανάς και οι
φιλέλληνες απελευθερώνουν το Πέτα.
1823 Οι τούρκοι απαγχονίζουν στην Κρήνη της Μικράς Ασίας τον
νεομάρτυρα Γεώργιο από την Αττάλεια.
1826 Οι Μανιάτες, άνδρες και γυναίκες, επιτίθενται κατά των
Αιγυπτίων, οι οποίοι είχαν αποβιβαστεί στον Δυρό στις 22
Ιουνίου, και τους καταδιώκουν μέχρι την ακτή, προκαλώντας τους
μεγάλες απώλειες.
1830 Ο οπλαρχηγός Ν. Μαλικούτης συλλαμβάνεται σε μάχη κοντά στο
Ρέθυμνο και απαγχονίζεται στο Ηράκλειο.
1912 Ανακηρύσσεται Ολυμπιονίκης ο Κωνσταντίνος Τσικλητήρας στην
Ολυμπιάδα της Στοκχόλμης (μήκος άνευ φοράς).
1913 Ο Ελληνικός Στρατός εκδιώκει από το Μπέλες τους βουλγάρους
και φθάνει ως την κοιλάδα της Στρώμνιτσας.
1920 Η Ελληνική Ταξιαρχία Ιππικού καταλαμβάνει την Προύσσα.
---------------
26 Ιουνίου
Δαβίδ οσ. του εν Θεσ/νίκη, Ιωάννου Γοτθίας
1813 Οι τούρκοι απαγχονίζουν τον νεομάρτυρα Δαβίδ από τις Κυδωνιές
της Μικράς Ασίας.
1821 Απαγχονίζεται από τους τούρκους ο Αρχιεπίσκοπος Κύπρου
Κυπριανός, αποκεφαλίζονται οι Μητροπολίτες Πάφου, Κιτίου και
Κυρήνειας και κατακρεουργούνται πολλοί από τους κρατουμένους
στις φυλακές.
1821 Περίπου 2000 Έλληνες που είχαν κλειστεί στο φρούριο της
Λιβαδειάς εξέρχονται με τα γυναικόπαιδα και κατορθώνουν να
διέλθουν από τις τουρκικές γραμμές και να σωθούν. Απώλειες,
60 Έλληνες νεκροί.
1913 Ο Ελληνικός Στρατός (Χ Μεραρχία), μετά από διήμερο σκληρό
αγώνα, εκδιώκει τους βουλγάρους από την οροσειρά της Κερκίνης
(Μπέλες) και κατέρχεται στην κοιλάδα της Στρώμνιτσας.
Το αντιτορπιλικό "Δόξα", υπό τον Πλωτάρχη Κριεζή, και τα
ανιχνευτικά "Πάνθηρ" και "Ιέραξ" εισπλέουν στο λιμάνι της
Καβάλας και στην συνέχεια άγημα του "Δόξα" απελευθερώνει
την πόλη και γίνεται δεκτό από τους κατοίκους με άκρατο
ενθουσιασμό.
1920 Μάχη Ελλήνων και τούρκων βορείως της Φιλαδελφείας.
1925 Εγκαθίδρυση της δικτατορίας του Παγκάλου.
---------------
27 Ιουνίου
Σαμψών ξενοδόχου, Λουκά ερημίτου, Ιωάννας Μυροφόρου
1638 Ο Οικουμενικός Πατριάρχης Κύριλλος Λούκαρης [μία από τις
μεγαλύτερες μορφές της Ορθοδοξίας και του Ελληνισμού,
παρ' ότι εκατηγορήθη για προτεσταντίζουσες αντιλήψεις
- εν μέσω σκληρού ανταγωνισμού Βατικανού και προτεσταντών
για επικυριαρχία επί των υποδούλων Ορθοδόξων Ελλήνων]
αποκεφαλίζεται με διαταγή του σουλτάνου Μουράτ Δ'.
1821 Οι τούρκοι σφάζουν μοναχούς της Μονής Τομπλού και Έλληνες
χωρικούς στην Σητεία.
1822 Ο Κυριακούλης Μαυρομιχάλης, επικεφαλής μικρής δυνάμεως
Μανιατών, και ο Ιωάννης Ραζηκότσικας με Μεσολογγίτες (όλοι
μαζί περίπου 600 άνδρες) αποβιβάζονται στις Ηπειρωτικές ακτές
με σκοπό να ενισχύσουν τους στενά πολιορκημένους στην Κιάφα
Σουλιώτες.
1906 Θάνατος στην Δράμα του Μακεδονομάχου Ηλ. Γεωργίου από το
Μοναστήρι.
1913 Απελευθέρωση του Σιδηροκάστρου από την VI Μεραρχία και
αποχώρηση των βουλγαρικών στρατευμάτων, τα οποία φεύγοντας
λεηλάτησαν την πόλη και κατέσφαξαν τον Μητροπολίτη Κωνσταντίνο
και 100 προκρίτους.
1914 Οι Βορειοηπειρώτες απελευθερώνουν την Νικολίτση.
1921 Έναρξη επιχειρήσεων μεγάλης κλίμακας από το σύνολο της
Στρατιάς Μικράς Ασίας (11 Μεραρχίες Πεζικού και μία Ταξιαρχία
Ιππικού), με σκοπό την συντριβή του Κεμαλικού στρατού
(18 μεραρχίες πεζικού και 5 μεραρχίες ιππικού) στην περιοχή
της Κιουτάχειας και την κατάληψη της σιδηροδρομικής γραμμής
Κωνσταντινουπόλεως-Βαγδάτης από τον κόμβο Δορυλαίου (Εσκί
Σεχίρ), από όπου ξεκινούσε η μοναδική σιδηροδρομική γραμμή
προς την Άγκυρα, μέχρι τον κόμβο Ακροϊνού (Αφιόν Καραχισάρ),
όπου κατέληγε η σιδηροδρομική γραμμή που ξεκινούσε από την
Σμύρνη, πολύτιμη οδός εφοδιασμού και επικοινωνίας με τα
μετόπισθεν.
1946 Αποφασίζεται στο Παρίσι η ένωση των Δωδεκανήσων με την Ελλάδα.
---------------
28 Ιουνίου
Ανακομιδή λειψ. Κύρου και Ιωάννου των Αναργύρων, Στεργίου, Ουλκιανού,
Μωησή των οσίων
1797 Γαλλικά στρατεύματα του Βοναπάρτη καταλαμβάνουν την Κέρκυρα.
1867 Οι τούρκοι, υπό τον Μεχμέτ, καταλαμβάνουν το χωριό Ασκύφου
Σφακίων, χωρίς όμως να πετύχουν τον σκοπό τους, δηλ. να
καταπνίξουν την Επανάσταση των κατοίκων της περιοχής.
Οι Κρήτες επαναστάτες, με σώματα των Π. Κορωναίου,
Β. Σαπουντζάκη, Κ. Σμολένσκι, Ν. Κοντογιάννη και άλλων που
είχαν έρθει από την ελεύθερη Ελλάδα, αποκρούουν στα υψώματα
της Κράπης τις σφοδρές και αλλεπάλληλες τουρκικές επιθέσεις.
1906 Θάνατος στην Γευγελή του Μακεδονομάχου ιερέα Παπαχρήστου από
το Σιδηρόκαστρο.
1913 Η Εμπροσθοφυλακή της VII Μεραρχίας απελευθερώνει τις εσπερινές
ώρες την πόλη των Σερρών. Οι βούλγαροι, κατά την αποχώρησή
τους, καίνε 4.050 οικίες, 1.000 καταστήματα και 18 σχολεία
και εκκλησίες.
1919 Φθάνει στην Σμύρνη ο Έλληνας Αρχιστράτηγος Λεωνίδας
Παρασκευόπουλος.
---------------
29 Ιουνίου
+ Πέτρου και Παύλου των Πρωτοκορυφαίων Αποστόλων
Των εν Λέσβω Αγίων
1570 Μανιάτες, Κυθηριώτες και αγήματα του βενετικού στόλου με 25
γαλέρες υπό τον ναύαρχο Μάρκο Κονερίνι αρχίζουν την πολιορκία
του Πόρτο Κάγιο.
1821 Ο Χουρσίτ Πασάς καταστρέφει τους Καλαρρύτες και το Συρράκο
Ηπείρου, που είχαν κηρύξει την Επανάσταση από τις 18 του
μηνός.
Ο Λιμέριος Λιβερόπουλος, που διορίστηκε από τον Υψηλάντη
διοικητής των Αθηνών, φθάνει στην πόλη φορώντας στολή
Ιερολοχίτη.
Οι Σφακιανοί, υπό τον Ρούσσο, αποκρούουν επιθέσεις των
Αμπαδιωτών τούρκων και με ηρωική εξόρμηση τους τρέπουν εις
φυγήν και φονεύουν τον αρχηγό τους Ντελή Μουσταφά με ολόκληρη
την σωματοφυλακή του.
1822 Ήττα των Ελλήνων από τους τούρκους στην Πλάκα Σουλίου.
1850 Αναγνώριση του αυτοκεφάλου της Εκκλησίας της Ελλάδος από το
Οικουμενικό Πατριαρχείο.
1908 Θάνατος του Μακεδονομάχου Χρ. Δούλη από την Φλώρινα.
1958 Οι τούρκοι σκοτώνουν στην Πάφο με πελέκια και μαχαίρια τον
Αριστείδη Παπαδόπουλο.
---------------
30 Ιουνίου
+ Σύναξις των Αγίων Δώδεκα Αποστόλων
454 π.Χ. Τελειώνει ο εξαετής πόλεμος Αθηναίων και Περσών στην
Αίγυπτο. Σκοτώθηκαν 20.000 Αθηναίοι και περιήλθε στους Πέρσες
η Αίγυπτος και η Κύπρος.
311 π.Χ. Ήττα των Ελλήνων από τους Καρχηδονίους στην Ιμέρα της
Σικελίας. Απώλειες: 7.000 Έλληνες νεκροί.
275 π.Χ. Ήττα του Βασιλέως Πύρρου της Ηπείρου από τους Ρωμαίους
στο Βενεβέντο της Ιταλίας.
763 Ο Αυτοκράτωρ Κωνσταντίνος Ε' κατατροπώνει τους βουλγάρους στην
μάχη της Αγχιάλου.
1800 Ο Αλή πασάς επιτίθεται ανεπιτυχώς κατά του Σουλίου. 25 όμηροι
πρόκριτοι θανατώνονται σε αντίποινα.
1907 Ο Λοχαγός Ν. Δουμπιώτης (Αμύντας) εξοντώνει την βουλγαρο-
ρουμανική συμμορία του διαβόητου κομιτατζή Χαψάσκι, ο οποίος
είχε παγιδεύσει τον Μακεδονομάχο Τέλλο Άγρα και τον είχε
υποβάλλει σε μαρτυρικό θάνατο.
1913 Οι βούλγαροι, υποχωρώντας, λεηλατούν και πυρπολούν το Δοξάτο
Δράμας, ενώ σφαγιάζουν περισσότερους από 3.000 κατοίκους,
ιδίως γυναικόπαιδα.
1921 Απελευθερώνεται από την VI Μεραρχία το Ακροϊνό (Αφιόν Καραχισάρ),
μετά από σκληρότατο αγώνα.
---------------
1 Ιουλίου
+ Κοσμά και Δαμιανού των Αναργύρων
371 π.Χ. Μάχη στα Λεύκτρα και νίκη των Θηβαίων του Επαμεινώνδου
επί των Σπαρτιατών. Αρχή Θηβαϊκής ηγεμονίας.
332 π.Χ. Περίπου στις αρχές Ιουλίου επιτυγχάνεται η άλωσις της
Τύρου από τον Μέγα Αλέξανδρο.
1097 Οι Σταυροφόροι νικούν τους Σελτζούκους τούρκους στο Δορύλαιο.
1821 Στα Τρίκορφα Αρκαδίας 22 οπλαρχηγοί αναγνωρίζουν τον
Δ. Υψηλάντη ως Αρχιστράτηγο και του ζητούν να αναλάβει την
πολιορκία της Τριπολιτσάς (Τριπόλεως).
1828 Αρχίζει η λειτουργία της Στρατιωτικής Σχολής Ευελπίδων, με την
επωνυμία "Λόχος Ευελπίδων", Διοικητή τον Ιταλό Λοχαγό Σαλτάλι
και ανώτερο επόπτη τον Βαυαρό Συνταγματάρχη Έυδεκ. Το διάταγμα
της ιδρύσεώς της υπεγράφη αργότερα, στις 21 Δεκ. 1828.
"Άρχεσθαι μαθών άρχειν επιστήσει"
1913 Απελευθέρωση της Δράμας από τον Ελληνικό Στρατό (VII Μεραρχία).
1914 Διωγμός των Ποντίων από τους τούρκους.
---------------
2 Ιουλίου
+ Κατάθεσις Τιμίας Εσθήτος Θεοτόκου εν Βλαχέρναις,
Ιουβεναλίου Ιεροσολύμων
1654 Οι τούρκοι καταλαμβάνουν τα Χανιά από τους Βενετούς.
1715 Οι τούρκοι ανακτούν το φρούριο της Ακροκορίνθου από τους Βενετούς.
1825 Έλληνες υπό τους Γενναίο Κολοκοτρώνη, Νοταρά, Λόντο και
Πλαπούτα περικυκλώνουν την Αλωνίσταινα και τρέπουν σε άτακτη
φυγή 500 αιγυπτίους, από τους οποίους οι 100 φονεύθηκαν.
1839 Ιδρύεται το Πανεπιστήμιο Αθηνών.
1881 (ν. ημ.) Πραγματοποιείται η Ένωση της Θεσσαλίας και της Άρτας
με την Ελλάδα με χωριστή ελληνοτουρκική σύμβαση.
1904 Εκτελείται ο Μακεδονομάχος Αναστάσιος Μοναστερλής στο Μοναστήρι.
1919 Ο Ελληνικός Στρατός απελευθερώνει την Πέργαμο.
1943 Οι γερμανοί εκτελούν Έλληνες στην Καστοριά.
--------------
3 Ιουλίου
Υακίνθου, Θεοδότης μ., Ανατολίου Αρχιεπ. Κων/πόλεως,
Γερασίμου οσ. εκ Καρπενησίου
1821 Ακαρνάνες επαναστάτες αναγκάζουν σε υποχώρηση τον Ισμαήλ πασά.
1824 Ο Ελληνικός Στόλος (20 πλοία), υπό τους Μιαούλη και Σαχτούρη,
αποβιβάζει 1.500 άνδρες και απελευθερώνει τα Ψαρά. Ο τουρκικός
στόλος τρέπεται εις φυγήν και χάνει 20 πλοία μετά από 5ωρη
ναυμαχία.
1826 Ο στρατός του Κιουταχή (10.000 άνδρες και 26 πυροβόλα) φθάνει
στα Πατήσια και πολιορκεί την Ακρόπολη. Σε βοήθεια των 1.400
ανδρών, υπό τον Γ.Καραϊσκάκη, έρχεται από την Σαλαμίνα ο
Ν. Ζαχαρίτσας με 150 άνδρες.
1896 Από την Εθνική Εταιρεία αποστέλλονται στην Μακεδονία
8 ανταρτικά σώματα (500 ένοπλοι), υπό τους Χρ. Βερβέρα,
Παπαδήμα, Λεπενιώτη, Γούλα, Γκρούτα και Αθ. Μπρούφα, με σκοπό
την δημιουργία επαναστατικών εστιών.
1907 Τα ανταρτικά σώματα των Τόμπρα και Πλατανιά προσβάλλουν
βουλγαρική συμμορία στα Κορέστια και εξοντώνουν 10 κομιτατζήδες,
ανάμεσά τους και τον αρχικομιτατζή Κορσάκωφ.
1921 Σκληροί, αιματηροί και νικηφόροι αγώνες των Α' και Β' ΣΣ
νοτιοδυτικά της Κιουτάχειας στην Μικρά Ασία.
Καταλαμβάνεται το ύψωμα Τσαούς Τσιφλίκ και οι τούρκοι
υποχωρούν προς το Δορύλαιον. Απώλειες: 630 Έλληνες.
1943 Εκτέλεση 50 Ελλήνων από τους γερμανούς στην Θεσσαλονίκη.
---------------
4 Ιουλίου
+ Ανδρέα Κρήτης ποιητού του Μεγάλου Κανόνος, Ασκληπιάδος οσ.,
Δονάτου Λιβύης
362 π.Χ. Ο Επαμεινώνδας νικά στην Μαντίνεια τους Σπαρτιάτες
και τους Αθηναίους, χρησιμοποιώντας τον σχηματισμό της λοξής
φάλαγγας. Τραυματίζεται όμως θανάσιμα.
1570 Μανιάτες, Κυθήριοι και Βενετοί κυριεύουν και κατεδαφίζουν το
τουρκικό ορμητήριο στην Μάνη, το Πόρτο Κάγιο.
1821 Απελευθέρωση της Μονεμβασιάς.
5.000 Τούρκοι υπό τον Λατίφ πασά ηττώνται στο Θέρισο.
1822 Στον Πέτα της Άρτας 7.500 τούρκοι επιτίθενται στο Ελληνικό
Εκστρατευτικό Σώμα (600 τακτικοί υπό τον Στρατηγό Κάρολο Νόρμαν
και 1.500 άτακτοι) του Μαυροκορδάτου και το συντρίβουν. Ο
Πέτρος Ταρέλλας, Διοικητής του τακτικού σώματος σκοτώνεται.
Απώλειες: 300 Έλληνες, 100 φιλέλληνες και 1.000 τούρκοι νεκροί.
Στην Σπλάντζα, κοντά στις εκβολές του Αχέροντα, 3.500 τούρκοι,
υπό τον Κεχαγιάμπεη, επιτίθενται εναντίον 550 Μανιατών και
Μεσολογγιτών, οι οποίοι είχαν αποβιβαστεί εκεί για να
βοηθήσουν τους Σουλιώτες. Ο Κυριακούλης Μαυρομιχάλης
σκοτώνεται. Απώλειες: 50 τούρκοι νεκροί.
1921 Ο Ελληνικός Στρατός (Χ Μεραρχία), μετά σκληρή διήμερη μάχη,
απελευθερώνει την Κιουτάχεια.
1943 Δύναμη 5.000 ανταρτών του ΕΔΕΣ αρχίζει εκτεταμένες
επιχειρήσεις κατά των δυνάμεων κατοχής στην Δυτική Ελλάδα, με
αποτέλεσμα την παραπλάνησή τους ως προς την περιοχή αποβάσεως
των Συμμάχων.
---------------
5 Ιουλίου
Αθανασίου του εν Άθω, Λαμπαδού οσ., Σεργίου οσ.
1821 Οι Νικόλαος Στουρνάρης, Αθανάσιος Μάνταλος και αδελφοί Λαγκαδά
κηρύσσουν την Επανάσταση στην επαρχία Ασπροποτάμου στην Πίνδο.
Δύναμη 36 τουρκικών πλοίων, υπό τον Καρά Αλή, κανονιοβολεί την
Σάμο και επιχειρεί απόβαση. Η δύναμη αποβάσεως, 300 ανδρών,
υφίσταται πανωλεθρία.
Ισχυρή δύναμη Κρητών επιτίθεται εναντίον 5.000 τούρκων κοντά
στα Χανιά και τους τρέπει εις φυγήν με σοβαρότατες απώλειες.
1824 Στον Μαραθώνα, 600 Έλληνες, υπό τους Γκούρα, Μαμούρη, Ρούκη
και Πρεβεζιάνο, δέχονται επίθεση από 2.000 γενίτσαρους και
1.000 τούρκους, υπό τον Ομέρ πασά της Καρύστου. Οι Έλληνες
τρέπουν εις φυγήν τους τούρκους, οι οποίοι αφήνουν στο πεδίο
της μάχης 260 νεκρούς, ανάμεσά τους και τον αρχηγό των
γενιτσάρων Ιμπραήμ.
1867 Οι πασάδες Ομέρ Μεχμέτ και Ρεσίτ εισβάλλουν στα Σφακιά και
καταλαμβάνουν το ανατολικό τμήμα. Σύντομα όμως αντιμετωπίζουν
δυσκολίες από την τοπική αντίσταση και το ορεινό του εδάφους
και υποχωρούν.
1921 Πρώτη μάχη στην περιοχή Ουτς Σαράι. Διαλύεται, ύστερα από
σύγχυση, το απόσπασμα της ΧΧΙΙ Μεραρχίας και υφίσταται σοβαρές
απώλειες η Ταξιαρχία Ιππικού. Ηρωικώς επιτιθέμενη κατά του
εχθρού, η 1η Επιλαρχία αποδεκατίζεται και ο Διοικητής της,
Επίλαρχος Μαρκόπουλος με τους 3 αξιωματικούς του (τον Ίλαρχο
Φορτούνα, τον Ανθυπίλαρχο Παπαϊωάννου και τον Έφεδρο
Ανθυπίλαρχο Κλώντζα) πέφτουν στην μάχη, ενώ το 14ο Σύνταγμα
υποχωρεί ατάκτως.
1942 Εκτελείται από τους γερμανούς στην Καισαριανή ο Υποπλοίαρχος
Ηλίας Καζάκος, διότι φυγάδευε Έλληνες στην Μέση Ανατολή.
---------------
6 Ιουλίου
Σισώη οσ. του Μεγάλου, Λουκίας της Παρθένου, Αρχίππου, Φιλήμονος,
Ονησίμου εκ των Ο', Απολλωνίου, Επιμάχου, Αλεξανδρίωνος μ.
1827 Μετά από πρωτοβουλία των Εγγυητριών Δυνάμεων (Γαλλίας, Αγγλίας
και Ρωσίας) υπογράφεται η συνθήκη του Λονδίνου, με την οποία
καθορίζεται η ανάγκη προστασίας των Ελλήνων, η κατάπαυση των
εχθροπραξιών και η αυτονομία της Ελλάδος. Σε αντίθετη περίπτωση
οι Δυνάμεις θα επενέβαιναν παίρνοντας τα αρμόζοντα μέτρα για την
πραγματοποίηση της συνθήκης, όπως και έγινε με την ναυμαχία του
Ναυαρίνου που ακολούθησε.
1829 Ο Βάσος Μαυροβουνιώτης αποκρούει με επιτυχία στον Άγιο Ιωάννη
της Χασιάς επίθεση των τούρκων, οι οποίοι έχασαν πάνω από 250
άνδρες και εγκατέλειψαν στο πεδίο της μάχης πολλούς τραυματίες.
1913 Ο Ελληνικός Στρατός απελευθερώνει το Κάτω Νευροκόπι.
1921 Ο Διοικητής του 3ου Σώματος Στρατού Υποστράτηγος Γεώργιος
Πολυμενάκος εισέρχεται στο Δορύλαιον και εγκαθιστά το Στρατηγείο
του στο Δημαρχείο της πόλης. Η διοίκηση της Στρατιάς εγκαθίσταται
στην Κιουτάχεια. Η τουρκική εθνοσυνέλευση σε μυστική συνεδρίαση
αποφασίζει την μεταφορά των αρχείων της στην Καισάρεια, επειδή
ο Ελληνικός Στρατός προελαύνει προς το εσωτερικό.
---------------
7 Ιουλίου
+ Κυριακής μεγαλομάρτυρος, Θωμά οσ. του εν Μαλεώ
1686 Πελοποννήσιοι, Ζακυνθινοί και Βενετοί απελευθερώνουν την Μεθώνη
από τους τούρκους.
1770 Καταστροφή του τουρκικού στόλου στον λιμένα Τσεσμέ της Σμύρνης
από τους Ρώσους, με τους οποίους συνεργάζονταν και 4 Ελληνικά
πλοία. Σε αντίποινα οι τούρκοι σφάζουν 1.000 Έλληνες της Σμύρνης.
1828 Υπογράφεται πρωτόκολλο μεταξύ των Μεγάλων Δυνάμεων για την
αποστολή γαλλικών στρατευμάτων στην Ελλάδα, με σκοπό την
εκδίωξη των αιγυπτίων του Ιμπραήμ.
1907 Βουλγαρική συμμορία σκοτώνει τον Μακεδονομάχο Νικόλαο Τσοτάκο,
ενώ μαχόταν ηρωικώς.
1920 Αγήματα του Ελληνικού Στόλου απελευθερώνουν την Ηράκλεια, την
Ραιδεστό και την Τυρολόη στην Ανατολική Θράκη.
1921 Στο Καράκογιουν το 2/39 Σύνταγμα Ευζώνων δοκιμάζεται πολύ,
αλλά δεν λυγίζει. Ο Διοικητής του, Συνταγματάρχης Βλάσης
Καραχρήστος, πέφτει μαχόμενος δίπλα στους στρατιώτες του.
---------------
8 Ιουλίου
+ Προκοπίου μεγαλομ., Θεοφίλου Ζιχνών Μυροβλήτου, Αναστασίου ιερομ.
1656 Οι ενετοί καταλαμβάνουν την Τένεδο από τους τούρκους.
1824 Ολιγάριθμοι Έλληνες, υπό τον Σκαλτσά και τον Σάφακα, τρέπουν
εις φυγήν, μετά από 6ωρη σκληρή μάχη, 6.000 τούρκους και
αλβανούς, υπό τον Αμπάς πασά, τον Βελή αγά και τον Πράχο
Πρεβίστα, στην θέση Μπινίτσα Λιδορικίου.
1908 Συνάπτεται σκληρή μάχη μεταξύ 150 βουλγάρων κομιτατζήδων και
των ανταρτικών σωμάτων του Εμμ. Νικολούδη, Βολάνη και Καραβίτη
στο ύψ. Πιπερίτσα του όρους Καϊμακτσαλάν, με αποτέλεσμα την
άτακτη υποχώρηση των κομιτατζήδων που είχαν 28 νεκρούς, μεταξύ
αυτών και ο επικεφαλής τους Πογόντσες.
1921 Οι Ελληνικές δυνάμεις που κατείχαν τον τομέα Δορύλαιον (Εσκή
Σεχήρ) - Σεϊντί Γαζή, αποκρούουν σφοδρή τουρκική επίθεση και
προξενούν σοβαρές απώλειες στον εχθρό. Οι εχθρικές δυνάμεις,
για να αποφύγουν την περικύκλωση, υποχωρούν εσπευσμένα, κατά
την νύχτα, πέραν του Σαγγαρίου.
---------------
9 Ιουλίου
+ Γ' Ματθαίου
Παγκρατίου Ταυρομενίας, Διονυσίου και Μητροφάνους οσ.
1651 Ο βενετικός στόλος συντρίβει τον τουρκικό, σε ναυμαχία μεταξύ
Πάρου, Φολέγανδρου και Νάξου.
1771 Οι τούρκοι θανατώνουν στην Αθήνα τον νεομάρτυρα Μιχαήλ Μπακνανά.
1906 Αλβανίζοντες και οπαδοί της ρουμανικής προπαγάνδας δολοφονούν
σε ενέδρα τον Μητροπολίτη Κορυτσάς Φώτιο.
---------------
10 Ιουλίου
Των εν Νικοπόλει της Αρμενίας 45 μαρτ., Γρηγορίου Άσσου Λέσβου
685 Πεθαίνει ο Αυτοκράτωρ Κωνσταντίνος Δ' ο Πωγωνάτος και τον
διαδέχεται ο υιός του Ιουστινιανός Β'.
1913 Μετά την ραγδαία προέλαση του Ελληνικού Στρατού (Ι Μεραρχία),
καταλαμβάνονται τα στενά της Κρέσνας, βαθειά μέσα στο
βουλγαρικό έδαφος.
1920 Η Μεραρχία Σμύρνης φθάνει στην Αρκαδιούπολη (Λουλέ Μπουργκάζ),
μετά από ταχεία προέλαση στην Ανατολική Θράκη.
1944 Οι γερμανοί εκτελούν με ξιφολόγχη Έλληνες στην Σιάτιστα.
---------------
11 Ιουλίου
+ Ευφημίας μεγαλομ., Όλγας Ρωσίδος ισαποστόλου,
Νικοδήμου και Νεκταρίου οσιομ.
813 Εκθρόνιση του Αυτοκράτορος Μιχαήλ Α' Ραγκαβέ. Τον διαδέχεται
ο Λέων Ε'.
1821 Σφαγές Ελλήνων από τους τούρκους στην Κω.
1865 Μεταφέρονται τα οστά του εθνικού μας ποιητού Διονυσίου Σολωμού
στην Ζάκυνθο.
1867 Οι Κρήτες Οπλαρχηγοί Κωσταράς και Κριάρης Μαντακάκης με τους
Μανιάτες υπό τον Λ. Πετροπουλάκη, σε σφοδρή μάχη στην Αράδαινα
των Σφακίων αποκρούουν επίθεση 10.000 τούρκων στρατιωτών του
Ρεσίτ Πασά.
1878 Ο βρετανικός στόλος, υπό τον ναύαρχο Χέι, καταλαμβάνει την
Λάρνακα και έτσι αρχίζει η αγγλοκρατία στην Κύπρο.
1908 Ο σουλτάνος Αβδούλ Χαμίτ, υποκύπτοντας στις απαιτήσεις της
επαναστάσεως των Νεοτούρκων, δημοσιεύει ανακοίνωση με την
οποία διακηρύσσεται το Σύνταγμα, ανασχηματίζεται η κυβέρνηση
και προκηρύσσονται εκλογές για την ανάδειξη Βουλής. Το γεγονός
αυτό, η παροχή αμνηστίας στους αντάρτες και η (απατηλή) εντύπωση
ότι όλα θα πήγαιναν καλά, οδήγησε Έλληνες και βούλγαρους στην
απόφαση να τερματίσουν τον Μακεδονικό Αγώνα.
---------------
12 Ιουλίου
Πρόκλου, Ιλαρίου, Σεραπίωνος, Μάμαντος, Βερονίκης αιμορροούσης μ.
1470 Οι τούρκοι πραγματοποιούν την 5η κατά σειρά μεγάλη έφοδό τους,
με την οποία κατορθώνουν τελικά να εισχωρήσουν στην Χαλκίδα
και να την κυριεύσουν, από τους Βενετούς. Επί τρεις ημέρες
η πόλη μετατράπηκε σε απέραντο σφαγείο: στρατιώτες, πολίτες,
άμαχοι, γυναίκες και παιδιά άνω των 10 ετών σφάζονταν κατά
εκατοντάδες στους δρόμους, στους πύργους, στις εκκλησίες και
στις γέφυρες. Ειδικές διαταγές του Μεχμέτ Β' απαιτούσαν την
εκτέλεση όλων των ανδρών. 30.000 άνθρωποι χάνουν την ζωή τους
και ο Βενετός βάιλος Παύλος Erizzo πριονίζεται ζωνταντός.
1715 Οι τούρκοι καταλαμβάνουν το Άργος από τους Βενετούς.
1913 Αγήματα του Ελληνικού Στόλου, υπό τον Πλοίαρχο Γκίνη,
απελευθερώνουν την Αλεξανδρούπολη.
1913 Ο Ελληνικός Στρατός (VIII Μεραρχία) απελευθερώνει την Ξάνθη.
1920 Το 3/40 Σύνταγμα Ευζώνων εισέρχεται χωρίς αντίσταση και
απελευθερώνει την Αδριανούπολη, στην οποία το υποδέχονται
με ενθουσιασμό οι Έλληνες κάτοικοι. Με εντολή των Συμμάχων,
η Ελληνική Στρατιά Δυτικής Θράκης και η Μεραρχία Σμύρνης
καταστέλλουν το κίνημα του συνταγματάρχη Τζαφέρ Ταγιάρ,
ο οποίος ηρνείτο να δεχθεί την ανακωχή του Μούδρου. Ο
Ελληνικός Στρατός φθάνει έως την Τσατάλτζα, έξω από την
Κωνσταντινούπολη.
---------------
13 Ιουλίου
+ Σύναξις Αρχαγγέλου Γαβριήλ, Στεφάνου οσ. Σαββαΐτου
1878 (ν. ημ.) Μεταξύ Αγγλίας, Γερμανίας, Αυστρίας, Ρωσίας, Γαλλίας,
Ιταλίας και Τουρκίας υπογράφεται η συνθήκη του Βερολίνου,
με την οποία ανατρέπεται η σκανδαλώδης συνθήκη του Αγίου
Στεφάνου του 1878, η οποία προέβλεπε την δημιουργία Μεγάλης
Βουλγαρίας.
1943 Το Σύνταγμα Βάλτου των ΕΟΕΑ-ΕΔΕΣ αρχίζει 8ήμερο αγώνα κατά της
ιταλικής Μεραρχίας "Μπρενέρο" στο Μακρυνόρος και τής προκαλεί
σοβαρές απώλειες. Η Μεραρχία αυτή κατευθυνόταν διά της Ηπείρου
και Αλβανίας προς την Σικελία, για να ενισχύσει τις εκεί
δυνάμεις του Άξονα.
1943 Οι Γερμανοί καίνε το Κεφαλόβρυσο Πωγωνίου και εκτελούν τον
ιερέα και άλλους Έλληνες.
---------------
14 Ιουλίου
+ Νικοδήμου Αγιορείτου, Ακύλα απ., Ιούστου μ., Ονησίμου θαυμ.,
Ιωσήφ Στουδίτου
1821 Ο Αλέξανδρος Υψηλάντης φυλακίζεται στην Αυστρία.
1824 12.000 τουρκαλβανοί, υπό τους πασάδες Γιουσούφ Περκόφτσαλι
και Αμπάζ, ξεκινώντας από την Γραβιά, επιτίθενται εναντίον της
Άμπλιανης Φωκίδος, όπου είχαν οχυρωθεί 3.000 Έλληνες υπό τον
Νάκο Πανουργιά. Μετά από σκληρή 9ωρη μάχη, οι Έλληνες τρέπουν
εις φυγήν τους τουρκαλβανούς και τους καταδιώκουν επί 3 ημέρες.
Πεσόντες 37 Έλληνες, 2.000 τούρκοι νεκροί.
1907 Το πενταμελές σώμα των οπλαρχηγών Δημητρίου Γιουγκολάκη
(Μητρούση) και Θεοδώρου Τουρλεντέ εγκλωβίζεται από τους
τούρκους, μετά από βουλγαρική προδοσία, στην Κάτω Κεμενικιά
Σερρών. Μετά από άνισο αγώνα, σκοτώνονται οι Μητρούσης,
Τουρλεντές και ένας αντάρτης, ενώ οι υπόλοιποι δύο
αιχμαλωτίστηκαν και απαγχονίστηκαν.
Ενδεκαμελές σώμα υπό τον Ανθυπολοχαγό Ανδρέα Μακούλη
(Στενημαχίτη) κυκλώνεται από τους τούρκους στην Δόβιστα.
Στην συμπλοκή που επακολουθεί σκοτώνονται 9 άνδρες, ανάμεσά
τους και ο Μακούλης.
1913 Η Ημιλαρχία της VIII Μεραρχίας εισέρχεται στις 11:00 στην
Κομοτηνή, όπου γίνεται δεκτή από τους Έλληνες κατοίκους με
ενθουσιασμό.
1920 Ο Ελληνικός Στρατός απελευθερώνει τις Σαράντα Εκκλησίες στην
Ανατολική Θράκη.
1942 Εκτέλεση Ελλήνων από τους γερμανούς στο Ηράκλειο της Κρήτης.
1944 Ισχυρή δύναμη Ιερολοχιτών και Βρετανών προσβάλλει την
γερμανο-ιταλική φρουρά της Σύμης και τής προκαλεί σοβαρές
απώλειες.
---------------
15 Ιουλίου
Ιουλίττης και Κηρύκου μ., Βλαδιμήρου μ.
301 π.Χ. Μάχη στην Ιψό της Φρυγίας, μεταξύ του Αντιγόνου και
του υιού του Δημητρίου του Πολιορκητού, κατά του Σελεύκου,
του Πτολεμαίου, του Κασσάνδρου και του Λυσιμάχου. Ήττα του
Αντιγόνου.
280 π.Χ. Οι Έλληνες (27.000 πεζοί, 3.000 ιππείς και 20 ελέφαντες),
υπό τον Βασιλέα της Ηπείρου Πύρρο, νικούν τους Ρωμαίους (36.000
πεζοί και 4.000 ιππείς) στην Ηράκλεια της Κάτω Ιταλίας.
Οι Ρωμαίοι αφήνουν στο πεδίο της μάχης 7.000 νεκρούς και
πολυάριθμους αιχμαλώτους, ενώ ο Πύρρος κυριεύει το στρατόπεδό
τους. Ο Πύρρος, "ηδόμενος και μέγα φρονών ότι μόνοις τοις μετ'
αυτού και Ταραντίνοις εκράτησε της μεγάλης Ρωμαίων δυνάμεως",
προσέφερε πλούσια αναθήματα στην Δωδώνη.
668 Δολοφονείται ο Αυτοκράτωρ Κώνστας Β' στις Συρακούσες της
Σικελίας. Τον διαδέχεται ο υιός του Κωνσταντίνος Δ' ο
Πωγωνάτος.
1821 5.000 τούρκοι, υπό τον Λατίφ πασά, συγκρούονται στους Λάκκους
Χανίων με τους Έλληνες επαναστάτες, υπό τους Β. Χάλη, Ανδρέα
Φασούλη, Ιωάννη Χάλη και Γ. Δασκαλάκη. Μετά από σκληρή μάχη,
υπό εξαιρετικά άνισες συνθήκες, οι Έλληνες κερδίζουν μεγάλη
νίκη.
2.000 τούρκοι υπό τον Ομέρ Βρυώνη επιτίθενται στα Βρυσάκια
Ευβοίας κατά των οχυρωμένων Ελλήνων επαναστατών, υπό τον
οπλαρχηγό Αγγελή Γοβγίνα. Μετά από επτάωρη μάχη, οι τούρκοι
υποχωρούν με απώλειες 70 νεκρούς και 140 τραυματίες.
1906 Τα ανταρτικά σώματα των οπλαρχηγών Ιω. Καραβίτη και Ευαγγ.
Νικολούδη προσβάλλουν στην Κέλλη (Γκορνίτσοβο) Φλωρίνης την
συμμορία του αρχικομιτατζή Τάνε. Οι τούρκοι όμως, οι οποίοι
εγνώριζαν τις κινήσεις των σωμάτων και ενέδρευαν στους γύρω
λόφους, τούς κυκλώνουν και στην μάχη που επακολουθεί
σκοτώνεται ο Νικολούδης.
1913 Έναρξις της τριημέρου μάχης της Τζουμαγιάς.
[Ο Ελληνικός Στρατός συνεχίζει την θριαμβευτική του επέλαση
βαθειά μέσα στο βουλγαρικό έδαφος. Ο Βενιζέλος στο Βουκουρέστι
αγωνίζεται για την επίτευξη συμφέρουσας διεθνούς συμφωνίας,
επειδή όμως οι αξιώσεις της Ελλάδος δεν ικανοποιούνται,
συνεχίζονται παράλληλα οι πολεμικές επιχειρήσεις. Οι
βούλγαροι, βλέποντας την απροθυμία των Μεγάλων Δυνάμεων
να ικανοποιήσουν τις Ελληνικές αξιώσεις, δεν ενδίδουν, ενώ
από το μέτωπο ο Βασιλεύς Κωνσταντίνος δηλώνει "ανακωχή με
τους βούλγαρους θα κάνω στην Σόφια!"]
1921 Συνέρχεται στην Κιουτάχεια Πολεμικό Συμβούλιο υπό την προεδρία
του Βασιλέως Κωνσταντίνου Α' και αποφασίζεται η ανάληψη
επιχειρήσεων προς την Άγκυρα, για την καταστροφή του κεμαλικού
στρατού.
---------------
16 Ιουλίου
+ Των Αγ. 630 Πατέρων Δ' Οικ. Συνόδου
Αναστασίου και Ευδοξίου επ. Θεσ/νίκης, Αθηνογένους ιερομ.
636 Οι Άραβες νικούν τον στρατό του Αυτοκράτορος Ηρακλείου Α' στον
ποταμό Ιερομίακα.
813 Οι βούλγαροι εμφανίζονται μπροστά στα τείχη της Κωνσταντινου-
πόλεως, περιορίζονται όμως σε λεηλασίες στα περίχωρα.
1826 Ο Γεώργιος Σαχτούρης και ο Κωνσταντίνος Κανάρης νικούν τον
τουρκικό στόλο κοντά στην Σάμο.
1906 Καταστροφές Ελληνικών ιδρυμάτων, εκκλησιών και σχολείων της
Φιλιππουπόλεως από τους βουλγάρους. Με τις μεθόδους αυτές
εξοντώνεται ο Ελληνισμός της Ανατολικής Ρωμυλίας.
1907 Το ανταρτικό σώμα του Ανθυπολοχαγού Νικ. Τσοτάκου (Γέρμα)
περικυκλώνεται από τους τούρκους στο Καλογερικό Καστοριάς
και μετά από μάχη σκοτώνεται ο ίδιος και 23 άνδρες του.
---------------
17 Ιουλίου
+ Μαρίνης Μεγαλομάρτυρος
1203 Οι λατίνοι της 4ης Σταυροφορίας εκθρονίζουν τον Έλληνα
Αυτοκράτορα Αλέξιο Γ' Άγγελο.
1821 Σφακιανοί επαναστάτες συντρίβουν 960 τούρκους στον Άσκυφο.
Από αυτούς σώθηκαν μόνο μερικές δεκάδες.
1825 1.500 Έλληνες δέχονται επίθεση στην Μονή του προφήτη Ηλία,
κοντά στην Άμφισσα, από 7.000 τουρκαλβανούς. Αντεπιτίθενται
όμως και τους αναγκάζουν να τραπούν σε άτακτη φυγή,
εγκαταλείποντας στο πεδίο της μάχης 73 νεκρούς.
1912 Οι κάτοικοι της Ικαρίας εκδιώκουν τις τουρκικές αρχές και
ανακηρύσσουν την "Ικαριακήν Πολιτείαν", μέχρι τις 4 Νοεμβρίου
του ιδίου έτους, οπότε άγημα του Ελληνικού Στόλου αποβιβάζεται
στην νήσο και την απελευθερώνει οριστικά.
1913 Συνέρχεται στο Βουκουρέστι συνδιάσκεψη των εμπολέμων, για την
σύναψη ειρήνης, στην οποία παρίσταται ο Πρωθυπουργός Ελ.
Βενιζέλος.
1945 Ο Ιερός Λόχος εγκαταλείπει την Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου για
να επιστρέψει στην Ελλάδα.
1953 Το Τάγμα του Ελληνικού Εκστρατευτικού Σώματος Κορέας αποκρούει
ισχυρή κινεζική επίθεση στο ΒΔ τμήμα της Ζουγκάμ-Νι.
(Πρόκειται για τις τελευταίες σκληρές μάχες, λίγες ημέρες πριν
την ανακωχή. (Βλ. σχετικό αφιέρωμα στο τρέχον (2003) τεύχος
της "Στρατιωτικής Ιστορίας".))
---------------
18 Ιουλίου
+ Αιμιλιανού, Παύλου, Θέης, Ουαλεντίνης, Μαρκέλλου μ., Παμβώ του Μεγάλου
1203 Οι λατίνοι της Δ' Σταυροφορίας ανεβάζουν στον Ελληνικό θρόνο
τον Αλέξιο Δ' Άγγελο μαζί με τον πατέρα του, τον τυφλό
Ισαάκιο Β' Άγγελο.
1826 Στο χωριό Μεχμέταγα της Αρκαδίας, 400 αιγύπτιοι συγκρούονται
με ελληνική δύναμη υπό τους Χατζημιχαήλ Νταλιάνη, Νικηταρά,
Γιατράκο και τον Πορτογάλο φιλέλληνα Αλμέιδα. Μετά από σκληρό
αγώνα οι αιγύπτιοι τρέπονται εις φυγήν, εγκαταλείποντας 200
νεκρούς.
1913 Ο Ελληνικός Στρατός ανακαταλαμβάνει το Παντζάρεβο και φθάνει
μέχρι την Τζουμαγιά. Συγχρόνως, πραγματοποιείται στο Βουκουρέστι
συνδιάσκεψη των εμπολέμων για την σύναψη ειρήνης. Στην πρώτη
αυτή συνεδρίαση αποφασίζεται η πενθήμερη αναστολή των
εχθροπραξιών. Η ανακωχή αυτή παρατάθηκε για αόριστο χρόνο
και έτσι τερματίστηκαν οι πολεμικές επιχειρήσεις του
σκληρού αλλά θριαμβευτικού για τον Ελληνισμό Β' Βαλκανικού
Πολέμου.
1920 Μάχη στο Ντεμιρτζί της Μικράς Ασίας. Ο Ελληνικός Στρατός νικά
και εκδιώκει από την περιοχή τους τούρκους ατάκτους.
1951 Η Ελλάς γίνεται επισήμως μέλος του ΝΑΤΟ.
---------------
19 Ιουλίου
Μακρίνης οσ., Δίου οσ., Θεοδώρου Εδέσσης, Γρηγορίου ομολ.
1780 Ο Κωνσταντίνος Κολοκοτρώνης, πατέρας του Θεοδώρου, και άλλοι
αγωνιστές, αφού πολιορκήθηκαν στην Μάνη από τους τούρκους,
βγαίνουν από τα οχυρά τους και κατακρεουργούνται.
1821 Ισχυρή τουρκική δύναμη, υπό τον Ομέρ Βρυώνη, φθάνει στην
Αθήνα και υποχρεώνει τους Έλληνες επαναστάτες, υπό τον Λιβέρη
Λιβιερόπουλο, να λύσουν την πολιορκία της Ακροπόλεως και να
καταφύγουν στην Αίγινα και στην Σαλαμίνα.
1825 Αποτυχημένη επίθεση του Κιουταχή κατά του Μεσολογγίου.
1920 Το Σώμα Στρατού Εθνικής Αμύνης, μετά από προέλαση,
απελευθερώνει την Ανατολική Θράκη, εκτός από μικρή περιοχή
ανατολικά της Τσατάλτζας και της χερσονήσου της Καλλιπόλεως.
---------------
20 Ιουλίου
+ Ηλιού του Θεσβίτου προφήτου
1054 Οριστικοποιείται το Σχίσμα μεταξύ της Ορθοδόξου και της
παπικής εκκλησίας. Πατριάρχης στην Κωνσταντινούπολη ήταν ο
Μιχαήλ Κηρουλάριος και Πάπας στην Ρώμη ο Λέων Θ'.
1715 Οι τούρκοι καταλαμβάνουν το Ναύπλιο από τους ενετούς.
1792 Ο Λάμπρος Τζαβέλας και άλλοι 16 Σουλιώτες πέφτουν ηρωικά, ενώ
αμύνονται στα στενά της Κιάφας κατά των τούρκων.
1822 Αποτυχία των τούρκων να καταλάβουν το Βασιλάδι.
1827 Ο Βρετανός ναύαρχος Κόχραν και ο φιλέλλην Τόμας με τα πλοία
"Ελλάς" και "Σωτηρία" καταναυμαχούν στην Γλαρέντζα Ζακύνθου
4 αιγυπτιακά πολεμικά. Από αυτά, 2 αιχμαλωτίστηκαν, μεταφέρθηκαν
στον Πόρο και πήραν τα ονόματα "Ύδρα" και "Αθηναΐς".
1828 Πεθαίνει ο Αλέξανδρος Υψηλάντης, Γενικός Αρχηγός της Φιλικής
Εταιρείας, στις φυλακές της Βιέννης.
1903 Το βουλγαρικό κομιτάτο εκδηλώνει επανάσταση με επίκεντρο
την Δυτ. Μακεδονία. Πρόκειται για την γνωστή επανάσταση του
Ηλί-ντεν (ημέρα του προφήτη Ηλία), με σκοπό την δημιουργία
αυτόνομης βουλγαρικής Μακεδονίας.
[Κατεστάλη, ευτυχώς, από τους τούρκους, οι οποίοι όμως,
μαζί με τους βουλγάρους, επεδόθησαν σε αγριότητες κατά του
Ελληνικού πληθυσμού.]
1974 Την 5η πρωινή οι τουρκικές ένοπλες δυνάμεις ενεργούν απόβαση
στην Κύπρο. Τα ελληνοκυπριακά στρατεύματα αμύνονται σθεναρά
[όσα αφέθησαν να αμυνθούν δηλαδή] και η Ελλάδα κηρύσσει
γενική επιστράτευση [ποιοι και γιατί την ανεκάλεσαν;].
Η ΚΥΠΡΟΣ ΣΤΕΝΑΖΕΙ ΑΚΟΜΗ, κι εμείς ασχολούμεθα με ελληνο-
τουρκικές αδελφοποιήσεις, τσιφτετέλια, ζεϊμπέκικα και
κουμπαριές!
---------------
21 Ιουλίου
Ιωάννου στυλίτου, Συμεών του διά Χριστόν σαλού, Παρθενίου Άρτης
1425 Πεθαίνει ο Aυτοκράτωρ Μανουήλ Β' Παλαιολόγος. Τον διαδέχεται ο
υιός του Ιωάννης Η'.
1774 (ν. ημ.) Υπογράφεται η Συνθήκη του Κιουτσούκ-Καϊναρτζή, μεταξύ
Ρωσίας και τουρκίας, βάσει της οποίας αναγνωρίζεται η αυτονομία
των Παραδουνάβιων Ηγεμονιών, στις οποίες προετοιμάσθηκε η
Ελληνική Επανάστασις.
1825 Ενεργείται γενική τουρκική επίθεση δυνάμεως 24.000 ανδρών, υπό
τον Κιουταχή, κατά του Μεσολογγίου. Οι τούρκοι αποτυγχάνουν να
καταλάβουν την πόλη και αναγκάζονται να επιστρέψουν στις βάσεις
τους, εγκαταλείποντας 1.500 νεκρούς και πολλούς τραυματίες.
---------------
22 Ιουλίου
+ Μαρίας Μαγδαληνής, Μαρκέλλας της εκ Χίου παρθενομ.
356 π.Χ. Περίπου αυτή την εποχή γεννιέται ο Μέγιστος των Ελλήνων,
Αλέξανδρος Γ' ο Μέγας, στην Πέλλα. Για την φύση του ο μάντης
Αρίστανδρος ο Τελμησσεύς προείπε, ερμηνεύοντας ένα όνειρο του
Φιλίππου, ότι θα ήταν "θυμοειδής και λεοντώδης". Την ίδια μέρα
ο Ηρόστρατος πυρπολεί τον μεγάλο ναό της Αρτέμιδος στην Έφεσο
και όσοι μάγοι βρέθηκαν εκεί, άρχισαν να κτυπούν το πρόσωπό
τους, βοώντας ότι την στιγμή εκείνη δεν σημειωνόταν μόνο το
μεγάλο κακό της καταστροφής του ναού, αλλά γεννιόταν και μία
μεγάλη συμφορά για την Ασία. [Άλλοι είπαν ότι η θεά Άρτεμις,
μαζί με όλους τους άλλους θεούς, παρευρίσκετο στην γέννηση του
Αλεξάνδρου και γι' αυτό είχε αφήσει τον ναό της απροστάτευτο.]
[Για τους θρύλους επί της θαυμαστής γεννήσεως του Αλεξάνδρου,
ο οποίος δικαίως απεκλήθη υιός του Διός, βλέπε εδώ:
http://www.geocities.com/aphro_66/Alex.htm ]
1906 Οι βούλγαροι πυρπολούν την Στενήμαχο και σφάζουν πολλούς
Έλληνες κατοίκους.
1943 Στην κατεχόμενη Αθήνα γίνονται διαδηλώσεις και συγκεντρώσεις
διαμαρτυρίας λόγω της αναγγελθείσας επέκτασης της Βουλγαρικής
κατοχής στην Κεντρική Μακεδονία.
1974 Το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ διατάσσει κατάπαυση του
πυρός στην Κύπρο από τις 5:00 μ.μ. Την ίδια ώρα οι τούρκοι
παραβιάζουν την εντολή.
---------------
23 Ιουλίου
+ Ε' Ματθαίου
Φωκά ιερομ., Ιεζεκιήλ προφ., Πελαγίας της εν Τήνω οσ.
1807 Ο αρματολός του Ολύμπου Νικοτσάρας αποδεκατίζει στην Κατερίνη
ισχυρή δύναμη τούρκων.
1821 Μετά από πολιορκία πολλών εβδομάδων και συμφωνία που
υπογράφηκε μεταξύ Ελλήνων και Τούρκων στις 21-7-1821, η
Μονεμβασιά παραδίδεται στους Έλληνες. Το γεγονός αναπτέρωσε
το ηθικό των Ελλήνων, διότι επρόκειτο για το πρώτο ονομαστό
κάστρο που έπεφτε στα χέρια τους, ενώ το ηθικό των τούρκων
της Τριπόλεως κλονίστηκε σημαντικά.
1825 Ο Ελληνικός Στόλος (27 πολεμικά και 5 πυρπολικά), υπό τον
Σπετσιώτη Αντιναύαρχο Ιωάννη Κυριακό, καταναυμαχεί τον
τουρκικό στην λιμνοθάλασσα του Μεσολογγίου και επιτυγχάνει
την άρση του ναυτικού αποκλεισμού.
1833 Η Εκκλησία της Ελλάδος κηρύσσεται Αυτοκέφαλη και χωρίζεται
από το Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως.
1974 Αποκατάσταση του δημοκρατικού πολιτεύματος.
[Η Κύπρος όμως πότε θα αποκατασταθεί;]
Συνεχίζονται οι παραβιάσεις της συμφωνίας καταπαύσεως του
πυρός στην Κύπρο από τους τούρκους.
---------------
24 Ιουλίου
+ Χριστίνας μεγαλομ., Θεοφίλου Ζακύνθου, Αθηναγόρα απολογητή
971 Ο Αυτοκράτωρ Ιωάννης Τσιμισκής νικά στο Δορύστολο τους ρώσους.
1635 Οι τούρκοι θανατώνουν στην Κωνσταντινούπολη τον νεομάρτυρα
Αθανάσιο από την Κίο.
1687 Οι Βενετοί καταλαμβάνουν από τους τούρκους την Πάτρα.
1923 Υπογράφεται η Συνθήκη της Λωζάνης, με την οποία τα σύνορα της
Πατρίδας μας με την τουρκία χαράχθηκαν στα σημερινά τους όρια.
[Μέχρις ότου έλθει το πλήρωμα του χρόνου και απελευθερώσουμε
τις σκλάβες πατρίδες!] Με το άρθρο 20 η τουρκία αναγνωρίζει
την προσάρτηση της Κύπρου στην Αγγλία και παραιτείται από κάθε
δικαίωμα σ' αυτήν.
1943 Τμήματα ανταρτών της ΠΑΟ τρέπουν εις φυγήν βουλγαρικές
δυνάμεις στο όρος Κερκίνη (Μπέλες), προκαλώντας σ' αυτές
σοβαρές απώλειες σε νεκρούς και αιχμαλώτους.
---------------
25 Ιουλίου
+ Κοίμησις Αγίας Άννης, Ολυμπιάδος διακ., Ευπραξίας οσ.
1261 Ο Αλέξιος Στρατηγόπουλος, επικεφαλής στρατιωτικού Βυζαντινού
τάγματος (της Αυτοκρατορίας της Νικαίας), εκμεταλλεύεται την
ασθενή άμυνα των λατίνων, εισχωρεί στα τείχη και απελευθερώνει
την Κωνσταντινούπολη.
1570 Ο Λαλά Μουσταφά πασάς αρχίζει την πολιορκία της Λευκωσίας.
1687 Οι ενετοί καταλαμβάνουν από τους τούρκους την Ναύπακτο.
---------------
26 Ιουλίου
+ Παρασκευής οσιοπαρθενομ., Ιερουσαλήμ μ., Ερμολάου και Ερμοκράτους ιερομ.
811 Κατάληψη του στρατοπέδου του Κρούμου στην βουλγαρία από τον
Αυτοκράτορα Νικηφόρο Α'.
1822 Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, με 2.500 άνδρες, κατατροπώνει την
στρατιά του Δράμαλη, 27.000 άνδρες, στα στενά των Δερβενακίων.
Η περιφανής νίκη των Ελλήνων επέτυχε χάρη στο σχέδιο του
Κολοκοτρώνη, ενώ η πανωλεθρία του Δράμαλη έσωσε την Επανάσταση
στην Πελοπόννησο. Ο Δράμαλης επιστρέφει την ίδια μέρα στην
Τίρυνθα, αφού άφησε στο πεδίο της μάχης 3.000 νεκρούς και
τραυματίες και πάρα πολλά υλικά και εφόδια.
1876 Αρχίζει η ανασκαφή των Μυκηνών από τον Schliemann.
1953 Το Τάγμα του Ελληνικού Εκστρατευτικού Σώματος Κορέας αποκρούει
ισχυρή κινεζική επίθεση στην τοποθεσία Πικέιομγ Νιόγκ.
1974 Οι τούρκοι, παρά την ανακωχή που υπογράφηκε, συνεχίζουν την
ενίσχυση των δυνάμεών τους στην Κύπρο, μέσω του λιμένα της
Κυρήνειας. [Χωρίς απάντηση δυστυχώς από πλευράς Ελλάδος.]
---------------
27 Ιουλίου
+ Παντελεήμονος μεγαλομάρτυρος του Ιαματικού, Ανθούσας ομολ., Μανουήλ οσ.
1302 Οθωμανικές δυνάμεις συνάπτουν με τα βυζαντινά στρατεύματα την
πρώτη τακτική μάχη στην πεδιάδα του Βαθέως, στην Νικομήδεια,
με αποτέλεσμα την ήττα των Βυζαντινών και την απώλεια του
βορείου τμήματος της Μ. Ασίας.
1777 Οι τούρκοι απαγχονίζουν στην Θεσσαλονίκη τον νεομάρτυρα
Χριστόδουλο από την Κασσάνδρα.
1952 Εκδιώκονται οι βούλγαροι από την νησίδα "Γ" του Έβρου, την
οποία είχαν καταλάβει παρανόμως, μετά από αποφασιστική
αντίδραση του Ελληνικού Στρατού.
1953 Θάνατος του Νικολάου Πλαστήρα.
1953 Υπογράφεται στην πόλη Μουνσάν της Βορείου Κορέας η ανακωχή,
με την οποία τερματίζεται ο πόλεμος της Κορέας. Έκτοτε το
Ελληνικό Εκστρατευτικό Σώμα Κορέας αναβαθμίζεται από Τάγμα
σε Σύνταγμα και επαναπατρίζεται τον Οκτώβριο του 1955.
---------------
28 Ιουλίου
+ Ειρήνης Χρυσοβαλάντου,
Προχόρου, Νικάνορος, Παρμενά και Τίμωνος εκ των Ο'
1823 400 Ευβοιείς επαναστάτες αντιμετωπίζουν επίθεση 17.000 τούρκων
και, αφού τους κρατούν όλη την ημέρα, πέφτουν ηρωικά μέχρι τον
τελευταίο.
1913 (ν. ημ.) Υπογράφεται η συνθήκη του Βουκουρεστίου μεταξύ Ελλάδος
και των Βαλκανικών κρατών αφενός και της βουλγαρίας αφετέρου.
Με την συνθήκη αυτή τερματίσθηκε ο Β' Βαλκανικός Πόλεμος, που
εξερράγη εξ' αιτίας των εδαφικών διεκδικήσεων της βουλγαρίας
σε βάρος των γειτόνων της. Η Ελλάς απελευθερώνει τα εδάφη από
την κορυφογραμμή του όρους Κερκίνη (Μπέλες) μέχρι τις εκβολές
του ποταμού Νέστου.
1974 Οι τουρκικές δυνάμεις στην Κύπρο, παρά την υφιστάμενη ανακωχή,
κινούνται επιθετικά για να αποκόψουν τις οδικές αρτηρίες
μεταξύ Λευκωσίας και Κυρήνειας.
1917 Οι γάλλοι εγκαθιστούν πυροβόλα στον ιερό βράχο της Ακροπόλεως.
---------------
29 Ιουλίου
Καλλινίκου, Θεοδότης και των τέκνων αυτής, Μάμαντος μ.
904 Κατάληψη της Θεσσαλονίκης από τον αραβικό στόλο.
1014 Μάχη του Κλειδίου. Ο ακατάβλητος Αυτοκράτωρ Βασίλειος Β',
επικεφαλής του Στρατού της Αυτοκρατορίας μας, συντρίβει
τους βουλγάρους του τσάρου Σαμουήλ, συλλαμβάνοντας και 15.000
αιχμαλώτους (οι οποίοι ετιμωρήθησαν σκληρά) και δίνοντας
οριστικό τέλος στον πολυετή και σκληρότατο πόλεμο. Η μεγάλη
και αποφασιστική αυτή νίκη προσέδωσε στον Αυτοκράτορα το
προσωνύμιο "Βουλγαροκτόνος".
1919 (ν. ημ.) Υπογράφεται μυστική συμφωνία από τον Πρωθυπουργό της
Ελλάδος Ελ. Βενιζέλο και τον Υπ. Εξ. της Ιταλίας κόμη
Θ. Τιτόνι. Με αυτήν καθορίζεται διαχωριστική γραμμή κατοχής
στην Μ. Ασία μεταξύ των στρατευμάτων Ελλάδος και Ιταλίας,
παραχωρούνται στην Ελλάδα τα Δωδεκάνησα, παρέχεται πλήρης
υποστήριξη στις Ελληνικές διεκδικήσεις στην Αν. και Δυτ. Θράκη
και γίνεται αποδεκτή η απαίτηση ενσωματώσεως της Β. Ηπείρου
στην Ελλάδα ("Σύμφωνο Τιτόνι-Βενιζέλου"). Η συμφωνία αυτή
τελικώς δεν εφαρμόσθηκε.
1920 (π. ημ.) Συνθήκη των Σεβρών. --> Βλ. 10 Αυγ. (ν. ημ.)
1943 Οι γερμανοί εκτελούν Έλληνες στην Πελασγία Φθιώτιδος.
---------------
30 Ιουλίου
+ Ζ' Ματθαίου
Σίλα, Σιλλουανού, Κρήσκεντος, Ανδρονίκου εκ των Ο'
1824 Ο Γ. Σαχτούρης καταναυμαχεί τον τουρκικό στόλο στην Σάμο, με
αποτέλεσμα να κυριευθούν 3 τουρκικά πλοία, να βυθισθούν πολλά
και να φονευθούν ή να πνιγούν 12.000 τούρκοι.
1906 Άτακτα τμήματα βουλγάρων επιτίθενται κατά των Ελλήνων της
Αγχιάλου της Ανατολικής Ρωμυλίας και, παρά την σθεναρή
αντίσταση των κατοίκων και την παρουσία χωροφυλακής,
πυρπολούν μεγάλο μέρος της πόλης. Ανάλογες καταστροφές έγιναν
σε όλα τα κέντρα του Ελληνισμού της Ανατολικής Ρωμυλίας.
1907 Τμήμα του ανταρτικού σώματος Δουμπιώτη, υπό τους Λοχίες
Λούρο και Κορδίστα, διαλύει συμμορία κομιτατζήδων κοντά στο
Ξηροβούνι Βεροίας και εξοντώνει τον αρχικομιτατζή Κασάπτσε,
εμπνευστή της παγίδευσης και του απαγχονισμού του ανθυπολοχαγού
Αγαπηνού (Τέλλου 'Αγρα).
1920 Συλλαμβάνεται και εκτελείται από βενιζελικούς παραστρατιωτικούς
ο μεγάλος Έλλην αγωνιστής και συγγραφεύς Ίων Δραγούμης, σε
"αντίποινα" της απόπειρας δολοφονίας του Βενιζέλου, την
προηγουμένη ημέρα στον σιδηρ. σταθμό της Λυών Γαλλίας.
---------------
31 Ιουλίου
+ Προεόρτια Προόδ. Τιμίου Σταυρού, Ιωσήφ Αριμαθαίας, Ευδοκίμου οσ.
333 π.Χ. Μάχη της Ισσού. Η δεύτερη μεγάλη νίκη του Μεγάλου
Αλεξάνδρου επί του Δαρείου.
1818 Πεθαίνει στην Κωνσταντινούπολη ο Φιλικός Νικόλαος Σκουφάς από
το Κομπότι Άρτας, ιδρυτής, μαζί με τους Αθανάσιο Τσακάλωφ και
Εμμανουήλ Ξάνθο, της Φιλικής Εταιρείας και εκ των κυριοτέρων
εμψυχωτών του έργου της.
1821 Οι τούρκοι απαγχονίζουν Έλληνες στην Κωνσταντινούπολη.
1896 Οι τούρκοι σφάζουν 70 μοναχούς και άλλους Έλληνες στην Κρήτη.
1916 Οι βούλγαροι απαγχονίζουν στην Μακεδονία τον Μητροπολίτη
Ελευθερουπόλεως Γερμανό.
---------------
1 Αυγούστου
+ Πρόοδος Τιμίου και Ζωοποιού Σταυρού,
των επτά Μακκαβαίων παίδων
1571 Οι τούρκοι καταλαμβάνουν από τους ενετούς, μετά από
πολιορκία, την Αμμόχωστο.
1821 Εκδίδεται στην Καλαμάτα η πρώτη εφημερίδα των Ελλήνων
επαναστατών με τίτλο "Σάλπιγξ Ελληνική".
Στην Οδησσό ιδρύεται η "Γραικική Εταιρεία".
1859 Θεμελιούται η Ακαδημία Αθηνών.
1921 Αρχίζει η ηρωική προέλασις της Ελληνικής Στρατιάς Μ. Ασίας
προς τον Σαγγάριο ποταμό.
---------------
2 Αυγούστου
Ανακομιδή λειψάνων Στεφάνου Πρωτομάρτυρος,
Θεοδώρου νεομ., Ιουστινιανού Β'
338 π.Χ. Ο Φίλιππος Β' της Μακεδονίας συντρίβει τους Αθηναίους
και τους Θηβαίους στην πεδιάδα της Χαιρώνειας, επιτυγχάνοντας
της πανεθνική συμμαχία των Ελληνικών Πόλεων-Κρατών, υπό την
ηγεσία του, με σκοπό την εκστρατεία κατά των Περσών. Στην
μάχη διακρίθηκε ιδιαίτερα ο 18χρονος υιός του Φιλίππου,
Αλεξάνδρος, ως διοικητής του ιππικού. Ο Φίλιππος σεβάστηκε
την δόξα και της ιστορία της ηττημένης Αθήνας και δεν της
συμπεριφέρθηκε ως κατακτητής, αλλά αντιθέτως εγγυήθηκε την
πολιτική αυτονομία της.
-------
3 Αυγούστου
Δαλματού, Φαύστου και Ισαακίου οσ., Θεοκλητούς οσ., Σαλώμης Μυροφόρου,
Θεοδώρας της εν Θεσ/νίκη
1582 Οι Μανιάτες ζητούν την βοήθεια του Πάπα της Ρώμης για να
διώξουν τους τούρκους.
1770 Ο Λάμπρος Κατσώνης πλήττει τον τουρκικό στόλο έξω από την Ύδρα.
1824 Δύναμη 600 τούρκων ιππέων, υπό τον Ομέρ Πασά, επιτίθεται κατά
των Ελλήνων στην Αθήνα. Μετά από σκληρή μάχη, οι τουρκικές
δυνάμεις εγκαταλείπουν τον αγώνα και αποσύρονται στην Εύβοια
με σοβαρές απώλειες.
1826 Δύναμη 5.000 τούρκων, υπό τον Κιουταχή, επιτίθεται εναντίον
800 Ελλήνων που υπερασπίζουν τα τείχη των Αθηνών, και μετά
από σκληρή μάχη καταλαμβάνουν την πόλη. Οι εναπομείναντες
υπερασπιστές αναγκάζονται να συμπτυχθούν στην Ακρόπολη.
1877 Πεθαίνει ο ηρωικός ναύαρχος της Επαναστάσεως Κωνσταντίνος
Κανάρης.
1946 Η Συνδιάσκεψη Ειρήνης των Παρισίων παραπέμπει το θέμα της
Βορείου Ηπείρου στο Συμβούλιο των Υπουργών Εξωτερικών (ΗΠΑ,
Μ. Βρετανίας, Γαλλίας, Σοβ. Ενώσεως), όπου και παραμένει
ακόμη σε εκκρεμότητα.
-----------------------
4 Αυγούστου
Των επτά παίδων εν Εφέσω, Ευδοκίας μ.
1822 Ο Χασάν πασάς καταλαμβάνει και καταστρέφει τους Λάκκους
και τον Θέρισο στην Κρήτη μετά από γενναία αντίσταση των
ολιγάριθμων Ελλήνων υπερασπιστών.
1826 Έλληνες επαναστάτες υπό τους Π. Ζαφειρόπουλο και
Σ. Σταϊκόπουλο μαζί με σώμα Επτανησίων αποκρούουν επίθεση
δυνάμεων του Ιμπραήμ.
1869 Με βασιλικό διάταγμα καθιερώνoνται ως Εθνικός Ύμνος της Ελλάδος
οι δύο πρώτες στροφές του "Ύμνου εις την Ελευθερίαν" του
Διονυσίου Σολωμού, μελοποιηθείσες από τον Νικόλαο Μάντζαρο.
1936 Ο Πρωθυπουργός Ιωάννης Μεταξάς, με την σύμφωνη γνώμη
του Βασιλέως Γεωργίου Β', αναστέλλει την λειτουργία του
Κοινοβουλίου και εγκαθιδρύει το δικτατορικό καθεστώς της
4ης Αυγούστου, με σκοπό την ανόρθωση της χώρας.
1960 Έπειτα από παρέμβαση της Ελληνικής Πρεσβείας στο Παρίσι,
απαλείφονται από γνωστό γαλλικό λεξικό οι ερμηνείες του
λήμματος "grec" (Έλληνας) ως απατεώνας, λωποδύτης,
παλιάνθρωπος.
---------------
5 Αυγούστου
Ευθυμίου Πατρ. Κων/πόλεως, Ευγενίου Αιτωλού οσ., Ευσιγνίου μ.,
Χρήστου νεομ.
1624 Οι ενωμένες χριστιανικές δυνάμεις, υπό τον Μπερτόλντο
ντ' Εστέ, εξορμούν από το Ναύπλιο και ανακαταλαμβάνουν με
ευκολία το Άργος και το φρούριό του (Λάρισα), ενώ ο ενετικός
στόλος αγκυροβολεί στις Κεχριές.
1824 Ο Ελληνικός Στόλος υπό τον Γ. Σαχτούρη καταναυμαχεί τον
τουρκικό στο στενό της Μυκάλης μεταξύ Σάμου και Μικράς Ασίας.
Ο Κανάρης πυρπολεί μία τουρκική φρεγάτα, ο Βατικιώτης
ανατινάζει ένα βρίκι και οι πυρπολητές Ραφαλιάς και
Λέκας Ματρόζος πυρπολούν ένα πολεμικό πλοίο. Ο Καπουδάν
πασάς, βλέποντας την μεγάλη καταστροφή του στόλου του,
αποχωρεί και έτσι ματαιώνεται η εχθρική απόβαση στην Σάμο.
1909 Η κυβέρνηση διαλύει την "Πανελλήνια Οργάνωση" για να
δημιουργηθεί κλίμα ύφεσης μεταξύ Ελλάδος και τουρκίας.
Η οργάνωση συνέχιζε τον Μακεδονικό αγώνα με ειρηνικά
μέσα μετά την επανάσταση των Νεοτούρκων. [Ως γνωστόν
βεβαίως, οι νεότουρκοι, άμα τη επικρατήσει τους, υιοθέτησαν
ακραία πολιτική εθνοκαθάρσεως).
1917 Πυρκαγιά η οποία προκλήθηκε από τα γαλλικά στρατεύματα
καταστρέφει μεγάλο μέρος της Θεσσαλονίκης.
---------------
6 Αυγούστου
+ Μεταμόρφωσις του Σωτήρος
Αββακούμ οσιομ.
1185 Ο νορμανδικός στρατός φθάνει στην Θεσσαλονίκη και αρχίζει την
πολιορκία της.
1628 Οι τούρκοι θανατώνουν στην Θεσσαλονίκη τον νεομάρτυρα Αββακούμ.
1684 Παραδίδεται η Λευκάδα από τον τούρκο διοικητή Μπεκήρ Αγά στον
ενετό Δελλαδέτσιμα.
1803 Αποτυχημένη πολιορκία του Γυθείου από τους τούρκους.
1826 Δύναμη Ελλήνων και φιλελλήνων υπό τους Γ. Καραϊσκάκη, Κριεζώτη
και Φαβιέρο, κατατροπώνουν τις πολυάριθμες τουρκικές δυνάμεις
του Κιουταχή στην μάχη του Χαϊδαρίου. Οι τούρκοι εγκατέλειψαν
στο πεδίο της μάχης 200 νεκρούς, 2 σημαίες και μεγάλες
ποσότητες πολεμοφοδίων. Οι απώλειες των Ελλήνων ήταν
πεσόντες 30 και πολλοί τραυματίες.
1921 Αρχίζει η διάβαση του νοτίου κλάδου του Σαγγαρίου ποταμού από
το 1ο και 3ο Σώμα Στρατού. Μετά την διάβαση του Σαγγαρίου, ο
Ελληνικός Στρατός διασχίζει την Αλμυρά Έρημο, μέσα στην οποία
οι άνδρες και τα ζώα δοκιμάζονται σκληρά από τον καύσωνα της
άνυδρης, άδενδρης και αμμοσκεπούς αυτής περιοχής.
1964 Η Κυπριακή κυβέρνηση αναλαμβάνει με την Εθνική Φρουρά την
προληπτική εκκαθάριση του τουρκικού προγεφυρώματος Μανσούρας.
---------------
7 Αυγούστου
Νικάνορος ηγ. Ι.Μ. Ζάβοδρας, Θεοδοσίου Αργολίδος οσ., Δομετίου οσ.,
Ναρκίσσου ιερομ.
626 Ο Ελληνικός Στόλος καταναυμαχεί και διασκορπίζει τον στόλο των
αβάρων και σλάβων που πολιορκούσαν την Κωνσταντινούπολη. Η νίκη
αυτή αποδόθηκε στην "Υπερμάχο Θεοτόκο", στην οποία αφιερώθηκε
ο "Ακάθιστος Ύμνος". Επικεφαλής των πολιορκουμένων ήταν ο
πατριάρχης Σέργιος και ο πατρίκιος Βώνος.
---
Η ευγνωμοσύνη του Γένους για την περιφανή αυτή νίκη και σωτηρία
της Πόλεως, τις κρίσιμες εκείνες στιγμές (και ενώ ο Αυτοκράτωρ
Ηράκλειος με τις δυνάμεις του πολεμούσε στην Μέση Ανατολή τους
Πέρσες), εξεφράσθη με το περίφημο "Τη Υπερμάχω", τον Εθνικό Ύμνο
ουσιαστικά του Ελληνισμού των μέσων χρόνων, το οποίο εγράφη για
την περίσταση, και την Ακολουθία του Ακαθίστου Ύμνου προς την
Υπεραγία Θεοτόκο. Το "Τη Υπερμάχω" ετέθη στην αρχή του Ακαθίστου
Ύμνου, ο οποίος είναι παλαιότερος (αρχές 6ου αι.), συνεδέθη όμως
άρρηκτα έκτοτε ο Ύμνος με την σωτηρία της Πόλεως.
Τη Υπερμάχω Στρατηγώ τα νικητήρια,
ως λυτρωθείσα των δεινών ευχαριστήρια,
αναγράφω σοι η Πόλις Σου, Θεοτόκε.
Αλλ' ως έχουσα το κράτος απροσμάχητον,
εκ παντοίων με κινδύνων ελευθέρωσον,
ίνα κράζω Σοι· Χαίρε, Νύμφη ανύμφευτε.
Και συνέχιζαν οι Χαιρετισμοί:
Άγγελος πρωτοστάτης ουρανόθεν επέμφθη ειπείν τη Θεοτόκω το Χαίρε...
...
Χαίρε, της Εκκλησίας ο ασάλευτος πύργος·
χαίρε, της βασιλείας το απόρθητον τείχος.
Χαίρε, δι' ης εγείρονται τρόπαια·
χαίρε, δι' ης εχθροί καταπίπτουσι.
---
1687 Οι ενετοί, υπό τον Μοροζίνι, καταλαμβάνουν την Κόρινθο.
1789 Ο Λάμπρος Κατσώνης καταβυθίζει 3 τουρκικά πλοία στις Κυκλάδες.
1821 Οι τούρκοι της Μεθώνης, μετά από πολύμηνη πολιορκία,
εξαναγκάζονται να συνθηκολογήσουν.
1867 Το θρυλικό ατμόπλοιο "Αρκάδι", το οποίο μετέφερε πολλές
ενισχύσεις από την Ελλάδα στην Κρήτη, βυθίζεται από τουρκικό
πολεμικό.
Νίκη των Κρητών επαναστατών κατά των τούρκων στον Καβαλλαρά
Μιραμπέλλου.
1952 Το Τάγμα του Ελληνικού Εκστρατευτικού Σώματος Κορέας
καταλαμβάνει το ύψ. 167 κοντά στον ποταμό Ιμτζίν της Κορέας.
---------------
8 Αυγούστου
+ Αιμιλιανού Κυζίκου, Μύρωνος Κρήτης του θαυμ.,
Τριανταφύλλου και Αναστασίου νεομ.
1570 Οι ενετοί ναύαρχοι Βενιές και Κουφίνι καταλαμβάνουν την Πάρο.
1760 Οι τούρκοι αποκεφαλίζουν στην Κωνσταντινούπολη τον νεομάρτυρα
Τριαντάφυλλο από την Ζαγορά.
1823 Μάχη στο Κεφαλόβρυσο Καρπενησίου (την νύχτα 8-9 Αυγ. 1823),
κατά την οποία πέφτει ηρωικά ο Μάρκος Μπότσαρης. Τα τελευταία
του λόγια ήταν:
"Αδέρφια, εγώ έκαμα το χρέος μου και πεθαίνω ευχαριστημένος.
Μείνετε πιστοί στην Πατρίδα και στον Θεό. Αφήστε με και
τρεχάτε να τελειώσετε εκείνα που εγώ άρχισα."
1896 Η Ελληνική Κυβέρνηση αποστέλλει εθελοντικά σώματα στην Κρήτη
για ενίσχυση του αγώνα των Κρητών.
1943 Πραγματοποιείται το συνέδριο της Μεμόρραχης, στο οποίο παίρνουν
μέρος 84 αντιπρόσωποι από όλες τις περιοχές της Βορείου Ηπείρου
και αποφασίζεται ομοφώνως να συγκροτηθεί αντιστασιακή οργάνωση
με σκοπό την Ένωση της Β. Ηπείρου με την Ελλάδα.
1964 Η τουρκία εξαπολύει ανηλεή αεροπορικό βομβαρδισμό κατά
των χωριών της βορειοδυτικής Κύπρου, σε αντίποινα για την
επιχείρηση της Εθνικής Φρουράς στην Μανσούρα.
---
Διονυσίου Σολωμού, "Εις Μάρκο Μπότσαρη"
Η Δόξα δεξιά συντροφεύει
τον άντρα που τρέχει με κόπους
της Φήμης τους δύσβατους τόπους,
και ο Φθόνος του στέκει ζερβά,
με μάτια, με χείλη πικρά.
Αλλ' όποτε η μοίρα τού γράψει,
τον δρόμον του κόσμου να πάψει,
η Δόξα καθίζει μονάχη
στην πλάκα του τάφου λαμπρή,
και ο Φθόνος αλλού περπατεί.
Στην πλάκα του Μάρκου καθίζει
η Δόξα λαμπράδες γιομάτη·
κλεισμένο για πάντα το μάτι,
οπού 'χε πολέμου φωτιά· -
ελάτε ν' ακούστε, παιδιά!
Σοφοί λεξιθήρες, μακρά -
μη λάχει σάς βλάψω τ' αυτία·
τρεχάτε στα μνήματα μέσα
και ψάλτε με λόγια τρελά· -
ελάτε ν' ακούστε, παιδιά!
...
Κλεισμένο δεν έμεινε στόμα
απάνου στου Μάρκου το σώμα·
απέθαν', απέθαν' ο Μάρκος·
μια θλίψη, μιαν άκρα βοή,
και θρήνος και κλάψα πολλή.
(...)
Παρόμοια ηχώ θα λαλήσει,
του κόσμου την ύστερη μέρα,
παντού στον καινούριον αέρα·
παρόμοια στους τάφους θα εμβεί,
να κάμει καθένας να εβγεί.
---
---------------
9 Αυγούστου
+ Ματθία αποστόλου, Κων/νου Α' Αρχιεπ. Κων/πόλεως
803 Πεθαίνει άδοξα στην Λέσβο η πρώην αυτοκράτειρα Ειρήνη η
Αθηναία, τελευταία απόγονος της δυναστείας των Ισαύρων.
1466 Οι ενετοί κυριεύουν την Πάτρα.
1500 Η Μεθώνη, η σπουδαιότερη βάση των ενετών στην Πελοπόννησο,
κυριεύεται από τους τούρκους, υπό τον Βαγιαζήτ.
1571 Ο Μουσταφά πασάς καταλαμβάνει την Αμμόχωστο, την οποία
πολιορκούσε πολύ καιρό, μετά από συνθηκολόγηση του ενετού
διοικητού Μπραγκατίν, υπό τον όρο να μην θιγεί ο πληθυσμός.
Ωστόσο ο Μουσταφά μπαίνοντας στην πόλη έκανε άγριες σφαγές.
1825 Εκστρατευτικό σώμα 2.400 ανδρών από την Μονεμβασία αποβιβάζεται
στην Κίσσαμο Κρήτης υπό την αρχηγία του Δημητρίου Καλλέργη και
ενώνεται με Κρήτες επαναστάτες, με σκοπό την ενίσχυση του
νησιού. Μετά από σκληρή αλλά ολιγόωρη μάχη, οι Έλληνες
καταλαμβάνουν το κάστρο της Γραμβούσας και εκδιώκουν τους
2.000 τούρκους του Μουσταφάμπεη.
1828 (ν. ημ.) Υπογράφεται μεταξύ του Άγγλου Ναυάρχου Κόδριγκτον και
του Μωχάμετ Άλη της Αιγύπτου συνθήκη, με την οποία υποχρεώνεται
ο Ιμπραήμ να εγκαταλείψει την Πελοπόννησο.
1956 Οι άγγλοι απαγχονίζουν στην Λευκωσία τους νεαρούς αγωνιστές
της ΕΟΚΑ, Ιωάννη Πατάτσο, Ανδρέα Ζάκο και Χαρίλαο Μιχαήλ. Οι
3 ήρωες βάδισαν περήφανα προς τον θάνατο.
---------------
10 Αυγούστου
Λαυρεντίου αρχιδιακόνου, Ξύστου πάπα Ρώμης, Αγαθονίκης παρθενομ.
1821 Πολυάριθμη τουρκική στρατιά, υπό τον Κεχαγιάμπεη, υφίσταται
μεγάλη πανωλεθρία στην γράνα (οχυρωματική τάφρο) που είχε
ανοιχθεί με διαταγή του Κολοκοτρώνη για να ανακόψει τον δρόμο
Τριπόλεως-Καλαβρύτων. Η νίκη αυτή των Ελλήνων έκρινε την τύχη
της Τριπόλεως.
1822 Ολιγάριθμες Ελληνικές δυνάμεις, υπό τον Βαρνακιώτη, μετά από
6ωρη μάχη στο Ξηρόμερο Ακαρνανίας, αναγκάζουν τον Κιουταχή να
υποχωρήσει προς το Λουτράκι με σοβαρές απώλειες σε έμψυχο και
άψυχο υλικό.
1827 Ήττα των Ελλήνων στον Άγιο Βλάσιο Καλαβρύτων.
1906 Πίπτουν ηρωικώς στην Μπρέσνιτσα Καστοριάς οι Μακεδονομάχοι
Γ. Πατερός και Γ. Μαλισώρος.
1916 Οι ιταλικές δυνάμεις που ευρίσκοντο στον Αυλώνα από τις
12 Δεκεμβρίου 1914, αρχίζουν να επεκτείνουν την κατοχή τους
προς τα νότια και ανατολικά, απαιτώντας την εκκένωση της
Βορείου Ηπείρου από τον Ελληνικό στρατό.
1920 (ν. ημ.) Υπογράφεται η Συνθήκη Ειρήνης των Σεβρών, με την
οποία η Ελλάς καθίσταται η χώρα των δύο ηπείρων και των
πέντε θαλασσών.
1921 Αρχίζει η επίθεση του Ελληνικού Στρατού κατά της τοποθεσίας
Σαγγαρίου, με κατάληψη της περιοχής νοτίως του ποταμού Γκεΐκ
Κατρατζή, περιοχή η οποία και χρησιμοποιείται ως βάση
εξορμήσεως της κυρίας επιθέσεως.
---------------
11 Αυγούστου
Νήφωνος Πατρ. Κων/πόλεως, Εύπλου διακόνου,
Ανάμνησις θαύματος του Αγίου Σπυρίδωνος καθ' ό απηλλάγη η Κέρκυρα
το 1716 της πολιορκίας των τούρκων
1685 Χριστιανικές δυνάμεις από Βενετούς, Σάξονες και ολιγάριθμους
Έλληνες, υπό τον κόμη Βενιτεγκέι, κυριεύουν από τους τούρκους
την Κορώνη.
1716 Τρομακτική θύελλα με αστραπές, κεραυνούς, ισχυρό άνεμο και
κατακλυσμιαία βροχή καταστρέφει τον τουρκικό στόλο που
πολιορκούσε την Κέρκυρα και βρισκόταν στο ανοικτό πέλαγος,
εντελώς απροετοίμαστος για τέτοια ασυνήθιστη κακοκαιρία.
Ο λαός αποδίδει την ευμενή αυτή εξέλιξη σε σωτήρια επέμβαση
του Αγίου Σπυρίδωνος.
1816 Οι τούρκοι θανατώνουν στον Κασαμπά της Μικράς Ασίας τους
νεομάρτυρες Αναστάσιο Πανέρα και Δημήτριο Μπεγιάζη από την
Λέσβο.
1821 Ιδρύεται στην Στουτγκάρδη κομιτάτο για την ενίσχυση της
Επαναστάσεως.
1996 Ο Αναστάσιος Ισαάκ φονεύεται στις 16:30, στα όρια του
κατεχόμενου τμήματος της Κύπρου στην περιοχή της Δερύνειας,
από όχλο βαρβάρων τούρκων (υποκινηθέντων από την τουρκική
και κατοχική κυβέρνηση), με ρόπαλα, μαχαίρια, πέτρες και
λοστούς, κατά την διάρκεια εκδηλώσεως διαμαρτυρίας κατά της
τουρκικής κατοχής. Η θρασύτης των βαρβάρων κατακτητών προκαλεί
τον αποτροπιασμό και την αγανάκτηση της παγκόσμιας κοινής
γνώμης και εξεγείρει ολόκληρο τον Ελληνισμό.
http://cosmosnet.net/azias/cyprus/isaak.html
http://www.smiley.cy.net/tsymeo/athanatn.htm
http://www.smiley.cy.net/tsymeo/isaak.htm
http://www.e-e-e.gr/sections/hellas/data/hellenic_history/cyprus_1996/pictures/index.htm
Οι τελευταίες στιγμές των ηρώων σε βίντεο:
http://groups.yahoo.com/group/neataxi/files/KYPROS
---------------
12 Αυγούστου
Ανικήτου, Φωτίου μ., Σεργίου, Στεφάνου οσ.
838 Οι άραβες καταλαμβάνουν με προδοσία το Αμόριο της Μικράς Ασίας,
πατρίδα του αυτοκράτορα Θεοφίλου, το οποίο υπερασπιζόταν ο
στρατηγός Αέτιος.
1376 Ανέρχεται στον θρόνο της Ελληνικής Αυτοκρατορίας ο Ανδρόνικος Δ'
Παλαιολόγος.
1821 Ήττα των Ελλήνων επαναστατών στον Μύλο Ευβοίας.
1825 Οι αιγύπτιοι ηττώνται στα Τρίκορφα Αρκαδίας από τους Έλληνες.
1921 Η Χ Μεραρχία καταλαμβάνει μετά από διήμερο σκληρό αγώνα την
οχυρή θέση Ιλίτζια.
---------------
13 Αυγούστου
+ Η' Ματθαίου
Ανακομιδή λειψ. Μαξίμου ομολ., Ευδοκίας Βασιλίσσης, Ξένης οσ.
490 π.Χ. ΜΑΧΗ ΜΑΡΑΘΩΝΟΣ
10.000 Αθηναίοι και 1.000 Πλαταιείς, υπό τον Μιλτιάδη,
συντρίβουν 55.000 Πέρσες, υπό τον Δάτι και τον Αρταφέρνη.
Έλληνες ήρωες πεσόντες 192. Πέρσες νεκροί 6.400.
---
Η μεγάλη στιγμή της Παγκοσμίου Ιστορίας που σηματοδότησε
την νίκη του Ελληνικού Πνεύματος και Πολιτισμού επί της βαρβαρότητος
και του εξουσιασμού.
"Ελλήνων προμαχούντες Αθηναίοι Μαραθώνι
χρυσοφόρων Μήδων εστόρεσαν δύναμιν."
(Σιμωνίδης ο Κείος)
---
1820 Ο Αλή πασάς πυρπολεί τα Ιωάννινα μόλις πληροφορήθηκε την
εκστρατεία του σουλτάνου εναντίον του.
1825 Ο Ελληνικός Στόλος, υπό τον Κ. Κανάρη, επιτίθεται κατά του
αιγυπτιακού στην Αλεξάνδρεια.
1828 Σφαγές Ελλήνων από τους τούρκους στο Ηράκλειο της Κρήτης.
1919 Επιχειρήσεις στα όρη του Αϊδινίου. Στην πόλη οι Τούρκοι
επιδίδονται σε σφαγές και λεηλασίες.
1922 Αρχίζει τουρκική επίθεση ευρείας κλίμακος, μετά από ισχυρότατη
προπαρασκευή πυροβολικού, με κύρια προσπάθεια νοτιοδυτικά του
Ακροϊνού (Αφιόν Καραχισάρ).
1944 Γερμανική δύναμη 7.000 ανδρών, υποστηριζόμενη από πυροβολικό
και αεροπορία, επιτίθεται στα Ανώγεια της Κρήτης. Οι απώλειες
σε νεκρούς και τραυματίες υπήρξαν σημαντικές, ενώ 940 σπίτια
μεταβλήθηκαν σε ερείπια.
2004 Διεξάγονται στην Αθήνα, για δεύτερη φορά μετά το 1896, οι
Ολυμπιακοί Αγώνες των νεωτέρων χρόνων.
---------------
14 Αυγούστου
+ Προεόρτια Κοιμήσεως Θεοτόκου, Μιχαίου προφήτου.
1826 Δύναμη από 2.000 Έλληνες, υπό τους Νικηταρά, Πλαπούτα και
Γενναίο Κολοκοτρώνη επιτίθεται κατά των στρατοπεδευμένων
αιγυπτίων στο Βασσαρα Λακωνίας, όπου κρατούνταν 300 Έλληνες
αιχμάλωτοι, και τους αναγκάζει να τραπούν εις φυγήν.
1921 Καταλαμβάνεται μετά από σκληρούς αγώνες η πρώτη αμυντική
γραμμή των τούρκων στην τοποθεσία Σαγγαρίου. Το Γ' Σώμα Στρατού
καταλαμβάνει την τοποθεσία Σαπάντζας, το Α' Σώμα Στρατού την
τοποθεσία Ταμπούρ Ογλού και το Β' Σώμα Στρατού την περιοχή
Καλέ Γκρότο.
1922 Η κατάληψη από τους τούρκους ζωτικών σημείων της αμυντικής
τοποθεσίας δυτικώς του Ακροϊνού (Αφιόν Καραχισάρ), η αποτυχία
αποτελεσματικής επεμβάσεως της Ελληνικής εφεδρείας, η αδυναμία
συμμετοχής του πυροβολικού για υποστήριξη του αμυντικού αγώνα,
λόγω του εδάφους, και η βαθειά εισχώρηση της τουρκικής μεραρχίας
ιππικού στο εσωτερικό της αμυντικής τοποθεσίας, υποχρεώνουν την
Στρατιά Μικράς Ασίας να αρχίσει γενική σύμπτυξη. Στην ταχεία
κατάρρευση του Μετώπου συνετέλεσαν ακόμα το χαμηλό ηθικό των
ανδρών από την μακρά απραξία τους και η επίδραση του επάρατου
εσωτερικού διχασμού, ο οποίος είχε επεκταθεί και στον στρατό.
1944 Οι γερμανοί πυρπολούν το Πλατύστομο Φθιώτιδος.
1974 Η τουρκία, βάσει προσχεδιασμένης επιχειρήσεως, διατάσσει την
προέλαση των στρατευμάτων της στην Κύπρο (σχέδιο "Αττίλας 2")
και καταλαμβάνει το 36,3% της νήσου. Ο εισβολέας προβαίνει σε
σφαγές, λεηλασίες και βιαιότητες σε ευρεία κλίμακα, προκαλώντας
200.000 πρόσφυγες.
1996 Ο Σολωμός Σολωμού πίπτει ηρωικώς στην Δερύνεια της Κύπρου, από
τα πυρά των τουρκικών κατοχικών δυνάμεων, ενώ επιχειρεί να
αποκαθηλώσει την σημαία του βαρβάρου κατακτητού.
Η εικόνα του νεαρού αυτού Κυπρίου, να περνά τα συρματοπλέγματα
και να σκαρφαλώνει λεβέντικα προς τον θάνατο και την αθανασία,
αντικρύζοντας περιφρονητικά, με το τσιγάρο στα χείλη, τις κάνες
των εχθρικών όπλων, συγκλονίζει την παγκόσμια κοινή γνώμη και
εξεγείρει ολόκληρο τον Ελληνισμό. ΑΘΑΝΑΤΟΣ!
http://cosmosnet.net/azias/cyprus/isaak.html
http://www.smiley.cy.net/tsymeo/athanatn.htm
http://www.smiley.cy.net/tsymeo/solomou.htm
http://www.e-e-e.gr/sections/hellas/data/hellenic_history/cyprus_1996/pictures/index.htm
Οι τελευταίες στιγμές των ηρώων σε βίντεο:
http://groups.yahoo.com/group/neataxi/files/KYPROS
---------------
15 Αυγούστου
+ ΚΟΙΜΗΣΙΣ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ
717 Έναρξη της δεύτερης πολιορκίας της Κωνσταντινουπόλεως από τους
άραβες.
718 Οι Βυζαντινοί καταστρέφουν με υγρό πυρ πολλά πλοία του
αραβικού στόλου, ο οποίος προσπάθησε να πολιορκήσει την
Κωνσταντινούπολη.
1002 Οι βούλγαροι, υπό τον τσάρο Σαμουήλ, καταλαμβάνουν την
Αδριανούπολη, λεηλατούν την πόλη και σφάζουν χιλιάδες κατοίκους.
1118 Θάνατος του Αυτοκράτορος Αλεξίου Α' Κομνηνού. Τον διαδέχεται
ο υιός του Ιωάννης Β'.
1185 Ο νορμανδικός στόλος, υπό τον ναύαρχο Μαργαριτόνη, εισέρχεται
στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης.
1261 Ο Μιχαήλ Παλαιολόγος εισέρχεται στην Κωνσταντινούπολη,
μετά την εκδίωξη των λατίνων στις 25 Ιουλ. του ιδίου έτους
από τον στρατηγό Αλέξιο Στρατηγόπουλο, και στέφεται για
δεύτερη φορά Αυτοκράτωρ.
1461 Ο Μωάμεθ Β' ο Πορθητής καταλαμβάνει την Τραπεζούντα και
καταλύει την ομώνυμη Αυτοκρατορία.
1500 Τουρκικές δυνάμεις υπό τον σαντζάκμπεη της Πελοποννήσου
Αλή πασά κυριεύουν την Κορώνη και την Πύλο.
1821 Νίκη των Ελλήνων επαναστατών επί των τούρκων στο Κούτσι
Αργολίδος.
1882 Οι Τούρκοι επιτίθενται κατά χωριών της Θεσσαλίας.
1904 Ανταρτικό σώμα υπό τον Μακεδόνα οπλαρχηγό Παντελή Κόκκινο
εισέρχεται στην Δυτική Μακεδονία για να δράσει κατά των
βουλγάρων στην περιοχή Βογατσικού.
1909 Κίνημα αξκών ("Στρατιωτικός Σύνδεσμος") στο Γουδί με
επικεφαλής τον Σχη (ΠΖ) Ν. Ζορμπά και αιτήματα την
αναδιοργάνωση του στρατεύματος και την εξυγίανση του πολιτικού
βίου της χώρας.
1940 Ιταλικό υποβρύχιο τορπιλίζει στο λιμάνι της Τήνου το
καταδρομικό "Έλλη", το οποίο βρισκόταν εκεί για τον εορτασμό
της Κοιμήσεως της Θεοτόκου. Η προκλητική αυτή ενέργεια
προκάλεσε την παγκόσμια αγανάκτηση.
---------------
16 Αυγούστου
+ Αγίου Μανδηλίου, Διομήδους, Αλκιβιάδους μ., Γερασίμου Κεφαλληνίας,
Τιμοθέου Ευρίππου
963 Ο Νικηφόρος Β' Φωκάς στέφεται Αυτοκράτωρ.
1680 Οι τούρκοι αποκεφαλίζουν στην Κωνσταντινούπολη τον νεομάρτυρα
Σταμάτιο από τον Βόλο.
1828 Σφαγές Ελλήνων από τούρκους στο Ρέθυμνο.
1920 Ο Ελληνικός Στρατός (Α' ΣΣ) απελευθερώνει τις Τεμενόθυρες
(Ουσάκ) της Μικράς Ασίας.
1943 Γερμανική δύναμη 400 ανδρών καταστρέφει ολοσχερώς το χωριό
Κομμένο της Άρτας και εξοντώνει 317 κατοίκους (145 άνδρες και
172 γυναίκες).
1960 Η Κύπρος ανακηρύσσεται επισήμως ανεξάρτητη.
---------------
17 Αυγούστου
Μύρωνος Κυζίκου, Παύλου και Ιουλιανής μ., Δημητρίου οσιομ. Σαμαρίνης
1827 Φτάνει από το Ναύπλιο και εγκαθίσταται στην Αίγινα η Ελληνική
Κυβέρνηση, με υπόδειξη των Μαυροκορδάτου και Ζαΐμη, καθώς και
των Ναυάρχων Κόδριγκτον και Δεριγνύ.
1828 Ο Κυβερνήτης Ιωάννης Καποδίστριας ιδρύει το πρώτο Τάγμα
Πυροβολικού, αποτελούμενο από επιτελείο και 6 πυροβολαρχίες
υπό τη διοίκηση του Σχη (ΠΒ) Ν. Πιέρρου.
1921 Αποκαθίσταται νέα γραμμή ανεφοδιασμού της Στρατιάς Μικράς Ασίας,
μέσω της γέφυρας Καβουντζί. Η τουρκική εφημερίδα Vakit (Χρόνος)
γράφει: "Έρχονται από την Γερμανία για την Ανατολή 26 αεροπλάνα".
Οι ηττημένες [Σημ. Φ.Μ. και όχι μόνο] δυνάμεις του Α' Π.Π.
συνεχίζουν ακώλυτα την συνεργασία τους, εν γνώσει μάλιστα των
υποτιθεμένων "συμμάχων" μας.
1944 Τμήματα Ελλήνων ανταρτών του ΕΔΕΣ επιτίθενται στο χωριό Μενίνα
κατά των οχυρωμένων Γερμανών (254 άνδρες) και μετά από σκληρό
διήμερο αγώνα επιτυγχάνουν την εξουδετέρωσή τους.
---------------
18 Αυγούστου
Φλώρου, Λαύρου, Ιουλιανής, Λέοντος μ., Σωφρονίου οσ.,
Αρσενίου του Νέου εν Πάρω οσ.
1452 Ανεπιτυχής επίθεση του Μωάμεθ Β' κατά της Κωνσταντινουπόλεως.
1822 Η Πελοποννησιακή Γερουσία ανακηρύσσει Αρχιστράτηγο τον
Θεόδωρο Κολοκοτρώνη.
1904 Ανταρτικό σώμα 14 ανδρών υπό τον Ευθύμιο Καούδη, εισέρχεται
από την ελεύθερη Ελλάδα στη Δυτ. Μακεδονία, με προορισμό
δράσεως την περιοχή Κορεστίων (περιοχή όρους Βίτσι).
1916 Οι γερμανο-βούλγαροι κυριεύουν την Ηράκλεια.
1920 Απελευθερώνεται ο Συνάος (Σιμάβ), νοτίως της Προύσας.
1921 Η Στρατιά Μικράς Ασίας συνεχίζει τις σφοδρές επιθέσεις
εναντίον των τούρκων στον τομέα Σαγγαρίου και ιδίως επί των
υψωμάτων Σαρί-Χαλίλ και Καρ-Κουγιού. Παρά την σφοδρή αντίσταση,
οι τούρκοι υποχωρούν συνεχώς. Ο Ελληνικός στρατός περνά τον
Σαγγάριο και την στενωπό του Πολατλί.
---------------
19 Αυγούστου
+ Ανδρέου Στρατηλάτου Μεγαλομάρτυρος και των συν αυτώ 2593 μαρτύρων,
Τιμοθέου, Αγαπίου, Θέκλης, Ευτυχιανού, Στρατηγίου μ., Θεοφάνους οσ.
1826 Οι Νικηταράς, Πλαπούτας και Γενναίος Κολοκοτρώνης νικούν τον
Ιμπραήμ, στον Μπασαρά Λακωνίας.
Επιστολή του Γ. Καραϊσκάκη προς την Κυβέρνηση: "Απέθανεν
η σύζυγός μου εις το νησί Κάλαμος και ήθελον να υπάγω να
οικονομήσω τα παιδιά μου, αλλά δεν αφήνω την Πατρίδα".
1849 Καταστέλλεται από τις αγγλικές αρχές της Κεφαλληνίας
επαναστατικό κίνημα των Ελλήνων κατά της αγγλίας στην νήσο.
1916 Οι γερμανο-βούλγαροι κυριεύουν το Σιδηρόκαστρο.
1921 Λήγει η μάχη του Αρτίζ Νταγ, μετά την κατάληψή του από το
4ο και 14ο Σύνταγμα Πεζικού. Οι τούρκοι αναδιπλώνονται με
σοβαρές απώλειες και ένα τουρκικό τάγμα συλλαμβάνεται
αιχμάλωτο.
---------------
20 Αυγούστου
+ Θ' Ματθαίου
Σαμουήλ προφ., των εν Βιζύη μ., Θεοχάρου Νεαπολίτου νεομ.
480 π.Χ. ΜΑΧΗ ΘΕΡΜΟΠΥΛΩΝ
Ο Βασιλεύς της Σπάρτης Λεωνίδας, 300 συμπολίτες του και
700 Θεσπιείς, πίπτουν ηρωικώς μέχρις ενός, υπερασπιζόμενοι
το στενό των Θερμοπυλών κατά των ασυγκρίτως υπερτέρων
αριθμητικώς δυνάμεων των Περσών και υπεραμυνόμενοι των
ιερών και οσίων του Έθνους μας. Ο Διηνέκης, ο Αλφαίος,
ο Μάρων και ο Διθύραμβος διακρίνονται ιδιαιτέρως στην μάχη.
Η θυσία αυτή αποτελεί έκτοτε παράδειγμα προς μίμησιν για
τις μεταγενέστερες γενεές.
917 Οι βούλγαροι, υπό τον Συμεών, νικούν τον Αυτοκρατορικό Στρατό,
υπό τον Λέοντα Φωκά και τον Ρωμανό Λεκαπηνό, στην Αγχίαλο της
Ανατ. Ρωμυλίας.
1823 Οι Κρήτες επαναστάτες νικούν σε σκληρή μάχη τους τούρκους στις
Αμουργέλλες της επαρχίας Μονοφατσίου.
1824 Κυκλοφορεί η "Εφημερίς των Αθηνών".
1921 Ο Ελληνικός Στρατός καταλαμβάνει την τοποθεσία Αρτίζ Νταγ -
Τσαλ Νταγ του Σαγγαρίου, μετά από σκληρούς, επίμονους και πολύ
αιματηρούς αγώνες. [Έσχατο όριο προωθήσεως των δυνάμεών μας.]
1944 Οι γερμανοί εκτελούν Έλληνες στην Ναύπακτο.
---
Δύο γεγονότα με απόσταση 2400 ετών ακριβώς.
Τότε, οι βάρβαροι στην καρδιά της Ελλάδος.
2400 χρόνια μετά, λίγο πριν την Άγκυρα,
ο απελπισμένος αγώνας να ξεριζωθεί η ίδια η καρδιά του βαρβάρου.
Τα βέλη των βαρβάρων έκρυβαν τον ήλιο, λένε, στις Θερμοπύλες.
Τίποτα δεν έκρυβε τον ήλιο 2400 χρόνια μετά στην Αλμυρά Έρημο
και στα βραχώδη οροπέδια του Κάλε Γκρότο, πέρα τον Σαγγάριο.
Είτε "υπό σκιάν" είτε υπό τον καυτό ήλιο,
χωρίς εφόδια, ξεκούραση, αναπαμό,
ο Έλλην Στρατιώτης συνεχίζει να δίνει τον υπέρ πάντων Αγώνα.
Δεν υπάρχει εχθρός να καταβάλει την ψυχή του, μόνο η προδοσία.
Αυτός όμως συνεχίζει, συνεχίζει να προεκτείνει την ανθρώπινη
θέληση, πίστη και αντοχή στα όρια του υπερφυσικού.
Μέχρις εσχάτων.
Ας τους θυμόμαστε.
"Μολών Λαβέ." (Λεωνίδας προς Ξέρξη)
"Ή ταν ή επί τας." (Οι Σπαρτιάτισσες μάνες προς τους γιους τους)
"Υπό σκιήι"
(Διηνέκης (Σπαρτιάτης πολεμιστής)` απάντηση στην παρατήρηση ότι οι Πέρσες
είναι τόσοι πολλοί που τα βέλη τους κρύβουν τον ήλιο: Καλύτερα,
θα πολεμήσουμε υπό σκιάν!)
(Ηρόδοτος, VII, 226)
"Λακεδαιμονίων δε και Θεσπιέων τοιούτων γενομένων
όμως λέγεται άριστος ανήρ γενέσθαι Σπαρτιήτης Διηνέκης`
τον τόδε φασί ειπείν το έπος πριν ή συμμίξαι σφεας τοισι Μήδοισι,
πυθόμενον προς τευ των Τρηχινίων
ως επεάν οι βάρβαροι απιέωσι τα τοξεύματα,
τον ήλιον υπό του πλήθεος των οϊστών αποκρύπτουσι`
τοσούτο πλήθος αυτών είναι`
τον δε ουκ εκπλαγέντα τούτοισι ειπείν,
εν αλογίηι ποιεύμενον το Μήδων πλήθος,
ως πάντα σφι αγαθά ο Τρηχίνιος ξείνος αγγέλλοι,
ει αποκρυπτόντων των Μήδων τον ήλιον
υπό σκιήι έσοιτο προς αυτούς η μάχη και ουκ εν ηλίωι."
Επίγραμμα για τους 300 Σπαρτιάτες:
"Ω ξειν', αγγέλλειν Λακεδαιμονίοις
ότι τήδε κείμεθα
τοις κείνων ρήμασι πειθόμενοι."
(Σιμωνίδης ο Κείος)
Επίγραμμα για τους 700 Θεσπιείς:
"Άνδρες τοι ποτ' έναιον υπό κροτάφοις Ελικώνος,
λήματα των αυχεί Θεσπιάς ευρύχορος."
Κ.Π. Καβάφη, "Θερμοπύλες":
"Τιμή σ' εκείνους όπου στην ζωή των
ώρισαν και φυλάγουν Θερμοπύλες.
Ποτέ από το χρέος μη κινούντες`
δίκαιοι κ' ίσιοι σ' όλες των τες πράξεις,
αλλά με λύπη κιόλας κ' ευσπλαχνία`
γενναίοι οσάκις είναι πλούσιοι, κι όταν
είναι πτωχοί, πάλ' εις μικρόν γενναίοι,
πάλι συντρέχοντες όσο μπορούνε`
πάντοτε την αλήθεια ομιλούντες,
πλην χωρίς μίσος για τους ψευδομένους.
Και περισσότερη τιμή τούς πρέπει
όταν προβλέπουν (και πολλοί προβλέπουν)
πως ο Εφιάλτης θα φανεί στο τέλος,
κ' οι Μήδοι επί τέλους θα διαβούνε."
Φ.Μ.
---
---------------
21 Αυγούστου
Θαδδαίου απ., Βάσσης και τέκνων αυτής
705 Εκθρόνιση του Αυτοκράτορος Τιβερίου Β' από τον Ιουστινιανό Β'
τον ρινότμητο.
1056 Πεθαίνει η Θεοδώρα, τελευταία απόγονος της Μακεδονικής
δυναστείας. Την διαδέχεται ο Μιχαήλ ΣΤ' Στρατιωτικός.
1821 Ο οδυσσέας Ανδρούτσος καταλαμβάνει την Ακρόπολη των Αθηνών.
1866 Συνέρχεται στα Σφακιά Γενική Συνέλευση των Κρητών, η οποία
κηρύσσει την ένωση της Κρήτης με τη μητέρα Ελλάδα και υψώνει
την Σημαία της Επαναστάσεως.
1921 Το Νότιο Συγκρότημα Μεραρχιών αναλαμβάνει εκκαθαριστική
επιχείρηση κατά της 6ης τουρκικής μεραρχίας στην περιοχή
Σαντικλί.
1929 Αρχίζει τις εργασίες της η Αγροτική Τράπεζα.
1944 Οι γερμανοί εκτελούν Έλληνες στην Αγυιά Κρήτης.
---------------
22 Αυγούστου
Αγαθονίκου και των συν αυτώ, Αθανασίου Ταρσού, Ειρηναίου διακ.,
Αριάδνης Βασιλίσσης
1645 Παράδοση της πόλεως των Χανίων από τους ενετούς στους
τούρκους, μετά από δίμηνη πολιορκία.
1686 Ο ενετός αρχιστράτηγος Φραγκίσκος Μοροζίνι κυριεύει από τους
τούρκους το Ναύπλιο, μετά από μακρά πολιορκία.
1920 Η Στρατιά Μικράς Ασίας ολοκληρώνει τις επιχειρήσεις
καταλαμβάνοντας την γραμμή Προύσα-Τσεντίζ-Ουσάκ.
1921 Το Α' και Γ' Σώμα Στρατού προσπαθούν με συντονισμένη ενέργεια
να διευρύνουν το προγεφύρωμα στον Σαγγάριο. Η Στρατιά Μικράς
Ασίας συντάσσει έκθεση, αναφέροντας ότι θεωρεί επικίνδυνη την
παράταση των επιχειρήσεων στην περιοχή ανατολικά του Σαγγαρίου.
Αναλύοντας την κατάσταση, τις δυσχέρειες ανεφοδιασμού και
επικοινωνιών, τις αναμενόμενες παρατεταμένες βροχοπτώσεις
και την κατάσταση του αντιπάλου, συνιστά στην κυβέρνηση να
προσπαθήσει να επιτύχει ανακωχή των εχθροπραξιών.
1940 Οι γερμανοί εκτελούν 40 Έλληνες στο Αμάρι της Κρήτης.
1943 Το Ελληνικό αντιτορπιλικό "Πίνδος" και το αγγλικό "Ήστον"
βυθίζουν γερμανικό υποβρύχιο κοντά στις Συρακούσες (Σικελία).
---------------
23 Αυγούστου
+ Απόδοσις Κοιμήσεως Θεοτόκου, Ειρηναίου Λουγδούνου, Καλλινίκου Α' ομολ.
480 π.Χ. Ο Ελληνικός Στόλος, υπό τον Ευρυβιάδη, νικά τον
περσικό στόλο του Ξέρξη κοντά στο ακρωτήριο Αρτεμίσιον της
Ευβοίας. Οι Αθηναίοι Λυκομήδης και Κλινίας αριστεύουν στην
ναυμαχία.
1825 Η φρουρά του Μεσολογγίου ανατινάσσει χαρακώματα του Κιουταχή.
Οι Έλληνες επαναστάτες νικούν τους Τούρκους σε μάχη στα
Σκούρτα Βοιωτίας.
1906 Ο αρχηγός του ανταρτικού σώματος κατά τον Μακεδονικό Αγώνα
Κων/νος Γαρέφης, προσβάλλει με επιτυχία τις συμμορίες
τις συμμορίες των αρχικομιτατζήδων Λούκα και Καρατάσου στα
Καλύβια, κοντά στο Τσερνέσοβο (Γαρέφη). Στην μάχη σκοτώνονται
14 κομιτατζήδες, οι δύο αρχηγοί τους, αλλά και ο Γαρέφης.
1922 Τα υποχωρούντα στην Μ. Ασία Ελληνικά στρατεύματα (XII Μεραρχία)
αποκρούουν επίθεση των τούρκων για την κατάληψη του σταθμού
Σαλιχλή, διευκολύνοντας έτσι την σύμπτυξη των δυνάμεών μας
προς τα λιμάνια επιβίβασης.
---------------
24 Αυγούστου
+ Κοσμά Αιτωλού ισαποστ. και ιερομ., Ανακομιδή ι. λειψ. Διονυσίου Αιγήνης
1185 Οι νορμανδοί υπό τον κόμη Αλδουΐνο κυριεύουν την Θεσσαλονίκη.
Δυστυχώς ο Διοικητής Δαυίδ Κομνηνός απεδείχθη ανάξιος των
κρισίμων περιστάσεων. Ούτε για την ασφάλεια της πόλεως είχε
φροντίσει, ούτε για την πραγματική κατάσταση πληροφορούσε την
κεντρική Κυβέρνηση. Οι Θεσσαλονικείς, άνδρες, γυναίκες, έφηβοι
και γέροι, συναγωνίσθηκαν επί των τειχών και των πύργων,
"γενόμενοι λέοντες" υπέρ Πίστεως και Πατρίδος. Αλλά τα τείχη
είχαν υποστεί ρωγμές και οι πολιορκούμενοι οπλίτες ήταν πολύ
λίγοι απέναντι των πολιορκητών. Τα πλοία των νορμανδών γέμισαν
αιχμαλώτους. Πτώματα βρίσκονταν στις οδούς, δίπλα σε σφαγμένα
σκυλιά και γαϊδούρια. Οι νορμανδοί λήστευαν τις οικίες, μίαιναν
τα ιερά της Ορθοδοξίας και άρπαζαν ιεροσύλως ότι ήθελαν. Δεν
σεβάσθηκαν ούτε τον ιερό τάφο του Αγίου Δημητρίου του
Μυροβλήτου.
1422 Ο Αυτοκράτωρ Μανουήλ Β' αποκρούει ισχυρή επίθεση 50.000
τούρκων, υπό τον Μουράτ Β', κατά της Κωνσταντινουπόλεως.
Ο Μουράτ χρησιμοποιεί την εκκλησία της Ζωοδόχου Πηγής στο
Βαλικλί ως κατοικία του.
1779 Οι τούρκοι απαγχονίζουν στο Βεράτι, μετά από ραδιουργίες και
των εβραίων, τον νεομάρτυρα και διδάσκαλο του Γένους Κοσμά
τον Αιτωλό.
---
"Καλύτερον, αδελφέ μου, να έχεις ελληνικόν σχολείον εις την
χώραν σου, παρά να έχεις βρύσες και ποτάμια."
(Κοσμάς ο Αιτωλός)
http://www.antibaro.gr/religion/metallhnos_aitwlos.htm
http://www.antibaro.gr/religion/kosmas.htm
---
1824 Ο Ελληνικός Στόλος, υπό τον Μιαούλη, συγκρούεται με τον
τουρκοαιγυπτιακό, υπό τον Τοπά πασά, σε αμφίρροπη ναυμαχία
μεταξύ Κω και Αλικαρνασσού.
1922 Το Γ' Σώμα Στρατού μεταφέρεται από τον Πάνορμο στην Θράκη.
1935 Πεθαίνει στο Παλαιό Φάληρο ο Ναύαρχος Παύλος Κουντουριώτης.
Είχε γεννηθεί στην Ύδρα το 1855 και ήταν γόνος μεγάλης
οικογένειας, της οποίας τα μέλη διακρίθηκαν για την εθνική
τους δράση κατά την Επανάσταση του 1821.
Υπήρξε ο ατρόμητος Στόλαρχος των Βαλκανικών Πολέμων 1912-13
και κυβερνήτης της θρυλικής Ναυαρχίδας "Γ. Αβέρωφ", που έδρεψε
δάφνες κατά τις ναυμαχίες Έλλης (3 Δεκ. 1912 ) και Λήμνου
(5 Ιαν. 1913), νικώντας κατά κράτος τον τουρκικό στόλο και
επιβεβαιώνοντας έτσι την ελληνική κυριαρχία στο Αιγαίο.
Ο Κουντουριώτης διετέλεσε Αντιβασιλεύς (1920, 1923-24) και
Πρόεδρος της Α' Ελληνικής Δημοκρατίας (1924-29).
---------------
25 Αυγούστου
+ Ανακομιδή Ι. Λειψ. Βαρθολομαίου, Τίτου επ. Γορτύνης Κρήτης
1826 Ο Παύλος Μαρία Βοναπάρτης, ανιψιός του Ναπολέοντος, φθάνει
στην Ελλάδα για να λάβει μέρος στον Αγώνα, αλλά τραυματίζεται
σοβαρότατα στην φρεγάτα "Ελλάς", από μία εντελώς τυχαία
εκπυρσοκρότηση του όπλου του, και λίγο αργότερα πεθαίνει μέσα
στην γενική θλίψη όλων για το τραγικό συμβάν.
1898 Οι τούρκοι, για να καταπνίξουν την φωνή των Κρητών υπέρ της
Ενώσεως, σφάζουν 700 Έλληνες και 15 Άγγλους στο Ηράκλειο Κρήτης.
1921 Η Στρατιά Μικράς Ασίας, μετά την αποτυχία της να διασπάσει την
τουρκική τοποθεσία Σαγγαρίου, λαμβάνει αμυντική διάταξη.
1922 Αρχίζει η μαζική έξοδος του Ελληνισμού της Σμύρνης, αλλά και
των προσφύγων της ενδοχώρας που ακολουθούν την υποχωρητική
κίνηση του Ελληνικού στρατού και έχουν ήδη συρρεύσει στην
πόλη, προς την νησιωτική Ελλάδα.
---------------
26 Αυγούστου
Αδριανού μ., Ναταλίας αγίας, Ιωάσαφ οσίου
1071 Δεινή ήττα του Στρατού της Αυτοκρατορίας μας, υπό τον ηρωικό
και ικανό, αλλά άτυχο και υπονομευθέντα από τους εχθρούς του,
Αυτοκράτορα Ρωμανό Δ' Διογένη, στο Μαντζικέρτ της Μικράς Ασίας,
από τους Σελτζούκους τούρκους, υπό τον σουλτάνο Αλπ Αρσλάν.
Ο Αυτοκράτωρ συλλαμβάνεται αιχμάλωτος. Οι ανατολικές επαρχίες
της Αυτοκρατορίας καταρρέουν και ιδρύεται ισχυρό σελτζουκικό
κράτος.
1821 Μάχη των Βασιλικών. 2.000 Έλληνες υπό τους Γ. Δυοβουνιώτη,
Γκούρα κ.ά. κατατροπώνουν 8.000 τούρκους, οι οποίοι κινούνταν
προς Λιβαδειά, με σκοπό να κατέλθουν στην Πελοπόννησο.
1827 Ο αιγυπτιακός στόλος, υπό τον Μουχαρέ μπέη και τον γάλλο
ναύαρχο, φθάνει στο Νεόκαστρο Μεσσηνίας.
1907 Φονεύονται από τους τούρκους στο χωριό Μοκρίνο της Κερκίνης
(Μπέλες), μετά από προδοσία, ο αρχηγός του ανταρτικού σώματος
Παντ. Παπαϊωάννου και τρεις από τους άνδρες του.
1922 (π. ημ.) Εκκενώνεται από τις ελληνικές δυνάμεις η Μαγνησία
της Μ. Ασίας. Εκδίδεται από την Διοίκηση της Στρατιάς η επίσημη
διαταγή εκκενώσεως της Μικράς Ασίας. Ο αρμοστής Α. Στεργιάδης
εγκαταλείπει από τους πρώτους την πόλη με το βρετανικό θωρηκτό
Iron Duke. Στην ιταλική πρεσβεία της Κωνσταντινουπόλεως
παρατίθεται επίσημο δείπνο προς τιμήν της επιτυχίας των
τουρκικών δυνάμεων.
---------------
27 Αυγούστου
Ι' Ματθαίου
Φανουρίου Νεοφανούς, Ποιμένος του Μεγάλου
479 π.Χ. ΜΑΧΗ ΠΛΑΤΑΙΩΝ, ΝΑΥΜΑΧΙΑ ΜΥΚΑΛΗΣ.
Ο Στρατός των Λακεδαιμονίων, Αθηναίων και άλλων πολλών
Ελλήνων (100.000 άνδρες συνολικά), υπό τον Σπαρτιάτη Βασιλέα
Παυσανία, νικά τον περσικό στρατό, του Μαρδονίου (300.000
άνδρες) στις Πλαταιές Βοιωτίας. Ο Μαρδόνιος φονεύεται από τον
Σπαρτιάτη Αείμνηστο. Οι Σπαρτιάτες Αριστόδημος, Ποσειδώνιος,
Φιλοκύων και Αμομφάρετος και ο Αθηναίος Σοφάνης αριστεύουν
στην μάχη.
Την ίδια μέρα ο στόλος μας, υπό τον άλλο Σπαρτιάτη Βασιλέα
Λεωτυχίδη, νικά τους Πέρσες, υπό τον Τιγράνη, στην Μυκάλη,
απέναντι από την Σάμο. Ο Αθηναίος Ερμόλυκος αριστεύει στην
ναυμαχία. Η Ιωνία και τα νησιά του Αιγαίου απελευθερώνονται
από τον περσικό ζυγό.
443 Τα Βυζαντινά στρατεύματα ηττώνται στην Φιλιππούπολη από τους
ούννους του Αττίλα.
1823 500 Έλληνες επαναστάτες, υπό τον Δημήτριο Λέκκα, αποκρούουν
ισάριθμους τούρκους ιππείς που κατευθύνονταν από την Θήβα
στην Αθήνα.
1826 Ισχυρές δυνάμεις τουρκο-αιγυπτίων, υπό τον Ιμπραήμ,
επιτίθενται εναντίον της Μανιάκοβας της Μάνης, την οποία
υπερασπίζουν επιτυχώς 300 Έλληνες, υπό τους Παναγ. Κοσονάκο
και Γεωργάκη Μαυρομιχάλη.
1906 Φονεύεται από κομιτατζήδες ο οπλαρχηγός Παπασταύρος Τσάμης
κοντά στα Καλύβια Λάκκου (περιοχή όρους Βίτσι).
1922 (π. ημ.) Τα τελευταία ελληνικά τμήματα εγκαταλείπουν την Σμύρνη
τις πρωινές ώρες. Στις 11 π.μ. εμπροσθοφυλακή του τουρκικού
ιππικού, υπό τον λοχαγό Σερεφετίν, και 400 άτακτοι ιππείς, υπό
τον Κορ Πεχλιβάν, εισέρχονται στην Σμύρνη, ενώ τις βραδυνές
ώρες φθάνει η μεραρχία πεζικού του στρατηγού Μουρσέλ Μπακού.
Κηρύσσεται στρατιωτικός νόμος και συστήνεται έκτακτο
στρατοδικείο. Από τις πρώτες νυκτερινές ώρες, ομάδες τούρκων
χαρακτηρίζουν με κόκκινη βαφή και την εγγραφή Sahibi Islamdir
(μουσουλμανική ιδιοκτησία) δημόσια και ιδιωτικά κτίρια που
πρέπει να προστατευτούν.
[Οι τούρκοι στις 30 Αυγ. πυρπολούν την πόλη και προβαίνουν σε
σφαγή του Ελληνικού πληθυσμού. Μεταξύ των σφαγιασθέντων είναι
και ο Μητροπολίτης Σμύρνης Χρυσόστομος. Η πυρκαγιά συνεχίζεται
μέχρι τις 3 Σεπτεμβρίου, μεταβάλλοντας την πόλη σε σωρό
ερειπίων.]
---
Οι ένδοξες Πλαταιές. 2400 χρόνια μετά ακριβώς, η Σμύρνη...
Ποίαν ύβριν διαπράξαμε; Ποια Νέμεσις μάς εκτύπησε τόσο σκληρά;
---
"Ο Σαλπιγχτής"
Του Γ. Αθάνα
Στερνός απ' όλους δούπησε κι ο σαλπιγχτής στο χώμα.
Της σάλπιγγάς του ο αντίλαλος δεν είχε σβύσει ακόμα.
Της Μικρασίας ξετρέχοντας τα πλάτη πέρα ως πέρα
πότε αντηχούσε σα λυγμός και πότε σα φοβέρα.
Άθαφτος λυώνει ο σαλπιγχτής μεσ' τις βροχές. Παρέκει
η σκουριασμένη σάλπιγγα πιστά τού παραστέκει.
Με του χιονιού το σάβανο τους σκέπασε ο χειμώνας
κι ήταν βαρύς σαν κόλαση, μεγάλος σαν αιώνας.
Μα τι κι αν ήρθε η άνοιξη; Μέσα στο νέο χορτάρι
δε φαίνεται ούτε σάλπιγγα, ούτε σκεβρό κουφάρι.
Μόνο από νύχτα σε νυχτιά βγαίνει το φάντασμά του
και ψάχνει στα χαμόκλαδα να βρει τη σάλπιγγά του...
Μην αποκάμεις, Σαλπιγχτή, και μη λιγοπιστήσεις!
Χιλιάδες νύχτες θα διαβούν, νύχτες σιγής και φρίκης.
Μα θά 'ρθει, θά 'ρθει ένα πρωί που εσύ θα τους χτυπήσεις
με την παλιά σου σάλπιγγα τους νέους σκοπούς της Νίκης!
---
---------------
28 Αυγούστου
Μωυσέος του Αιθίοπος, Εζεκία Δικαίου, Άννας προφήτιδος
1826 Μάχη του Πολυαράβου. Οι οπλαρχηγοί της Μάνης με 2.000 περίπου
άνδρες αντιμετωπίζουν τον κύριο όγκο των δυνάμεων του Ιμπραήμ,
οι οποίες τρέπονται εις φυγήν, εγκαταλείποντας 200 νεκρούς.
Οι Έλληνες είχαν 9 πεσόντες. Έτσι η Μάνη δεν υποκύπτει στον
Ιμπραήμ και μένει ελεύθερη μέχρι τέλους.
1829 Η Υψηλή Πύλη αποδέχεται την συνθήκη Αγγλίας, Γαλλίας και
Ρωσίας περί ανεξαρτησίας της Ελλάδος.
1904 Ο Ανθυπολοχαγός (ΠΒ) Παύλος Μελάς ορίζεται από το Μακεδονικό
Κομιτάτο αρχηγός όλων των ανταρτικών σωμάτων στην Δυτική
Μακεδονία και μαζί με 30 Μακεδόνες, Κρήτες και Μανιάτες
διέρχεται την νύχτα την ελληνοτουρκική μεθόριο κοντά στην
Μονή Μερίτσας στην Καλαμπάκα για να αρχίσει τον αγώνα κατά
και αρχίζει τον αγώνα του κατά των βουλγάρων κομιτατζήδων.
1921 Ξεσπάει επίθεση της 1ης τουρκικής ομάδος μεραρχιών κατά των
θέσεων του Α' Σώματος Στρατού. Τα Ελληνικά τμήματα προτάσσουν
σθεναρή άμυνα που υποχρεώνει τους τούρκους σε σύμπτυξη που
καταλήγει τελικά σε φυγή.
1922 Στην Σμύρνη αρχίζει από το πρωί η οργανωμένη καταστροφή,
λεηλασία και σφαγή στην αρμενική συνοικία. Φθάνει στην πόλη
ο Μουσταφά Κεμάλ και διορίζεται ο Νουρεντίν στρατιωτικός
διοικητής. Ο καλός ποιμένας της Σμύρνης, ο Μητροπολίτης
Χρυσόστομος, κατακρεουργείται από τον τουρκικό όχλο, στον
οποίο παραδίδεται για να "δικαστεί" από τον Νουρεντίν. Ο
σοβιετικός διπλωμάτης Αράλωφ αποστέλλει στην Άγκυρα θερμή
συγχαρητήρια επιστολή για την επιτυχία των τουρκικών δυνάμεων.
---------------
29 Αυγούστου
+ Αποτομή Τιμίας Κεφαλής Ιωάννου Προδρόμου (νηστεία)
1499 Μετά από μακρόχρονη πολιορκία της Ναυπάκτου από ξηρά και
θάλασσα από τους τούρκους, υπό τον Μουσταφά πασά, οι ενετοί
και οι Έλληνες πρόκριτοι πείθουν τον ενετό διοικητή Ιωάννη
Μόρο να παραδώσει υπό όρους την πόλη.
1686 Οι ενετοί, υπό τον Φραγκίσκο Μοροζίνι, νικούν τους τούρκους,
υπό τον Μουσταφά πασά, στο Ναύπλιο και κυριεύουν την πόλη.
1821 Ο Οσμάν Πασάς εισβάλλει στην επαρχία των Σφακίων και καίει
το Άσκυφο. Για πρώτη φορά μετά το 1770 οι τούρκοι κυριεύουν
τα Σφακιά.
1824 Ναυμαχία του Γέροντα, κατά την οποία ο μικρός Ελληνικός Στόλος,
υπό τον Ανδρέα Μιαούλη, κατατροπώνει τον ενωμένο τουρκο-
αιγυπτιακό στόλο.
1828 Γαλλικό εκστρατευτικό σώμα 16.000 ανδρών αποβιβάζεται με
εντολή των Μ. Δυνάμεων στα παράλια της Μεσσηνίας, για να
αναγκάσει τον Ιμπραήμ να αποχωρήσει από την Πελοπόννησο.
1912 Η Ελληνική Αεροπορία θρηνεί τον πρώτο πεσόντα υπέρ του
καθήκοντος, τον Αλ. Καραμανλή, το αεροπλάνο του οποίου έπεσε
στον Κορινθιακό κόλπο.
1916 (π.ημ.) Το Δ' ΣΣ, με Δκτή τον Σχη Χατζόπουλο Ιωάννη,
αιχμαλωτίζεται από τους Γερμανούς και μεταφέρεται στο
Γκαίρλιτς της Σιλεσίας, όπου παρέμεινε μέχρι το τέλος του
Α' Παγκ. Πολέμου. Μετά από αυτό, η Ανατ. Μακεδονία παραδίδεται
ανυπεράσπιστη στους βουλγάρους.
1922 Τουρκική εμπροσθοφυλακή εισέρχεται στην Προύσα.
1949 Η μεγάλη και αποφασιστική νίκη του Εθνικού μας Στρατού επί
των ανταρτικών κομμουνιστικών δυνάμεων στο Βίτσι, σηματοδοτεί
το τέλος του πολυετούς και αιματηρότατου εμφυλίου πολέμου
(1944-49) και την σωτηρία της Ελλάδος από την κομμουνιστική
επιβουλή.
1956 Οι άγγλοι συλλαμβάνουν στην Κύπρο τον Μητροπολίτη Κιτίου
Άνθιμο και εξαγγέλουν σειρά πιεστικών και περιοριστικών μέτρων
εις βάρος του Ελληνικού πληθυσμού.
---------------
30 Αυγούστου
+ Αλεξάνδρου, Ιωάννου, Παύλου Αρχιεπ. Κων/πόλεως
1826 Ο Ελληνικός Στόλος, υπό τον Ναύαρχο Ανδρέα Μιαούλη, προξενεί
σοβαρές ζημιές και απωθεί τον τουρκοαιγυπτιακό στόλο στον
κόλπο της Σμύρνης.
1905 Το Σώμα του Ανθλγού Κων. Μπουκουβάλα (Πετρίλου) καταλαμβάνει
την βουλγαρική καλύβα της Γκολεσάτης κοντά στα Γυμνά και
εξοντώνει 19 κομιτατζήδες.
1922 (π. ημ.) Ο τούρκοι καίνε τις Ελληνικές και Αρμενικές συνοικίες
της Σμύρνης (φωτιά που κράτησε πέντε ημέρες), κατασφάζουν τον
πληθυσμό, σκυλεύουν τις εκκλησίες και διαρπάζουν πάσα
περιουσία της ανθηροτάτης Ελληνικής κοινότητας της Σμύρνης.
Η καταστροφή είναι βιβλική.
1956 Ανατίναξη βρετανικού αρματαγωγού στο λιμάνι της Αμμοχώστου
από την ΕΟΚΑ.
---------------
31 Αυγούστου
+ Ανάμνησις Καταθέσεως Τιμίας Ζώνης Υπεραγίας Θεοτόκου.
1657 Οι τούρκοι καταλαμβάνουν την Τένεδο.
1788 Ο Λάμπρος Κατσώνης καταναυμαχεί και τρέπει εις φυγήν τουρκική
μοίρα κοντά στην Κάρπαθο.
1866 Σφακιανοί και Αποκορωνιώτες επαναστάτες πολιορκούν τους
αιγυπτίους, υπό τον Ισμαήλ πασά, στις Βρύσες Χανίων και τούς
υποχρεώνουν να συνθηκολογήσουν. 2.000 τούρκοι που πήγαιναν
να ενισχύσουν τους πολιορκημένους, αντιμετωπίζονται από 300
Έλληνες και υποχρεώνονται να υποχωρήσουν στα Χανιά.
1922 Ο τουρκικός όχλος καίει τις Ελληνικές και Αρμενικές συνοικίες
της Σμύρνης, κατασφάζει τον πληθυσμό, σκυλεύει τις εκκλησίες
και διαρπάζει κάθε περιουσία των Ελλήνων και Αρμενίων. Η
καταστροφή είναι βιβλική.
Η 11η Μεραρχία, υπό τον Υποστράτηγο Νικόλαο Κλαδά, αφού
κυκλώνεται στην περιοχή των Μουδανιών, παραδίδεται στους
τούρκους.
Ο sir Rumbold συστήνει στον λόρδο Curzon να διατάξει την
εκκένωση του Τσανάκαλε από τις αγγλικές δυνάμεις, εάν παραστεί
ανάγκη. Πλήρης παράδοσις γης και ύδατος από τους "συμμάχους"
στον Κεμάλ.
1923 Οι ιταλοί καταλαμβάνουν την Κέρκυρα, μετά από βομβαρδισμό της
ανοχύρωτης πόλεως από τον στόλο τους, με αφορμή την δολοφονία
από αλβανούς πράκτορες σε Ελληνικό έδαφος του Στρατηγού
Τελλίνι, μέλους της επιτροπής για τον καθορισμό των Ελληνο-
αλβανικών συνόρων.
---------------
1 Σεπτεμβρίου
+ Αρχή της Ινδικτίωνος
Συμεών Στυλίτου, Αγγελή οσ., Ευανθίας οσ. Νικολάου οσ.
272 π.Χ. Ο Βασιλεύς της Ηπείρου Πύρρος εισέρχεται με τους
οπαδούς του την νύκτα στο Άργος και θα το κυρίευε, αν η
προδοσία δεν γινόταν αμέσως αντιληπτή από Αργείους οπαδούς
του Βασιλέως της Μακεδονίας Αντιγόνου Γονατά. Έτσι, λίγο μετά,
εισχωρούν στην πόλη και τμήματα του στρατού του Αντιγόνου,
καθώς και Σπαρτιάτες με Κρήτες μισθοφόρους. Στις οδομαχίες
που ακολουθούν, ο στρατός του Πύρρου αποδεκατίζεται και ο
ίδιος βρίσκει άδοξο θάνατο από κεραμύδι που έριξε στο κεφάλι
του μία γυναίκα. Διαθέτοντας αναμφισβήτητες στρατιωτικές
ικανότητες και προσωπικό θάρρος, ο Πύρρος ήταν ένας από τους
σπουδαιότερους στρατιωτικούς ηγέτες της εποχής του.
1462 Ο τουρκικός στόλος υπό τον Έλληνα εξωμότη βεζίρη Μαχμούτ πασά,
αρχίζει την πολιορκία του κάστρου της Μυτιλήνης, το οποίο
υπερασπίζονται 5.000 καλά εξοπλισμένοι Έλληνες, Γενουάτες,
Καταλανοί και ιππότες της Ρόδου.
1917 Οι ιταλοί εκκενώνουν τα Ιωάννινα και την υπόλοιπη Νότιο Ήπειρο.
Παραμένουν όμως στην Βόρειο Ήπειρο, αντικαθιστώντας δήθεν τον
Ελληνικό στρατό και συνεχίζοντας την ανθελληνική πολιτική.
1918 Ο Ελληνικός στρατός τρέπει τους βουλγάρους εις φυγήν στο
Μακεδονικό μέτωπο και καταλαμβάνει διαδοχικά τα χαρακώματα
ανάμεσα στα ρέματα Σουσίτσα και Μπιχρούτ, τα υψώματα Γκόλο
Μπίλο, Σχλεμ και Πρεσλάπ, το χωριό Τόβικ και την γέφυρα κοντά
στην μονή Τσεμπρέν. Μεγάλες ποσότητες βουλγαρικού πολεμικού
υλικού και εφοδίων κυριεύονται.
1944 Τμήματα ανταρτών του ΕΔΕΣ επιτίθενται κατά γερμανικής φάλαγγας
στη θέση Ασπροχάλικο της οδού Φιλιππιάδας-Κεράσοβου και την
διαλύουν, προκαλώντας της σοβαρές απώλειες.
---------------
2 Σεπτεμβρίου
Μάμαντος, Διομήδους, Ιωάννου Δ' Νηστευτού, Ελεαζάρ και Φινεές Δικαίων
31 π.Χ. Ναυμαχία του Ακτίου. Ο Οκταβιανός συντρίβει τον στόλο
του Μάρκου Αντώνιου και της Κλεοπάτρας Ζ', οι οποίοι καταφεύγουν
στην Αίγυπτο.
1822 Μετά από συμφωνία με τον Κεσέρ Αχμέτ πασά, οι Σουλιώτες
εγκαταλείπουν από το λιμάνι της Σπλάντζας τον τόπο τους, για
να εγκατασταθούν πρόσφυγες στα Επτάνησα. Από εκεί, παρά την
απαγόρευση των αγγλικών αρχών, διέφυγαν αργότερα στα διάφορα
μέτωπα της νοτίου Ελλάδος, για να πολεμήσουν υπό την αρχηγία
δικών τους ή άλλων οπλαρχηγών.
1829 Υπογράφεται η Συνθήκη της Αδριανουπόλεως μεταξύ Ρωσίας και
Τουρκίας, με την οποία αναγνωρίζεται και η ανεξαρτησία του
Ελληνικού Κράτους.
1849 Οι άγγλοι απαγχονίζουν στην Κεφαλλονιά 40 ενωτικούς Έλληνες.
1906 Ο οπλαρχηγός του Μακεδονικού Αγώνος Αθανάσιος Χατζηπανταζής
από την Σκοτούσα Σερρών σκοτώνεται σε συμπλοκή με τους
τούρκους στις Σέρρες.
1944 Αρχίζει η εκκένωσις της Ελλάδος από τα γερμανικά στρατεύματα
κατοχής. Η εκκένωσις αρχίζει από τα νησιά του Αιγαίου προς
την Ρόδο και από εκεί προς την ηπειρωτική Ελλάδα. Οι γερμανοί
εκκενώνουν το Σουφλί και την Καρδίτσα και εκτελούν 34 Έλληνες
στην Καλλιθέα και 250 στον Χορτιάτη.
1958 Σε έναν αχυρώνα του Λιοπετρίου της επαρχίας Αμμοχώστου,
στο "Κυπριακό Χάνι της Γραβιάς", όπως έμεινε στην Ιστορία,
διεξάγεται η δραματικότερη και φονικότερη μάχη από την έναρξη
της δράσης της ΕΟΚΑ. Πέφτουν ηρωικώς οι Ανδρέας Κάρνος (23),
Ηλίας Παπακυριάκος (21), Φώτης Πίττας (24) και Χρήστος Σαμαράς
(33) και σκοτώνονται αρκετοί βρετανοί στρατιώτες.
---------------
3 Σεπτεμβρίου
+ ΙΑ' Ματθαίου
Ανθίμου Νικομήδειας, Θεοκτίστου οσ., Φοίβης διακ.
863 Ο Άραβας εμίρης της Μελιτηνής Ομάρ εισβάλλει στο Ελληνικό
έδαφος, διασχίζει λεηλατώντας το θέμα των Αρμενιάκων, φθάνει
στα παράλια του Ευξείνου Πόντου και καταλαμβάνει την Αμισό,
πόλη ιδιαιτέρως σημαντική για το εμπόριο με την Μαύρη Θάλασσα
και την Ανατολή. Ο Στρατηγός των Θρακησίων Πετρωνάς εκστρατεύει
εναντίον του με ισχυρό στρατό, περικυκλώνει στον Πόσοντα, κοντά
στον ποταμό Λαλακάοντα, τον αραβικό στρατό και τον καταστρέφει,
ενώ ο Ομάρ βρίσκει τον θάνατο. Η νίκη των Ελλήνων είχε μεγάλο
αντίκτυπο και εξασφάλισε την κυριαρχία της Μικράς Ασίας. Από
τότε οι άραβες δεν ενόχλησαν πλέον την Αυτοκρατορία. Τα
ακριτικά έπη διασώζουν την ανάμνηση της μεγάλης μάχης.
1826 Καταπλέει στο Ναύπλιο το πρώτο ατμοκίνητο Ελληνικό πολεμικό
πλοίο, "Καρτερία", με πλοίαρχο τον Άγγλο φιλέλληνα Hastings,
ο οποίος είχε συνεισφέρει 5.000 λίρες για την ναυπήγησή του.
1843 Επαναστατημένες Μονάδες του Στρατού με επικεφαλής τον
Συνταγματάρχη Δημήτριο Καλλέργη συγκεντρώνονται την νύκτα
μπροστά στα ανάκτορα και υποχρεώνουν τον Βασιλέα Όθωνα να
παραχωρήσει Σύνταγμα.
1885 Αποστολή υπομνήματος στην Ελλ. Κυβέρνηση και τις Μεγ. Δυνάμεις
από τους Κρήτες αντιπροσώπους για την προστασία του
πολιτεύματος της Νήσου.
1922 Ώρα 01:15. Στην προκυμαία της Κρήνης τελευταίοι παραμένουν
ο Αντισυνταγματάρχης Μαρούλης, Διοικητής του ομωνύμου
αποσπάσματος, ο Μητροπολίτης Κρήνης και ο αρχισαλπιγκτής
του 1ου Συντάγματος Πεζικού Καρράς. Ο τελευταίος σημαίνει
το σάλπισμα της αποχωρήσεως του Στρατού από την Ιωνική γη.
1942 Οι Γερμανοί εκτελούν στις φυλακές Αγιάς Χανίων τον Τχη (ΠΖ)
Ραυτόπουλο Αλεξ. για την αντιστασιακή του δράση.
---------------
4 Σεπτεμβρίου
+ Μωυσέως προφ., Βαβύλα ιερομ., Ερμιόνης μ.,
Ανθίμου Κουρουκλή εκ Κεφαλληνίας
1941 Οι γερμανοί εκτελούν 10 Έλληνες στην Λιβαδειά Ρεθύμνου.
1944 Οι γερμανοί αρχίζουν την εκκένωση της Πελοποννήσου και των
Ιονίων νήσων, ενώ ολοκληρώνουν την εκκένωση του Έβρου.
---------------
5 Σεπτεμβρίου
Ζαχαρίου και Ελισάβετ, γονέων Προδρόμου
1915 Διωγμοί και σφαγές Ελλήνων στην Ανατολική Θράκη.
1918 Τα Ελληνικά στρατεύματα ανατρέπουν στην μάχη της Δοϊράνης το
αμυντικό συγκρότημα των γερμανο-βουλγάρων και τους αναγκάζουν
να υποχωρήσουν.
1921 Η Στρατιά Μικράς Ασίας αποχωρεί από την περιοχή του Σαγγαρίου
προς την αμυντική τοποθεσία 45 χλμ. ανατολικώς του Δορυλαίου
(Εσκή Σεχήρ).
1922 Αποχωρούν από την Μ. Ασία τα τελευταία Ελληνικά τμήματα (Γ' ΣΣ).
1944 Οι γερμανοί εκτελούν 50 Έλληνες στο σκοπευτήριο της Καισαριανής.
---------------
6 Σεπτεμβρίου
Αρχαγγ. Μιχαήλ θαύμα εν Χώναις, Καλοδότης μ., Θεοκτίστου ναυκλήρου μ.
1916 Οι βούλγαροι κυριεύουν όλα τα υψώματα πάνω από την Καβάλα.
Η ελληνική φρουρά κλείνεται στην πόλη.
1918 Οι Μεραρχίες Σερρών, Κρήτης και το 3ο Σύνταγμα Ιππικού
λαμβάνουν μέρος στην μάχη της Δοϊράνης στο πλευρό των XII και
XVI Βρετανικών Σωμάτων Στρατού.
1955 Με αφορμή το Κυπριακό (και με προηγηθέντα σχεδιασμό και
οργάνωση από τις τουρκικές μυστικές υπηρεσίες και πιθανότατα
υπόθαλψη και από τις βρετανικές) ξεσπούν βίαιες ανθελληνικές
εκδηλώσεις στην Κωνσταντινούπολη και την Σμύρνη, με φόνους,
βασανισμούς και βιασμούς Ελλήνων. Στην Πόλη λεηλατούνται και
καταστρέφονται 4.340 Ελληνικά καταστήματα, 2.600 σπίτια,
73 εκκλησίες, 26 σχολεία, 110 εστιατόρια, 21 εργοστάσια,
27 φαρμακεία, 3 Ελληνικές εφημερίδες. Βεβηλώνονται οι τάφοι
των Πατριαρχών και το νεκροταφείο στο Σισλί.
Ο περίλαμπρος Ελληνισμός της Πόλεως αποτελεί παρελθόν.
Άχρι καιρού.
---------------
7 Σεπτεμβρίου
Πέτρου Ευλαβούς, Ευψυχίου, Σώζοντος, Ταρασίου μ., Κασσιανής υμνογράφου.
413 π.Χ. Οι Συρακούσιοι, υπό τον Σπαρτιάτη Γύλιππο,
καταναυμαχούν τον Αθηναϊκό Στόλο, κοντά στο λιμάνι των
Συρακουσών. Έτσι καταλήγει σε ολοκληρωτική καταστροφή η
προσπάθεια των Αθηναίων να αποκτήσουν τον έλεγχο στην Σικελία.
1715 Μετά από πολιορκία, οι ενετοί του Ferigo Badoer παραδίδουν
στους τούρκους την Μονεμβασία, τελευταίο ενετικό οχυρό
στην Πελοπόννησο. Οι Έλληνες κάτοικοι επιβιβάζονται βιαίως
στα τουρκικά πλοία για να σταλούν οι περισσότεροι στην
Κωνσταντινούπολη και να πουληθούν ως σκλάβοι.
1863 Η Ιόνιος Πολιτεία κηρύσσει την Ένωση με την Μητέρα Ελλάδα.
---------------
8 Σεπτεμβρίου
+ ΓΕΝΕΣΙΟΝ ΥΠΕΡΑΓΙΑΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ
Αθανασίου νεομ.
1479 Εγκατάσταση των τούρκων στην Ζάκυνθο και κατάλυση του λατινικού
Δουκάτου των Τόκκων.
1570 Τουρκικές δυνάμεις του Μουσταφά Πασά κυριεύουν και λεηλατούν
την Λευκωσία, την οποία υπεράσπιζαν ο ενετός τοποτηρητής
Ντάντελο και ο Έλληνας Ευγένιος Συγκλητικός. Η άλωση της
Λευκωσίας σήμανε την επικράτηση των τούρκων σε ολόκληρη σχεδόν
την Κύπρο.
1822 Ναυμαχία Σπετσών, κατά την οποία ο Ελληνικός Στόλος, με 72
πλοία υπό την αρχηγία του Ανδρέα Μιαούλη, νικά τον τουρκικό,
υπό τον Καρά Αλή. Έτσι ματαιώνεται ο ανεφοδιασμός των
πολιορκουμένων τούρκων του Ναυπλίου.
1943 Ανακοινώνεται επισήμως από τους ραδιοφωνικούς σταθμούς των
Συμμάχων η άνευ όρων συνθηκολόγηση της ιταλίας. Σε μικρό
χρονικό διάστημα οι ιταλικές δυνάμεις κατοχής στην Ελλάδα
αφοπλίζονται, διαλύονται ή εξοντώνονται άγρια από τους
γερμανούς.
1944 Εκτελείται από τους γερμανούς στο Χαϊδάρι, μετά από μακρά
φυλάκιση και απάνθρωπα βασανιστήρια, η ηρωίδα της Εθνικής
Αντιστάσεως Λέλα Καραγιάννη, αρχηγός της αντιστασιακής
οργανώσεως "Μπουμπουλίνα". Μαζί της εκτελέστηκαν 72 ακόμα
Έλληνες.
Επιδρομή 16 Ιερολοχιτών εναντίον γερμανικού φυλακίου της νήσου
Κω και καταστροφή στρατιωτικών εγκαταστάσεων.
1956 Επίθεση μελών της ΕΟΚΑ εναντίον του αστυνομικού σταθμού
Κυρήνειας.
---------------
9 Σεπτεμβρίου
+ Ιωακείμ και Άννας των Δικαίων Θεοπατόρων
Μνήμη Γ' Οικ. Συνόδου
1821 Ο Γεωργάκης Ολύμπιος ανατινάζει το κωδωνοστάσιο της Μονής Σέκου
στην Μολδοβλαχία, παίρνοντας μαζί με τους συμπολεμιστές του
στον θάνατο και τους τούρκους που επιχειρούσαν να τόν
αιχμαλωτίσουν.
1825 Η φρουρά του Μεσολογγίου αποκρούει σφοδρή επίθεση του Κιουταχή.
1826 Ο Μακρυγιάννης νικά τον Κιουταχή στην Αθήνα και κυριεύει
τουρκική αμυντική τάφρο.
1918 Η XIV Μεραρχία, υπό τον Υποστράτηγο Ιωάννη Ορφανίδη, νικά τους
γερμανο-βουλγάρους στην μάχη της Βρέμιτσας και τους καταδιώκει
στην κοιλάδα της Στρώμνιτσας.
1941 Ιδρύεται στην Αθήνα ο "Εθνικός Δημοκρατικός Ελληνικός
Σύνδεσμος" (ΕΔΕΣ), με αρχηγό τον Στρατηγό Ναπολέοντα Ζέρβα.
Ο ΕΔΕΣ συγκρότησε ισχυρές ανταρτικές ομάδες, κυρίως στην
Ήπειρο και Αιτωλ/νία, και με την αντιστασιακή δράση του, σε
συνεργασία με το Συμμαχικό Στρατηγείο Μ. Ανατολής, συνέβαλε
αποφασιστικά στην απελευθέρωση της χώρας.
1944 Οι γερμανοί εκκενώνουν την Νάουσα.
---------------
10 Σεπτεμβρίου
+ Προ της Υψώσεως
Μηνοδώρας, Μητροδώρας, Νυμφοδώρας παρθ.
1611 Την νύχτα 10/11 Σεπτ. 1611 περίπου χίλιοι επαναστάτες από την
Θεσσαλία και την Ήπειρο εισέρχονται στα Ιωάννινα. Δέχονται
όμως ισχυρή επίθεση και υποχρεώνονται να υποστείλουν την
Σημαία της Επαναστάσεως. Ο επικεφαλής τους Μητροπολίτης
Λάρισας-Τρίκκης Διονύσιος ο Φιλόσοφος (ο αποκληθείς από τους
εχθρούς του "Σκυλόσοφος") συλλαμβάνεται και θανατώνεται με
φρικτά βασανιστήρια (εξεδάρη ζων).
1824 Νικηφόρος ναυμαχία στην Ικαρία.
1825 Ο Ιμπραήμ πασάς φθάνει στην Τρίπολη.
1915 Υπογράφεται το διάταγμα το οποίο κηρύσσει την επιστράτευση.
Η απόφαση λαμβάνεται μετά από συμφωνία του Βασιλέως
Κωνσταντίνου με τον Πρωθυπουργό Ελευθ. Βενιζέλο.
1919 Καθορίζεται επί τόπου η διαχωριστική γραμμή μεταξύ της
Ελληνικής και ιταλικής ζώνης κατοχής ύστερα από συμφωνία
Βενιζέλου και Tittoni.
---------------
11 Σεπτεμβρίου
+ Θεοδώρας οσ., Ηλία οσ., Δημητρίου φιλοσ. και Ευανθίας,
Θεοδώρας Βάστας Μεγαλουπ.
1828 Ο Ελληνικός Στόλος στον Αμβρακικό κόλπο κανονιοβολεί το
φρούριο του Παντοκράτορα.
1866 Οι τούρκοι, υπό τον γενικό διοικητή της Κρήτης Μουσταφά πασά,
επιτίθενται εναντίον της Μαλάξας Χανίων. Μετά από σκληρό αγώνα
οι Κρήτες επαναστάτες αναγκάζονται να υποχωρήσουν, ενώ οι
τούρκοι καίνε τα χωριά των περιοχών Κανδάνου, Λάκκων και
Θερίσου.
1908 Φονεύεται από τους τούρκους στην Ντάρζα (Δυτ. Μακεδονία)
ο οπλαρχηγός Ευάγγελος Κοροπούλης, ο οποίος συνέχιζε την δράση
του και μετά την συμφωνία για την λήξη του Μακεδονικού Αγώνος.
1922 Ξεσπάει το κίνημα των Συνταγματαρχών Νικολάου Πλαστήρα και
Στυλιανού Γονατά στην Χίο και την Μυτιλήνη. Στο κίνημα
προσχωρεί σημαντικό τμήμα των δυνάμεων του Στόλου, υπό τον
Αντιπλοίαρχο Δημήτριο Φωκά, Διοικητή της Ναυτικής Βάσης Χίου.
Ο Συνταγματάρχης Γονατάς απευθύνει εξ ονόματος της
Επαναστατικής Επιτροπής προκήρυξη προς τον Ελληνικό Λαό,
καλώντας σε "ιεράν ένωσιν υπέρ της σωτηρίας της Πατρίδος"
και αξιώνοντας την παραίτηση του Βασιλέως Κωνσταντίνου
και της Κυβερνήσεως Τριανταφυλλάκου και τον σχηματισμό
υπηρεσιακής κυβερνήσεως από μέλη που θα ενέπνεαν
εμπιστοσύνη στους Δυτικούς Συμμάχους.
1943 Τα αντιτορπιλικά "Βασίλισσα Όλγα" και "Αδρίας" με τον
Βρετανικό Στόλο συνοδεύουν τον παραδοθέντα Ιταλικό Στόλο από
την Μάλτα στην Αλεξάνδρεια.
Οι γερμανοί εκτελούν 500 Έλληνες πατριώτες στην Κρήτη.
---------------
12 Σεπτεμβρίου
+ Απόδοσις Γενεθλίου Υπεραγίας Θεοτόκου
Χρυσοστόμου Σμύρνης
1675 Οι Μανιάτες καταλαμβάνουν από τους τούρκους το φρούριο του
Πασαβά Λακωνίας.
1821 Ο τουρκικός στόλος αποβιβάζει στρατό στο Αίγιο.
1822 Οι Υδραίοι πλοίαρχοι Τζερεμές και Θεόδωρος συλλαμβάνουν
τουρκικό πλοίο με αυστριακή σημαία που μετέφερε τροφές στο
πολιορκούμενο Ναύπλιο.
1829 Η τελευταία μάχη της Επαναστάσεως, στο στενό Πέτρας Βοιωτίας
(μεταξύ Θηβών και Λιβαδειάς). 2.500 Έλληνες, υπό τους
Δ. Υψηλάντη, Δυοβουνιώτη και Κριεζιώτη νικούν και καταδιώκουν
8.000 τούρκους.
1885 Κηρύσσεται επιστράτευση και κινητοποίηση του Ελληνικού Στρατού
προς τα ελληνοτουρκικά σύνορα Θεσσαλίας-Μακεδονίας. Σκοπός
ήταν η παροχή εδαφικών αποζημιώσεων στην Ελλάδα λόγω της
πραξικοπηματικής προσάρτησης της Ανατολικής Ρωμυλίας από την
Βουλγαρία.
1916 Ο Ελευθέριος Βενιζέλος με τον Ναύαρχο Κουντουριώτη,
συνοδευόμενοι από 100 περίπου πολιτικούς και στρατιωτικούς
οπαδούς τους, επιβιβάζονται στο Φάληρο στα ατμόπλοια "Εσπερία"
και "Ατρόμητος" και φθάνουν στα Χανιά. Σκοπός ήταν η δημιουργία
επαναστατικής κυβερνήσεως για την συμμετοχή της Ελλάδος στον
πόλεμο στο πλευρό της Αντάντ.
1943 Τμήματα ανταρτών υπό τον καπετάν Μπαντουβά, μετά από οκτάωρο
σκληρό αγώνα, αποκρούουν ισχυρές γερμανικές επιθέσεις στην Σύμη
Βιάνου του Νομού Ηρακλείου, προκαλώντας σ' αυτές σοβαρές απώλειες.
1944 1.450 άνδρες, γυναίκες και παιδιά σφαγιάζονται στον Μελιγαλά
Κορινθίας από τους αντάρτες του Άρη Βελουχιώτη και τα πτώματά
τους ρίπτονται σε μια πηγάδα.
---------------
13 Σεπτεμβρίου
+ Προεόρτια Υψώσεως Τιμίου Σταυρού
Κορνηλίου εκατοντάρχου, Αριστείδους
1829 Υπογραφή συνθήκης μεταξύ Δ. Υψηλάντη και των τούρκων, μετά την
μάχη του στενού Πέτρας Βοιωτίας. Με την συνθήκη παραχωρείται
στους Έλληνες η περιοχή της Λιβαδειάς, της Φοντάνας, των
Θερμοπυλών μέχρι και την Αλαμάνα. Ήδη ολόκληρη η Στερεά
Ελλάδα, εκτός από την Αθήνα, την Εύβοια και το φρούριο του
Καράμπαμπα στην ακτή της Χαλκίδος, είναι ελεύθερη.
1914 Τμήματα στρατού της Αυτόνομης Βορείου Ηπείρου από 170 περίπου
άνδρες, υπό τους Υπολοχαγούς Αντ. Λεοντοκιανάκη και Περ. Δρέλλια,
προελαύνοντας προς τα βόρεια, χωρίς διαταγή της Αυτονόμου
Κυβερνήσεως, εισέρχονται και απελευθερώνουν το Βεράτιο. Εκεί
δέχονται επίθεση 2.000 περίπου ανδρών των αλβανικών δυνάμεων και
υφίστανται μεγάλες απώλειες. Ο Υπλγός Αντ. Λεοντοκιανάκης και ο
Οπλαρχηγός Γ. Στεφανάκος αιχμαλωτίστηκαν και εκτελέστηκαν.
1943 Το αντιτορπιλικό "Κουντουριώτης" υπό τον Αντιπλοίαρχο
Ε. Μπαλτατζή, αποβιβάζει άγημα στο Καστελλόριζο και υψώνει
την Ελληνική Σημαία στην νήσο.
Το Ελληνικό υποβρύχιο "Λάμπρος Κατσώνης", υπό τον Αντιπλοίαρχο
Β. Λάσκο και πλήρωμα 32 ναυτών, βυθίζεται κοντά στην νήσο Σκιάθο
μετά από εμβολισμό του από γερμανικό πλοίο.
1946 Αλβανική συμμορία 25 ενόπλων που μπήκε στο Ελληνικό έδαφος
από την περιοχή Πλάκας και Ποντικάτων Ηπείρου πέφτει στα πυρά
Ελληνικής περιπόλου και αναγκάζεται να αποχωρήσει. Κατά την
είσοδό της στο Ελληνικό έδαφος προσβάλλει τα στρατιωτικά
φυλάκια 12 και 13.
---------------
14 Σεπτεμβρίου
+ ΥΨΩΣΙΣ ΤΙΜΙΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ
Μνήμη ΣΤ' Οικουμενικής Συνόδου
---
Ημέρα Εθνικής Μνήμης για την γενοκτονία των Ελλήνων της Μικράς Ασίας
από το τουρκικό κράτος.
(Με ομόφωνη απόφαση της Βουλής των Ελλήνων το 1998.
Απόφαση την οποία η ασπόνδυλη, ξενόδουλη, αφελληνισμένη
και προδοτική σημερινή άρχουσα τάξη... επήρε πίσω!!!
ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΟΜΩΣ ΔΕΝ ΞΕΧΝΟΥΝ
Και η σημερινή ημέρα είναι ημέρα μνήμης.
Τρεις άνθρωποι, σαν σήμερα, το 1814, εθυμούντο...)
Φ.Μ.
---
629 Ο Αυτοκράτωρ Ηράκλειος επιστρέφει νικητής στην
Κωνσταντινούπολη, φέρνοντας μαζί του τον Τίμιο Σταυρό.
1814 Ιδρύεται η Φιλική Εταιρεία από τους Νικόλαο Σκουφά,
Αθανάσιο Τσακάλωφ και Εμμανουήλ Ξάνθο στην Οδησσό της Ρωσίας και
αποφασίζεται η έναρξη προπαρασκευής της Ελληνικής Επαναστάσεως.
---
Μεγάλη ημέρα η σημερινή` Ο θρίαμβος του Αυτοκράτορος Ηρακλείου,
μέγας θρίαμβος του Γένους, της Πίστεως και της Παραδόσεώς μας
με τον Τίμιο Σταυρό εμπρος, έμπνευση, πηγή και σύμβολο δυνάμεως
και δόξας, και τον λαό, μέσα σε παραλήρημα ενθουσιασμού, να εορτάζει
και να επευφημεί, ψάλλοντας, ίδια και απαράλλαχτα όπως το ψάλλουμε
και σήμερα:
"Σώσον Κύριε τον λαόν Σου
και ευλόγησον την κληρονομίαν Σου`
νίκας τοις βασιλεύσι κατά βαρβάρων δωρούμενος
και το Σον φυλάττων δια του Σταυρού Σου πολίτευμα."
Και από τις στιγμές εκείνες του θριάμβου, τις απρόσιτες εκείνες
κορυφές δυνάμεως και δόξας, 12 αιώνες μετά, μέσα στο σκότος της
σκλαβιάς, ένα άλλο γεγονός, το οποίο δεν χαρακτήριζε ο θρίαμβος,
αλλά η ταπεινότης και η περίσκεψη, συνοδευόμενα όμως από βαθεία πίστη,
πατριωτισμό και απόφαση θυσίας. Τρεις άσημοι έμποροι ιδρύουν στην
Οδησσό την Φιλική Εταιρεία. Κανείς δεν τους έδωσε τότε σημασία, αλλά
η φλόγα της ψυχής αυτών των ταπεινών Ελλήνων, και όσων σιγά-σιγά
συστρατεύτηκαν μαζί τους, έθρεψε το θαύμα.
"[...] Ορκίζομαι όπως τρέφω αδιάλλακτον μίσος εναντίον των τυράννων
της Πατρίδος και των οπαδών τους και ομοφρονούντων.
"[...] Τέλος πάντων, ορκίζομαι εις το ιερόν όνομά Σου, ω ιερά και
αθλία Πατρίς` ορκίζομαι εις τας πολυχρονίους βασάνους Σου, ορκίζομαι
εις τα πικρά δάκρυα των αιχμαλώτων και καταδίκων κατοίκων Σου, τα
οποία τόσους αιώνας κατά στιγμήν υποφέρουν τα ταλαίπωρα τέκνα σου,
ότι αφιερούμαι όλος εις Σε, ότι εις το εξής Συ θέλεις είσαι η αιτία
και ο σκοπός των διαλογισμών μου, το όνομά Σου οδηγός των πράξεών μου
και η εδική Σου ευτυχία η ανταμοιβή των κόπων μου.
Η Θεία Δικαιοσύνη ας εξαντλήση επάνω εις την κεφαλήν μου όλους τους
κεραυνούς της δικαιοκρισίας Της, [και εάν καταπατήσω τον όρκο αυτόν]
το όνομά μου, οι κατά διαδοχήν κληρονόμοι μου ας είναι εις αποστροφήν,
και το υποκείμενόν μου το αντικείμενον της κατάρας και του αναθέματος
των ομογενών μου. [...]"
(Απόσπασμα από τον "Μέγα Όρκο" των Φιλικών)
Φ.Μ.
---
1825 Ο Ιμπραήμ κυριεύει την Κυπαρισσία, καίει τα Φιλιατρά, τους
Γαργαλιάνους και την Λιγούδιστα και επιστρέφει στα Μεσσηνιακά
φρούρια.
1831 Υπογράφεται το Πρωτόκολλο του Λονδίνου, με το οποίο
ρυθμίζονται τα σύνορα μεταξύ Ελλάδος-τουρκίας στην γραμή
Άρτας-Βόλου.
1848 Εξέγερση στο Αργοστόλι Κεφαλληνίας από ομάδες ενόπλων χωρικών,
με σκοπό την κατάργηση του καθεστώτος της αγγλικής προστασίας.
1906 Στην πλατεία της Δράμας απαγχονίζεται από τους τούρκους ο
Αρμέν Κούπτσιος (Προκόπιος) από τον Βώλακα Δράμας, αγωνιστής
με πλούσια εθνική δράση στον αγώνα εναντίον των βουλγάρων
κομιτατζήδων και των τούρκων. Ήταν αρχηγός ομάδος, στην οποία
ο Μητροπολίτης Δράμας Χρυσόστομος (ο μετέπειτα εθνομάρτυρας
της Σμύρνης) ανέθετε τις πιο επικίνδυνες αποστολές.
1922 Ο Βασιλεύς Κωνσταντίνος αναγγέλλει με διακήρυξη ότι
παραιτείται από τον θρόνο υπέρ του Διαδόχου Γεωργίου.
1943 Πυρπόληση και καταστροφή 11 χωριών και εκτέλεση από τα
γερμανικά στρατεύματα κατοχής 352 Κρητών της Επαρχίας Βιάννου
Ηρακλείου. Η πρόθεση των γερμανών να εκτελέσουν και άλλους 400
ομήρους ματαιώθηκε την τελευταία στιγμή μετά από επέμβαση του
μετέπειτα Αρχιεπισκόπου Κρήτης Ευγένιου Ψαλιδάκη.
---------------
15 Σεπτεμβρίου
Νικήτα μεγαλ., Πορφυρίου, Βησσαρίωνος Α' και Β' Αρχιεπ. Λαρίσης,
Συμεών Θεσ/νίκης
1811 Οι τούρκοι απαγχονίζουν στην Νέα Έφεσο τον νεομάρτυρα Ιωάννη
από την Κρήτη.
1821 Δύναμη Σουλιωτών υπό την αρχηγία των Γ. Δράκου και Άγα
Μουχουρδάρη αποκόπτει στην θέση Πέντε Πηγάδια (μεταξύ Ιωαννίνων-
Άρτας) την εμπροσθοφυλακή του Μουσταφά Πασά από 800 άνδρες.
Οι τούρκοι μετά την ήττα τους τρέπονται σε άτακτη φυγή,
εγκαταλείποντας 100 νεκρούς και ισάριθμους αιχμαλώτους.
1904 Ο Θεόδωρος Μόδης, εκ των κυρίων μελών της "Επιτροπής Αμύνης
Μοναστηρίου", φονεύεται σε ενέδρα μέσα στην πόλη από κομιτατζήδες.
1918 Ο Ελληνικός Στρατός επιτίθεται κατά των γερμανο-βουλγάρων στο
Μοναστήρι.
---------------
16 Σεπτεμβρίου
+ Ευφημίας μεγαλ., Δωροθέου
1462 Ο γενουάτης Νικόλαος Gattilusi παραδίδει υπό όρους το κάστρο
της Μυτιλήνης στον σουλτάνο Μεχμέτ Β'. Οι Τούρκοι παρασπονδώντας
ξεσπούν σε άγριες λεηλασίες και σφαγές των Ελλήνων κατοίκων.
1669 Ο ενετός Φραγκίσκος Μοροζίνης παραδίδει το Ηράκλειο της
Κρήτης στους τούρκους, υπό τον Αχμέτ Κιοπριλόγλου, οι οποίοι
πολιορκούσαν την πόλη επί 21 χρόνια.
1828 Τουρκική επίθεση κατά των ανδρών των Ε. Μακρυγιάννη και
Ι. Φαρμάκη στην θέση Μυρμηγκάρι Ναυπάκτου. Η μάχη έληξε με νίκη
των Ελλήνων, οι οποίοι έτρεψαν σε άτακτη φυγή τους τούρκους
που εγκατέλειψαν στο πεδίο της μάχης 50 νεκρούς και πολλούς
τραυματίες.
600 τούρκοι επιτίθενται στα Καστέλλια Φωκίδος εναντίον των
Ελλήνων, υπό τον Β. Μαστραπά και τον Μ. Γκόλη. Μετά από
πολύωρη μάχη οι Έλληνες, αφού ενισχύθηκαν από 300 άνδρες,
υπό τον Πανοιμάρα, συντρίβουν τους τούρκους.
1905 (π. ημ.) Τα ανταρτικά σώματα Μακρή και Βλαχογιάννη συγκρούονται
και σχεδόν διαλύουν το κομιτατζήδικο τμήμα (τσέτα) του βοεβόδα
Ναούμ, ανάμεσα στα χωριά Γραδέσνιτσα και Δράγος της περιοχής
Μοναστηρίου-Φλώρινας.
1918 Υπογράφεται στην Θεσσαλονίκη ανακωχή μεταξύ βουλγαρίας και
Συμμάχων. Μεταξύ των άλλων η βουλγαρία υποχρεώνεται να εκκενώσει
άμεσα τα Ελληνικά και σερβικά εδάφη που κατείχε.
1922 Ορκίζεται νέα κυβέρνηση, υπό τον Σωτήριο Κροκιδά. Ο Βασιλεύς
Κωνσταντίνος αναγκάζεται να εγκαταλείψει την Ελλάδα και
μεταβαίνει στο Παλέρμο της Ιταλίας.
---------------
17 Σεπτεμβρίου
+ Μετά την Ύψωσιν
+ Σοφίας, Πίστεως, Αγάπης, Ελπίδος μ., Αναστασίου θαυμ.
642 Οι Άραβες κατακτούν την Αίγυπτο. Ο Ελληνικός Στόλος
εγκαταλείπει την Αλεξάνδρεια.
1176 Οι Σελτζούκοι τούρκοι νικούν τον Στρατό της Αυτοκρατορίας μας,
υπό τον άξιο αλλά ατυχήσαντα τελικώς Αυτοκράτορα Μανουήλ Α'
Κομνηνό, στο Μυριοκέφαλο της Μικράς Ασίας. Δεινή ήττα που
εσήμανε και την οριστική απώλεια της Ανατολικής Μικράς Ασίας.
1912 (π. ημ.) Η Ελλάς κηρύσσει γενική επιστράτευση (Α' Βαλκανικός
Πόλεμος).
1922 Ο Μητροπολίτης Κυδωνιών Γρηγόριος και ο Αρχιμανδρίτης Ευγένιος,
μαζί με τους 22 ιερείς των 11 εκκλησιών των Κυδωνιών, ενώ
βοηθούν στην αποχώρηση των τελευταίων χριστιανικών οικογενειών
της πόλεως, συλλαμβάνονται από τούρκους τακτικούς και τουρκο-
κρητικούς τσέτες και κατακρεουργούνται μετά από βασανιστήρια.
1943 Τμήματα ανταρτών του 5/42 ΣΕ επιτίθενται αιφνιδιαστικά κατά
γερμανικής φάλαγγας στην γέφυρα Τσακορέματος στην οδό Άμφισσας-
Λιδωρίκι, υποχρεώνοντας τους γερμανούς να υποχωρήσουν στην
Άμφισσα με σοβαρές απώλειες.
---------------
18 Σεπτεμβρίου
Ευμενίου Γορτύνης, Ρωμύλου οσ., Αριάδνης δούλης μαρτ.
1690 Έλληνες και Ενετοί απελευθερώνουν από τους τούρκους τον
Αυλώνα της Βορείου Ηπείρου.
1822 Οι αντιπρόσωποι των επαρχιών της Ανατολικής Στερεάς Ελλάδος
καταργούν τον Άρειο Πάγο και ανακηρύσσουν Αρχιστράτηγο τον
Οδυσσέα Ανδρούτσο.
1834 Η Αθήνα ονομάζεται πρωτεύουσα του Εληνικού Κράτους.
1906 Αποβιβάζεται στην Σούδα ο πρώην Πρωθυπουργός της Ελλάδος
Αλ. Ζαΐμης, ως δεύτερος Ύπατος Αρμοστής της Κρήτης.
---------------
19 Σεπτεμβρίου
Τροφίμου, Σαββατίου και Δορυμέδοντος μ.
1916 Τα βουλγαρικά στρατεύματα εκκενώνουν την Φλώρινα.
1920 Ο Βασιλεύς Αλέξανδρος δέχεται θανατηφόρο δάγκωμα πιθήκου.
Η Μεραρχία Σμύρνης διενεργεί επιδρομή κατά της Νίκαιας, την
οποία βρίσκει εκκενωμένη και πυρπολημένη.
1941 Σφαγές Ελλήνων από τους αλβανούς στην Παραμυθιά Θεσπρωτίας.
1943 Σφαγές Ελλήνων από τους γερμανούς στις Καρυές Λακωνίας.
1944 Οι γερμανοί εκκενώνουν την Ναύπακτο και το Άργος.
---------------
20 Σεπτεμβρίου
+ Ευσταθίου Πλακίδα μεγαλ., Μαξίμου Σοφώτατου, Ιλαρίωνος Κρητός νεομ.
325 π.Χ. Ο Ελληνικός Στόλος του Μ. Αλεξάνδρου, υπό τον Ναύαρχο
Νέαρχο τον Κρήτα, αποπλέει από το λιμάνι Μάτταλα (στις εκβολές
του Ινδού ποταμού) και μετά από πολλές αντιξοότητες και σφοδρές
θαλασοταραχές φθάνει στα τέλη Δεκεμβρίου στην Αρμόζεια της Περσίας
(σημερινά στενά του Ορμούζ).
1804 Οι τούρκοι σφάζουν στην Κωνσταντινούπολη τον νεομάρτυρα
Ιλαρίωνα από την Κρήτη.
1828 4 Ελληνικά πολεμικά πλοία εισέρχονται τολμηρά στον Αμβρακικό
κόλπο, κυριεύουν 43 τουρκικά πλοιάρια και βυθίζουν μία
κανονιοφόρο.
1921 Αρχίζει η μάχη του Ακροϊνού (Αφιόν Καραχισάρ). Το 1ο Σώμα
Στρατού εξαπολύει επίθεση κατά των τουρκικών δυνάμεων σε τρία
σημεία, μέσω της I, II και IV Μεραρχίας.
1922 Αρχίζει η διάσκεψη για την ανακωχή στα Μουδανιά.
1942 Μέλη της αντιστασιακής οργανώσεως ΠΕΑΝ ("Πανελλήνιος Ένωσις
Αγωνιζομένων Νέων") ανατινάσσουν το κτίριο, στο οποίο είχε
τα γραφεία της η προδοτική φιλοαξονική οργάνωση ΕΣΠΟ
("Εθνικοσοσιαλιστική Πατριωτική Οργάνωση"), με αποτέλεσμα να
φονευθούν 43 γερμανοί και 29 μέλη της ΕΣΠΟ και να τραυματισθούν
άλλοι 3 γερμανοί στρατιώτες και 27 μέλη της ΕΣΠΟ.
[Κατά το ημερολόγιο η ανατίναξη έγινε στις 22 του μηνός,
οι υπόλοιπες πηγές μου όμως λένε 20.
Η ανατίναξη της ΕΣΠΟ (γωνία 28ης Οκτ. -πρώην Πατησίων- και
Γλάδστωνος) είναι αναμφίβολα μία από τις ενδοξότερες στιγμές της
Ελληνικής αντίστασης, κατόθωμα σχεδόν ξεχασμένο επί δεκαετίες,
λόγω αφ' ενός της σεμνότητος των πρωταγωνιστών και αφ' ετέρου της
μονοπωλήσεως της Εθνικής Αντιστάσεως από την αριστερά. Το 1980
τοποθετήθηκε, από ιδιώτες, αναμνηστική πλάκα στον τόπο του γεγονότος
και το 1987 η προτομή του αρχηγού της οργανώσεως, Κώστα Περρίκου.
Χάρη στην τολμηρή αυτή ενέργεια και την κατοπινή ομόθυμη αντίδραση
του Ελληνικού λαού, μέχρι και με αιματηρές διαδηλώσεις, η Ελλάδα ήταν
η μόνη ίσως κατεχόμενη χώρα που δεν προσέφερε στον Άξονα ομάδες
εθελοντών εργατών στην γερμανική βιομηχανία και εθελοντών πολεμιστών
στο ανατολικό μέτωπο.
Οι περισσότεροι από τους ήρωες αυτούς της ΠΕΑΝ πλήρωσαν την τόλμη
και την φιλοπατρία τους με την ζωή τους, καθώς επροδόθησαν στην
Γκεστάπο. (Ο προδότης, ονόματι Πολύκαρπος Νταλιάνης, βρήκε το τέλος
που τού άξιζε` εκτελέστηκε άγρια, με σφυρί, από μέλη της οργανώσεως
"Όμηρος" και το πτώμα του πετάχθηκε στον υπόνομο.)
Ας αναφέρουμε ονομαστικώς τους πεσόντες υπέρ Πατρίδος.
7-1-1943. Εκτελούνται οι: Αθ. Σκούρας, Ιω. Κατεβάτης, Δ. Λόης και
Διον. Παπαδόπουλος.
4-2-1943. Εκτελείται ο Κ. Περρίκος.
Η Ιουλία Μπίμπα μεταφέρθηκε στην Γερμανία, όπου εκτελέστηκε με
αποκεφαλισμό δια πελέκεως.
Στην ανατίναξη της ΕΣΠΟ συμμετέσχον και οι Αντ. Μυτιληναίος,
Σπ. Γαλάτης (οι οποίοι τοποθέτησαν την βόμβα), Ν. Μούρτος,
Ν. Λάζαρης, Σπ. Στανωτάς, Π. Λαμέρας, οι οποίοι εγλύτωσαν, πλην του
Ν. Λάζαρη, ο οποίος δολοφονήθηκε από την κομμουνιστική ΟΠΛΑ τον
Δεκ. του 1944 στην Αθήνα.
Φ.Μ.]
1944 Οι γερμανοί βομβαρδίζουν την Παραμυθιά Θεσπρωτίας.
---
Ο συνλιστόβιος Παπάδας έχει αναφέρει κατά καιρούς την ΠΕΑΝ ως δεξιά
βασιλική εθνικιστική οργάνωση, τα ίδια δε περίπου και για τον αρχηγό
της, Κώστα Περρίκο, και απορώ -και ήθελα να τον ρωτήσω, αλλά
εξαφανίστηκε- πού το στηρίζει αυτό, αφού, σύμφωνα με τις πηγές μου
τουλάχιστον, η ΠΕΑΝ μάλλον "κεντρώα" και όχι φιλοβασιλική ήταν. Στην
ίδρυσή της, όπως και για την Ιερά Ταξιαρχία, συνέβαλε αποφασιστικά
ο Παν. Κανελλόπουλος, ο δε Κ. Περρίκος ήταν έντονα αντιβασιλικός
- απότακτος του 1935 άλλωστε αξιωματικός της Αεροπορίας. Οπότε δεν
ξέρω πώς ο Παπάδας είχε βγάλει τον Περρίκο βασιλόφρονα. (Θα πει
κανείς, κι ο Ζέρβας σφόδρα αντιβασιλικός ήταν αρχικώς` αλλά βέβαίως
ο Περρίκος δεν πρόλαβε να αλλάξει πολιτική.) Υπήρξαν φυσικά και
βασιλικές αντιστασιακές οργανώσεις με αξιόλογη δράση στην πόλη.
Το ότι δεν ήταν πάντως βασιλική η ΠΕΑΝ και τα μέλη της, δεν την
έσωσε από την έχθρα του επιχειρούντος μονοπώληση και εκμετάλλευση της
αντιστάσεως ΚΚΕ-ΕΑΜ-ΕΛΑΣ, το οποίο, μόλις έγινε η ανατίναξη της ΕΣΠΟ,
εξέδωσε ανακοίνωση, σύμφωνα με την οποία, ούτε λίγο ούτε πολύ, η
ανατίναξη ήταν... προβοκάτσια των γερμανών και των συνεργατών τους!
Η δε ΟΠΛΑ (η οργάνωση εκτελεστών του ΚΚΕ) συνέχισε... επαξίως το έργο
της Γκεστάπο, αφού εις εκ των ηρώων της ανατινάξεως, ο Ν. Λάζαρης
δολοφονήθηκε από την πρώτη τον Δεκ. του 1944 στην Αθήνα. Συνολικά,
36 μέλη της ΠΕΑΝ εκτελέστηκαν ή έπεσαν μαχόμενοι στην Αντίσταση`
οι 16 εξ αυτών δολοφονήθηκαν από την ΟΠΛΑ τον Δεκ. του 1944.
Φ.Μ.
---
---------------
21 Σεπτεμβρίου
Κοδράτου Αθηνών, Ιωνά Προφήτου, Ευσεβείου ομολ.
480 π.Χ. Ο Στρατηγός του Ξέρξη Μαρδόνιος καταλαμβάνει την Αθήνα,
την οποία βρίσκει έρημη κατοίκων και πυρπολεί την Ακρόπολη και
την πόλη.
1532 Ο Γενουάτης ναύαρχος Αντρέα Ντόρια απελευθερώνει την Κορώνη
από τους τούρκους.
1827 Ο ρωσικός στόλος υπό τον ναύαρχο Χάυδεν φθάνει στο Ναύπλιο.
1828 Τολμηρή είσοδος 4 Ελληνικών πολεμικών πλοίων στον Αμβρακικό
κόλπο, όπου κυριεύουν 43 τουρκικά πλοιάρια και βυθίζουν μία
κανονιοφόρο.
1904 Το αντάρτικο σώμα του Καούδη επιτίθεται εναντίον κομιτατζήδων
υπό τους Μήτρο Βλάχο και Κορσάκωφ, στο χωριό Τρίγωνο των
Κορεστίων, και τους προκαλεί σοβαρές απώλειες.
1918 Μετά από διαταγή του Αρχιστρατήγου Παναγιώτη Δαγκλή η
Ι Μεραρχία αναλαμβάνει την απελευθέρωση των Σερρών και
απόσπασμα του 1/38 Συντάγματος Ευζώνων εισέρχεται στην πόλη.
Την ίδια ημέρα επισκέπτονται την πόλη ο Αρχιστράτηγος και ο
Διοικητής του 1ου Σώματος Στρατού Λεωνίδας Παρασκευόπουλος.
1944 Η ΙΙΙ Ελληνική Ορεινή Ταξιαρχία, μετά από σκληρή μάχη με τους
Γερμανούς, εισέρχεται στις 09:00 στο Ρίμινι Ιταλίας και υψώνει την
Ελληνική Σημαία.
---------------
22 Σεπτεμβρίου
Φωκά Σινώπης, Φωκά κηπουρού, Ισαάκ νέου, Κοσμά και Ζωγραφιτών Αγίων
586 Ανεπιτυχής σλαβική επιδρομή στην Θεσσαλονίκη.
597 Η πρώτη οργανωμένη πολιορκία της Θεσσαλονίκης από τους σλάβους
αποτυγχάνει.
1659 Οι ενετοί καταλαμβάνουν από τους τούρκους το Καστελλόριζο.
1818 Οι αρχηγοί της Φιλικής Εταιρείας υπογράφουν στην
Κωνσταντινούπολη κοινή συμφωνία για την μεγαλύτερη
δραστηριοποίηση της Εταιρείας και την ανάθεση της ηγεσίας της
στον Ιωάννη Καποδίστρια.
1827 Μετά από την άρνηση των Μανιατών και Μεσσηνίων να υποταχθούν
στον Ιμπραήμ, οι αιγύπτιοι ερημώνουν την Μεσσηνία και αρχίζουν
συστηματική γενοκτονία του πληθυσμού της Πελοποννήσου.
1912 Υπογράφεται στην Σόφια στρατιωτική σύμβαση μεταξύ Ελλάδος και
Βουλγαρίας, για παροχή αμοιβαίας βοήθειας σε περίπτωση τουρκικής
επιθέσεως.
1915 Αρχίζει η αποβίβαση των δυνάμεων της Αντάντ στο λιμάνι της
Θεσσαλονίκης.
---------------
23 Σεπτεμβρίου
+ Σύλληψις Τιμίου Προδρόμου,
Ξανθίππης και Πολυξένης οσ., Νικολάου και Ιωάννου νεομ.
867 Δολοφονείται ο Αυτοκράτωρ Μιχαήλ Γ', τελευταίος της Φρυγικής
δυναστείας. Στον θρόνο ανεβαίνει ο Βασίλειος Α' ο Μακεδών,
γενάρχης της Μακεδονικής δυναστείας.
1672 Οι τούρκοι αποκεφαλίζουν στην Κωνσταντινούπολη τον νεομάρτυρα
Νικόλαο από το Καρπενήσι.
1821 Οι Ελληνικές δυνάμεις, υπό την αρχηγία του Θ. Κολοκοτρώνη,
ύστερα από τρίμηνη πολιορκία καταλαμβάνουν την Τρίπολη
(Τριπολιτσά), όπου είχαν συγκεντρωθεί 40.000 τούρκοι. Οι
απώλειες των τούρκων έφθασαν τους 10.000 νεκρούς και 8.000
αιχμαλώτους και των Ελλήνων τους 300 πεσόντες. Η άλωση της
Τριπόλεως απετέλεσε βαρύ πλήγμα για τους τούρκους και την
πρώτη μεγάλη νίκη της Επαναστάσεως.
Οι τούρκοι καταλαμβάνουν και πυρπολούν το Γαλαξίδι.
Οι 160 Έλληνες, υπό τον Φαρμάκη, που επέζησαν μετά την
ανατίναξη της Μονής Σέκου στην Μολδοβλαχία (9 Σεπτ.) από
τον Γεώργιο Ολύμπιο, συνθηκολογούν με τον Σελήχ Πασά.
Παρασπονδώντας όμως ο τελευταίος, τους φονεύει.
1824 Νίκη των Ελλήνων σε μάχη στο Βουλγαρέλι Άρτας.
1828 Ο Ιμπραήμ με τον αιγυπτιακό στρατό εκκενώνει την Πελοπόννησο.
1918 Η ΧΙΙ Μεραρχία ανακαταλαμβάνει με το 3ο Σύνταγμα το Ροδολίβο
Δράμας και με το 5/42 Σύνταγμα Ευζώνων την Καβάλα. Η
αποφασιστική στάση των Ελληνικών δυνάμεων εξαναγκάζει τους
βουλγάρους να αποσυρθούν, παρά την αρχική αρνητική στάση τους.
---------------
24 Σεπτεμβρίου
Θέκλης μεγαλ., Παναγίας Μυρτιδιωτίσσης, Σιλουανού Αθωνίτου.
1180 Πεθαίνει ο Αυτοκράτωρ Μανουήλ Α' Κομνηνός. Τον διαδέχεται
ο υιός του Αλέξιος Β' Κομνηνός.
1369 Τα Ευρωπαϊκά χριστιανικά στρατεύματα ηττώνται από τους
τούρκους, υπό τον Βαγιαζήτ, στην μάχη της Νικοπόλεως.
1822 Ο Οδυσσεύς Ανδρούτσος ανακηρύσσεται Αρχιστράτηγος Ανατολικής
Στερεάς. Σε μεγαλοπρεπή τελετή οι αρχιερείς Αθηνών και Θηβών
τον ζώνουν με το σπαθί του Ομέρ Βρυώνη, πολύτιμο λάφυρο της
πόλεως των Αθηνών.
1824 Ο Ελληνικός Στόλος, υπό τον Ανδρέα Μιαούλη, καταναυμαχεί κοντά
στην Χίο τον τουρκοαιγυπτιακό στόλο του Ιμπραήμ, ο οποίος, μετά
την βύθιση δύο πλοίων του, αποπλέει προς Μυτιλήνη.
1867 Ο μέγας βεζύρης Αλή πασάς φθάνει στην Κρήτη και απευθύνει
στους Έλληνες επαναστάτες προκήρυξη του σουλτάνου για
συνθηκολόγηση και παροχή αμνηστίας. Οι Κρήτες αρνούνται
κατηγορηματικώς.
1908 Συγκέντρωση του λαού των Χανίων στην πλατεία του Άρεως και
κήρυξη της ενώσεως της Κρήτης με την Μητέρα Ελλάδα.
1923 Οι ιταλοί αποχωρούν από την Κέρκυρα.
---------------
25 Σεπτεμβρίου
Ευφροσύνης οσ., Παφνουτίου οσ.
1822 Νίκη των Ελλήνων, υπό τον Νικηταρά, στα Μέγαρα.
1849 Πεθαίνει ο Νικήτας Σταματελόπουλος (Νικηταράς ο Τουρκοφάγος).
1943 Δολοφονίες προκρίτων και κατοίκων στην Θεσπρωτία από τους
αλβανούς.
1944 Τμήμα 25 Ιερολοχιτών, υπό τον Τχη Παύλο Δημόπουλο, ενεργεί
επιδρομή κατά της νήσου Μυκόνου, όπου ανατινάσσει αποθήκες
πυρομαχικών και σκοτώνει 6 Γερμανούς. Την επομένη οι Γερμανοί
εγκατέλειψαν την νήσο.
---------------
26 Σεπτεμβρίου
+ Μετάστασις Αγ. Ιωάννου Θεολόγου
Γεδεών δικαίου
1687 Οι ενετοί, υπό τον Μοροζίνι, βομβαρδίζουν την Ακρόπολη των
Αθηνών, με αποτέλεσμα να ανατιναχθεί η τουρκική πυριτιδαποθήκη
στον Παρθενώνα και να προκληθούν τρομακτικές και ανεπανόρθωτες
καταστροφές στο μνημείο. Έχοντας αντέξει 21 αιώνες στην φθορά
του χρόνου και στις βαρβαρικές επιδρομές ο ιερός και περίλαμπρος
ναός των Αθηνών, κείτεται τώρα ερειπωμένος από τους εκπροσώπους
της "πολιτισμένης" Δύσεως.
1821 Παραδίδεται στους Έλληνες η τουρκική φρουρά της Μεγάλης Τάπιας
της Τριπολιτσάς (Τριπόλεως).
1916 Εθνικός Διχασμός. Ο Βενιζέλος σχηματίζει επαναστατική
κυβέρνηση στην Θεσσαλονίκη. Η πατρίδα μας χωρίζεται σε δύο
αντίπαλα και εχθρικά κράτη.
1943 Το αντιτορπιλικό "Βασίλισσα Όλγα" βυθίζεται στο λιμάνι της
Λέρου, μετά από ομαδική επίθεση 25 γερμανικών Στούκας.
1944 Υπογράφεται το Σύμφωνο της Καζέρτας, βάσει του οποίου οι
τακτικές και ανταρτικές Ελληνικές δυνάμεις τίθενται υπό τις
διαταγές του Βρετανού Στρατηγού Σκόμπυ.
---------------
27 Σεπτεμβρίου
Καλλιστράτου, Αριστάρχου μ., Ακυλίνης Ζαγκλιβερινής νεομ., Ιγνατίου οσ.
641 Ο εγγονός του Ηρακλείου, Κώνστας Β', ανεβαίνει στον θρόνο.
1672 Οι τούρκοι απαγχονίζουν στην Κωνσταντινούπολη τον νεομάρτυρα
Νικόλαο από την Θεσσαλία.
1764 Οι τούρκοι θανατώνουν στην Θεσσαλονίκη με ραβδισμούς τον
νεομάρτυρα Ακυλίνα από τον Λαχανά Θεσσαλονίκης.
1822 Οι τούρκοι απαγχονίζουν στην Παραμυθιά Έλληνες χριστιανούς
που αρνήθηκαν να αλλαξοπιστήσουν.
1831 Δολοφονείται στο Ναύπλιο ο Κυβερνήτης της Ελλάδος
Ι. Καποδίστριας.
---
H dolofovia tou Kapodistria ntav ws gvwstov egklnma timns gia tous
Mauromixalaious (oi opoioi eixav prosbln8ei bavausws me tnv sullnyn
kai fulakisn tou patriarxn tns oikogeveias), xwris apodedeigmevo
prosxediasmo apo tous gallous kai tous agglous, parolo pou to
epi8umousav kai to epediwkav. (Opws kai Ellnves tou klimatos Koran p.x.)
Uparxouv omws kai upovoies oti ola sxediastnkav, orgavw8nkav kai
ektelestnkav apo tous agglous. Bl. tnv eis ba8os ereuva tou
Dnm. N. Kokkivakn, "Poioi dolofovnsav tov Kapodistria; A8woi oi
Mauromixalaioi: Dev "ktupnsav" autoi", ekd. Pelasgos, 1998.
(Evdiaferov eivai oti, av kai ta diplwmatika arxeia didovtai suvn8ws
stnv dnmosiotnta meta tnv parodo 20-40 etwv, ta bretavika arxeia
tou 1831 akomn kai snmera dev exouv apoxaraktnris8ei apo to Foreign
Office kai paramevouv aporrnta` aporntta akomn kai gia tov idio tov
bretavo presbn, kata tov suggrafea, o opoios presbns me ekpln3n to
diapistwse otav 8elnse va e3upnretnsei Ellnva filo tou.)
F.M.
---
1905 Στην πλατεία "Ατ Παζάρ" του Μοναστηρίου, απαγχονίζεται από
τους τούρκους ο γενναίος οπλαρχηγός του Μακεδονικού Αγώνος
καπετάν Κώττας.
---
"ΖΗΤΩ Η ΕΛΛΑΣ!"
(Οι τελευταίες λέξεις (και οι μόνες που ήξερε στα Ελληνικά!)
πριν αφήσει την τελευταία του πνοή στην αγχόνη, του θρυλικού
ελληνόψυχου (αν και σλαβόφωνος) οπλαρχηγού καπετάν Κώττα.)
---
1917 Οι τούρκοι διώκουν Έλληνες σε Νεοχώριο, Καλλίπολη, Ανατολική
Θράκη, Σμύρνη και Φιλαδέλφεια.
1918 Ο Ελληνικός Στρατός (Ι και XIII Μεραρχίες) απελευθερώνει
ολόκληρη την Ανατ. Μακεδονία από τους βουλγάρους.
1941 Ιδρύεται στην Αθήνα το "Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο" (ΕΑΜ),
με πρωτοβουλία του ΚΚΕ. Το ένοπλο τμήμα του απετέλεσε ο
"Ελληνικός Λαϊκός Απελευθερωτικός Στρατός" (ΕΛΑΣ).
1944 Το 1ο Τάγμα της ΙΙΙ Ορεινής Ταξιαρχίας επιτίθεται κατά της
πόλεως Μπελάρια της Ιταλίας και την καταλαμβάνει. Την ίδια
ημέρα διαβαίνει τον ποταμό Ρουβίκωνα.
---------------
28 Σεπτεμβρίου
Βαρούχ προφ., Χαρίτωνος ομολ., Νεοφύτου οσ.
1833 Οι τούρκοι απαγχονίζουν 50 Κρήτες επαναστάτες στις Μουρνιές
Χανίων.
1901 Οι βούλγαροι καίνε ζωντανό στην Γευγελή τον Μακεδονομάχο
Αγγ. Λέοντα.
1941 Ομαδικές σφαγές, πλέον των 15.000 κατοίκων της Ανατ. Μακεδονίας
(Δράμας, Δοξάτου και γύρω περιοχών), από τις βουλγαρικές δυνάμεις
κατοχής. Εξ αιτίας των ωμοτήτων αυτών, περίπου 200.000 κάτοικοι
εγκατέλειψαν τις εστίες τους και κατέφυγαν ως πρόσφυγες σε μη
βουλγαροκρατούμενες περιοχές της χώρας.
1952 Το Τάγμα του Ελληνικού Εκστρατευτικού Σώματος Κορέας
καταλαμβάνει, μετά από σκληρές μάχες, το Μικρό και Μεγάλο Νόρι,
ανατολικά του ποταμού Ιμτζίν.
---------------
29 Σεπτεμβρίου
Κυριακού Μέγα Αναχωρητού, Πετρωνίας μ., Μαλαχία οσιομ.
480 π.Χ. ΝΑΥΜΑΧΙΑ ΣΑΛΑΜΙΝΟΣ, ΜΑΧΗ ΙΜΕΡΑΣ
Θρίαμβος του Ελληνικού Στόλου, υπό τον Θεμιστοκλή, κατά του
περσικού του Ξέρξη. O Αιγινήτης Πολύκριτος και οι Αθηναίοι Ευμένης
από τον Ανάγυρο (Βάρη) και Αμεινίας από την Παλλήνη διαπρέπουν στην
ναυμαχία.
Την ίδια ημέρα (κατά την παράδοση) οι Έλληνες της Σικελίας,
υπό τον Συρακούσιο Γέλωνα, νικούν τους Καρχηδονίους, υπό τον
Αμίλκα, στην Ιμέρα.
---
Η Ναυμαχία της Σαλαμίνος, κορυφαίο γεγονός των Περσικών Πολέμων.
Τα "ξύλινα τείχη" σώζουν την Ελλάδα. Η στρατηγική ιδιοφυΐα του
Θεμιστοκλέους (με την διορατικότητα να δείξει ακλόνητη πίστη στο
θαλάσσιο στρατηγικό δόγμα ("μέγα το της θαλάσσης κράτος", Θουκ. Α 143)
και με την τόλμη, την επιδεξιότητα και το ηγετικό χάρισμα να το
εκμεταλλευτεί, κόντρα σε όλες της φωνές της ηττοπάθειας) και η
ναυτοσύνη των Ελλήνων, πρωτοστατούντων των Αθηναίων, δίνουν στην
Ελλάδα την μεγάλη νίκη. Το Αιγαίο, λίκνο της φυλής και του πολιτισμού
μας, αποδεικνύεται και πάλι πηγή της ζωής, του πλούτου και της δυνάμεώς
μας.
Ο παιάν των Σαλαμινομάχων αντηχεί και θα αντηχεί για πάντα στους
αιώνες της Ιστορίας (Αισχύλος, "Πέρσαι", 402-405):
"Ω παίδες Ελλήνων, ίτε,
ελευθερούτε πατρίδ', ελευθερούτε δε
παίδας, γυναίκας, θεών τε πατρώων έδη,
θήκας τε προγόνων` νυν υπέρ πάντων αγών."
Την ίδια ημέρα, κατά την παράδοση, που έγινε η Ναυμαχία της
Σαλαμίνος (ή κατ' άλλους η Μάχη των Θερμοπυλών), στην Σικελία, ο
στρατός του τυράννου των Συρακουσών Γέλωνος (σύμφωνα με τους αρχαίους
ιστορικούς 50.000 πεζοί και 5.000 ιππείς) συντρίβει στην Μάχη της
Ιμέρας τον στρατό των Καρχηδονίων και μισθοφόρων Φοινίκων, Λιβύων,
Ιβήρων κ.ά. του Αμίλκα (οι αρχαίοι ιστορικοί δίνουν τους υπερβολικούς
αριθμούς 300.000 ανδρών, 3.000 μεταγωγικών και 200 πολεμικών πλοίων).
Ο Αμίλκας σκοτώνεται στην μάχη. Από τον Καρχηδονιακό στρατό γλύτωσαν
20 μόνο πλοία, από τα οποία ένα μόνο κατάφερε να επιστρέψει στην
Καρχηδόνα.
Φ.Μ.
---
1684 Ο Φραγκίσκος Μοροζίνι καταλαμβάνει από τους τούρκους την
Πρέβεζα.
1687 Οι τούρκοι παραδίδουν την βομβαρδισμένη Ακρόπολη των Αθηνών
στον Φραγκίσκο Μοροζίνι.
1922 Υπογράφεται, με επαχθείς όρους, ανακωχή με τους τούρκους στα
Μουδανιά, με την οποία τερματίζεται ο πόλεμος μεταξύ Ελλάδος
και τουρκίας.
1944 Οι γερμανοί εκτελούν 9 Έλληνες πατριώτες, ενώ βγαίνουν από τον
ιερό ναό Οσίας Ξένης στην Νίκαια.
---------------
30 Σεπτεμβρίου
+ Γρηγορίου ιερομ. φωτιστού Αρμενίας
1821 Ναυμαχία στο Κατάκωλο και τροπή εις φυγήν του τουρκικού στόλου.
1822 Ο τουρκικός στόλος αποβιβάζει στρατό στην Σούδα.
Αναχωρούν οι Παλαιών Πατρών Γερμανός και Γ. Μαυρομιχάλης με
επιστολές της Ελληνικής Κυβερνήσεως προς τον Πάπα της Ρώμης.
1826 Φονεύεται από εχθρικό βόλι ο Φρούραρχος της Ακροπόλεως Γιάνης
Γκούρας, ενώ επιτηρούσε τις εχθρικές γραμμές.
1912 (π. ημ.) Επιδίδεται ταυτόσημη διακοίνωση των κρατών της
χερσονήσου του Αίμου στην τουρκία, με την οποία ζητούν την
εφαρμογή μεταρρυθμίσεων, κυριότερες από τις οποίες ήταν η
αναγνώριση της εθνικής αυτονομίας των διαφόρων εθνοτήτων και η
αναλογική εκπροσώπησή τους στο Οθωμανικό Κοινοβούλιο.
1943 Εκτελούνται στην Πάτρα 10 Έλληνες πατριώτες από τους γερμανούς.
---------------
1 Οκτωβρίου
+ Β' Λουκά
Ανανίου απ., Ρωμανού Μελωδού, Ιωάννου Κουκουζέλη
331 π.Χ. Ο Μέγας Αλέξανδρος νικά στα Γαυγάμηλα τον βασιλέα
των Περσών Δαρείο. Με την αποφασιστική αυτή νίκη ο περσικός
στρατός διαλύεται, ο Δαρείος τρέπεται εις φυγήν και αρχικά
σώζεται, αλλά αργότερα δολοφονείται από τον σατράπη Βήσσο,
και οι περισσότεροι σατράπες αναγνωρίζουν τον Αλέξανδρο ως
νόμιμο βασιλέα τους.
820 Πεθαίνει ο Αυτοκράτωρ Μιχαήλ Β'. Τον διαδέχεται ο υιός του
Θεόφιλος, ο οποίος ήταν και ο τελευταίος εικονομάχος
αυτοκράτωρ.
1819 Υπογραφή συμφωνίας μεταξύ των αρχηγών των μεγάλων οικογενειών
της Μάνης που ανήκαν στην Φιλική Εταιρεία εν όψει του Αγώνος.
1822 Σφαγές από τους τούρκους στο Παλαιόκαστρο της Κρήτης.
1861 Κυκλοφορία των πρώτων ελληνικών γραμματοσήμων με παράσταση της
κεφαλής του Ερμού.
1941 Οι βούλγαροι εκτελούν 130 Έλληνες από την Κορμίτσα Σερρών.
1943 Οι γερμανοί εκτελούν Έλληνες πατριώτες στον Βόλο.
---------------
2 Οκτωβρίου
+ Κυπριανού ιερ., Ιουστίνης μ., Θεοφίλου ομ., Θεοδώρου Γαβρά στργ.,
Γεωργίου νεομ.
1540 Υπογράφεται με γαλλική μεσολάβηση συνθήκη ειρήνης, η οποία
τερματίζει τον τρίτο βενετο-τουρκικό πόλεμο.
1794 Οι τούρκοι αποκεφαλίζουν στην Ηλιούπολη τον νεομάρτυρα Γεώργιο
από την Φιλαδέλφεια.
1823 Αποτυχημένη επίθεση τουρκαλβανών κατά του Αιτωλικού.
1828 Το Γαλλικό Εκστρατευτικό Σώμα εκδιώκει τα τελευταία
τουρκοαιγυπτιακά στρατεύματα του Ιμπραήμ από την Πελοπόννησο.
1916 Στην Βόρειο Ήπειρο οι ιταλοί καταλαμβάνουν τους Αγίους
Σαράντα, το Δέλβινο, το Αργυρόκαστρο, το Παλαιόκαστρο και το
Σουμπάσι.
---------------
3 Οκτωβρίου
+ Διονυσίου του Αρεοπαγίτου, Ρουστικου, Ελευθερίου, Δαμάριδος των Αθηναίων
(Εορτή της πόλεως των Αθηνών)
1675 700 Μανιάτες αναχωρούν και εγκαθίστανται στην Κορσική.
Αργότερα ακολουθούν και άλλοι. Από τότε, το Ελληνικό στοιχείο
έπαιξε αημαντικό ρόλο στην ιστορία του νησιού, επηρεάζοντας
μέχρι και τον Μέγα Ναπολέοντα.
1821 Ο Ομέρ Βρυώνης καταλαμβάνει και πυρπολεί την Ισσό Βοιωτίας
και την Μονή Αγίου Μελετίου, την οποία υπεράσπιζαν 60 άνδρες,
υπό τον Καρίγιαννη.
1822 Νικηφόρος μάχη στον Αποκόρωνα Χανίων.
1878 Υπογράφεται η Συνθήκη της Χαλέπας μεταξύ Κρητών επαναστατών
και τούρκων, με την οποία οι Κρήτες αποκτούν τα πρώτα επίσημα
προνόμια αυτοδιοικήσεως. Ένα σημαντικό βήμα για την Ένωση έχει
πλέον συντελεσθεί.
1922 Σφαγές Ελλήνων από τούρκους στην Μαγνησία της Ιωνίας. Στην
Αδριανούπολη οι Έλληνες κάτοικοι τελούν την τελευταία
λειτουργία, καθώς υποχρεώνονται να εκκενώσουν την Ανατολική
Θράκη.
1943 Οι γερμανοί εκτελούν 82 Έλληνες στην Ήπειρο.
1955 Φθάνει στην Κύπρο ο βρετανός στρατάρχης Χάρντινγκ και
αναλαμβάνει τα καθήκοντά του ως κυβερνήτης. Ο Χάρντινγκ έμεινε
στην ιστορία ως ο σκληρότερος κυβερνήτης.
1958 Οι βρετανοί σκοτώνουν αμάχους Κυπρίους σε επιδρομή στην
Αμμόχωστο.
---------------
4 Οκτωβρίου
+ Ιεροθέου Α' επ. Αθηνών, Δομνίνης, Βερίνης, Προσδόκης μ., Αμμούν οσ.
1511 Επιτρέπεται στους Μανιάτες που υπηρετούν στον βενετικό στρατό
να έχουν την δική τους εκκλησία.
1908 Δολοφονείται από τους Νεότουρκους μέσα στο χωριό του, μετά
την λήξη του Μακεδονικού Αγώνος και την παροχή αμνηστίας, ο
οπλαρχηγός Παύλος Ροκοβίτης. Την δολοφονία αυτή ακολουθούν οι
δολοφονίες του Πέτρου Περδίκα στην Σιάτιστα, του Γκόνου Γιώτα
στα Γιαννιτσά, του Γεωργίου Καραϊσκάκη στην Στρώμνιτσα και
άλλων. Με αυτές οι Νεότουρκοι απέβλεπαν στην εξόντωση όλων των
σημαντικών στελεχών και οπλαρχηγών του Μακεδονικού Αγώνος.
1916 Οι ιταλοί καταλαμβάνουν το Λεσκοβίκι και ολοκληρώνουν την
κατοχή της Βορείας Ηπείρου, από την οποία είχε αποχωρήσει ο
Ελληνικός Στρατός. Οι ιταλοί καταργούν κάθε Ελληνική πολιτική,
εκπαιδευτική και εκκλησιαστική αρχή, προσπαθώντας να
αλλοιώσουν τον εθνολογικό χαρακτήρα της περιοχής.
1919 Απελευθέρωση της Ξάνθης από τον Ελληνικό Στρατό (ΙΧ Μεραρχία).
1944 Η ιταλική Φρουρά της Σάμου, δυνάμεως 1.000 ανδρών, παραδίδεται
στον Διοικητή του Ιερού Λόχου Σχη Χριστόδουλο Τσιγάντε.
---------------
5 Οκτωβρίου
Χαριτίνης μ., Ερμογένους θαυμ., Μεθοδίου εν Κιμώλω οσ. Ιωάννου Ευχαιτών
1821 Η αγγλική διοίκηση επιβάλλει στρατιωτικό νόμο σε όλες τις
νήσους του Ιονίου.
1912 (π. ημ.) Η Ελλάς κηρύσσει τον πόλεμο κατά της τουρκίας και
ο Ελληνικός Στρατός διέρχεται την ελληνοτουρκική μεθόριο
στην Θεσσαλία.
Στην Ήπειρο, παρά την αρχικώς αμυντική αποστολή που είχε ο
Στρατός, αποφασίζεται η απώθηση των τούρκων πέρα από την
γραμμή του Αράχθου και η κατάληψη της ισχυρότερης αμυντικής
τοποθεσίας του Γριμπόβου.
Σώματα προσκόπων με επικεφαλής αξιωματικούς του στρατού
αποβιβάζονται στην Χαλκιδική στον όρμο της Ιερισσού και
αρχίζουν να προχωρούν προς το εσωτερικό, εκδιώκοντας τις
μικρές τουρκικές φρουρές και εγκαθιστώντας Ελληνικές Αρχές.
1944 Ένοπλα τμήματα Καρπαθίων, με την συνδρομή ολόκληρου του λαού
του νησιού, υποχρεώνουν τις γερμανικές και ιταλικές δυνάμεις σε
παράδοση. Οι παραδοθέντες μεταφέρονται στην Αίγυπτο και στο νησί
εγκαθίστανται αγγλικές και Ελληνικές Αρχές.
1951 Το Τάγμα του Ελληνικού Εκστρατευτικού Σώματος Κορέας, μετά από
3ήμερη σφοδρή επίθεση, καταλαμβάνει το ύψωμα 313 (Σκοτς) κοντά
στον ποταμό Ιμτζίν. Πρόκειται για την πλέον αιματηρή επιχείρησή
του (πεσόντες 28, τραυματίες 87).
---
"[...] Υπάρχουν στιγμαί εις την ζωήν του ανθρώπου, κατά τας οποίας
μετανοούν διά το στάδιον το οποίον ηκολούθησαν και εις το οποίον
επεδόθησαν` πρέπει δε να ομολογήσω ότι την στιγμήν αυτήν ευρίσκομαι
και εγώ εις τοιαύτην κατάστασιν.
Μετανοώ διότι εις τοιαύτην στιγμήν το στάδιόν μου με έφερε να είμαι
ο αρχηγός της Πολιτείας αντί να είμαι εις εξ υμών, ο,τιδήποτε` είτε
αξιωματικός είτε υπαξιωματικός ή και ναύτης απλούς ακόμη.
Ναι, σας βεβαιώ ότι ζηλεύω όλων σας την θέσιν, και των απλών ακόμη
ναυτών, διότι εις σας όλους εμπιστεύεται σήμερον με πάσαν αισιοδοξίαν
η Πατρίς τας τύχας αυτής.
Κατερχόμεθα εις τον αγώνα πλήρεις εμπιστοσύνης κατά ξηράν, ως εκ
των συμμαχιών μας, αλλά και με την ιδίαν πεποίθησιν κατά θάλασσαν, της
οποίας τον αγώνα η συμμαχία εμπιστεύεται εις ημάς. Είμεθα οι πάντες
πλήρεις αισιοδοξίας, όχι μόνον διά το άριστον υλικόν, αλλά, προ παντός,
διά το γενναίον φρόνημα όλων υμών.
Η Πατρίς αξιοί από υμάς όχι απλώς ν' αποθάνετε υπέρ αυτής. Αυτό θα
ήτο το ολιγώτερον` αξιοί να νικήσετε` και διά τούτο έκαστος εξ υμών,
και θνήσκων ακόμη, μίαν σκέψιν πρέπει να έχη: πώς να εντείνη τας
δυνάμεις του μέχρι της τελευταίας του πνοής όπως οι εναπομείνοντες
νικήσωσι.
Και θα νικήσετε. Είμαι υπερβέβαιος."
(Λόγος του πρωθυπουργού Ελ. Βενιζέλου προς τους άνδρες του θωρηκτού
"Αβέρωφ", πρωί της 5ης Οκτ. 1912, μετά την δέηση υπέρ της νίκης που
έλαβε χώρα στο κατάστρωμα του πλοίου.)
---
---------------
6 Οκτωβρίου
+ Θωμά απ., Ερωτηίδος μ., Μακαρίου νεομ., Ιλαρίωνος Νέου
1590 Οι τούρκοι αποκεφαλίζουν τον νεομάρτυρα Μακάριο στην Προύσα.
1825 Ο οπλαρχηγός Αθαν. Σκουρτανιώτης και 45 παλικάρια που είχαν
οχυρωθεί σε εκκλησία στο Μαυρομάτι Θηβών αποκρούουν επιθέσεις
των τούρκων. Τελικά η εκκλησία πυρπολείται μαζί με τους
Έλληνες υπερασπιστές της.
1826 Επίθεση τουρκαλβανών στην Ακρόπολη. Ο Μακρυγιάννης τους τρέπει
εις φυγήν.
1907 Τα ανταρτικά σώματα των Οπλαρχηγών Παπαβιέρου και Κατσίγαρη
προσβάλλουν το χωριό Παπαδιά Μοριχόβου, πυρπολούν 12 σπίτια
και επιφέρουν σοβαρές απώλειες στους εκεί καταυλιζόμενους
κομιτατζήδες.
1912 Ο Ελληνικός Στρατός Θεσσαλίας, μετά από αγώνα με τις
προωθημένες τουρκικές δυνάμεις, απελευθερώνει την Ελασσόνα
και την Δεσκάτη.
Ο Ελληνικός Στρατός Ηπείρου, υπό τον Αντιστράτηγο Κωνσταντίνο
Σαπουντζάκη, διέρχεται τον Άραχθο και καταλαμβάνει την
τοποθεσία Γριμπόβου, όπου εγκαθίσταται αμυντικώς.
1941 Οι βούλγαροι εκτελούν Έλληνες κατοίκους της Δράμας.
---------------
7 Οκτωβρίου
+ Σεργίου και Βάκχου μεγαλ., Πολυχρονίου ιερομ., Ιουλιανού Κρητός ερημίτου.
1608 Επανάσταση των Κυπρίων κατά των τούρκων.
1571 Ναυμαχία της Ναυπάκτου. Οι ηνωμένες χριστιανικές δυνάμεις
Ενετών, Ισπανών και Ελλήνων κατατροπώνουν τον τουρκικό στόλο.
1820 Η Φιλική Εταιρεία, σε σύσκεψη στο Ισμαήλιο της Βεσσαραβίας
και με πρωτοβουλία του Παπαφλέσσα, αποφασίζει να επισπευσθεί
η έναρξη της Επαναστάσεως και η κάθοδος του Αλεξάνδρου
Υψηλάντη στην Πελοπόννησο.
1833 Καθιέρωση της δραχμής ως εθνικού νομίσματος.
1824 Δύναμη από 4.000 τούρκους συγκρούεται με 300 Έλληνες στο
Πολύδροσο Φωκίδος. Αφού ενισχύθηκαν από την Άμφισσα, οι
Έλληνες αντεπιτίθονται και τρέπουν τους τούρκους σε
άτακτη φυγή με 300 νεκρούς και πολλούς αιχμαλώτους.
1918 Το Α' Σώμα Στρατού απελευθερώνει την Δράμα.
---------------
8 Οκτωβρίου
Πελαγίας οσ., Πελαγίας παρθεν., Ταϊσίας μ., Ιγνατίου νεομ.,
Σώζοντος Μυρίνης Λήμνου
1912 Μικρό άγημα του Ελληνικού Στόλου, υπό τον Τχη Ιουλιανό Κονταράτο,
απελευθερώνει την νήσο Λήμνο και υψώνει την Ελληνική Σημαία.
Έτσι εξασφαλίζεται ο σπουδαιότατος λιμήν του Μούδρου, ο οποίος
χρησιμοποιήθηκε ως ναυτική βάση σε όλη την διάρκεια του πολέμου.
1827 (π. ημ.) Ναυμαχία Ναυαρίνου. [Βλ. ν. ημ. 20 Οκτ.]
1918 Ο Ελληνικός στρατός ανακαταλαμβάνει την Καβάλα από τους
βουλγάρους.
---------------
9 Οκτωβρίου
+ Ιακώβου Αλφαίου, Αβραάμ Πατρ. και Λωτ, Ανδρονίκου και Αθανασίας οσ.
1823 Δεκατρία τουρκικά πλοία αποτυγχάνουν να ενεργήσουν απόβαση στον
λιμένα της Σκιάθου, τον οποίο υπερασπίζονται 400 νησιώτες.
1826 Το Ελληνικό πλοίο "Λεωνίδας", υπό τον Δημ. Λάμπρο, με σφοδρά
πυρά του αποτρέπει την απόβαση τουρκικών αγημάτων στον λιμένα
Κιτριών Μεσσηνίας.
325 πΧ: Ο Νέαρχος καταπλέει στην Σαγγάδα
των Ινδιών και την μετονομάζει σε Λιμένα
Αλεξάνδρου.
1480: Εκδίωξη των Τούρκων από τα φρούρια
της Μάνης και έπαρση της Βυζαντινής σημαίας
με τον δικέφαλο αετό.
1823: Τουρκικός στόλος από 13 πλοία επιχειρεί 4
φορές αποβίβαση στο λιμάνι της Σκιάθου,
αλλά η αντίσταση 400 Ελλήνων υπερασπιστών τον
αναγκάζει να αποχωρήσει. Νεκροί: 5 Έλληνες και
17 Τούρκοι.
1826: 4 τουρκικά πλοία, που καλύπτονται από
την αγγλική σημαία εμφανίζονται στο λιμάνι
Κιτριών Μεσσηνίας με πρόθεση να αποβιβάσουν
αγήματα. Αφού όμως δέχτηκαν σφοδρά πυρά από
την ακτή και από το ελληνικό πλοίο
"Λεωνίδας" υπό τον Δημ.Λάμπρο, αποσύρθηκαν
με σοβαρές απώλειες.
1912: Διεξάγεται η νικηφόρα για τον ελληνικό
στρατό μάχη του Σαρανταπόρου, του οποίου η
κατάληψη άνοιξε τον δρόμο για την
απελευθέρωση της υπόδουλης Μακεδονίας.
---------------
10 Οκτωβρίου
Ευλαμπίου και Ευλαμπίας, Θεοφίλου οσ.,
Διονυσίου Σκυλοσόφου Λαρίσης ιερομ.
1862 Μετά από ψήφισμα καταργείται η βασιλεία και οι Βασιλείς Όθων
και Αμαλία αναχωρούν στο εξωτερικό.
1912 Ο Ελληνικός Στρατός Θεσσαλίας, μετά από 2ήμερη σκληρή
μάχη καταλαμβάνει την οχυρή τοποθεσία του Σαρανταπόρου και
απελευθερώνει τα Σέρβια. Έτσι ανοίγει ο δρόμος για την
απελευθέρωση της Μακεδονίας.
1823: Αποχώρηση του Ιμπραήμ από την
Πελοπόννησο.
1828: Νίκη του στρατού μας υπό τους
Ι.Στράτο και Κ.Τζαβέλλα κατά των Τούρκων
στην Τέρνοβα Ευρυτανίας.
1912: Η 4η μεραρχία προελαύνει και
απελευθερώνει τα Σέρβια της Δυτικής
Μακεδονίας.
1914: Νικηφόρα μάχη των Βορειοηπειρωτών
αυτονομιστών κατά των Αλβανών σε Τοσκάνι
και Βελουκάσι.
---------------
11 Οκτωβρίου
Φιλίππου εκ των 7 διακ., Θεοφάνους Γραπτού, Ευθυμίου Σάρδεων.
1912 Ο Ελληνικός Στρατός απελευθερώνει την Κοζάνη από τους τούρκους.
1922 (ν. ημ.) Υπογράφεται στα Μουδανιά Μ. Ασίας σύμβαση ανακωχής
μεταξύ αγγλίας-γαλλίας και ιταλίας αφενός και τουρκίας αφετέρου,
με την οποία τερματίζεται η εμπόλεμος κατάσταση μεταξύ Ελλάδος
και τουρκίας.
787: Η 7η Οικουμενική Σύνοδος στην Νίκαια
καταδικάζει τους εικονομάχους και τους
εικονολάτρες, διατυπώνοντας το δόγμα ότι η
λατρεία ανήκει μόνο στον Θεό και στις
εικόνες προσφέρεται απλή τιμητική προσκύνηση.
1822: Μετά από απόφαση του βουλευτικού ο
Μάρκος Μπότσαρης ονομάζεται στρατηγός της
Δυτικής Ελλάδος. Οι κάτοικοι της Μυκόνου
διώχνουν Αλγερινούς επιδρομείς. Υποκύπτει στα
τραύματά του στο Μεσολόγγι ο φιλέλληνας
Κάρολος Αλβέρτος Νόρμαν.
1862: Ο βασιλιάς Όθωνας εκθρονίζεται.
1912: Ο ελληνικός στρατός απελευθερώνει την
Κοζάνη από τους Τούρκους. Νικηφόρες μάχες
στην Βέροια, στο Γρίμποβο και στα Πέντε
Πηγάδια Ηπείρου.
1922: Υπογράφεται στα Μουδανιά Μικράς Ασίας
σύμβαση ανακωχής μεταξύ Αγγλίας, Γαλλίας,
Ιταλίας αφ' ενός και Τουρκίας αφ' ετέρου
με την οποία τερματίζεται η εμπόλεμη
κατάσταση μεταξύ Ελλάδος και Τουρκίας.
1944: Η Βουλγαρία συνθηκολογεί.
---------------
12 Οκτωβρίου
+ Συμεών Νέου Θεολόγου, Πρόβου, Ταράχου, Ανδρονίκου μ.
1826 Ο Νικόλαος Κριεζώτης κατορθώνει να εισέλθει με 450 πολεμιστές
στην Ακρόπολη, την οποία πολιορκούσε ο Κιουταχής.
1912 Ο Ελληνικός Στρατός Ηπείρου απελευθερώνει την Φιλιππιάδα από
τους τούρκους.
1944 Αρχίζει η αποχώρηση των γερμανικών δυνάμεων από την Αθήνα και
η είσοδος σ' αυτή των πρώτων Ελληνικών και συμμαχικών τμημάτων.
1826: Ο Νικόλαος Κριεζιώτης επικεφαλής 450 ανδρών
πετυχαίνει χωρίς απώλειες να μπει στην
Ακρόπολη των Αθηνών για να ενισχύσει την
φρουρά που πολιορκούσε ο Κιουταχής.
1866: Μάχη στο Βαφέ Αποκορώνου και ήττα των
Κρητών επαναστατών.
1908: Η Κρητική Συνέλευση κηρύσσει την Ένωση
με την Ελλάδα.
1912: Ο ελληνικός στρατός απελευθερώνει την
Φιλιππιάδα από τους Τούρκους.
1944: Αρχίζει η αποχώρηση των γερμανικών
δυνάμεων από την Αθήνα και η είσοδος σε
αυτή των πρώτων ελληνικών και συμμαχικών
τμημάτων.
---------------
13 Οκτωβρίου
Κάρπου, Παπύλου, Αγαθοδώρου, Αγαθονίκης μ., Νικήτα ομολ., Χρυσής νεομ.
1904 Ο Μακεδονομάχος Παύλος Μελάς (Μίκης Ζέζας) κυκλώνεται από
τουρκικό απόσπασμα στο χωριό Στάτιστα (Μελάς) και τραυματίζεται
θανάσιμα.
Η θυσία του νεαρού αυτού αξιωματικού απετέλεσε έκτοτε
σύμβολο του αγώνος για την σωτηρία της Μακεδονίας.
---
Η είδηση του θανάτου του Παύλου Μελά έπεσε σαν κεραυνός στην
Αθήνα. Διακόπηκε κάθε εργασία, οι άνθρωποι βγήκαν στους δρόμους και
στις πλατείες, οι καμπάνες χτυπούσαν πένθιμα.
Ως τότε, οι Ελληνικές κυβερνήσεις, με ζωντανές τις μνήμες του 1897
και με δεδομένη την αδυναμία γενικευμένης αντιπαραθέσεως με την οθωμ.
αυτ., εδίσταζαν, δικαιολογημένα εν μέρει, να αναμιχθούν αποφασιστικά.
(Τότε βγήκε ο γνωστός όρος "πολιτική της αψόγου στάσεως".) Τώρα όμως
συγκλονίζεται ολόκληρος ο Ελληνισμός. Έγραφε ο Ίων Δραγούμης, με
γλώσσα πικρή, εκφράζοντας και την αγανάκτησή του για την κωλλυσιεργία:
"Και οι Έλληνες ξύπνησαν. Γιατί ξύπνησαν τώρα μόνο; Επειδή είναι
τυφλοί και μικροί. Σπίθες κοντές είναι οι στιγμές που ξυπνούν και
νιώθουν τη μετριότητα που βαραίνει πάνω τους. Τέτοια μια σπίθα τούς
άναψε ο Παύλος Μελάς. Όσοι συνηθίζουν να συλλογίζονται, ας στοχασθούν
πόσο μεγαλύτερος από τους άλλους Έλληνες έπρεπε να είναι ο Παύλος
Μελάς, για να καταφέρη να τους ανάψη. Και με τη σπίθα που άναψε στον
καθένα, πολλοί ήταν τυφλοί ως τον είδαν. Έτριψαν τα μάτια τους κάπως
ξιπασμένοι και είπαν μέσα τους γιατί ντρέπουνταν να το διαλαλήσουν:
Ώστε υπάρχει Μακεδονία, αφού πήγε ο Παύλος Μελάς και σκοτώθηκε
γι' αυτή! Και άλλοι εσυμπαίραναν: Ώστε βρίσκονται ακόμα, μετά το 1897,
αξιωματικοί στο στρατό και ζωή στο Έθνος! Λοιπόν, Ζήτω το Έθνος!"
Οι συνειδήσεις όμως έχουν ξυπνήσει` και τίποτε δεν μπορεί πια να
σταματήσει τον αφυπνισμένο γίγαντα.
Ποιος νέος Παύλος Μελάς θα βρεθεί σήμερα να μάς ξυπνήσει από τον
εθνικό μας λήθαργο;
Φ.Μ.
---
1866: Ο συνταγματάρχης Π.Κορωναίος κατατροπώνει
τους Τούρκους στον 'Αγιο Μύρωνα και τους
εκδιώκει από την επαρχία Μαλεβυζίου Κρήτης.
1904: Ο γενικός αρχηγός των ανταρτικών σωμάτων
της Δυτικής Μακεδονίας ανθυπολοχαγός Παύλος
Μελάς (ψευδώνυμο Μίκης Ζέζας) μετά από
βουλγαρική προδοσία κυκλώνεται από τουρκικό
απόσπασμα στην Στάτιστα Κορεστίων. Μετά από
σκληρή μάχη τραυματίζεται σοβαρά και πεθαίνει,
ενώ 7 από τους άνδρες του συλλαμβάνονται
αιχμάλωτοι. Η θυσία του νεαρού αυτού
αξιωματικού αποτελεί από τότε σύμβολο του
αγώνα για την σωτηρία της Μακεδονίας.
---------------
14 Οκτωβρίου
Ναζαρίου, Γερβασίου μ., Κοσμά Μελωδού, Ιγνατίου Μηθύμνης
1904 Πυρπολείται μέσα στο σπίτι της, μαζί με 5 άλλους συμπολεμιστές
της, η δασκάλα του χωριού Γκρήτσιστα της Γευγελής Αικατερίνη
Χατζηγεωργίου.
1912 Τα Ελληνικά στρατεύματα μετά από αγώνα διανοίγουν την διάβαση
του Βερμίου και κατευθύνονται προς την Βέροια.
1914 Ο Ελληνικός Στρατός εισέρχεται και πάλι στην Βόρειο Ήπειρο, με
εντολή των Δυνάμεων της Τριπλής Συνεννοήσεως (Entente) για την
τήρηση της τάξεως στην περιοχή, εξ αιτίας της χαώδους καταστάσεως
που επικρατούσε στην Αλβανία.
1944 Αποβιβάζονται τα πρώτα τμήματα του Ελληνικού Στρατού (Ιερός
Λόχος) στον Πειραιά.
1828: Μάχη στην Λομποτινά Ναυπάκτου και νίκη
των Ελλήνων.
1904: Η δασκάλα του χωριού Γκρίτσιστα Γευγελής
Αικατερίνη Χατζηγεωργίου χωρίς να υπακούσει
στις απειλές των Βουλγάρων να απομακρυνθεί
από την θέση της, από την οποία κρατούσε
άσβηστη την φλόγα της ελληνικής συνείδησης
των κατοίκων, μάχεται μαζί με 5 άλλους
Έλληνες αγωνιστές κατά των κομιτατζήδων μέσα
από το σπίτι της. Μετά από 4ωρη μάχη
καίγεται ζωντανή σε αυτό μαζί με τους
συμπολεμιστές της.
1912: Ο ελληνικός στρατός διανοίγει μετά από
αγώνα τις διαβάσεις του Βερμίου στον άξονα
Κοζάνη-Βέροια.
1914: Ο ελληνικός στρατός ανακαταλαμβάνει την
Βόρεια Ήπειρο, μετά από εντολή των δυνάμεων
της Αντάντ για να τηρηθεί η τάξη στην
περιοχή, εξαιτίας της χαώδους καταστάσεως που
επικρατούσε στην Αλβανία. Σύμφωνα με τις
προτάσεις της Αντάντ, η ενσωμάτωση της
Βόρειας Ηπείρου στην Ελλάδα θα αναγνωριζόταν
ως οριστική σε περίπτωση αν η Ελλάδα
δεχόταν να συμμετάσχει στο πλευρό τους στον
Α' Παγκόσμιο Πόλεμο.
1944: Αποβιβάζονται στον Πειραιά τα πρώτα
τμήματα του ελληνικού στρατού με πρώτο τον
Ιερό Λόχο.
---------------
15 Οκτωβρίου
+ Δ' Λουκά Σπορέως (Ζ' Οικ. Συνόδου)
Λουκιανού ιερομ., Σαβίνου οσ.
1912 Ο Ελληνικός Στρατός (V Μεραρχία) απελευθερώνει την Πτολεμαΐδα.
1944 Τμήματα του Ιερού Λόχου απελευθερώνουν την Νάξο, έπειτα από
3ήμερη μάχη με τους γερμανούς.
1944 Τμήματα ανταρτών, μετά από 7ωρο σκληρό αγώνα αποκρούουν
ισχυρές γερμανικές δυνάμεις, οι οποίες ενεργούσαν εκκαθαριστικές
επιχειρήσεις στην περιοχή του χωριού Φουρνιές των Χανίων,
προκαλώντας σ' αυτές σοβαρές απώλειες.
1944 Δυνάμεις του ΕΔΕΣ, μετά από συνεχείς μάχες, εισέρχονται στα
Ιωάννινα, τα οποία στο μεταξύ είχαν εγκαταλείψει οι γερμανοί.
1912: Ο ελληνικός στρατός (5η μεραρχία)
απελευθερώνει την Πτολεμαΐδα. Αρχικά οι
Τούρκοι θέλησαν να προβάλλουν άμυνα, όμως
μερικές βολές πυροβολικού τους ανάγκασαν να
παραδωθούν.
1919: Οι Βούλγαροι αρχίζουν την εκκένωση της
Δυτικής Θράκης.
1944: Τμήματα του Ιερού Λόχου απελευθερώνουν
την Νάξο έπειτα από τριήμερη μάχη με
τους Γερμανούς. Μετά από συνεχείς μάχες με
τα γερμανικά στρατεύματα απελευθερώνονται τα
Ιωάννινα. Το ναρκαλιευτικό "Κάσος" ανατινάσσεται
από νάρκη κοντά στην Αίγινα.
---------------
16 Οκτωβρίου
Λογγίνου Εκατοντάρχου και των συν αυτώ
1912 Ο Ελληνικός Στρατός απελευθερώνει την Βέροια, την Κατερίνη και
το χωριό Περδίκας της Πτολεμαΐδος.
1944 Ιερολοχίτες, υπό τον Σχη Θ. Κετσέα, καταλαμβάνουν και
απελευθερώνουν την νήσο Λήμνο. Δύο γερμανικά πλοία που μετέφεραν
γερμανούς και ιταλούς βυθίστηκαν από βρετανικά και Ελληνικά πλοία
ανοικτά της νήσου.
1532: Ο Γενουάτης ναύαρχος Ανδρέας Ντόρια
απελευθερώνει από τους Τούρκους το Ρίο.
1834: Ιδρύονται τα πρώτα Δικαστήρια.
1912: Ο ελληνικός στρατός απελευθερώνει την
Κατερίνη και την Βέροια (7η μεραρχία) και
το χωριό Περδίκκας Πτολεμαΐδος (5η μεραρχία).
1944: 3 διμοιρίες Ιερολοχιτών υπό τον
συνταγματάρχη Θ.Κετσέα απελευθερώνουν την
Λήμνο και συλλαμβάνουν 100 Γερμανούς αιχμαλώτους,
ενώ βρετανικά και ελληνικά πλοία συλλαμβάνουν
πλοιάρια γεμάτα από Γερμανούς που προσπαθούσαν
να διαφύγουν.
---------------
17 Οκτωβρίου
Ωσηέ προφ., Σύναξις Αγίων Αναργύρων, Μνήμη Αγ. Προστατών Ι.Μ. Ύδρας
1797 Συνθήκη του Κάμπο-Φόρμιο, με την οποία οι Ιόνιοι Νήσοι
προσαρτήθηκαν στην Γαλλία.
1912 Ο Ελληνικός Στρατός (IV Μεραρχία) απελευθερώνει την Νάουσα.
1918 Ανακωχή του Μούδρου, με την οποία τερματίζεται ο πόλεμος
μεταξύ τούρκων και Δυνάμεων της Entente (μεταξύ των οποίων και η
Ελλάδα).
1941 Δύο Λόχοι γερμανικού στρατού εκτελούν 250 κατοίκους των χωριών
Άνω και Κάτω Κερδύλια του Νομού Σερρών, σε αντίποινα για τον φόνο
ενός γερμανού στρατιώτη.
1797: Υπογράφεται η συνθήκη του Κάμπο Φόρμιο
μεταξύ Αυστρίας και Γαλλίας με την οποία
τα νησιά του Ιονίου παραχωρούνται στην
Γαλλία.
1822: Ισχυρή τουρκική δύναμη από 8.000 άνδρες,
μετά από μάχη στην Γραβιά με τους
αγωνιστές Παπανδρέα και Καλύβα, προχωρεί και
καταλαμβάνει την 'Αμφισσα, που είχαν εκκενώσει
οι κάτοικοί της.
1827: Ο Φαβιέρος, επικεφαλής ισχυρής δυνάμεως
τακτικών και ατάκτων καθώς και πολλών
ενόπλων Χιωτών, αποβιβάζεται στην Χίο και
την απελευθερώνει, αναγκάζοντας την τουρκική
φρουρά να αποκλειστεί στο κάστρο της
πρωτεύουσας του νησιού.
1863: 'Αφιξη του βασιλέως Γεωργίου στην
Ελλάδα.
1912: Η 4η μεραρχία απελευθερώνει την Νάουσα
όπου στο μεταξύ, με την προσέγγιση των
ελληνικών δυνάμεων, οι κάτοικοι είχαν
καταλύσει τις τουρκικές αρχές.
1918: Ανακωχή του Μούδρου, με την οποία
τερματίζεται ο πόλεμος μεταξύ Τουρκίας και
Αντάντ. Οι Τούρκοι αναγνωρίζουν την ήττα
τους.
1941: Οι Γερμανοί εκτελούν 250 κατοίκους των
'Ανω και Κάτω Κερδυλίων Σερρών σε αντίποινα
για τον φόνο ενός Γερμανού στρατιώτη.
---------------
18 Οκτωβρίου
+ Λουκά Ευαγγελιστού, Μαρίνου μ., Κυριακού Αρχιεπ. Ιεροσολύμων
1912 Ο Ελληνικός Στρατός απελευθερώνει την Έδεσσα και το Αμύνταιο,
με τις VI και V Μεραρχίες αντιστοίχως.
1912 Το τορπιλοβόλο 11, με Κυβερνήτη τον Υποπλοίαρχο Νικόλαο Βότση,
διέρχεται την νύχτα το Καραμπουρνού και τορπιλίζει στο λιμάνι της
Θεσσαλονίκης το τουρκικό θωρηκτό "Φετίχ-Μπουλέντ".
1944 Η Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητος επιστρέφει από την Μέση Ανατολή
στην Αθήνα και ο Πρωθυπουργός Γ. Παπανδρέου υψώνει και πάλι την
Ελληνική Σημαία στην Ακρόπολη.
---
Ελληνικές θυσίες αίματος κατά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο:
30.000 Πεσόντες Ελληνοϊταλικού πολέμου και γερμανικής εισβολής (1940-41)
260.000 Θάνατοι από πείνα (κυρίως τον χειμώνα 1941-42)
70.000 Εκτελεσθέντες
100.000 Φυλακισμένοι ή μαχόμενοι
60.000 Εβραίοι (85% του συνόλου)
------
520.000 (7% του πληθυσμού της χώρας)
(πηγή: εφημερίδα "Καθημερινή", 14 Νοεμ. 1999)
Φ.Μ.
---
1081: Οι Νορμανδοί υπό τον Ροβέρτο Γυισκάρδο
κατανικούν μετά από σφοδρή μάχη τα ελληνικά
στρατεύματα στο Δυρράχιο. Μετά από αυτό το
γεγονός ο δρόμος για την Ανατολή μένει
ακάλυπτος και ελεύθερος για τις μετέπειτα
νορμανδικές επιθέσεις.
1522: Αποκεφαλίζονται στην Αίγυπτο οι νεομάρτυρες
Γαβριήλ και Κερμιδώλης.
1912: Ο ελληνικός στρατός απελευθερώνει από
τους Τούρκους την Έδεσσα (6η μεραρχία), το
Αμύνταιο (5η μεραρχία) και την Αλεξάνδρεια
Ημαθίας (7η μεραρχία). Ελληνικό ναυτικό άγημα
και διλοχία πεζικού που επέβαιναν στα
ατμόπλοια "Πέλοψ" και "Κανάρης" απελευθερώνουν
την Θάσο, τον 'Αγιο Ευστράτιο και την
Ίμβρο. Το ελληνικό τορπιλοβόλο 11 με κυβερνήτη
τον υποπλοίαρχο Νικόλαο Βότση βυθίζει στο
λιμάνι της Θεσσαλονίκης το τουρκικό θωρηκτό
"Φετίχ Μπουλέντ".
1914: Η Ιταλία καταλαμβάνει το νησί Σάσσωνα
με αφορμή την απελευθέρωση της Βόρειας
Ηπείρου από τον ελληνικό στρατό και το
διατηρεί υπό την κατοχή της μέχρι το
τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου.
1944: Η κυβέρνηση εθνικής ενότητας επιστρέφει
από την Μέση Ανατολή στην Αθήνα και ο
πρωθυπουργός Γ.Παπανδρέου υψώνει και πάλι
την Γαλανόλευκη στην Ακρόπολη.
---------------
19 Οκτωβρίου
Ιωήλ προφ., Ουάρου, Κλεοπάτρας Λεοντίου φιλοσόφου.
1863 Ορκίζεται ως Βασιλεύς των Ελλήνων ο πρίγκηψ της Δανίας Γεώργιος.
1912 Αρχίζει η μάχη των Γιαννιτσών, από τις σημαντικότερες του
Α' Βαλκανικού Πολέμου. Η λαμπρή νίκη του Ελληνικού Στρατού κατά
την μάχη αυτή, άνοιξε τον δρόμο προς την Θεσσαλονίκη.
1944 Η ΙΙΙ Ελληνική Ορεινή Ταξιαρχία εγκαταλείπει το πεδίο της
μάχης στην Ιταλία, έπειτα από αγώνα 40 ημερών, και ετοιμάζεται να
επιστρέψει στην ελεύθερη πλέον Αθήνα.
1807: Καρατόμηση από τους Τούρκους στην
Κωνσταντινούπολη του Μεγάλου Διερμηνέα
Αλεξ.Σούτσου.
1912: Ο ελληνικός στρατός επιτίθεται αποφασιστικά
κατά των τουρκικών δυνάμεων στα Γιαννιτσά
και μετά από διήμερο σκληρό αγώνα
πετυχαίνει περήφανη νίκη. Η λαμπρή αυτή
νίκη ανοίγει τον δρόμο για την Θεσσαλονίκη.
Ελληνικό ναυτικό άγημα και διλοχία πεζικού
απελευθερώνουν την Σαμοθράκη.
1943: Ύστερα από επίθεση γερμανικών στρατευμάτων
εναντίον της Σάμου και της δυσμενούς τροπής
των επιχειρήσεων, το Στρατηγείο Μέσης Ανατολής
διατάσσει τους Ιερολοχίτες και τους 'Αγγλους
καταδρομείς, που προηγουμένως είχαν απελευθερώσει
την Σάμο, να εκκενώσουν το νησί.
1944: Η 3η Ελληνική Ορεινή Ταξιαρχία
εγκαταλείπει το πεδίο της μάχης στην Ιταλία
έπειτα από αγώνα 40 ημερών και ετοιμάζεται
να επιστρέψει στην ελεύθερη πλέον Αθήνα. Οι
Γερμανοί εκκενώνουν την Λαμία, το Μέτσοβο
και τον Βόλο.
---------------
20 Οκτωβρίου
+ Γερασίμου Κεφαλληνίας, Αρτεμίου μεγαλομ., Ματρώνας Χιοπολίτισσας οσ.
1827 (ν. ημ.) Ναυμαχία του Ναυαρίνου. Οι Συμμαχικές Δυνάμεις (Αγγλία,
Γαλλία, Ρωσία), υπό τους Ναυάρχους Κόδριγκτον, Δεριγνύ και Χέυδεν,
καταναυμαχούν τον τουρκοαιγυπτιακό στόλο. Οι απώλειες των
τουρκοαιγυπτίων ήταν 60 πλοία και 6.000 νεκροί, ενώ των Συμμάχων
650 νεκροί χωρίς να βυθιστεί κανένα πλοίο. Η ναυμαχία αυτή
βοήθησε σημαντικά στην αίσια έκβαση της Επαναστάσεως.
1912 Ο Ελληνικός Στρατός, μετά από σκληρό αγώνα, απελευθερώνει τα
Γιαννιτσά και το Πλατύ.
1912 Διλοχία του 4ου Τάγματος Ευζώνων απελευθερώνει την Σιάτιστα.
1821: Ο 'Αγγλος διοικητής των Ιονίων Νήσων
'Ανταμ ως πρόεδρος στρατοδικείου καταδικάζει
σε θάνατο Έλληνες πατριώτες. Στην συνέχεια
άφησε να καταφαγωθούν τα πτώματα των ηρώων
από τα όρνια.
1912: Η 3η μεραρχία μπαίνει στα Γιαννιτσά,
ενώ προωθημένα τμήματα απελευθερώνουν το Πλατύ
και καταλαμβάνουν την γέφυρα του Λουδία
ποταμού. Διλοχία του 4ου τάγματος Ευζώνων
απελευθερώνει ανεμπόδιστα την Σιάτιστα.
1944: Οι Βούλγαροι φεύγουν από την Μακεδονία.
Οι Γερμανοί εκκενώνουν την Καλαμπάκα και το
Καστράκι.
---------------
21 Οκτωβρίου
Ιλαρίωνος Μεγάλου, Χριστοδούλου οσ., Φιλοθέου Αγιορείτου
1912 Ο Ελληνικός Στρατός απελευθερώνει την Πρέβεζα.
1931 Ο Ελληνισμός της Κύπρου επαναστατεί κατά του αγγλικού
καθεστώτος, ζητώντας την ένωση με την Ελλάδα.
1773: Οι Τούρκοι σφάζουν στην Θεσσαλονίκη τον
νεομάρτυρα Ιωάννη από την Μονεμβασιά.
1912: Το Απόσπασμα του ταγματάρχη Σπηλιάδη της
Ελληνικής Στρατιάς Ηπείρου απελευθερώνει την
Πρέβεζα και αφοπλίζει την τουρκική φρουρά
δυνάμεως 810 ανδρών. Το γεγονός αυτό ήταν
επακόλουθο της σκληρής μάχης που δόθηκε την
προηγούμενη ημέρα από το ίδιο Απόσπασμα
στην Νικόπολη, κατά την οποία νικήθηκαν οι
Τούρκοι. Τον αγώνα βοήθησε και μοίρα του
Ελληνικού Στόλου Ιονίου υπό τον πλοίαρχο
Ιωάννη Δαμιανό.
1931: Ο Ελληνισμός της Κύπρου επαναστατεί κατά
του αγγλικού καθεστώτος ζητώντας την Ένωση
του με την Ελλάδα.
---------------
22 Οκτωβρίου
+ Ζ' Λουκά
Αβερκίου Ισαπ. Ιεροπόλεως, 7 παίδων εν Εφέσω
1798 Ο Αλή Πασάς, μετά από σφοδρή επίθεση, καταλαμβάνει την Πρέβεζα,
την οποία υπερασπίζονταν 1.000 Έλληνες και Γάλλοι υπό τον Στγό
Λα Σαλσέ.
1828 1.200 τούρκοι δέχονται καθ' οδόν από την Λομποτινά προς την
Ναύπακτο επίθεση Ελλήνων. Κατά την μάχη εφονεύθησαν 800 τούρκοι
και συνελήφθησαν 150 αιχμάλωτοι.
1912 Σώμα προσκόπων απελευθερώνει την Νιγρίτα και εγκαθιστά Ελληνικές
Αρχές. Την ίδια ημέρα άγημα του Α/Τ "Ιέραξ" απελευθερώνει τα Ψαρά.
333 πΧ: Ο Μέγας Αλέξανδρος κατατροπώνει στην
Ισσό τα στρατεύματα του βασιλιά των Περσών
Δαρείου.
1798: Δυνάμεις του Αλή πασά από 4.000 πεζούς
και 3.000 ιππείς με επικεφαλής τον ίδιο και
τον γιο του Μουχτάρ επιτίθονται κατά της
Πρέβεζας όπου αμύνονται 1.000 Έλληνες και
Γάλλοι υπό τον στρατηγό Λα Σαλσέ. Η μάχη
είναι ιδιαίτερα φονική. Ο Αλή τελικά
καταλαμβάνει την πόλη και την παραδίδει
στις φλόγες.
1828: Τούρκοι της Λομποτινάς Ναυπακτίας δέχονται
κατά την πορεία τους προς την Ναύπακτο
επίθεση των Ελλήνων υπό τους Μακρυγιάννη,
Ευαγ.Ιωάννου, Φ.Κορκολιό, Καλαντζογιάννη,
Κ.Τζαβέλλα και Φωτομάρα. Στην μάχη που
έγινε σκοτώθηκαν 800 Τούρκοι και αιχμαλωτίστηκαν
150.
1897: Συνθήκη ειρήνης της Κωνσταντινουπόλεως
μεταξύ Ελλάδος και Τουρκίας.
1912: Σώμα προσκόπων υπό τον οπλαρχηγό του
Μακεδονικού Αγώνα Γιαγλή διώχνει την τουρκική
φρουρά της Νιγρίτας, απελευθερώνει την πόλη
και εγκαθιστά ελληνικές αρχές. Το
αντιτορπιλικό "Ιέραξ" υπό τον κυβερνήτη
Α.Βρατσάνο απελευθερώνει με άγημά του τα
Ψαρά.
1943: Το αντιτορπιλικό "Αδρίας" με κυβερνήτη
τον Ιωάννη Τούμπα, αν και ακρωτηριασμένο,
καταπλέει στην Αλεξάνδρεια υπό τις επευφημίες
ελληνικών και αγγλικών πληρωμάτων.
1944: Οι Γερμανοί εκκενώνουν τα Φάρσαλα και
τον Πλαταμώνα.
---------------
23 Οκτωβρίου
+ Ιακώβου Αδελφοθέου, Ιγνατίου Α' Κων/πόλεως, Μακαρίου οσ.
1907 Το ανταρτικό σώμα του Αθλγού Κοσμόπουλου προσβάλλει κοντά στην
Ασπροβάλτα τούρκους χωροφύλακες που συνόδευαν βουλγάρους αποίκους
προς το Άγιο Όρος. Έκτοτε κανείς βούλγαρος δεν απετόλμησε να
κατέλθει στην Χαλκιδική.
1941 Γερμανικά στρατεύματα κατοχής πυρπολούν οικίες του χωριού
Μεσόβουνο της Κοζάνης και εκτελούν 137 κατοίκους, οι περισσότεροι
από τους οποίους ήταν ήρωες του Ελληνοϊταλικού Πολέμου.
1942 Έναρξη της συμμαχικής επιθέσεως κατά του Ελ Αλαμέιν της
Β. Αφρικής. Στην επίθεση συμμετέχει και η Ι Ελληνική Ορεινή
Ταξιαρχία.
1822: Οι Έλληνες αρχηγοί οχυρώνονται στο
Μεσολόγγι.
1907: Το ανταρτικό σώμα του ανθυπολοχαγού
Κοσμόπουλου προσβάλλει κοντά στην Ασπροβάλτα
Λαγκαδά συνοδεία Τούρκων χωροφυλάκων που
προστάτευε Βούλγαρους αποίκους, οι οποίοι
κατευθύνονταν προς το 'Αγιο Όρος. Σκοτώθηκαν
27 Βούλγαροι, ενώ οι υπόλοιποι υποχρεώθηκαν να
επαναπατρισθούν. Εξαιτίας αυτού του γεγονότος
κανένας Βούλγαρος άποικος δεν τόλμησε να
κατέρθει προς την Χαλκιδική.
1941: Οι Γερμανοί πυρπολούν το Μετσόβουνο
Κοζάνης και εκτελούν 137 κατοίκους, οι
περισσότεροι από τους οποίους ήταν μαχητές
του Αλβανικού μετώπου.
1943: Αντιπροσωπεία Δωδεκανησίων κηρύσσει στις
Η.Π.Α. την Ένωση των Δωδεκανήσων με
την μητέρα Ελλάδα.
1944: Οι Γερμανοί εκκενώνουν την Λάρισα.
---------------
24 Οκτωβρίου
Αρέθα Μεγαλ., Σεβαστιανής, Σωτήριχου μ., Ακακίου οσ.
1071: Αρχίζει η βασιλεία του αυτοκράτορα
Μιχαήλ Ζ' Δούκα Παραπινάκιου.
1822: Ο Παλαιών Πατρών Γερμανός και ο
Γεώργιος Μαυρομιχάλης πηγαίνουν στην Ιταλία ως
αντιπρόσωποι του Έθνους για να ζητήσουν την
υποστήριξη του Πάπα στον αγώνα για την
αποτίναξη του τουρκικού ζυγού.
1955: Οι τουρκικές αρχές της Σμύρνης αποδίδουν
τιμές στην Γαλανόλευκη μετά από πρωτοφανή
έκτροπα που σημειώθηκαν σε βάρος Ελλήνων
αξιωματικών που υπηρετούσαν στο εκεί
στρατηγείο του ΝΑΤΟ.
---------------
25 Οκτωβρίου
Μαρκιανού, Μαρτυρίου μ., Χρυσάνθης μ., Μακαρίου Πάφου,
Ταβιθάς φιλανθρώπου μ.
1822 10.000 τούρκοι υπό τον Κιουταχή και τον Ομέρ Βρυώνη και
3 τουρκικά πλοία υπό τον Γιουσούφ Πασά πολιορκούν το Μεσολόγγι
από ξηρά και θάλασσα. Οι Μεσολογγίτες, 700 περίπου, υπό τους
Μαυροκορδάτο, Μ. Μπότσαρη, Γ. Κίτσο, Θ. Γρίβα, αποφασίζουν να
αγωνιστούν μέχρις εσχάτων.
1764: Επανάσταση Κυπρίων στην Λευκωσία.
1822: 9.000 Τουρκαλβανοί υπό τους Κιουταχή και
Ομέρ Βρυώνη και 3 πλοία υπό τον Γιουσούφ
πασά πολιορκούν το Μεσολόγγι από ξηρά και
θάλασσα, ενώ 700 περίπου Μεσολογγίτες υπό τους
Μαυροκορδάτο, Μ.Μπότσαρη, Γ.Κίτσο και
Θ.Γρίβα αποφασίζουν να αμυνθούν μέχρις
εσχάτων.
1912: Ταξιαρχία ιππικού απελευθερώνει τον Λαγκαδά
από τους Τούρκους.
1944: Οι Γερμανοί εκκενώνουν την Ελασσόνα.
---------------
26 Οκτωβρίου
+ Μεγαλομάρτυρος Αγίου Δημητρίου Μυροβλήτου
(Εορτή της πόλεως της Θεσσαλονίκης)
1040 Η φρουρά της Θεσσαλονίκης συντρίβει τους βουλγάρους που
πολιορκούσαν την πόλη.
1823 Οι τουρκαλβανοί παραδίδουν το φρούριο της Ακροκορίνθου στον
Θεόδωρο Κολοκοτρώνη, μετά από διαπραγματεύσεις και υπό τον
όρο να αποχωρήσουν για την Θεσσαλονίκη με τον οπλισμό τους.
Την προστασία της επιβίβασης στα πλοία αναλαμβάνει ο
Νικηταράς.
1903 Σφαγές Ελλήνων από βουλγάρους σε ναό του Νευροκοπίου.
1912 Απελευθέρωση του Λαγκαδά από τον Ελληνικό Στρατό (Ταξιαρχία
Ιππικού).
1912 Ο Ελληνικός Στρατός, υπό τον Αρχιστράτηγο Διάδοχο Κωνσταντίνο,
εισέρχεται απελευθερωτής και νικηφόρος στην Θεσσαλονίκη,
γενόμενος ενθουσιωδώς δεκτός από τους Έλληνες κατοίκους.
Ολόκληρη η τουρκική φρουρά από 25.000 οπλίτες, 1.000
αξιωματικούς, 1.200 ίππους και 70 πυροβόλα, υπό τον Χασάν
Ταξίν Πασά, παραδίδεται άνευ όρων.
1944 Οι γερμανοί εκκενώνουν την Έδεσσα και την Σκύδρα.
---------------
27 Οκτωβρίου
Νέστωρος μ., Πρόκλης συζ. Πιλάτου
1822 Δύο πολεμικά και δύο πυρπολικά των Ψαρών προσβάλλουν τον
τουρκικό στόλο στον λιμένα της Τενέδου. Ο πυρπολητής Κ. Κανάρης
ανατινάσσει την τουρκική υποναυαρχίδα, προκαλώντας τεράστιες
απώλειες στους τούρκους.
1826 Μάχη στην Δόβραινα Βοιωτίας και Ελληνική νίκη.
1912 Ο Οπλαρχηγός του Μακεδονικού Αγώνος Καπετάν Δούκας, σε
συνεργασία με τον Ελληνικό Στρατό, απελευθερώνει την
Ελευθερούπολη.
---------------
28 Οκτωβρίου
+ Αγίας Σκέπης Θεοτόκου
+++ ΕΘΝΙΚΗ ΕΟΡΤΗ +++
969 Ο Στρατηγός Μιχαήλ Βούρτζης απελευθερώνει την Αντιόχεια από
τους άραβες, στους οποίους προκαλεί σοβαρές απώλειες.
1827 1.000 Κρήτες και άλλοι 100 αγωνιστές αποβιβάζονται στην
Γραμβούσα της Κρήτης και αναζωπυρώνουν τον Αγώνα στο νησί.
1912 Ο Ελληνικός Στρατός (Στρατιά Ηπείρου) καταλαμβάνει τα Πέντε
Πηγάδια και την Κλεισούρα.
1921 Η συνδιάσκεψη των Μεγάλων Δυνάμεων κατακυρώνει ολόκληρη την
ελληνικότατη Βόρειο Ήπειρο στην ιταλία.
1940 Η ημέρα του ιστορικού "ΟΧΙ".
Την 3η πρωινή επιδίδεται από τον πρέσβη της ιταλίας στην
Αθήνα, Εμμ. Γκράτσι, στον Έλληνα Πρωθυπουργό Ιωάννη Μεταξά
τελεσίγραφο, με το οποίο απαιτείται η υποταγή της Ελλάδος
στην ιταλία ("το δικαίωμα να καταλάβει [η ιταλία] δια των
ενόπλων αυτής δυνάμεων ορισμένα στρατηγικά σημεία του
Ελληνικού εδάφους"). Ο Μεταξάς απαντά με το ιστορικό "ΟΧΙ".
Στις 04:00 ο Διοικητής της VIII Μεραρχίας, Υποστράτηγος
Χ. Κατσιμήτρος, λαμβάνει τηλεφωνικώς την διαταγή του
Μεταξά για "αντίστασιν μέχρις εσχάτων". Στις 05:00, μία ώρα
πριν την εκπνοή του τελεσιγράφου, αρχίζει η ιταλική εισβολή.
Η ιταλική μεραρχία Τζούλια προσβάλλει το Απόσπασμα Πίνδου.
Στην ΒΔ Μακεδονία ο ιταλικός στρατός περιορίζεται σε εκτέλεση
βολών πυροβολικού. Η ιταλική αεροπορία βομβαρδίζει τον
ναύσταθμο Σαλαμίνος, τον Σκαραμαγκά, τον Πειραιά και την
Πάτρα.
1941 Ο λαός των Αθηνών εορτάζει την πρώτη επέτειο του "ΟΧΙ", παρά
τα τρομοκρατικά μέτρα των δυνάμεων κατοχής. Το μνημείο του
Αγνώστου Στρατιώτη καλύπτεται από δάφνες.
---
28η ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 1940
Ανακοινωθέντα και διαγγέλματα
Πρώτον πολεμικόν ανακοινωθέν
----------------------------
Πρωί 28ης Οκτωβρίου 1940. Χαρακτηριστική η δωρική λιτότητα του κειμένου.
"Αι ιταλικαί στρατιωτικαί δυνάμεις προσβάλλουσιν από της 05:30 ώρας
της σήμερον τα ημέτερα τμήματα προκαλύψεως της Ελληνοαλβανικής Μεθορίου.
Αι ημέτεραι δυνάμεις αμύνονται του Πατρίου εδάφους."
Διάγγελμα Πρωθυπουργού
----------------------
"Η στιγμή επέστη που θα αγωνισθώμεν διά την ανεξαρτησίαν της Ελλάδος,
την ακεραιότητα και την τιμήν της.
Μολονότι ετηρήσαμεν την πλέον αυστηράν ουδετερότητα και ίσην προς
όλους, η Ιταλία μη αναγνωρίζουσα εις ημάς να ζήσωμεν ως ελεύθεροι Έλληνες,
μου εζήτησε σήμερον την 3ην πρωινήν ώραν την παράδοσιν τμημάτων του Εθνικού
εδάφους κατά την ιδίαν αυτής βούλησιν και ότι προς κατάληψιν αυτών η
κίνησις των στρατευμάτων της θα ήρχιζε την 6ην πρωινήν. Απήντησα εις τον
Ιταλόν Πρεσβευτήν ότι θεωρώ και το αίτημα αυτό καθ' εαυτό και τον τρόπον με
τον οποίον γίνεται τούτο ως κήρυξιν πολέμου της Ιταλίας κατά της Ελλάδος.
Έλληνες,
Τώρα θα αποδείξωμεν εάν πράγματι είμεθα άξιοι των προγόνων μας και της
ελευθερίας την οποίαν μας εξησφάλισαν οι προπάτορές μας. Όλον το Έθνος θα
εγερθή σύσσωμον. Αγωνισθήτε διά την Πατρίδα, τας γυναίκας, τα παιδιά μας
και τας ιεράς μας παραδόσεις. Νυν υπέρ πάντων ο αγών."
Ιωάννης Μεταξάς
Διάγγελμα Βασιλέως
------------------
"Ο Πρόεδρος της Κυβερνήσεως σάς ανήγγειλε προ ολίγου υπό ποίους όρους
ηναγκάσθημεν να κατέλθωμεν εις πόλεμον κατά της Ιταλίας, επιβουλευθείσης
την ανεξαρτησίαν της Ελλάδος.
Κατά την μεγάλην αυτήν στιγμήν είμαι βέβαιος ότι κάθε Έλλην και κάθε
Ελληνίς θα εκτελέσωσι το καθήκον των και θα φανώμεν αντάξιοι της ενδόξου
ημών Ιστορίας.
Με πίστην εις τον Θεόν και εις τα πεπρωμένα της φυλής, το Έθνος
σύσσωμον και πειθαρχούν ως εις άνθρωπος, θα αγωνισθή υπέρ βωμών και εστιών
μέχρι της τελικής Νίκης."
Γεώργιος Β'
Διάγγελμα Αρχιεπισκόπου
-----------------------
"Τέκνα εν Κυρίω αγαπητά,
Η Α.Μ. ο Βασιλεύς και ο Πρόεδρος της Εθνικής ημών Κυβερνήσεως καλούν
ημάς πάντας ίνα αποδυθώμεν εις Άγιον υπέρ Πίστεως και Πατρίδος αμυντικόν
αγώνα.
Η Εκκλησία ευλογεί τα όπλα τα ιερά και πέποιθεν ότι τα τέκνα της
Πατρίδος ευπειθή εις το κέλευσμα Αυτής και του Θεού, θα σπεύσουν εν μία
ψυχή και καρδία να αγωνισθούν υπέρ βωμών και εστιών και της Ελευθερίας και
τιμής, και θα συνεχίσουν ούτω την απ' αιώνων πολλών αδιάκοπον σειράν των
τιμίων και ενδόξων αγώνων και θα προτιμήσουν τον ωραίον θάνατον από την
άσχημον ζωήν της δουλείας. Και μη φοβούμεθα από των αποκτεινόντων το σώμα,
την δε ψυχήν μη δυναμένων αποκτείναι, ας φοβούμεθα δε μάλλον τον δυνάμενον
και ψυχήν και σώμα απολέσαι.
Επιρρίψωμεν επί Κύριον την μέριμναν ημών και Αυτός θα είναι βοηθός και
αντιλήπτωρ εν τη αμύνη κατά της αδίκου επιθέσεως των εχθρών. Ούτοι εν
άρμασι και ούτοι εν ίπποις, ημείς δε εν ονόματι Κυρίου του Θεού και εν τη
γενναιότητι και ανδρείς ημών μεγαλυνθησόμεθα.
Χάρις του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού και η αγάπη του Θεού και πατρός είη
μετά πάντων ημών."
Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος Χρύσανθος
Διαταγή Αρχιστρατήγου
---------------------
Διαταγή Αρχιστρατήγου Αλ. Παπάγου προς τους διοικητάς των Μεγάλων
Μονάδων. "Η λακωνική συντομία της πρώτης αυτής διαταγής από είκοσι μία
λέξεις μαρτυρεί την άριστη, επιτελική προπαρασκευή των πολεμικών σχεδίων
της χώρας." (ΓΕΣ/ Διεύθυνση Ιστορίας Στρατού: "Επίτομη Ιστορία Πολέμου
1940-41", σελ. 42.)
"Από έκτης πρωινής σήμερον περιερχόμεθα εις εμπόλεμον κατάστασιν προς
Ιταλίαν. Άμυνα Εθνικού εδάφους διεξαχθή βάσει διαταγών ας έχετε. Εφαρμόσατε
σχέδιον επιστρατεύσεως. Παπάγος."
Ημερησία Διαταγή Αλ. Παπάγου
----------------------------
"Αναλαμβάνων την αρχηγίαν του Στρατού καλώ τους αξιωματικούς και
οπλίτας του Ελληνικού Στρατού εις την εκτέλεσιν του υψίστου προς την
Πατρίδα καθήκοντος με την μεγαλυτέραν αυταπάρνησιν και σταθερότητα. Ουδείς
πρέπει να υστερήση. Η υπόθεσις του αγώνος τον οποίον μας επέβαλεν ο
αχαλίνωτος Ιμπεριαλισμός μιας Μεγάλης Δυνάμεως, η οποία ουδέν είχε ποτέ να
φοβηθή από ημάς, είναι η δικαιοτέρα υπόθεσις την οποίαν είναι δυνατόν να
υπερασπισθή ένας Στρατός. Πρόκειται περί αγώνος υπάρξεως. Θα πολεμήσωμεν με
πείσμα, με αδάμαστον εγκαρτέρησιν, με αμείωτον μέχρι τελευταίας πνοής
ενεργητικότητα.
Έχω ακράδαντον την πεποίθησιν ότι ο Ελληνικός Στρατός θα γράψει νέας
λαμπράς σελίδας εις την ένδοξον ιστορίαν του Έθνους.
Μην αμφιβάλλετε ότι τελικώς θα επικρατήσωμεν, με την βοήθειαν και την
ευλογίαν του Θεού και τας ευχάς του Έθνους. Έλληνες αξιωματικοί και οπλίται
φανήτε ήρωες."
---
http://pheidias.antibaro.gr/1940.htm
Φ.Μ.
---------------
29 Οκτωβρίου
+ Ζ' Λουκά
Αναστασίας οσιοπαρθ., Αβραμίου και Μαρίας μ.
1940 Την νύχτα 29-30, όλα τα προκαλυπτικά τμήματα της αμυντικής
τοποθεσίας Ελαία-Καλαμάς συμπτύχθηκαν πίσω από την γραμμή αυτή,
αφού επιβράδυναν τον εισβολέα για 48 ώρες. Εξάλλου στην περιοχή
Πίνδου το ομώνυμο απόσπασμα, υπό τον Σχη Κ. Δαβάκη, συνεχίζει
την άνιση και σκληρή μάχη.
---------------
30 Οκτωβρίου
+ Κλέοπα και Αρτεμά εκ των Ο', Ζηνοβίου και Ζηνοβίας μ., Ευτροπίας μ.
1821 Ο Βαλής της Θεσσαλονίκης Μεχμέτ Εμίν Πασάς, με δύναμη 14.000
ανδρών, επιτίθεται κατά των, υπό τον ηρωικό Εμμανουήλ Παπά,
1.500 Ελλήνων υπερασπιστών της Κασσάνδρας Χαλκιδικής,
καταλαμβάνει την πόλη και την μεταβάλλει σε σφαγείο και
στάχτη. Από τους 1.500 Έλληνες υπερασπιστές έπεσαν οι
περισσότεροι.
1912 Βούλγαροι και τούρκοι σφάζουν τους κατοίκους του Ελληνικού
χωριού Ακ Αλάν της Ανατολικής Θράκης.
1930 Υπογράφεται στην Άγκυρα ελληνοτουρκική συνθήκη φιλίας μεταξύ
Ελ. Βενιζέλου και Κεμάλ Ατατούρκ.
1943 114 Ιερολοχίτες και 200 αλεξιπτωτιστές, υπό τον Συνταγματάρχη
Χριστόδουλο Τσιγάντε, απελευθερώνουν προσωρινώς την Σάμο, με
την βοήθεια Βρετανών καταδρομέων και των Ιταλών στρατιωτών
στο νησί. Σκοπός της επιχειρήσεως ήταν η αποφυγή τουρκικής
επιθέσεως για την κατάληψη της νήσου.
Δύναμη 300 ανταρτών του ΕΔΕΣ, υπό τον Στρατηγό Ναπολέοντα Ζέρβα,
διεξάγει σκληρή μάχη με τους γερμανούς στην Νεράιδα Τρικάλων.
1944 Οι γερμανοί τουφεκίζουν 17 Έλληνες πατριώτες στην Πρώτη
Φλωρίνης.
---
1940 Ο Ανθυποσμηναγός Ευάγγελος Γιάνναρης, επιστρέφοντας με το
αεροσκάφος του, τύπου Χένσελ, στην βάση του, μετά την ολοκλήρωση
της αποστολής του, τραυματίζεται θανάσιμα από σφαίρες ιταλικών
αεροσκαφών. Ο χειριστής Αρχισμηνίας Λεων. Τζάντας, γυρίζει το
αεροσκάφος σώο στην βάση, φέρνοντας μαζί του τον πρώτο πεσόντα
Έλληνα Αξιωματικό του Πολέμου.
[Συνήθως ως πρώτος πεσών Αξκός αναφέρεται ο Υπλγός Αλέξ. Διάκος
(βλ. 1 Νοεμ.). Είναι ο πρώτος του Στρατού Ξηράς και των βουνών της
Πίνδου.
Στις σελίδες μου μπορείτε να δείτε και ένα άρθρο για τον
πρώτο πεσόντα Στρατιώτη, στις 05:00 μόλις της 28ης. Φυσικά
δεν είναι άξιος μικρότερης τιμής ο τελευταίος ή οποιοσδήποτε
από τους 13.748 πεσόντες-αγνοουμένους (αναφέρονται όλοι
ονομαστικά σε ειδική έκδοση της ΔΙΣ/ΓΕΣ). Στο πρόσωπο όσων
κάθε φορά αναφέρουμε τους τιμούμε όλους.]
Σημ. νεώτερη:
Ωστόσο, όπως μού επεσήμανε ο Χρήστος Παπαδάς, ο πρώτος πεσών
Αξιωματικός του Πολέμου είναι μάλλον ο Υποσμηναγός Μαρίνος,
ο οποίος δεν γύρισε ποτέ πίσω την 28η Οκτωβρίου, οπότε και
απογειώθηκε με το αεροσκάφος του.
Φ.Μ.
---
---------------
31 Οκτωβρίου
Στάχυος, Απελλού, Αριστοβούλου, Επιμάχου μ., Νικολάου εκ Χίου νεομ.
1029 Τα Ελληνικά στρατεύματα, υπό τον Μιχαήλ Σπονδύλη, ηττώνται
από τους άραβες στο Χαλέπι.
1828 Απελευθέρωση της Αράχωβας από τις Ελληνικές δυνάμεις. Οι
τούρκοι παραδίδουν με συνθήκη την Μονή Δομπούς Βοιωτίας στον
Δημήτριο Υψηλάντη.
1912 Μικτό στρατιωτικό απόσπασμα, υπό τον Αντισυνταγματάρχη Μήτσα,
μετά από σκληρό αγώνα απελευθερώνει το Μέτσοβο, με την βοήθεια
53 Κρητών εθελοντών, υπό τον Γ. Σκουλά.
1918 Μετά την υπογραφή της συνθήκης του Μούδρου, ναυτική συμμαχική
Μοίρα, στην οποία συμμετείχαν και τα Ελληνικά θωρηκτά "Αβέρωφ"
και "Κιλκίς", περνά τα Στενά και αγκυροβολεί μπροστά στα
ανάκτορα του Ντολμά Μπαχτσέ. Η Ελληνική Σημαία είναι πλέον
ορατή από την Αγία Σοφία. Ταυτόχρονα τμήμα Κρητών χωροφυλάκων
εγκαθίσταται στο Φανάρι ως φρουρά του Πατριαρχείου. Οι Έλληνες
της Πόλης, πιστεύοντας ότι έφθασε η μεγάλη ώρα της λύτρωσης,
ενθουσιάζονται. Στα στόμα όλων των Ελλήνων οι στίχοι του
τραγουδιού: "στην Αγια-Σοφιά αγνάντια, βλέπω τα ευζωνάκια...".
1940 Τα αντιτορπιλικά "Ψαρά" και "Σπέτσαι", ενεργούν τολμηρό
βομβαρδισμό των παραλίων και της ενδοχώρας της περιοχής
Κονισπόλεως-Φιλιατών-Σαγιάδας, για να ανακουφίσουν τα Ελληνικά
τμήματα που πιέζονται από τον εχθρό. Την ίδια ημέρα, Ελληνικά
αεροσκάφη ενεργούν ευρείας εκτάσεως αναγνωρίσεις στην Β. Ήπειρο
προς όφελος του Γενικού Στρατηγείου.
---------------
1 Νοεμβρίου
+ Κοσμά και Δαμιανού Αναργ., Δαβίδ του εν Ευβοία, Ελένης παρθενομ.
1800 Οι αντιπρόσωποι της Γερουσίας των νήσων του Ιονίου,
Αντ. Καποδίστριας και Νικ. Σιγούρος, γίνονται δεκτοί στην
Κωνσταντινούπολη και παραλαμβάνουν από τον μέγα βεζύρη το
σύνταγμα, το οποίο αναγνωρίζει την αυτονομία των Επτανήσων.
Την σημαία του νέου κράτους ευλογεί ο Οικουμενικός Πατριάρχης.
1824 Ο Ελληνικός Στόλος, αποτελούμενος από 45 μικρά πλοία, υπό τον
Ανδρέα Μιαούλη, διασκορπίζει κοντά στο Ηράκλειο Κρήτης τον
στόλο του Ιμπραήμ, ο οποίος περιελάμβανε περισσότερα από 200
πλοία. Κυριεύθηκαν επίσης πολλά φορτηγά πλοία με πολεμοφόδια
και τροφές.
1825 Ο Γ. Καραϊσκάκης νικά τον Ντελήμπαση στις Λάσπες Αιτωλο-
ακαρνανίας. Οι Έλληνες εξοντώνουν 60 πεζούς και ιππείς και
κυριεύουν πολλά λάφυρα και 500.000 γρόσια της χρηματαποστολής.
1920 Στις εθνικές εκλογές ηττάται το κόμμα των Φιλελευθέρων από
την Ηνωμένη Αντιπολίτευση. Τέσσερις ημέρες μετά ο Βενιζέλος
αναχωρεί για το Παρίσι.
1940 Ο Υπλγός Αλέξανδρος Διάκος, από την Δωδεκάνησο, επιτιθέμενος
με τον Λόχο του στην Τσούκα Πίνδου, πέφτει ηρωικά μαχόμενος.
Είναι ο πρώτος πεσών Έλληνας Αξιωματικός του Στρατού Ξηράς
κατά τον Ελληνοϊταλικό Πόλεμο.
[Σημ. Φ.Μ.: Την διοίκηση του Λόχου, μετά τον θάνατο του
Διάκου, αναλαμβάνει ο Έφ. Ανθλγός Ελευθέριος Ντάσκας, ο οποίος
μετά από λίγες στιγμές πέφτει και αυτός μαχόμενος ηρωικώς.
Είναι ο πρώτος πεσών Έφεδρος Αξιωματικός του πολέμου. Άξιοι,
όσο και ο τελευταίος στρατιώτης που έδωσε το αίμα του για την
Πατρίδα.]
---------------
2 Νοεμβρίου
Ακινδύνου, Πηγασίου, Αφθονίου, Ελπιδοφόρου, Ανεμποδίστου μ.,
Μαρκιανού οσ.
1821 Οι Έλληνες επαναστάτες νικούν στο Χαλάνδρι τους Τούρκους που
έφευγαν από την Αθήνα.
1912 Το αντιτορπιλικό "Θύελλα" αποβιβάζει στην Δάφνη του Αγίου Όρους
άγημα από 40 άνδρες, οι οποίοι απελευθερώνουν τις Καρυές. Το
θωρηκτό "Αβέρωφ" και τα αντιτορπιλικά "Ιέραξ" και "Πάνθηρ"
αποβιβάζουν στην Αμμουλιανή Χαλκιδικής άγημα από 200 άνδρες,
οι οποίοι κυριεύουν την διώρυγα του Ξέρξη. Έτσι απελευθερώνεται
ολόκληρο το Άγιο Όρος και υψώνεται η Γαλανόλευκη στις Καρυές.
1940 Από τις 15:00 αρχίζει μεγάλη ιταλική επίθεση από τις μεραρχίες
Κένταυρος και Φερράρα, με ισχυρή υποστήριξη πυροβολικού και
αεροπορίας, εναντίον της τοποθεσίας Ελαίας-Καλαμά στην Ήπειρο,
χωρίς όμως αποτέλεσμα, χάρη στην σθεναρή άμυνα της VIII
Μεραρχίας, υπό τον Υπτγο Χ. Κατσιμήτρο.
Ιταλικά αεροσκάφη βομβαρδίζουν τα Ιωάννινα, το Μέτσοβο, την
Καστοριά, την Καρδίτσα, την Πύλο, το Αιτωλικό, το Ρέθυμνο, τα
Χανιά, την Πάτρα, την Κέρκυρα, την Θεσσαλονίκη και πολλές άλλες
περιοχές με απώλειες στον άμαχο πληθυσμό.
---------------
3 Νοεμβρίου
Ακεψιμά, Ιωσήφ, Αειθαλά μ., Θεοδώρου Αγκύρας ομολ.,
Γεωργίου του εν Νεαπόλει ιερ.
1254 Πεθαίνει ο Aυτοκράτωρ της Νικαίας, Ιωάννης Γ' Δούκας Βατάτζης. Τον διαδέχεται
Στον θρόνο ανεβαίνει ο γιος του Θεόδωρος Β'.
1646 Οι τούρκοι καταλαμβάνουν από τους ενετούς το Ρέθυμνο.
1822 Οι αντιπρόσωποι των ευρωπαϊκών χωρών που συμμετέχουν στο
συνέδριο της Βερόνας χαρακτηρίζουν ως αύθαδες το αίτημα της
Ελληνικής αντιπροσωπείας να εμφανισθεί μπροστά τους.
1828 Υπογράφεται από τις Μεγάλες Δυνάμεις (Αγγλία, Γαλλία και
Ρωσία) το πρωτόκολλο του Λονδίνου, το οποίο προέβλεπε την
αποχώρηση των γαλλικών στρατευμάτων από την Ελλάδα. Προέβλεπε
ακόμη ότι η Πελοπόννησος και οι Κυκλάδες θα ήταν κάτω από την
προσωρινή εγγύηση των τριών Αυλών μέχρι να αποφασιζόταν
οριστικώς η τύχη τους.
1898 Από το λιμάνι της Σούδας εγκαταλείπει την Κρήτη και ο
τελευταίος τούρκος στρατιώτης. Μετά από 229 έτη, ο ήλιος της
ελευθερίας ανατέλλει και πάλι στην πολυτάραχη νήσο. Η ένωση
με την Μητέρα Ελλάδα δεν θα αργήσει να πραγματοποιηθεί.
---------------
4 Νοεμβρίου
Ιωαννικίου Μεγάλου, Νικάνδρου Μύρωνος, Ερμαίου πρ., Πορφυρίου μ.
1804 Συνθήκη συμμαχίας μεταξύ των Μανιατών και των Ενετών για την
εκδίωξη των τούρκων.
1821 Δύναμη 1.000 Ελλήνων, υπό τον Κτενά, αρχίζει νέα πολιορκία
της Ακροπόλεως, μετά από αιφνιδιαστική είσοδο στην Αθήνα την
νύχτα της προηγουμένης. Οι τούρκοι πρόλαβαν να κλειστούν
επάνω στον Ιερό Βράχο.
1826 Δεύτερη νίκη του Καραϊσκάκη στην Δόμβραινα.
1912 Ισχυρές τουρκικές δυνάμεις με ορεινή πυροβολαρχία προσβάλλουν
την Σιάτιστα. Τα Ελληνικά τμήματα που βρίσκονταν εκεί,
αποκρούουν τους τούρκους και διασώζουν την πόλη και 30.000
γυναικόπαιδα της περιοχής, τα οποία είχαν καταφύγει εκεί για
ασφάλεια.
1940 Ιταλικά αεροσκάφη βομβαρδίζουν το Μέτσοβο, πολλές γέφυρες,
τον Βόλο, τον Πειραιά κ.ά. Η Ελληνική Αεροπορία σε αερομαχία
καταρρίπτει 3 εχθρικά αεροσκάφη.
1944 Ολοκληρώνεται η εκκένωση της Ελλάδος από τους γερμανούς.
Γερμανικές φρουρές παραμένουν μόνο στα νησιά Ρόδο, Κάλυμνο,
Κω, Λέρο, Τήνο, Μήλο, και στο ΒΔ τμήμα της Κρήτης μέχρι τον
Μάιο του 1945.
---------------
5 Νοεμβρίου
Γαλακτίωνος και Επιστήμης μ., Ερμά και Λίνου εκ των Ο',
Δομνίνος και των συν αυτώ
1815 Συνθήκη των Παρισίων, με την οποία τα Επτάνησα αναγνωρίζονται
ελεύθερη και ανεξάρτητη πολιτεία.
1828 Απελευθέρωση της Λιβαδειάς από τις Ελληνικές δυνάμεις του
Δημ. Υψηλάντη, μετά από συνθηκολόγηση.
1912 Εθελοντικά σώματα Ηπειρωτών και 200 Κρητών, υπό τον Ταγματάρχη
Χωροφυλακής Σπύρο Σπυρομήλιο, αποβιβάζονται στην Χειμάρρα και
μετά από σύντομο αγώνα αιχμαλωτίζουν την τουρκική φρουρά και
απελευθερώνουν την πόλη.
Η VI Μεραρχία εκδιώκει τους τούρκους και εισέρχεται στην
Άρνισσα της Έδεσσας.
1914 Η Αγγλία κηρύσσει άκυρη την αγγλοτουρκική συνθήκη του 1878
και αναγγέλλει την προσάρτηση της Κύπρου υπό μορφήν Βασιλικής
Κτήσεως.
---------------
6 Νοεμβρίου
Παύλου Κων/πόλεως ομολ., Λουκά εν Κορινθία οσ., Λεονάρδου Δημητσάνης οσ.
1824 Ο Ομέρ Βρυώνης διαλύει το στρατόπεδο της Αμφιλοχίας.
1912 Μετά από επιτυχή επίθεση, το 8ο Τάγμα Ευζώνων (VI Μεραρχία)
απελευθερώνει το χωριό Κέλλη της Φλώρινας.
1940 Η επιτιθέμενη στην περιοχή Θεσπρωτίας ιταλική μεραρχία
"Σιέννα" κατορθώνει να δημιουργήσει ισχυρό προγεφύρωμα επί
του ποταμού Καλαμά και να προκαλέσει ανησυχητική κατάσταση
στην VIII Μεραρχία.
---------------
7 Νοεμβρίου
Των εν Μελιτηνή 33 μαρτ., Λαζάρου οσ., Αλεξάνδρου Θεσ/νίκης,
Λαζάρου Γαλησιώτου.
1185 Ο Στρατηγός Αλέξιος Βρανάς κατατροπώνει τους νορμανδούς σε
μάχη κοντά στον Στρυμόνα. Οι τελευταίοι, μετά την κατάληψη
του Δυρραχίου και της Θεσσαλονίκης, εκινούντο εναντίον της
Κωνσταντινουπόλεως.
1905 Φονεύεται ο αρχηγός ανταρτικού σώματος κατά τον Μακεδονικό
Αγώνα, Ανθλγός Μαρίνος Λυμπερόπουλος, σε σύγκρουση με τουρκικό
τμήμα.
1912 Ο Ελληνικός Στρατός (1ο Σύνταγμα Ιππικού), μετά από μάχη,
απελευθερώνει την Φλώρινα από τους τούρκους.
---------------
8 Νοεμβρίου
+ Σύναξις Αρχιστρατήγων Μιχαήλ και Γαβριήλ
(Εορτή Πολεμικής Αεροπορίας)
392 Ο Αυτοκράτωρ Θεοδόσιος Α' θέτει εκτός νόμου την αρχαία θρησκεία.
960 Ο Αυτοκρατορικός Στρατός, υπό τον Λέοντα Φωκά, καταλαμβάνει
την Ανδρασό της Μικράς Ασίας, μετά από μεγάλη νίκη κατά των
εκεί αραβικών δυνάμεων, οι οποίες αποδεκατίστηκαν.
1825 Νίκη του Ιμπραήμ στην Αγουλινίτσα Ηλείας.
1900 Τρεις φοιτητές χάνουν την ζωή τους, ύστερα από σύγκρουση
με την αστυνομία, σε ξεσηκωμό για να μην μεταφραστεί το
Ευαγγέλιο στην δημοτική ("Ευαγγελικά").
1912 Ναυτικό άγημα και δύναμη στρατού από 1.000 άνδρες, υπό τον
Αλέξανδρο Μανουσάκη, αποβιβάζονται από το θωρηκτό "Αβέρωφ"
και 3 επίτακτα ατμόπλοια στην Μυτιλήνη. Η τουρκική φρουρά
από 2.000 άνδρες συμπτύσσεται στο εσωτερικό της νήσου, όπου
και υποχρεώνεται να παραδοθεί μετά από μάχη στην Κλαπάδου.
Έτσι η νήσος της Σαπφούς βλέπει ξανά τον ήλιο της ελευθερίας,
ανήμερα των προστατών της Αγίων Ταξιαρχών.
1940 Μετά τις αλλεπάλληλες αποτυχίες τους, οι ιταλικές δυνάμεις της
τοποθεσίας Ελαίας-Καλαμά μεταπίπτουν σε κατάσταση αμύνης.
Έτσι λήγει θριαμβευτικώς η πλέον κρίσιμη μάχη του Ελληνο-
ιταλικού πολέμου.
---------------
9 Νοεμβρίου
+ Νεκταρίου Αιγίνης θαυμ., Ονησιφόρου μ., Θεοκτίστης οσ.,
Συμεών μεταφραστού.
1822 Δύναμη του Στόλου Ύδρας και Σπετσών νικά τον τουρκικό στόλο,
ο οποίος πολιορκούσε το Μεσολόγγι.
1825 Ο Ιμπραήμ καίει τον Πύργο.
1828 Ο Δημήτριος Υψηλάντης νικά στο Κακοπέτρι (Βοιωτία) τους
τούρκους και αιχμαλωτίζει τον αρχηγό τους Κιαφίζ μπέη.
1866 Δύναμη από 250 μαχητές, υπό τον Ανθυπολοχαγό Ιωάννη
Δημακόπουλο και 714 γυναικόπαιδα κλείνονται στη Μονή Αρκαδίου
και αποκρούουν αλλεπάλληλες επιθέσεις 15.000 τούρκων και
αιγυπτίων. Αφού κατελήφθη η Μονή, ο Κων/νος Γιαμπουδάκης
ανατινάσσει την πυριδιταποθήκη της Μονής και φονεύονται όλοι
οι τούρκοι και οι Έλληνες που ευρίσκοντο στην Μονή. Κατά την
διάρκεια της μάχης έπεσε πολεμώντας γενναία ο ηγούμενος της
Μονής Γαβριήλ.
1867 Νίκη των Κρητών επαναστατών κατά των Τούρκων κοντά στην
περιοχή Ζούρβα.
1912 Μάχη στα Τρία Χάνια Μετσόβου. Απόκρουση από τους Έλληνες των
τούρκων ατάκτων που προσπάθησαν να καταλάβουν την περιοχή.
1921 (ν. ημ.) Η Συνδιάσκεψη των Πρεσβευτών κατακυρώνει στην αλβανία
ολόκληρη την Βόρειο Ήπειρο.
---------------
10 Νοεμβρίου
+ Αρσενίου Καππαδοκίας, Ολυμπά, Ροδίωνος, Εράστου εκ των Ο', Ορέστου μ.
1444 Τα χριστιανικά στρατεύματα ηττώνται στην Βάρνα της Βουλγαρίας
από τους τούρκους του Μουράτ Β'.
1825 Πολιορκία της Μονής Βαρθολομιού Ηλείας, κατά την οποία οι
πολιορκημένοι Έλληνες, αφού απέκρουσαν πολλές και σφοδρές
επιθέσεις των αιγυπτίων του Ιμπραήμ, έπεσαν τελικώς μέχρις
ενός.
1826 Αποτυχημένη απόπειρα ανατινάξεως της Ακροπόλεως των Αθηνών
από τον Κιουταχή.
1916 Η επαναστατική κυβέρνηση της Θεσσαλονίκης κηρύσσει τον πόλεμο
εναντίον της Βουλγαρίας και της Γερμανίας.
---------------
11 Νοεμβρίου
+ Μηνά, Βίκτωρος, Βικεντίου μεγαλομ. και ιερομ., Θεοδώρου Στουδίτου.
1028 Πεθαίνει ο Αυτοκράτωρ Κωνσταντίνος Η', αδελφός του Βασιλείου Β'
Βουλγαροκτόνου. Στον θρόνο ανεβαίνει ο Ρωμανός Γ' Αργυρός.
1826 Η Ελληνική Κυβέρνηση μεταφέρει την έδρα της στην Αίγινα.
1912 Απελευθέρωση της Καστοριάς από τον Ελληνικό Στρατό.
Συγκρότημα του 7ου ΣΠ αποβιβάζεται μετά από αγώνα στην θέση
Κοντάρι, νότια του λιμανιού της Χίου. Την επομένη απελευθερώνεται
η πόλη Χίος και η τουρκική φρουρά (37 αξιωματικοί και 1.800
οπλίτες) αναγκάζεται να παραδοθεί στις 21-12-1912.
Επανάσταση της νήσου Σάμου υπό τον Θεμιστοκλή Σοφούλη και
κήρυξη της ενώσεως της νήσου με την Μητέρα Ελλάδα.
1950 Σμήνος Ελληνικών πολεμικών αεροσκαφών αναχωρεί για την Κορέα,
προκειμένου να λάβει μέρος στις εκεί επιχειρήσεις, υπό τις
δυνάμεις του ΟΗΕ.
---------------
12 Νοεμβρίου
+ Η' Λουκά
Ιωάννου ελεήμονος, Νείλου ασκητού, Μαρτίνου θαυμ.
1726 Οι τούρκοι αποκεφαλίζουν τον νεομάρτυρα Σάββα από την Νίγδη
της Μικράς Ασίας.
1732 Οι τούρκοι σφάζουν τον νεομάρτυρα Νικόλαο από την
Κωνσταντινούπολη.
1825 Ο Ανδρέας Μιαούλης σπάει τον κλοιό των τουρκικών πλοίων περί
το Μεσολόγγι και μεταφέρνει τρόφιμα στους πολιορκημένους
Έλληνες.
1894 Σύσταση της "Εθνικής Εταιρείας" με σκοπό την απελευθέρωση των
σκλαβωμένων πατρίδων.
1904 Το ανταρτικό σώμα του Ανθλγού Γεωργίου Κατεχάκη (Ρούβα), μαζί
με το σώμα του Ευθυμίου Καούδη εισβάλλουν στο Σκλήθρο Φλωρίνης
και επιτίθενται εναντίον οικίας όπου γινόταν γάμος σημαντικού
στελέχους του VMRO και παρεβρισκόταν ο αρχικομιτατζής Κόλε.
Στην μάχη που ακολουθεί εξοντώνονται 12 ένοπλοι κομιτατζήδες
και εξαφανίζεται η βουλγαρική οργάνωση της περιοχής.
1912 Το 7ο Σύνταγμα Πεζικού απελευθερώνει την πόλη της Χίου και
συνεχίζει τις επιχειρήσεις προς το εσωτερικό της νήσου,
αναγκάζοντας την τουρκική φρουρά από 37 αξιωματικούς και
1800 οπλίτες να παραδοθεί.
1940 Μετά την οικτρή αποτυχία της ιταλικής επιθέσεως στο Βορειο-
ηπειρωτικό Μέτωπο, ο Χίτλερ εκδίδει διαταγή προς το Γενικό
Επιτελείο του να εκπονήσει σχέδιο και να προπαρασκευάσει επίθεση
κατά της Ελλάδος.
---------------
13 Νοεμβρίου
+ Ιωάννου Χρυσοστόμου, Δαμασκηνού νεομ.
1646 Κατάληψη της πόλεως του Ρεθύμνου από τις τουρκικές δυνάμεις
του Χουσεΐν Πασά, μετά από αλλεπάλληλες επιθέσεις εναντίον των
ενετών.
1681 Οι τούρκοι αποκεφαλίζουν μπροστά στο Πατριαρχείο Κωνσταντινου-
πόλεως τον αγιορείτη νεομάρτυρα Δαμασκηνό.
1822 Μοίρα Υδραίικων και Σπετσιώτικων πλοίων, υπό τον Λάζαρο
Παναγιώτη, αποβιβάζει στο Μεσολόγγι σώμα 1.500 ανδρών, υπό
τους Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη, Ηλία Τσαλαφατινό, Κανέλλο
Δεληγιάννη και Ανδρέα Ζαΐμη, προς ενίσχυσιν της πολιορκημένης
φρουράς.
1940 Αποκατάσταση του μεγαλύτερου μέρους του τομέα Πίνδου και
συντριβή της ιταλικής Μεραρχίας Αλπινιστών (Τζούλια), η οποία
είχε διεισδύσει σε βάθος 30 χλμ και πλάτος 20 χλμ, μέχρι του
χωριού Βωβούσα, βορείως του Μετσόβου, μετά από πεισματώδεις
επιθετικές ενέργειες της Ι Μεραρχίας, της Ταξιαρχίας Ιππικού
και του υπολοίπου Β' Σώματος Στρατού, στις περιοχές
Επταχωρίου, Φούρκας, Διστράτου, Σαμαρίνας, Βωβούσας και
Παλαιοσέλιου. Οι ιταλοί εκδιώκονται από τον τομέα της Πίνδου.
---------------
14 Νοεμβρίου
Φιλίππου απ., Γρηγορίου Παλαμά, Κων/νου Υδραίου
1800 Οι τούρκοι απαγχονίζουν τον αγιορείτη νεομάρτυρα Κωνσταντίνο
από την Ύδρα.
1821 Οι Τούρκοι πυρπολούν τον Πολύγυρο Χαλκιδικής και σφάζουν
πολλούς από τους κατοίκους του.
1827 Νικηφόρος μάχη στο Τρικέρι Μαγνησίας.
1848 Οι τούρκοι απαγχονίζουν στην Κρήτη τον νεομάρτυρα Παντελεήμονα.
1906 Το ανταρτικό σώμα του Ανθυπολοχαγού Σαράντου Αγαπηνού (Τέλλου
Άγρα) επιτίθεται εναντίον της κεντρικής βουλγαρικής καλύβας
στο Ζερβοχώρι της λίμνης Γιαννιτσών για να την καταλάβει.
Παρά τις σοβαρές απώλειες των κομιτατζήδων, ο στόχος δεν
επιτυγχάνεται, ενώ τραυματίζονται ο ίδιος ο Αγαπηνός, ο
υπαρχηγός του σώματος και άλλοι 4 άνδρες.
1919 (π. ημ.) Συνθήκη του Νεϊγύ, με την οποία τερματίστηκε η
εμπόλεμη κατάσταση μεταξύ των νικητριών δυνάμεων και της
Βουλγαρίας. Η Βουλγαρία παραιτήθηκε των εδαφών της Δ. Θράκης
που αργότερα παραχωρήθηκαν από τις Μ. Δυνάμεις στην Ελλάδα.
1940 Απώθηση της ιταλικής μεραρχίας Φερράρα στο στενό Δελβινακίου
από τον Ελληνικό Στρατό.
---------------
15 Νοεμβρίου
Γουρία, Σαμωνά, Μαρκέλλου, Αβίβου μ.,
Ιουστινιανού Α' Βασιλέως, Θωμά Β' Αρχιεπ. Κων/πόλεως
1821 Ψήφιση για την σύσταση του Αρείου Πάγου, ενός πολιτικού,
διοικητικού και δικαστικού οργανισμού, από την συνέλευση της
ανατολικής Χέρσου Ελλάδος.
1826 Νικηφόρος μάχη στον Ελικώνα.
---------------
16 Νοεμβρίου
+ Ματθαίου Αποστόλου και Ευαγγελιστού, Ιφιγένειας μ.
1825 Οι Έλληνες, υπό τον Καραϊσκάκη, νικούν τους τουρκαλβανούς,
υπό τους μπέηδες Μουστά και Καριοφίλ στην μονή Δομνούς.
1828 (ν. ημ.) Οι Μ. Δυνάμεις, Ρωσία, Αγγλία και Γαλλία, υπογράφουν
το πρωτόκολλο του Λονδίνου, το οποίο προβλέπει την αποχώρηση
των τουρκικών στρατευμάτων από την Ελλάδα, και δηλώνουν ότι
θα θεωρήσουν ως εχθρική ενέργεια εναντίον τους κάθε επίθεση
στρεφόμενη κατά της Πελοποννήσου και των Κυκλάδων νήσων.
1942 Το υποβρύχιο "Τρίτων" επιτίθεται στο στενό Καφηρέα κατά
γερμανικής νηοπομπής και βυθίζει ένα πετρελαιοφόρο. Στην
συνέχεια καταδιώκεται επί ένα 6ωρο από γερμανικά πολεμικά
πλοία και βυθίζεται αύτανδρο (5 αξιωματικοί και 28 ναύτες).
1950 Αναχώρηση του Τάγματος του Ελληνικού Εκστρατευτικού Σώματος
Κορέας για την Κορέα, προκειμένου να συμμετάσχει με τις λοιπές
δυνάμεις του ΟΗΕ στον Κορεατικό Πόλεμο.
---------------
17 Νοεμβρίου
Γρηγορίου Νεοκαισαρείας, Λογγίνου οσ., Γενναδίου και Μαξίμου Πατρ. Κων/πόλεως
1815 Υπογραφή συνθήκης στο Παρίσι μεταξύ της Μ. Βρετανίας και
της Ρωσίας, με την οποία οι Ιόνιοι Νήσοι θα αποτελούσαν
κράτος ελεύθερο και ανεξάρτητο, με την επωνυμία "Ηνωμένα
κράτη των Ιονίων Νήσων", υπό την αποκλειστική προστασία
της Μ. Βρετανίας.
1821 Σουλιώτες και Αιτωλοακαρνάνες, υπό τον Γεώργιο Βαρνακιώτη,
απελευθερώνουν την Άρτα, μετά από πεισματική αντίσταση των
τούρκων. Τελικά οι τούρκοι αποσύρθηκαν στο φρούριο της πόλεως.
1827 Οι Έλληνες επαναστάτες νικούν τους τούρκους στο Τρικέρι.
1828 Ο φρούραρχος της Άμφισσας Μεχμέτ μπέης Δεβόλης παραδίδει την
πόλη στον Δημήτριο Υψηλάντη.
1904 Ανταρτικό σώμα 40 ανδρών, υπό τον Ανθλγό Γεώργιο Τσόντο (Βάρδα),
από τα Σφακιά, περνά την ελληνοτουρκική μεθόριο κοντά στο
Αγιόφυλλο της Θεσσαλίας και εισέρχεται στην Μακεδονία. Σε
αυτόν ανέθεσε το Ελληνικό Μακεδονικό Κομιτάτο την γενική
αρχηγία των ανταρτικών σωμάτων του βιλαετίου Μοναστηρίου,
μετά την ασθένεια του προκατόχου του Γεωργίου Κατεχάκη.
1912 Επίθεση τουρκαλβανών κατά Ελλήνων της Χειμάρρας.
1940 Εκδιώκονται από τον Ελληνικό Στρατό και οι τελευταίοι ιταλοί
που είχαν εισχωρήσει στα Ελληνικά εδάφη.
1973 Αιματηρή καταστολή της εξεγέρσεως στο Πολυτεχνείο κατά της
δικτατορίας.
---------------
18 Νοεμβρίου
Πλάτωνος μεγαλ., Ρωμανού μ., Ζακχαίου διακ., Αναστασίου Παραμυθίας
1916 Δύναμη 3.000 γάλλων, υπό τον ναύαρχο Φουρνιέ, αποβιβάζεται
στο Φάληρο και στον Πειραιά, για να καταλάβει στρατηγικά
σημεία των Αθηνών, προκειμένου να εξαναγκάσει την Ελληνική
Κυβέρνηση να αποσύρει δυνάμεις από την Θεσσαλία και να
παραδώσει τις ποσότητες πολεμικού υλικού που ζητήθηκαν.
Ακολούθησε σκληρή μάχη στον χώρο Ζαππείου-Σταδίου, με πολλές
εκατέρωθεν απώλειες, όπου σκοτώθηκαν ή τραυματίστηκαν 194
γάλλοι και 83 Έλληνες, χωρίς να υπολογίζονται οι άμαχοι.
Η ωμή αυτή επέμβαση των ξένων δυνάμεων έφερε, συν τοις άλλοις,
τον διχασμό του Ελληνικού λαού στο αποκορύφωμά του. Την
επομένη ημέρα έλαβαν χώρα σοβαρές οχλοκρατικές ενέργειες.
(Τα λεγόμενα Νοεμβριανά).
1822 Τουρκική επίθεση κατά της Ιεράπετρας και γενική υποταγή του
Λασιθίου.
1823 Ο Κίτσος Τζαβέλλας, επικεφαλής 300 ανδρών, κατανικά στο
Μεσολόγγι την εμπροσθοφυλακή του Μουσταή πασά.
1833 Οι τούρκοι απαγχονίζουν στην Κρήτη 100 πατριώτες.
1912 Ο Ελληνικός Στόλος απελευθερώνει την Ίμβρο.
1955 Η ομάδα Πιτσιλιάς της ΕΟΚΑ επιτίθεται στην φρουρά των
μεταλλείων στο Μετσερό.
---------------
19 Νοεμβρίου
+ Θ' Λουκά
Αβδιού προφ., Βαρλαάμ μ., Αναστασίου Παραμυθίας νεομ.
1822 Νίκη κοντά στην Κόρινθο των Ελλήνων επαναστατών.
1826 Σφαγές Ελλήνων από τούρκους στην Αθήνα.
1828 Ο Κιουταχής σουβλίζει 2 Έλληνες αιχμαλώτους στον βράχο του
Αρείου Πάγου.
1906 Οι Οπλαρχηγοί του Μακεδονικού Αγώνος Παύλος Κύρου και
Δημ. Νταλίπης φονεύονται στο Όστιμα (Τρίγωνο) της περιοχής
Κορεστίων και στο χωριό Ανταρτικό της περιοχής Κορεστίων
αντιστοίχως, σε μάχη με υπέρτερες τουρκικές δυνάμεις.
[Σημ. Φ.Μ.: Η αναφερόμενη ημερομηνία θανάτου ποικίλλει, κυρίως για
τον Νταλίπη από ό,τι είδα σε άλλες πηγές (π.χ. "Μακεδονικός Αγώνας"
της Εκδοτικής Αθηνών). Και οι δύο αυτοί Μακεδονομάχοι υπήρξαν
συμπολεμιστές του καπετάν Κώττα. Ο Π. Κύρου, πρόγονος συνλιστοβίου,
σύμφωνα με πληροφορίες, από το Ζέλοβο, εγγονός του γνωστού κλέφτη
Ναούμ Κύρου, συμμαχητής του Κώττα από το 1898, συμμετέσχε στον
φόνο του τρομερού Κασίμ Μπέη (άνοιξη 1898). Το 1904 παρουσιάζεται
στην Ελλ. Κυβέρνηση, η οποία στέλνει αξιωματικούς στην Μακεδονία,
Π. Μελά κ.λπ., για να συνεργαστούν με Μακεδόνες αγωνιστές (Κώττα,
Κύρου, Νταλίπη κ.ά.) Μετά τον θάνατο του Κώττα συνεργάστηκε με το
σώμα του Ευθ. Καούδη και του Υπλγού Γ. Τσόντου (Βάρδα). Έδρασε
στην περιοχή του Ζελόβου, όπως και ο Δ. Νταλίπης.
Αλλά στην ίδια περίπου περιοχή έδρασε και άλλος, σύμφωνα με
πληροφορίες, πρόγονος συνλιστοβίου, ο Ανθλγός Ζαχαρίας Παπαδάς
(Φούφας), ο οποίος έπεσε επίσης υπέρ Πατρίδος τον Μάιο του 1907.]
1943 Μετά την επίθεση γερμανικών στρατευμάτων εναντίον της νήσου
Σάμου και την δυσμενή τροπή των επιχειρήσεων, το Στρατηγείο
της Μ. Ανατολής διατάσσει τους Ιερολοχίτες και τους Βρετανούς
κομμάντος, που στις 30 Οκτ. είχαν απελευθερώσει την Σάμο, να
εκκενώσουν την νήσο. Κατά την εκκένωση μεταφέρονται μαζί στην
τουρκία 12.800 Έλληνες πρόσφυγες και 8.000 ιταλοί.
1958 Μάχη στο Δίκημο της Κύπρου. Πέφτει ηρωικώς μαχόμενος κατά
των βρετανών ο Μάτσης, τομεάρχης Κυρήνειας της ΕΟΚΑ.
---------------
20 Νοεμβρίου
+ Προεόρτια Εισοδίων Θεοτόκου
Γρηγορίου Δεκαπολίτου, Πρόκλου Κων/πόλεως
1821 Πρώτη Εθνική Συνέλευση, αρχικά στο Άργος και εν συνεχεία
στην Επίδαυρο.
1912 Συνάπτεται 15ήμερη ανακωχή μεταξύ τουρκίας και βουλγαρίας, η
οποία εκπροσωπούσε και τις κυβερνήσεις Σερβίας και Μαυροβουνίου.
Έτσι, μόνο η Ελλάδα συνεχίζει τον πόλεμο κατά της τουρκίας.
---------------
21 Νοεμβρίου
+ ΤΑ ΕΙΣΟΔΙΑ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ
Εορτή των Ενόπλων Δυνάμεων
1940 Ο Ελληνικός Στρατός, μετά από επιθετικές επιχειρήσεις από
τις 14 Νοεμ., απελευθερώνει το Λεσκοβίκι και την Κορυτσά και
καταλαμβάνει τους ορεινούς όγκους Μόροβα και Ιβάν.
1915 Ισχυρή αγγλογαλλική ναυτική μοίρα καταλαμβάνει την Μήλο.
---------------
22 Νοεμβρίου
Φιλήμονος, Αρχίππου, Ονησίμου εκ των Ο', Καλλίστου οσ., Γερμανού οσ.
333 π.Χ. Μεγάλη νίκη του Μεγάλου Αλεξάνδρου στην Ισσό.
1354 Ο Αυτοκράτωρ Ιωάννης ΣΤ' Καντακουζηνός παραιτείται από κάθε
εξουσία και κλείνεται σε μοναστήρι, όπου ως απλός μοναχός
έζησε έως το 1383 και έγραψε την περίφημη ιστορία του.
1821 Οι τούρκοι σφάζουν Έλληνες της Πάτρας.
---------------
23 Νοεμβρίου
+ Αμφιλόχιου επ. Ικονίου, Σισινίου Κυζίκου, Γρηγορίου Ακραγαντίνων
1826 Ο Γ. Καραϊσκάκης επιτίθεται στην Αράχωβα κατά των τουρκαλβανών
και επιτυγχάνει μεγάλη ιστορική νίκη. Οι τούρκοι υπέστησαν
βαριές απώλειες (1.300 νεκροί και 200 αιχμάλωτοι), ενώ των
Ελλήνων οι απώλειες ήταν ασήμαντες.
1828 Δύναμη 3.000 περίπου Ελλήνων υπό τον Κίτσο Τζαβέλα κατατροπώνει
τους 4.500 τούρκους του Καριοφίλ Μπέη στην περιοχή Καρπενησίου
και τους τρέπει σε άτακτη φυγή με κατεύθυνση τα Άγραφα. Η
περιφανής αυτή νίκη των Ελλήνων επέφερε μεγάλες απώλειες στον
εχθρό, σε έμψυχο και άψυχο δυναμικό.
---------------
24 Νοεμβρίου
Κλήμεντος Ρώμ., Πέτρου Αλεξ., Ερμογένους, Φιλουμένου μ.
Θεοδώρου Αντιοχείας
1912 Ελληνικό απόσπασμα από 2 Τάγματα Πεζικού και μία Πυροβολαρχία
αποβιβάζεται και απελευθερώνει τους Αγίους Σαράντα. Κατόπιν
όμως δέχεται ισχυρή εχθρική πίεση και περιέρχεται σε δυσμενή
θέση, οπότε αναγκάζεται να αποχωρήσει και μεταφέρεται στην
Κέρκυρα.
1940 Ο Ελληνικός Στρατός (Γ' ΣΣ) απελευθερώνει την Μοσχόπολη της
Βορείου Ηπείρου.
---------------
25 Νοεμβρίου
+ Αικατερίνης Πανσόφου, Μερκουρίου Μεγαλ. του Στρατάρχου,
Πέτρου ησυχαστού
1823 Οι Έλληνες επαναστάτες, υπό τους Οδυσσέα Ανδρούτσο και
Κριεζιώτη, νικούν τους τούρκους, υπό τους Ομέρ μπέη και
Γιουσούφ αγά, στην Κακιά Σκάλα της Καρύστου.
1825 Ο Λάμπρος Βέικος νικά τους τούρκους στο Αιτωλικό.
1827 Οι αυστριακοί αποφυλακίζουν τον Αλέξανδρο Υψηλάντη.
1916 Επιβάλλεται από τις δυνάμεις της Αντάντ αποκλεισμός της
Ελλάδος. Η Ελλάς εξαναγκάζεται να αποδεχθεί τελεσίγραφο
να αποσύρει τις στρατιωτικές δυνάμεις από την Πελοπόννησο
και να δεχθεί έλεγχο στον Ισθμό και την Πάτρα.
1942 Ανατινάσσεται η μεγάλη γέφυρα του Γοργοποτάμου από ομάδες
ανταρτών του ΕΔΕΣ και του ΕΛΑΣ και Βρετανών δολιοφθορέων.
Αποτέλεσμα ήταν η διακοπή του ανεφοδιασμού των γερμανικών
δυνάμεων Β. Αφρικής για 6 κρίσιμες εβδομάδες.
---
Μεγάλο οπωσδήποτε γεγονός της Εθνικής Αντίστασης, επιτευχθέν με
την συνεργασία, περιστασιακή δυστυχώς, των μεγαλύτερων ανταρτικών
οργανώσεων.
"Χωρίς τον Ζέρβα δεν θα γινόταν και χωρίς τον 'Αρη δεν θα πετύχαινε."
(Christopher Montague Woodhouse, 5th Baron Terrington OBE)
Φ.Μ.
---
---------------
26 Νοεμβρίου
+ ΙΓ' Λουκά
+ Στυλιανού Παφλαγόνος, Νίκωνος "Μετανοείτε"
1807 Οι τούρκοι αποκεφαλίζουν τον νεομάρτυρα Γεώργιο από την Χίο.
1912 Σώμα Ελλήνων Ερυθροχιτώνων, υπό τον Αλέξανδρο Ρώμα, μετά
από σφοδρή μάχη με τους τούρκους, κυριεύει το ύψωμα Δρίσκος
Ιωαννίνων.
[Στην μάχη συμμετέχει και ο ποιητής Λορέντζος Μαβίλης.
Βλ. 29 Νοεμ.]
1943 Τα γερμανικά στρατεύματα εκτελούν στο Μονοδένδρι Λακωνίας
118 Έλληνες ομήρους. Μεταξύ των εκτελεσθέντων ήταν και ο
ιατρός Ν. Καρβούνης, ο οποίος δεν δέχθηκε να φύγει, όπως
τού επρότειναν οι γερμανοί [είχε σπουδάσει στην γερμανία,
συμφοιτητής του γερμανού επικεφαλής του αποσπάσματος],
αλλά τοποθετήθηκε μόνος του εμπρός στο εκτελεστικό απόσπασμα.
---------------
27 Νοεμβρίου
+ Ιακώβου Πέρσου, Ναθαναήλ οσίου, Θεοδοσίου εν Τυρνάβω
1866 Μάχη στους Λάκκους της Κρήτης. Πυρπόληση του χωριού από τους
τούρκους.
1868 Ο γηραιός αγωνιστής Δημήτριος Πετροπουλάκης, αρχηγός
εθελοντικού σώματος 1.000 ανδρών, συνοδευόμενος και από τον
γυιό του Λεωνίδα, αποβιβάζεται στον Μυλοπόταμο Κρήτης για να
ενισχύσει την Επανάσταση στην νήσο.
1895 Στην περιοχή του χωριού Βρύσες Αποκορώνου Κρήτης λαμβάνει χώρα
η πρώτη σύγκρουση των επαναστατών της Μεταπολιτευτικής Επιτροπής
κατά του τουρκικού στρατού (3.000 άνδρες), ο οποίος αναγκάστηκε να
υποχωρήσει, εγκαταλείποντας 200 νεκρούς και τραυματίες.
---
1970 ...Δεν πολυπιστεύω ότι θα διαβάζει κάποιος το επετειολόγιο
και θα μού ευχηθεί Χρόνια Πολλά, αλλά για την τιμή των όπλων
το αναφέρω! :-)
---
---------------
28 Νοεμβρίου
Στεφάνου ομολ., Ειρηνάρχου μ., Ρωμανού οσ.
1915 Μετά την ορμητική προέλαση των γερμανών στο σερβικό έδαφος,
ο βασιλιάς των Σέρβων Πέτρος με τα λείψανα του σερβικού
στρατού καταφεύγει στην Κέρκυρα.
---------------
29 Νοεμβρίου
Παραμόνου συν 370 μαρτ., Διονυσίου Κορίνθου ιερομ.,
Νικολάου Αρχιεπ. Θεσ/νίκης οσ.
1822 Ο Στάικος Σταϊκόπουλος εισέρχεται στο Παλαμήδι του Ναυπλίου
και υψώνει την Γαλανόλευκη.
Οι Έλληνες επαναστάτες, υπό τους Νικηταρά, Τσόκρη και
Χατζηχρήστο, νικούν τον Δελή Αχμέτ μπέη στην Κορτέσα Κορινθίας.
1826 Ο Φαβιέρος, επικεφαλής 480 φιλελλήνων, μετά από σκληρή μάχη
κατά των ανδρών του Κιουταχή, κατορθώνει να εφοδιάσει με
πυρίτιδα για έναν ολόκληρο μήνα τους υπερασπιστές της
Ακροπόλεως των Αθηνών.
1851 Πεθαίνει στην Αθήνα ο Εμμανουήλ Ξάνθος από την Πάτμο, ιδρυτής,
μαζί με τους Νικόλαο Σκουφά και Αθανάσιο Τσακάλωφ, της Φιλικής
Εταιρείας.
1912 Απόσπασμα Ευζώνων και το Σύνταγμα Κρητών, μετά από σκληρό
αγώνα απελευθερώνουν το χωριό Πεστά της Ηπείρου και λαμβάνουν
επαφή με την κύρια γραμμή αντιστάσεως των τούρκων στο Μπιζάνι.
Εκπνέει, θανάσιμα τραυματισθείς και αφού επολέμησε ηρωικώς
κατά των τούρκων στο Δρίσκο ο ποιητής Λορέντζος Μαβίλης.
---
52 ετών, μετέχων σε σώμα εθελοντών υπό τον πρώην πρόεδρο της Βουλής
και υπουργό Αλέξανδρο Ρώμα.
Το 1910 εκλέγεται βουλευτής. Στις 26 Φεβ. 1911 εκφωνεί τον ιστορικό
του λόγο στην Βουλή για την γλώσσα, όπου λέγει το περίφημο "χυδαία
γλώσσα δεν υπάρχει, υπάρχουν χυδαίοι άνθρωποι". Και κλείνει τον λόγο
του ως εξής:
"Άφετε, κύριοι, ελευθερίαν, μόνον ελευθερίαν ζητούμεν, εις τα
διάφορα ρεύματα ιδεών. Εκ της συγκρούσεως αυτών θέλει γεννηθεί ο
σπινθήρ, ο οποίος βαθμηδόν μεγενθυνόμενος θα είναι ο ποιητής της
φυλής, ο συνενών εν αυτώ πάσαν την θερμότητα και όλον το φως του
παρελθόντος της φυλής. Και δι' αυτής της θερμότητος και δι' αυτού
του φωτός θα καταυγάσει και θα θερμάνη την φυλήν εις τον δρόμον της
προς τον πανύψιστον προορισμόν της."
Το 1912 γράφει στον Σ. Θεοτόκη:
"Όσο για με, αποφάσισα να μην πολιτευθώ άλλο. Θα αποτραβηχτώ απ'
την πολιτική και θα περιμένω όταν σημάνη η σάλπιγγα, θα πάω και εγώ
να αφήσω τα ελεεινά μου κότζια σε μια ρεμματιά της ονειρεμένης μας
Ήπειρος."
Και ήταν εκεί.
Τις τελευταίες του στιγμές διεμοίφθη ο εξής διάλογος με τον επίσης
τραυματία Ρώμα:
Μαβίλης: "Δεν είχα φανταστεί ποτέ ότι θα είχα την μεγάλη αυτή τιμή,
να πεθάνω για την Ελλάδα!"
Ρώμας: "Αγαθή η μοίρα σου Λοχαγέ Μαβίλη!"
Φ.Μ.
---
---------------
30 Νοεμβρίου
+ Ανδρέα Πρωτοκλήτου, Φρουμεντίου Αιθιοπίας, Αλεξάνδρου Μηθύμνης
1822 Παράδοση από τους τούρκους στον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη του
Ναυπλίου και του φρουρίου Ιτς Καλέ.
1827 Οι Τούρκοι του φρουρίου της Χίου εξορμούν και νικούν τον Φαβιέρο.
1904 Το ανταρτικό σώμα του Ανθλγού Γ. Κατεχάκη αντιμετωπίζει
νικηφόρα 70 κομιτατζήδες, υπό τους Μήτρο Βλάχο και Κορσάκωφ
στο χωριό Ανταρτικό Φλωρίνης.
1940 Ο Ελληνικός Στρατός (ΧΙΙΙ Μεραρχία) απελευθερώνει το Πόγραδετς.
1942 Το υποβρύχιο "Παπανικολής", με Κυβερνήτη τον Υποπλοίαρχο
Νικ. Ρουσέν, βυθίζει εχθρικό φορτηγό 8.000 τόνων στην περιοχή της
Δωδεκανήσου.
---------------
1 Δεκεμβρίου
Ναούμ προφ., Φιλαρέτου Ελεήμονος, Θεοκλήτου Λακεδαιμονίας
1818 Μύηση του Θεοδώρου Κολοκοτρώνη στην Φιλική Εταιρεία από τον
Φιλικό οπλαρχηγό Χρήστο Αναγνωσταρά.
1821 Ο Ηλίας Μαυρομιχάλης, μετά την ανακήρυξή του ως Αρχηγού των
όπλων της Αττικής, φθάνει με δύναμη Μανιατών στην Αθήνα.
Από τους πληρεξουσίους της Πελοποννήσου εκλέγεται πρόεδρος
της τοπικής γερουσίας ο επίσκοπος Βρεσθένης Δημήτριος.
1823 Ο Οδυσσέας Ανδρούτσος πολιορκεί την Χαλκίδα.
1834 Άφιξη του Βασιλέως Όθωνος στην Αθήνα, νέα πρωτεύουσα του
Ελληνικού Κράτους.
1913 Στο Φρούριο Φιρκά των Χανίων υψώνεται η Γαλανόλευκη από τον
Βασιλέα Κωνσταντίνο και τον Πρωθυπουργό Ελευθέριο Βενιζέλο,
ενώ ο Κρητικός λαός που έχουν συγκεντρωθεί στο χώρο του
λιμανιού παραληρούν από ενθουσιασμό. Έτσι επισφραγίζεται η
Ένωση της Κρήτης με την Μητέρα Ελλάδα, που τυπικά είχε γίνει
με τις συνθήκες του Λονδίνου και του Βουκουρεστίου.
---------------
2 Δεκεμβρίου
Αββακούμ προφ., Μυρόπης μ., Κυρίλλου Φιλωτέου, Μωυσέως ομολογ.
1823 Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Μονρόε, αναγνωρίζει ότι έχει δημιουργηθεί
ήδη κυρίαρχη Ελληνική επικράτεια και προτείνει στο Αμερικανικό
Κογκρέσσο την αποστολή αμερικανού πρεσβευτή στην Ελλάδα.
---------------
3 Δεκεμβρίου
Σοφονίου προφ., Θεοδούλου του δια Χρ. σαλού, Γαβριήλ επ. Γάνου ιερομ.
1659 Οι τούρκοι αποκεφαλίζουν στην Προύσα τον νεομάρτυρα Γαβριήλ,
Μητροπολίτη Προύσας.
1813 Οι τούρκοι αποκεφαλίζουν στην Χίο τον νεομάρτυρα Αγγελή από
το Άργος.
1822 Οι τούρκοι του Ναυπλίου, μετά από την υπογραφή συμφωνίας,
παραδίδουν την πόλη και τα φρούριά της στον Θ. Κολοκοτρώνη.
1912 Η ιστορική ναυμαχία της Έλλης, στην οποία ο Ελληνικός Στόλος
με επικεφαλής το Θ/Κ "Αβέρωφ" καταναυμαχεί τον τουρκικό και
εξασφαλίζει την κυριαρχία του Αιγαίου. Πρωταγωνιστής της νίκης
ο Ναύαρχος Παύλος Κουντουριώτης.
---
"Με την βοήθειαν του Θεού, τας ευχάς του Βασιλέως και εν ονόματι
του δικαίου, πλέω μεθ' ορμής ακαθέκτου και με την πεποίθησιν της νίκης,
προς συνάντησιν του εχθρού του Γένους."
(Υποναύαρχος Π. Κουντουριώτης, Αρχηγός Στόλου Αιγαίου,
ναυτικό σήμα 3 Δεκ. 1912)
---
1940 Ο Ελληνικός Στρατός (Μεραρχία Ιππικού), μετά από σκληρό αγώνα,
απελευθερώνει την Πρεμετή της Βορείου Ηπείρου.
1944 Διαδήλωση των κομμουνιστών στην Αθήνα καταλήγει σε αιματηρά
επεισόδια. Ξεκινά η σύγκρουση των "Δεκεμβριανών" που θα
διαρκέσει 33 ημέρες και θα αφήσει πίσω δεκάδες χιλιάδες
νεκρούς και εγκλήματα ανείπωτης φρίκης.
---------------
4 Δεκεμβρίου
+ Βαρβάρας Μεγαλομ., Ιωάννου Δαμασκηνού, Σεραφείμ Φαναρίου ιερομ.
1373 Οι Γενουάτες καταλαμβάνουν την Λευκωσία.
1897 (ν. ημ.) Συνθήκη ειρήνης μεταξύ Ελλάδος και τουρκίας, μετά από
τον ατυχή πόλεμο του 1897. Με αυτήν τροποποιούνται τα ελληνο-
τουρκικά σύνορα εις βάρος της Ελλάδος και επιβάλλεται στην
Ελλάδα ο Διεθνής Οικονομικός Έλεγχος και η υποχρέωση να
καταβάλει στην Τουρκία 4.000.000 τουρκικές λίρες ως πολεμική
αποζημίωση.
1950 Το Σμήνος Μεταφορικών Αεροσκαφών του Ελληνικού Εκστρατευτικού
Σώματος Κορέας αναλαμβάνει από το αεροδρόμιο Χουνγκάτ της Κορέας
τις πρώτες αποστολές μεταφοράς τραυματιών από το πεδίο μάχης. Για
την δράση του αυτή τιμήθηκε με Εύφημο Μνεία από τον Πρόεδρο των
ΗΠΑ.
---------------
5 Δεκεμβρίου
+ Σάββα ηγιασμένου, Διογένους μ., Φιλοθέου Καρεώτου
1403 Οι Μογγόλοι, υπό τον Ταμερλάνο, νικούν τους τούρκους και
καταλαμβάνουν την Σμύρνη.
---------------
6 Δεκεμβρίου
+ Νικολάου Μύρωνος της Λυκίας
(Εορτή Πολεμικού Ναυτικού)
1657 Οι τούρκοι απαγχονίζουν τον νεομάρτυρα Νικόλαο Καραμάνο
στην Σμύρνη.
1821 Οι τούρκοι, υπό τον Μουσταφά μπέη, νικούν τους Έλληνες στον
Σταυρό της Κρήτης.
1915 Συγκροτείται στην Θεσσαλονίκη η Επιτροπή Εθνικής Άμυνας.
1920 Ο Βασιλεύς Κωνσταντίνος επανέρχεται στην Ελλάδα και
αποκαθίσταται στον θρόνο.
1940 Ο Ελληνικός Στρατός (Α' ΣΣ) απελευθερώνει τους Αγίους Σαράντα
στην Βόρειο Ήπειρο.
1942 Ιταλοί και αλβανοί εκτελούν στην Παραμυθιά Έλληνες πατριώτες.
---------------
7 Δεκεμβρίου
+ Αμβροσίου Μεδιολάνων, Γερασίμου εν Ευβοία μ.
1826 Ο Καραϊσκάκης, μαζί με το ιππικό του Χατζημιχάλη, κατατροπώνει
τους τούρκους στο Τουρκοχώρι Λιβαδειάς. Οι απώλειες των
τούρκων ήταν 100 νεκροί και 400 κτήνη φορτωμένα με τρόφιμα.
1912 Ο Ελληνικός Στρατός (ΙΙΙ Μεραρχία) απελευθερώνει την Κορυτσά.
1940 Ο Ελληνικός Στρατός απελευθερώνει το Δέλβινο.
---------------
8 Δεκεμβρίου
+ Προεόρτια Συλλήψεως Αγ. Άννης, Παταπίου οσ., Σωσθένους, Απολλώ, Κηφά
1868 Μεγάλη καταστροφή του Σώματος Μανιατών υπό τον Δημ. Πετροπουλάκη
στις Βρύσες Χανίων, το οποίο κύκλωσαν ισχυρές δυνάμεις τουρκικού
στρατού του Μεχμέτ Πασά.
1940 Ο Ελληνικός Στρατός (IV Μεραρχία) απελευθερώνει το Αργυρόκαστρο.
1943 Γερμανοί κατακτητές εισέρχονται στην Μονή του Μεγάλου Σπηλαίου
και φονεύουν 13 υπερήλικες μοναχούς, 3 υπηρέτες, ένα
προστατευόμενο ορφανό ηλικίας 7 ετών και 5 προσκυνητές.
1944 Το Σύνταγμα Χωροφυλακής Μακρυγιάννη ανθίσταται ηρωικώς και
αποκρούει σφοδρή επίθεση των κομμουνιστών ανταρτών. Η νίκη
αυτή των εθνικών δυνάμεων αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα,
αποφασιστικής σημασίας επεισόδια της αιματηρής περιόδου των
"Δεκεμβριανών".
---------------
9 Δεκεμβρίου
+ Σύλληψις Αγίας Άννης, Άννης προφ., Στεφάνου νεοφανούς
1825 Οι Έλληνες επαναστάτες αποτυγχάνουν να σταματήσουν τους
αιγυπτίους κοντά στον Αλφειό.
1898 Ο Πρίγκηψ Γεώργιος, διορισθείς Ύπατος Αρμοστής της Κρήτης,
αποβιβάζεται στα Χανιά. Η Κρήτη αποτελεί στο εξής "Αυτόνομη
Πολιτεία", υπό την υψηλή κυριαρχία του σουλτάνου.
1912 Το υποβρύχιο "Δελφίν", με κυβερνήτη τον Υποπλοίαρχο Στέφανο
Παπαρρηγόπουλο, επιτίθεται με τορπίλες κατά του τουρκικού
θωρηκτού "Μετζιτιέ". Είναι η πρώτη αναφερόμενη στην παγκόσμια
ναυτική ιστορία επιχείρηση υποβρυχίου με τορπίλη.
1950 Το Στρατηγείο και το Τάγμα του Ελληνικού Εκστρατευτικού Σώματος
Κορέας φθάνουν στο Πουσάν της Νοτίου Κορέας μετά πλου 24 ημερών με
το αμερικανικό οπλιταγωγό "Τζένεραλ Χαν".
---------------
10 Δεκεμβρίου
+ Μηνά Καλλικελάδου, Ερμογένους, Ευγράφου μ.
536 Ο Στρατηγός του Βυζαντίου Βελισσάριος, μετά την νίκη του επί
των Οστρογότθων του Θεοδωρίχου, εισέρχεται θριαμβευτής στην Ρώμη.
1832 Η Σάμος αναγνωρίζεται από τον σουλτάνο Μαχμούτ Β' ως αυτόνομη
ηγεμονία, υποτελής στην τουρκία και υπό την εγγύηση των τριών
Μεγάλων Δυνάμεων (Αγγλία-Γαλλία-Ρωσία).
---------------
11 Δεκεμβρίου
Δανιήλ και Λουκά των στυλιτών, Δαμασκηνού οσ., Λεοντίου Αχαΐας οσ.
1905 Η ελληνική δύναμη που ήταν εγκατεστημένη στην λίμνη των
Γιαννιτσών, υπό τους Ανθυπολοχαγούς Σταύρο Ρήγα και Γεώργιο
Τόμπρα, προσβάλλει βουλγαρική συμμορία, μέσα στο Αρχοντικό.
Αν και η μάχη είναι δύσκολη εξαιτίας της επέμβασης των
τούρκων, οι Έλληνες αντάρτες κατορθώνουν να διασπάσουν τον
κλοιό και να διαφύγουν.
1942 Οι Υπουργοί Εξωτερικών των ΗΠΑ και της Μ. Βρετανίας δηλώνουν
ότι αναγνωρίζουν μετά το τέλος του πολέμου την αποκατάσταση της
ελευθερίας και ανεξαρτησίας της Αλβανίας (συμπεριλαμβανομένης σε
αυτήν και της Βορείου Ηπείρου). Μετά από σχετική διακοίνωση
της Ελληνικής Κυβερνήσεως, ο βρετανός υπουργός Εξωτερικών
προέβη σε διευκρινιστική δήλωση, αναφέροντας ότι το ζήτημα
των αλβανικών συνόρων με την Ελλάδα παραμένει ανοιχτό, για να
συζητηθεί στην διάσκεψη ειρήνης μετά την λήξη του πολέμου.
---------------
12 Δεκεμβρίου
+ Σπυρίδωνος επ. Τριμυθούντος θαυμ., Ιωάννου Ζιχνών οσ., Αιθερίου μ.
627 Ο Αυτοκράτωρ Ηράκλειος συντρίβει στην Νινευί Μεσοποταμίας τον
περσικό στρατό του Χοσρόη.
1803 Το ολοκαύτωμα στο Κούγκι. Ο ιερομόναχος Σαμουήλ με 5 Σουλιώτες,
μπροστά στον κίνδυνο να συλληφθούν από τους τούρκους, βάζει φωτιά
στο βαρέλι με την πυρίτιδα και ανατινάσσονται στον αέρα.
1820 Οι Σουλιώτες επανέρχονται στην Πατρίδα τους, μετά από συμφωνία
με τον Αλή Πασά, και μετέχουν στον πόλεμο μαζί του εναντίον του
σουλτάνου.
---------------
13 Δεκεμβρίου
Ευστρατίου, Αυξεντίου, Ορέστου μ., Λουκίας Παρθένου.
1943 Τραγωδία των Καλαβρύτων. Τα χιτλερικά στρατεύματα εκτελούν
1.048 κατοίκους των Καλαβρύτων και των γειτονικών χωριών,
πολλά από τα οποία πυρπολούν.
Μια ακόμη θυσία των τέκνων της Ελλάδας μας στον βωμό της Ελευθερίας.
---------------
14 Δεκεμβρίου
Θύρσου, Φιλήμονος, Απολλωνίου, Αρριανού μ., Θεοδοσίου Αθηνών
1943 Οι γερμανοί, μετά την καταστροφή των Καλαβρύτων, επανέρχονται
στην Μονή του Μεγάλου Σπηλαίου, την λεηλατούν, αποκομίζοντας
70 φορτία με κειμήλια, και στην συνέχεια την παραδίδουν στις
φλόγες.
1502 Με συνθήκη μεταξύ βενετίας και τουρκίας, η Πελοπόννησος
περιέρχεται στην τουρκία. Η βενετία διατηρεί το Ναύπλιο και
την Μονεμβασία.
1821 Ανεπιτυχής επίθεση των Ελλήνων επαναστατών στο Ναύπλιο.
---------------
15 Δεκεμβρίου
+ Ελευθερίου ιερομ., Σωσσάνας οσιομ., Βασιλείου μ., Παύλου του Νέου οσ.
1025 Πεθαίνει ο Αυτοκράτοράς μας Βασίλειος Β' ο Βουλγαροκτόνος,
σε ηλικία 70 ετών, μετά από μία ολόκληρη ζωή στην πρώτη
γραμμή των μαχών για την Πατρίδα. Μέγας αυτοκράτωρ, εξαίρετος
στρατηγός και συνετός διοικητής. Η μακροχρόνια βασιλεία του
υπήρξε μία από τις λαμπρότερες περιόδους ακμής της Ρωμανίας,
μία πραγματική εποποιία, κεντρικό πρόσωπο στην οποία ήταν ο
ίδιος. Η μνήμη του έμεινε αθάνατη.
Επιτάφιοι στίχοι αγνώστου συνθέτη για τον Αυτοκράτορα:
Άλλη μεν άλλοι των πάλαι βασιλέων
αυτοίς προαφώρισαν εις ταφήν τόπους·
εγώ δε Βασίλειος, πορφύρας γόνος,
ίστημι τύμβον εν τόπω γης εβδόμου,
και σαββατίζω των αμετρήτων πόνων,
ους εν μάχαις έστεργον, ους εκαρτέρουν·
ου γαρ τις είδεν ηρεμούν εμόν δόρυ,
αφ' ου βασιλεύς ουρανών κέκληκέ με
αυτοκράτορα γης, μέγαν βασιλέα,
αλλ' αγρυπνών άπαντα της ζωής χρόνον
Ρώμης τα τέκνα της νέας ερρυόμην,
οτέ στρατεύων ανδρικώς προς Εσπέραν,
οτέ προς αυτούς τους όρους τους της Έω.
Και μαρτυρούσι τούτο Πέρσαι και Σκύθαι,
συν οις Αρασγοί, Ισμαήλ, Άραψ, Ίβηρ.
Και νυν ορών, άνθρωπε, τόνδε τον τάφον,
ευχαίς αμείβου τας εμάς στρατηγίας.
1821 Κατάληψη του Αγίου Όρους από τους τούρκους επί 9 χρόνια.
1827 Ο Άστιγξ, επιβαίνοντας του ατμοκίνητου πλοίου "Καρτερία",
καταλαμβάνει την νησίδα Βασιλάδι στο Μεσολόγγι. Όσοι από τους
τούρκους δεν φονεύθηκαν, αιχμαλωτίστηκαν.
1828 Ο Άγγλος Στρατηγός Τζωρτζ, με την σύμπραξη Ελληνικού στολίσκου,
απελευθερώνει την Βόνιτσα και εξαναγκάζει τους τούρκους να
περιοριστούν στο φρούριό της.
1942 Το αντιτορπιλικό "Βασίλισσα Όλγα" και το αγγλικό "Πέταρντ"
καταβυθίζουν το ιταλικό υποβρύχιο "Βάρσιεκ" στην περιοχή
Βεγγάζης Λιβύης.
1955 Ο πρώτος νεκρός ήρωας του Εθνικοαπελευθερωτικού Αγώνος
της ΕΟΚΑ στην Κύπρο, Χαρ. Μούσκος, πίπτει μαχόμενος στους
αρχαίους Σόλους.
---------------
16 Δεκεμβρίου
Αγγαίου προφ., Θεοφανούς Βασιλίσσης, Μοδέστου Ιεροσολύμων
1867 Οι Κρήτες επαναστάτες κατατροπώνουν στην Δρακωνία Λασιθίου
τουρκικό σώμα, το οποίο κατευθυνόταν προς την Νεάπολη.
1885 Εγκαίνια της Ακαδημίας Αθηνών.
---------------
17 Δεκεμβρίου
+ ΙΑ' Λουκά (Προπατόρων)
Δανιήλ προφήτου, των τριών παίδων, Διονυσίου Αιγίνης
920 Ο Ρωμανός Α' Λεκαπηνός ανακηρύσσεται συναυτοκράτωρ, ως
επίτροπος του ανήλικου αυτοκράτορα Κωνσταντίνου Ζ'
Πορφυρογέννητου.
1823 Στο Αιτωλικό αρχίζει τις εργασίες της η Συνέλευση της Δυτικής
Χέρσου Ελλάδος με πρόεδρο τον Στρατηγό Τσόγκα.
1913 (ν. ημ.) Στην Πρεσβευτική Διάσκεψη του Λονδίνου υποβάλλεται το
"Πρωτόκολλο της Φλωρεντίας", με το οποίο η Βόρειος Ήπειρος
παραχωρείται στην Αλβανία. Στις αντιδράσεις της Ελληνικής
Κυβερνήσεως, οι πρεσβευτές των Μ. Δυνάμεων τής επιδίδουν
διακοίνωση, με την οποία τής γνωστοποιούν ότι η οριστική απόφαση
για την παραχώρηση των νήσων του Αιγαίου στην Ελλάδα είναι
εξαρτώμενη από την πλήρη συμμόρφωσή της στους όρους του
Πρωτοκόλλου της Φλωρεντίας.
1940 Αποβίβαση του Μακεδονομάχου ιατρού Βασιλείου Βεργή στο
Αγαθονήσι Δωδεκανήσου, όπου με 14 άνδρες εξόντωσε την εκεί
ιταλική φρουρά.
---
To 8libero prwtokollo tns Flwrevtias upegrafn stis 17 Dekembriou 1913.
Idou merika apo osa eipw8nkav gia tnv paradosn apo tis Megales Duvameis
tns Boreiou Hpeirou stnv Albavia:
O Italos prw8upourgos Giovani Giolitti pros tov Ellnva presbn stn
Rwmn Dnmntrio Kaklamavo: "Avagvwrizw oti n B. Hpeiros eivai ellnvikn, ta
dikaiwmata omws evos mikrou laou opws tns Ellados dev eivai duvatov va
uperisxusouv mias megalns duvamews opws tns Italias." !
O suvtagmatarxns Murray, avtapokritns bretavikwv efnmeridwv: "Av n Ellas
eixe teleiws nttn8ei eis tov polemov dev 8a tns epeballovto sklnroteroi
oroi."
O Gallos istorikos kai suggrafeas Rene' Puaux ("Dustuxismevn B. Hpeiros"):
"H Eurwpn prokeitai va epitreyei tn diapra3n evos egklnmatos... Oi Megales
Duvameis 8a exouv paraxwrnsei sto upo8etiko basileio tns Albavias edafn
katoiknmeva apo Ellnves patriwtes."
O Luciano Magrini, Italos avtapokritns tns milavezikns efnmeridas
"Secolo", katngorei tnv kubervnsn tns xwras tou oti aparvietai tis arxes pavw
stis opoies stnrixtnke n paliggevesia tns Italias, e3eutelizei tnv istoria
tns, prodidei tn skeyn tou Giuseppe Mancini, askei imperialistikn politikn,
k.lp.
2 Dek. 1913. O Austriakos epitetrammevos prigknpas Furstenburg tnlegrafei
stn Bievvn: "Ep' eukairia x8esivns de3iwsews, o Ellnv Basileus mou eipe oti
... 8a paraitn8ei uper tou uiou tou kai metabaivwv eis tnv Hpeirov meta tnv
ekkevwsiv tns upo twv ellnvikwv strateumatwv, 8a te8n epikefalns twv avtartwv
dia va uperaspisn tnv xwrav kata tou 3evou zugou."
Meta tov nrwiko agwva tou Boreionpeirwtikou laou upo tov Xrnstakn
Zwgrafou, egkatalnf8evtos apo tnv mntera Ellada (apeiloumevns apo tis
Megales Duvameis pws dev 8a tns apodo8ouv ta vnsia tou Aigaiou), kerdn8nke
estw n autovomia (prwtokollo Kerkuras, 17 Ma.i.ou 1914), proswriva dustuxws.
Stis 29 Augoustou 1946 n Gerousia twv Hvwmevwv Politeiwv ynfise tnv
evwsn tns B. Hpeirou me tnv Ellada. Stis 30 Augoustou 1946 to Boreio-
Hpeirwtiko zntnma ete8n stn suvdiaskeyn eirnvns. Katopiv avtidrasewv tns
ESSD kai allwv kommouvistikwv kratwv, to zntnma parepemf8n stous upourgous
e3wterikwv twv Megalwv Duvamewv, oi opoioi apefasisav va suzntn8ei meta
tnv upografn twv suv8nkwv eirnvns gia Germavia kai Austria, kati pou tote
mev faivotav apomakrusmevn pi8avotnta, snmera omws eivai pleov gegovos.
Kai to aitnma gia, toulaxistov, autovomia, paramevei avekplnrwto. To
ellnviko aima pou potise ta bouva tns tris apeleu8erw8eisns apo tov Ellnviko
Strato, mesa stov 20o aiwva (1913, 1914, 1940), B. Hpeirou, boa:
"Auto pou oles oi ellnvikes kubervnseis 8a prepei va 3erouv, eivai oti to
boreionpeirwtiko zntnma ufistatai akomn. Kai auto pou eivai apagoreumevo eis
tous aiwves eivai n aparvnsn autou tou ierou aitnmatos. Ta dikaiwmata mas stn
Boreio Hpeiro eivai iera kai aparagrapta." (Gewrgios Papavdreou, Bouln twv
Ellnvwv, 12 Iouviou 1960.)
Φ.Μ.
---
---------------
18 Δεκεμβρίου
+ Σεβαστιανού, Ζωής μ., Δανιήλ οσ. Μολδαβού, Μιχαήλ ομολογ.
1803 Ο Χορός του Ζαλόγγου: 22 Σουλιώτισσες, οι οποίες είχαν
καταφύγει στον βράχο του Ζαλόγγου, κινδυνεύοντας να
συλληφθούν από τους τουρκαλβανούς, έστησαν χορό και
τραγουδώντας γκρεμίστηκαν στο βάραθρο με τα παιδιά τους,
προτιμώντας τον θάνατο από την ατίμωση και την σκλαβιά.
---
Έχε γεια καϋμένε κόσμε,
έχε γεια γλυκειά ζωή,
κι εσύ δύστυχη Πατρίδα
έχε γεια παντοτινή.
Έχετε γεια βρυσούλες,
λόγγοι, βουνά, ραχούλες,
έχετε γεια βρυσούλες
κι εσείς Σουλιωτοπούλες.
Στη στεριά δεν ζει το ψάρι
μήτ' ο ανθός στην αμμουδιά
κι οι Σουλιώτισσες δεν ζούνε
δίχως την ελευθεριά.
Έχετε γεια βρυσούλες,
λόγγοι, βουνά, ραχούλες,
έχετε γεια βρυσούλες
κι εσείς Σουλιωτοπούλες.
(Δημοτικό)
---
1821 Αποστέλλονται από την Ισπανία 300 εθελοντές φιλέλληνες,
για να πολεμήσουν στο πλευρό των επαναστατικών δυνάμεων.
1943 Γερμανικά στρατεύματα κατοχής εκτελούν 118 κατοίκους του
χωριού Δράκεια της Μαγνησίας.
---------------
19 Δεκεμβρίου
Βονιφατίου, Ευτυχίου Θεσ/νίκης μ., Τιμοθέου διακ.
1797 (ν.ημ.) Συλλαμβάνεται στην Τεργέστη από τις Αυστριακές Αρχές,
μετά από προδοσία, ο σπορεύς της Ελευθερίας των Ελλήνων, πρωτεργάτης
της Ανάστασης του Γένους, Ρήγας Φεραίος-Βελεστινλής, και οι 7
συνεργάτες του, οι οποίοι και φυλακίζονται με την κατηγορία της
επαναστατικής δράσεως. Τελικά εκτελούνται με πλήρη μυστικότητα,
πιθανότατα στις 13/24 Ιουν. 1798.
---
Ως πότε παλικάρια να ζούμεν στα στενά,
μονάχοι σα λιοντάρια, σταις ράχες, στα βουνά;
Σπηλιές να κατοικούμεν, να βλέπωμεν κλαδιά,
να φεύγωμ' απ' τον Κόσμον, για την πικρή σκλαβιά,
νά χάνωμεν αδέλφια, Πατρίδα και γονείς,
τους φίλους, τα παιδιά μας κι όλους τους συγγενείς;
Καλλιό 'ναι μιας ώρας ελεύθερη ζωή,
παρά σαράντα χρόνια σκλαβιά και φυλακή!...
"Ω Βασιλεύ του Κόσμου, ορκίζομαι σε Σε,
στην γνώμην των Τυράννων να μην έλθω ποτέ!
Μήτε να τους δουλεύσω, μήτε να πλανηθώ
εις τα ταξίματά τους, για να παραδοθώ.
Εν όσω ζω στον κόσμον, ο μόνος μου σκοπός,
για να τους αφανίσω, θε νά 'ναι σταθερός.
Πιστός εις την Πατρίδα, συντρίβω τον ζυγόν,
αχώριστος για νά 'μαι υπό τον στρατηγόν.
Κι αν παραβώ τον όρκον, ν' αστράψ' ο Ουρανός
και να με κατακάψη, να γένω σαν καπνός!"
(Ρήγα Βελεστινλή, "Θούριος")
---
1949 Έπειτα από διακοπή 9 ετών, λόγω της γερμανικής κατοχής και
της κομμουνιστικής ανταρσίας, επαναρχίζει η λειτουργία της
σιδηροδρομικής γραμμής Αθηνών-Θεσσαλονίκης.
---------------
20 Δεκεμβρίου
Ιγνατίου του Θεοφόρου, Φιλογονίου Αντιοχείας, Ιωάννου του Ράπτου νεομ.
1522 Μετά από πεντάμηνη πολιορκία από τις δυνάμεις του Σουλεϊμάν
του Μεγαλοπρεπούς, οι ενετοί παραδίδουν την Ρόδο στους
τούρκους, υπό όρους.
1652 Αποκεφαλισμός στην Κωνσταντινούπολη από τους τούρκους του
νεομάρτυρα Ιωάννη από την Θάσο.
1821 Πραγματοποιείται στην Επίδαυρο η Α' Εθνική Συνέλευση,
εις την οποία λαμβάνουν μέρος αντιπρόσωποι της Πελοποννήσου,
της Ανατολικής και Δυτικής Στερεάς Ελλάδος, των Σπετσών,
Ύδρας, Κάσου και Ψαρών. Η Συνέλευση εξέφραζε την ενότητα
του αγωνιζόμενου για την Ελευθερία Ελληνισμού.
1912 Ο Συνταγματάρχης Δεληγραμματίνης αναγκάζει τους τούρκους
που κατείχαν την Χίο να παραδοθούν.
---------------
21 Δεκεμβρίου
Ιουλιανής και 500 μ., Θεμιστοκλέους μ.
1821 Νικηφόρος μάχη στο Βαρύπετρο Χανίων.
1824 Πολιτικοί και στρατιωτικοί συγκροτούν συνέλευση στο Μεσολόγγι,
με αρχηγό τον Μαυροκορδάτο.
1825 Σφοδρός κανονιοβολισμός του Μεσολογγίου από τον Κιουταχή πασά.
1828 Υπογράφεται το διάταγμα της ιδρύσεως της Στρατιωτικής
Σχολής Ευελπίδων από τον Ιωάννη Καποδίστρια. Η λειτουργία
της Σχολής είχε ήδη ξεκινήσει από την 1η Ιουλίου.
---------------
22 Δεκεμβρίου
+ Αναστασίας φαρμακολυτρίας, Χρυσογόνου και Θεοδότης μ.
1867 Ο οπλαρχηγός Γογονής εξοντώνει την οπισθοφυλακή του Χουσεΐν
Αβνή πασά, κοντά στον Φρε Χανίων.
1940 Ο Ελληνικός Στρατός (ΙΙΙ Μεραρχία), μετά από σκληρό αγώνα,
εισέρχεται απελευθερωτής στην Χειμάρρα της Β. Ηπείρου.
Το υποβρύχιο "Παπανικολής", με κυβερνήτη τον Πλωτάρχη
Μιλ. Ιατρίδη, βυθίζει το ιταλικό πετρελαιοφόρο "Αντουανέτα",
έξω από τον Αυλώνα.
---------------
23 Δεκεμβρίου
Των 10 μ. εν Κρήτη, Παύλου Νεοκαισάρειας, Νήφωνος Κωνσταντιανής
563 Τελούνται μεγαλοπρεπώς από τον Πατριάρχη Ευτύχιο τα εγκαίνια
του αναστηλωθέντος ναού της Αγίας Σοφίας, μετά την κατάρρευση του
τρούλου από σεισμό το 557.
962 Ο Αυτοκράτωρ Νικηφόρος Φωκάς συντρίβει τους Άραβες στο Χαλέπι
της Συρίας.
1828 Ο Ι. Καποδίστριας διορίζει τους πρώτους υπουργούς του,
Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη, Γ. Κουντουριώτη, Α. Ζαΐμη και Σπ. Τρικούπη.
---------------
24 Δεκεμβρίου
+ Προ της Χριστού Γεννήσεως
Ευγενίας Ρωμαίας
1500 Οι ενετοί καταλαμβάνουν από τους τούρκους το κάστρο του Αγίου
Γεωργίου στο Αργοστόλιο Κεφαλληνιάς.
1820 Ο Παπαφλέσσας αποστέλλει επιστολές στους προκρίτους της
Πελοποννήσου, με οδηγίες για την προετοιμασία του Αγώνα.
1821 Ο Σήφακας νικά τον Μουσταφά μπέη, έξω από τα Χανιά.
1823 Φθάνει στο Μεσολόγγι ο Λόρδος Βύρων, όπου γίνεται δεκτός από
τις αρχές, τον λαό και τον στρατό.
1920 Αρχίζει η επιθετική αναγνώριση του Γ' ΣΣ από την Προύσσα προς
το Δορύλαιο (Εσκή Σεχήρ). Το Γ' ΣΣ έφθασε μέχρι την γραμμή
Αβγκίν-Κιβαλίτσα και μετά επέστρεψε στην γραμμή εξόρμησης του,
μέχρι την 1η Ιανουαρίου 1921.
1940 Το υποβρύχιο "Παπανικολής", με κυβερνήτη τον Πλωτάρχη
Μ. Ιατρίδη, τορπιλίζει και βυθίζει το εχθρικό οπλιταγωγό
"Φιρέντσε" στο στενό του Οτράντο.
---------------
25 Δεκεμβρίου
+ Η ΓΕΝΝΗΣΙΣ ΤΟΥ ΣΩΤΗΡΟΣ ΧΡΙΣΤΟΥ
820 Δολοφονείται ο Αυτοκράτωρ Λέων Ε' μέσα στον ναό των ανακτόρων.
Στον θρόνο ανέρχεται ο Μιχαήλ Β' Τραυλός.
1059 Ο Αυτοκράτωρ Ισαάκιος Α' Κομνηνός παραιτείται από τον θρόνο.
Τον διαδέχεται ο Κωνσταντίνος Ι' Δούκας.
1809 Επισκέπτεται την Αθήνα ο Λόρδος Βύρων.
1822 Οι υπερασπιστές του Μεσολογγίου, υπό τον Μ. Μαυροκορδάτο,
αποκρούουν με επιτυχία μεγάλη επίθεση 20.000 περίπου τούρκων,
υπό τον Ομέρ Βρυώνη. Η μεγάλη αυτή επιτυχία συμπληρώνεται με
επίθεση αντιπερισπασμού των Πετρόμπεη και Τσόγκα κατά των
στρατοπεδευμένων τούρκων στην Κατοχή Ακαρνανίας.
---------------
26 Δεκεμβρίου
+ ΣΥΝΑΞΙΣ ΥΠΕΡΑΓΙΑΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ
Μνήμη Ποιμένων και Μάγων
1825 Ο Ιμπραήμ φθάνει στο Μεσολόγγι και αναλαμβάνει τις
επιχειρήσεις εναντίον της πόλεως, αφού αντικατέστησε τον
Κιουταχή στην αρχηγία των τοπικών τουρκικών στρατευμάτων.
1877 Δύναμη 83 εθελοντών ξεκινά από την ελεύθερη Ελλάδα, για να
κηρύξει την Επανάσταση του αλύτρωτου Ελληνισμού στην Θεσσαλία.
1944 Τμήματα ανταρτών, μετά από σκληρό τετράωρο αγώνα, αποκρούουν
ισχυρή γερμανική επίθεση κατά του χωριού Βρύσες Χανίων.
---------------
27 Δεκεμβρίου
+ Στεφάνου διακ. του πρωτομάρτυρος, Θεοδώρου Γραπτού
537 Εγκαίνια του ναού της Αγίας Σοφίας στην Κωνσταντινούπολη.
Για τον ναό εργάστηκαν 10.000 εργάτες επί πέντε χρόνια και
δέκα μήνες. Κατά την τελετή των εγκαινίων, ο Αυτοκράτωρ
Ιουστινιανός Α' ύψωσε τα χέρια προς τον ουρανό και φώναξε
"Νενίκηκά σε Σολομών".
1877 Επανάσταση κατά των τούρκων στην περιοχή Πηλίου, μετά την
απόβαση σώματος από 150 άνδρες υπό τον Βούλγαρη.
---------------
28 Δεκεμβρίου
+ Των Αγίων δισμυρίων μ. εν Νικομηδεία, Γλυκερίου μ., Σίμωνος Μυροβλήτου
1667 Πλοιάρια που μετέφεραν Μανιάτες πλήττουν τουρκικά πλοία που
πολιορκούσαν την Κρήτη. Οι τούρκοι ως αντίποινα επεχείρησαν
να καταλάβουν την Μάνη, αλλά συνετρίβησαν.
1826 Ο Γ. Καραϊσκάκης νικά τον Βελή αγά στην θέση "Ομέρ Εφέντι",
κοντά στο Λιδωρίκι Φωκίδος.
---------------
29 Δεκεμβρίου
+ Των υπό Ηρώδου αναιρεθέντων νηπίων, Γεωργίου Νικομηδείας
1922 (π. ημ.) Ο Βασιλεύς Κωνσταντίνος Α' πεθαίνει εξόριστος στην
πρωτεύουσα της Σικελίας Παλέρμο. Είχε γεννηθεί στην Αθήνα
το 1868 και σπούδασε στην Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων,
μετεκπαιδευθείς στην Γερμανία, όπου τελειοποίησε και τις
σπουδές του στις Πολιτικές Επιστήμες.
Υπήρξε Αρχιστράτηγος του Ελληνικού Στρατού κατά τους
Βαλκανικούς Πολέμους 1912-13 και υπό την ικανή και αξία
διοίκησή του ο ηρωικός μας Στρατός συνέτριψε τους τούρκους
και τους βουλγάρους και απελευθέρωσε χιλιάδες υποδούλων
αδελφών μας στην Μακεδονία και στην Ήπειρο. Ο Βασιλεύς
Κωνσταντίνος, μαζί με τους επιτελείς του Στρατηγείου
(Π. Δαγκλής, Β. Δούσμανης, Ι. Μεταξάς, Ξ. Στρατηγός, Κ. Νίδερ),
ο Πρωθυπουργός Ελ. Βενιζέλος και ο Π. Κουντουριώτης είναι οι
πρωτεργάτες της εποποιίας των Ενόπλων μας Δυνάμεων κατά την
ένδοξη εκείνη πολεμική περίοδο.
1940 Το υποβρύχιο "Πρωτεύς", με κυβερνήτη τον Πλωτάρχη
Ν. Χατζηκωνσταντή, μετά από επιτυχή τορπιλισμό, βυθίζει έξω
από την νήσο Σάσωνα (στον κόλπο του Αυλώνα Αλβανίας) το
ιταλικό μεταγωγικό "Σαρδηνία". Το υποβρύχιο καταβυθίζεται στην
συνέχεια, αφού εδέχθη εμβολισμό από ιταλικό τορπιλοβόλο.
---------------
30 Δεκεμβρίου
Ανυσίας οσιομ., Λέοντος οσ., Φιλεταίρου Νικομηδείας,
Γεδεών νεομ. εν Τυρνόβω
1818 Σφαγή από τους τούρκους στην Θεσσαλία του νεομάρτυρα Γεδεών
από την Δημητριάδα.
1822 Μάχη στην Άμφισσα και κατάληψη της πόλεως από τους τούρκους.
1950 Το Τάγμα του Ελληνικού Εκστρατευτικού Σώματος Κορέας,
εντεταγμένο στο 7ο Αμερικανικό Σύνταγμα Ιππικού, αναλαμβάνει
την πρώτη πολεμική αποστολή στην Κορέα και εγκαθίσταται
αμυντικώς στην ζωτική περιοχή Κιούμκο-Ρι, κοντά στην Σεούλ.
---------------
31 Δεκεμβρίου
+ Κυριακή προ των Φώτων
Μελάνης οσίας, Γεωργίου θαυμ., Ζωτικού ορφανοτρόφου
450 π.Χ. Αυτοκτονεί ο Θεμιστοκλής ο Αθηναίος, αυτοεξόριστος
στην Μαγνησία της Ιωνίας, για να μην αναγκασθεί να υποκύψει
στις απαιτήσεις του βασιλέως των περσών.
168 π.Χ. Οι Ρωμαίοι καταλαμβάνουν την Ήπειρο και την Μακεδονία.
1822 Οι τούρκοι, υπό τον Ομέρ Βρυώνη, μετά την αποτυχία τους να
καταλάβουν το Μεσολόγγι, λύνουν την πρώτη πολιορκία της πόλεως,
η οποία είχε αρχίσει στις 25 Οκτ. 1822, και συμπτύσσονται προς
την Ήπειρο, για να μην αποκλειστούν στην Αιτωλοακαρνανία. Στο
στρατόπεδό τους εγκατέλειψαν πολλά πυροβόλα, αποσκευές και
εφόδια.
1940 Το υποβρύχιο "Κατσώνης", με κυβερνήτη τον Πλωτάρχη Α. Σπανίδη,
βυθίζει το ιταλικό πετρελαιοφόρο "Κουίντο" έξω από τα χωρικά
ύδατα της Γιουγκοσλαβίας.
1942 Σφαγές Ελλήνων στην Βόρειο Ήπειρο από Ιταλούς και Αλβανούς.
---------------
Φειδίας Μπουρλάς, Pheidias Bourlas, Phidias Bourlas
Σελίδες Πατριδογνωσίας
https://pheidias.antibaro.gr
Φειδίας Ν. Μπουρλᾶς
Ἀθῆναι, 28 Ὀκτωβρίου 2024